Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Zofia Flasińska, Sędziowie sędzia NSA Maria Rzążewska, asesor WSA Wanda Zielińska - Baran, Protokolant Joanna Dziedzic, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 kwietnia 2005 r. sprawy ze skargi A. Sp.z o.o. w W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] kwietnia 2002 r. Nr [...] w przedmiocie kary pieniężnej za usunięcie drzew 1. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję organu I instancji, 2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. na rzecz "A." Spółka z o.o. w W. kwotę 350 zł (trzysta pięćdziesiąt złotych zł) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. decyzją z [...] kwietnia 2002 r. utrzymało w mocy decyzję Burmistrza Gminy W. z [...] stycznia 2002r. o wymierzeniu firmie A. Spółka z o.o. kary pieniężnej w wysokości 53 206, 00 zł "za usunięcie przez wycięcie" 2 sztuk drzew oraz 16 m² krzewów rosnących na terenie działek przy ulicy [...] w W.

W uzasadnieniu tej decyzji wskazano, że usunięcie świerka serbskiego, cisa cyprysików oraz krzewów nastąpiło bez zezwolenia, zatem zasadnie zastosowano kary przewidziane w art.47 k ustawy z 16 października 1991r.

o ochronie przyrody /tekst jednolity: Dz. U. nr 99 z 2001r. poz.1079 ze zm./.

A. Spółka z o.o. w W. wniosła skargę, którą Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z 17 lutego 2004r. oddalił z uwagi na brak wskazania jakiegokolwiek naruszenia prawa . Na skutek skargi kasacyjnej

Naczelny Sąd Administracyjny, wyrokiem z 23 września 2004r. uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Sąd II instancji wskazał, że Wojewódzki Sąd Administracyjny nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi i z tego względu niewskazanie lub tylko ogólnikowe powołanie się na wadliwość decyzji nie zwalnia sądu od merytorycznego odniesienia się do sprawy będącej przedmiotem zaskarżenia.

Strona skarżąca w piśmie z 25 stycznia 2005r. wskazała na następujące naruszenia: - art.7, 11,77, 80, 84, 107 kpa - poprzez zaniechanie dokładnego wyjaśnienia sprawy, w tym powołania biegłego, - art.8, 9, 10, 61, 63, 64 – poprzez zaniechanie wszczęcia postępowania i wezwania do uzupełnienia braków pisma wniesionego do organu, zaniechanie zawiadomienia spółki o wszczęciu postępowania i możliwości wypowiedzenia się na temat zgromadzonych materiałów dowodowych,- art.47 k ustawy o ochronie przyrody poprzez jego zastosowanie mimo, że brak było do tego podstaw, - art. 47 e ust.2 tej ustawy poprzez błędne uznanie, iż na przesunięcie rośliny w obrębie tej samej nieruchomości konieczne jest zezwolenie organu.

W odpowiedzi na te zarzuty Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. wniosło o oddalenie skargi. Organ podał, iż ustawa o ochronie przyrody nie definiuje terminu "usuwanie" i dlatego należy sięgnąć do wykładni językowej. W słownikach języka polskiego podaje się, że usunąć oznacza "zabrać coś skąd, by nie przeszkadzało, zrobić miejsce, uprzątnąć, odstawić na bok". W Praktycznym poradniku prawnym z zakresu ochrony przyrody, leśnictwa i łowiectwa, praca zbiorowa pod red. Grzegorza Buczyńskiego strona 213 " Wydawnictwo Swiat" –przyjmuje się, