Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Andrzej Czarnecki Sędziowie Sędzia WSA Izabela Głowacka – Klimas (spr.) Sędzia WSA Andrzej Wieczorek Protokolant Marta Brzezińska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 marca 2008 r. sprawy ze skargi B. (obecnie B.) w L., N. na postanowienie Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] sierpnia 2007 r. nr [...] w przedmiocie przywrócenia terminu do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy od decyzji o udzieleniu patentu na wynalazek nr P-380959 oddala skargę

Decyzją z dnia [...] maja 2007 r., Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej po rozpatrzeniu zgłoszenia oznaczonego numerem [...] dokonanego w dniu [...] czerwca 2000 r., udzielił na rzecz B. z siedzibą w L., N., patentu na wynalazek pt. "Nowe izolowane cząsteczki kwasu nukleionowego, wektory i komórki gospodarza, izolowane polipeptydy i sposoby ich wytwarzania, sposób wytwarzania wysokowartościowych związków chemicznych i sposób diagnozowania obecności albo aktywności Corynebacterium diphteriae".

W dniu [...] sierpnia 2007 r. pełnomocnik zgłaszającego złożył wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy oraz jednocześnie właściwy wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy

W uzasadnieniu wniosku o przywrócenie terminu jako przyczynę uchybienia terminu do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy wskazano fakt, iż obowiązki nieobecnego na skutek zdarzenia losowego pracownika odpowiedzialnego za przygotowywanie raportów informujących o decyzjach, przejął nowy, niedoświadczony pracownik, który nie sporządził wówczas odpowiedniego raportu, gdyż potrzebne do tego szablony były niedostępne ze względu na przebudowę systemu komputerowego. Wnioskodawca nieświadomy wydania decyzji o udzieleniu patentu, a co za tym idzie, biegu terminu na złożenie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, złożył u swego pełnomocnika w drugiej połowie lipca 2007 r. dyspozycję dokonania zgłoszenia wydzielonego. Zatem dopiero wówczas okazało się, że termin na złożenie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy minął. Ponadto w uzasadnieniu podniesiono, że uchybienie terminu na złożenie wniosku o ponowne rozpatrzenie nastąpiło w sposób niezawiniony przez wnioskodawcę, co spełniało warunki określone w powołanym art. 243 ust. 1 ustawy Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508, ze zmianami). Jednocześnie zgodnie z art. 243 ust 2 p.w.p wraz z niniejszym wnioskiem złożono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, gdzie wskazano, że wynalazek określony przez zastrzeżenie patentowe przedmiotowego zgłoszenia patentowego był kluczową sprawą dla wnioskodawcy i dotyczył dziedziny, którą zainteresowanych było wiele osób trzecich. Podkreślono, że z uwagi na fakt, toczących się postępowań zgłoszeniowych w wielu innych krajach i podnoszonych tam różnych zarzutów dotyczących przedmiotowego patentu, w celu osiągnięcia określonych efektów zgłaszający starał się wprowadzać poprawki równolegle we wszystkich zastrzeżeniach. Ze względu na przebieg toczących się postępowań (m. in. przed Europejskim Urzędem Patentowym), wnioskodawca spodziewał się znacznie dłuższego postępowania, w związku z czym nie przyspieszał tych prac, mając na celu uniknięcie niepożądanych pomyłek. Planowane poprawki były ważne dla wnioskodawcy, a rezygnacja z nich byłaby dla niego niekorzystna, zależało mu na ich wprowadzeniu. W przedmiotowej sprawie wskutek szybkiego wydania decyzji z [...] maja 2007 r. możliwości wnioskodawcy na wprowadzenie zmian do zgłoszenie zostały znacznie ograniczone i jedyną możliwością wprowadzenia wspomnianych powyżej zmian, jaka mu pozostała po wydaniu wspomnianej decyzji był wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Postanowieniem z dnia [...] sierpnia 2007 r., Urząd Patentowy oddalił wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. W uzasadnieniu organ podkreślił, że wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy podlegał przywróceniu w oparciu o art. 58 k.p.a., a nie w oparciu o art. 243 ust. 1 ustawy Prawo własności przemysłowej. Przepis art. 243 ust. 1 dotyczy terminów wyznaczanych przez Urząd, natomiast termin na złożenie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy jest terminem określonym w ustawie. O tym, iż przepis art. 243 ust. 1 dotyczy jedynie terminów wyznaczonych przez Urząd świadczą zapisy ust. 2 ww. przepisu. Według organu, zgodnie z art. 58 k.p.a., w razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na prośbę zainteresowanego, jeśli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy. Wniosek o przywrócenie terminu należy wnieść w terminie 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Jednocześnie z wniesieniem prośby należy dopełnić czynności, dla której określony był termin. W przedmiotowej sprawie we wniosku o przywrócenie terminu pełnomocnik zgłaszającego stwierdził, że wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy nie wniesiono w terminie, ponieważ wnioskodawca nie był świadomy biegu terminu. Fakt, iż upłynął termin na wniesienie wniosku wyszedł na jaw w drugiej połowie lipca. Należało zatem uznać, że z tą chwilą ustała przyczyna uchybienia terminu. Wnioskodawca nie podał wprawdzie, dokładnej daty zdarzenia, ale nawet gdyby organ przyjął, że było to w ostatnim dniu lipca, to termin na wniesienie wniosku o przywrócenie terminu upływał - [...] sierpnia 2007 r. Natomiast wniosek o przywrócenie terminu złożono [...] sierpnia 2007 r.

Pismem z dnia [...] września 2007 r., w imieniu zgłaszającego B., wniesiono wniosek o uzupełnienie postanowienia z dnia [...] sierpnia 2007 r. Podniesiono, iż ww. postanowieniu brak było pouczenia dotyczącego prawa do wniesienia odwołania w przedmiocie oddalenia wniosku o przywrócenie terminu.

Postanowieniem z dnia [...] października 2007 r., uzupełniono postanowienie z dnia [...] sierpnia 2007 r. o pouczenie co do prawa wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

Pismem z dnia [...] listopada 2007 r., w imieniu zgłaszającego B. złożono skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na postanowienie Urzędu Patentowego RP z dnia [...] sierpnia 2007 r., uzupełnione postanowieniem z dnia [...] października 2007 r., wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Zaskarżonemu postanowieniu zarzucono:

a. naruszenie przepisów prawa procesowego, przez jego błędną wykładnię,

- art. 252 w zw. z art. 243 ust. 1 p.w.p. poprzez przyjęcie, że przywrócenie terminu do wykonania czynności jest sprawą nieuregulowaną w ustawie p.w.p.,

- art. 243 u. 1 p.w.p. poprzez przyjęcie, że termin na złożenie wniosku o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy wynoszący dwa miesiące stosuje się tylko do terminów wyznaczonych przez Urząd,

b. naruszenie prawa procesowego, to jest art. 243 u. 1 p.w.p. poprzez jego błędne zastosowanie i przyjęcie, że złożenie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy w niniejszej sprawie nie jest czynnością warunkującą postępowanie.

W uzasadnieniu skargi wyraźnie podkreślono, iż istota art. 243 ust. 1 p.w.p. wskazuje, że w przypadku uchybienia terminowi na dokonanie czynności warunkującej bieg postępowania, Urząd Patentowy może na wniosek strony przywrócić termin, o ile strona uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jej winy. W przedmiotowej sprawie, celem wniosku o ponowne rozpatrzenie było złożenie poprawionych zastrzeżeń patentowych i zmiana zakresu wynalazku oraz złożenie nowego zgłoszenia wydzielonego. Zmiany wprowadzone do przedmiotowego zgłoszenia wskutek złożenia poprawionych zastrzeżeń patentowych oznaczają, że dotychczasowe postępowanie dotyczyło innego zakresu żądanej ochrony.

W treści art. 243 p.w.p. nie ma żadnego kryterium uzasadniającego podział terminów ze względu na źródło ich wyznaczania/określania. A zatem, okoliczność czy termin powstał wskutek odpowiednich przepisów ustawowych czy też na skutek działania Urzędu nie powinna mieć znaczenia, dla oceny dopuszczalności przywrócenia terminu.

Intencja ustawodawcy staje się jednoznaczna jeżeli treść powyższego przepisu zestawimy z treścią uchylonego przez p.w.p. art. 29 ust. 3 ustawy z dnia 19 października 1972 o wynalazczości (tekst jednolity: Dz. U. 1993 r. Nr 26 poz. 117, ze zm.):

Jeżeli uchybienie terminu procesowego przez zgłaszającego nastąpiło w toku rozpatrywania zgłoszenia, Urząd Patentowy na wniosek zgłaszającego postanowi o przywróceniu terminu, jeśli zgłaszający uprawdopodobni, że uchybienie terminu nastąpiło bez jego winy.

W odpowiedzi na skargę Urząd wniósł o jej oddalenie.

Nie ulega wątpliwości, iż art. 252 p.w.p. wyklucza stosowanie przepisów k.p.a. w sprawach uregulowanych ustawą p.w.p., jednak zdaniem Urzędu przepisy p.w.p. nie regulują kwestii przywracania terminu do wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Przepis art. 243 p.w.p. odnosi się tylko do pewnej kategorii terminów. Ograniczenie to wynika z redakcji tego przepisu.

Termin "do dokonania czynności warunkującej bieg postępowania" o jakim mowa w ww. przepisie to, zdaniem Urzędu, termin do dokonania czynności, której niewykonanie powoduje, że postępowanie nie może być kontynuowane. Czynnością taką jest np. wprowadzenie uzupełnień lub poprawek w dokumentacji zgłoszenia na wezwanie Urzędu (art. 46 ust. 1 p.w.p.). Jeśli zgłaszający nie zastosuje się do wezwania, postępowanie nie może być kontynuowane i w konsekwencji podlega umorzeniu. Ponadto "czynnością warunkująca bieg postępowania" jest działanie strony, jakie powinno mieć miejsce w toku postępowania. Nie będzie to zatem czynność inicjująca postępowanie.

O tym, iż przepis art. 243 ust. 1 p.w.p. nie ma zastosowania do wniosków inicjujących postępowanie świadczy zapis ust. 2 ww. przepisu, gdzie wymienia się warunki przywrócenia terminu. W szczególności jednym z warunków przywrócenia terminu jest "dokonanie czynności, dla której termin był wyznaczony". Aby Urząd mógł wyznaczyć termin postępowanie musi być już w toku.

Ponadto gdyby intencją ustawodawcy było uregulowanie przepisem art. 243 p.w.p. przywracania wszystkich (przywracalnych) terminów, to nie było potrzeby wskazywania w tym przepisie na "terminy warunkujące dalszy bieg postępowania". Wystarczyłby zapis: Jeśli [...] uchybiono terminowi, Urząd może [...] przywrócić termin". Powołując się przy interpretacji ww. przepisu na intencję ustawodawcy skarżąca spółka powołała się na przepisy ustawy o wynalazczości. Zdaniem Urzędu jednak, fakt, iż przy regulowaniu w p.w.p. instytucji przywrócenia terminu ustawodawca zapisał ten przepis w innej redakcji niż art. 29 ustawy o wynalazczości, a mianowicie sformułowanie "terminy procesowe" zastąpił sformułowaniem "terminy do dokonania czynności warunkującej dalszy bieg postępowania" może świadczyć o intencji ograniczenia stosowania art. 243 ust. 1 wyłącznie do tego typu terminów.

Podsumowując, zdaniem Urzędu do przywracania terminu do wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy ma zastosowanie przepis art. 58 k.p.a.

Wniosek o przywrócenie terminu został złożony z uchybieniem siedmiodniowego terminu przewidzianego w art. 58 § 2 k.p.a. Zatem wniosek o przywrócenie terminu należało oddalić.

Pismem, które wpłynęło dnia [...] stycznia 2008 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie spółka B. poinformowała o fakcie przekształcenia w spółkę B.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153 z 2002 r., poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle § 2 powołanego wyżej artykułu, kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sądy administracyjne sprawują więc kontrolę aktów i czynności z zakresu administracji publicznej pod względem ich zgodności z obowiązującym w dacie ich wydania prawem materialnym i przepisami procesowymi - nie będąc związanym granicami skargi (art. 134 p.p.s.a.).

Biorąc powyższe pod rozwagę Wojewódzki Sąd Administracyjny doszedł do wniosku, że skarga na postanowienie Urzędu Patentowego RP nie zasługuje na uwzględnienie.

Istota problemu w niniejszej sprawie sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy do wniosku o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy w postępowaniu przed Urzędem Patentowym stosuje się przepis art. 58 k.p.a. jak twierdzi organ, czy też art. 243 prawa własności przemysłowej (Dz. U. z 2002 r. Nr 49 poz. 508) jak wywodzi skarżącej.

"Przywrócenie terminu jest instytucją procesową mającą na celu ochronę jednostki przed negatywnymi skutkami uchybienia terminu dla pojęcia czynności procesowej przez stronę (strony) lub uczestników postępowania. Instytucji tej nie można stosować do terminów materialnoprawnych, ma (ona) bowiem wyłącznie zastosowanie do terminów procesowych i to terminów dokonania czynności procesowych (na przykład do terminu złożenia odwołania). Nie ma zatem w zakresie terminów procesowych zastosowania do terminów określających datę czynności". (Prawo własności przemysłowej. Zarys Prawa A. Szewc, G. Jyż str. 36).

Art. 252 p.w.p. wyklucza stosownie przepisów k.p.a. w sprawach uregulowanych w p.w.p.

W tym miejscu w pierwszej kolejności należy odpowiedzieć sobie na pytanie, czy można złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej decyzją pozytywną. W ocenie składu orzekającego nic nie stoi temu na przeszkodzie, gdyż nie ma przepisu zabraniającego zaskarżenie rozstrzygnięć korzystnych dla strony.

Organ – Urząd Patentowy w ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie prawidłowo jednak uznał, że do wniosku o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy ma zastosowanie art. 58 k.p.a., a nie art. 243 ust. 1 p.w.p.

W chwili obecnej postępowanie przed Urzędem Patentowym jest na etapie wydania decyzji udzielającej na rzecz skarżącej patentu na wynalazek pt. Nowe izolowane cząstki kwasu nukleinowego , wektory i komórki gospodarza, izolowane polipeptydy i sposoby ich wytwarzania, sposób wytwarzania wysokowartościowych związków chemicznych i sposób diagnozowania obecności albo aktywności Corynebacterium diphteriae".

Tak wiec postępowanie o udzielenie patentu zostało zakończone decyzją z dnia [...] maja 2007 r., która to decyzja jest prawomocna, gdyż skarżąca nie wniosła w ustawowym terminie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Skarżąca domaga się przywrócenia powyższego terminu powołując się na art. 243 ust. 1 p.w.p. wskazujący, że w przypadku uchybienia terminowi na dokonanie czynności warunkującej bieg postępowania Urząd Patentowy może na wniosek strony przywrócić termin o ile strona uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jej winy.

W niniejszej sprawie jak wskazano wyżej postępowanie nie biegnie, gdyż zostało zakończone i dopiero po ewentualnym pozytywnym rozpatrzeniu wniosku o przywrócenie terminu może być kontynuowane. Tak więc art. 243 ust. 1 p.w.p. nie może mieć tu zastosowania. Dlatego też prawidłowo postąpił Urząd Patentowy stosując art. 58 k.p.a. do czego był upoważniony zgodnie z treścią p.w.p.

Na marginesie sprawy należy zauważyć, że art. 243 p.w.p., w ocenie składu orzekającego, dotyczy terminów procesowych wyznaczonych stronie w toku rozpatrywania zgłoszenia dla dokonania określonych czynności.

Jak już wyżej wskazano Urząd patentowy w sposób prawidłowy zastosował art. 58 k.p.a.

Organ administracji publicznej jest obowiązany przywrócić termin, gdy zostaną spełnione łącznie następujące przestanki:

a) uchybienie terminowi nastąpiło bez winy zainteresowanego brak winy zostanie uprawdopodobniony,

b) zainteresowany złożył wniosek o przywrócenie w terminie siedmiu dni od ustania przyczyny uchybienia terminu,

c) zainteresowany dopełnił czynności, dla której określony był termin jednocześnie ze złożeniem wniosku o przywrócenie terminu.

W niniejszej sprawie skarżący wniosek o przywrócenie terminu złoży po upływie terminu 7 dni o którym mowa w art. 58 § 2 k.p.a.

W przedmiotowej sprawie we wniosku o przywrócenie terminu pełnomocnik zgłaszającego stwierdził, że wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy nie wniesiono w terminie, ponieważ wnioskodawca nie był świadomy biegu terminu. Fakt, iż upłynął już termin na wniesienie wniosku wyszedł na jaw w drugiej połowie lipca. Należy zatem uznać, że z tą chwilą ustała przyczyna uchybienia terminu. Wnioskodawca nie podaje wprawdzie, którego dnia miesiąca lipca miało miejsce to zdarzenie, ale nawet gdyby przyjąć, że było to w ostatnim dniu lipca, to termin na wniesienie wniosku o przywrócenie terminu- upływał [...] sierpnia 2007 r. Natomiast wniosek o przywrócenie terminu złożono [...] sierpnia 2007 r.

Biorąc powyższe pod rozwagę uznać należy, że Urząd Patentowy prawidłowo odmówił przywrócenia terminu do wniesienia odwołania.

Dlatego też na zasadzie art. 151 p.p.s.a. Sąd oddalił skargę.

Na koniec należy podkreślić, że wydając zaskarżone postanowienie Urząd winien odmówić przywrócenia terminu do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy art. 59 § 1 k.p.a., a nie oddalić wniosek, jednak uchybienie powyższe nie miało wpływu na wynik sprawy.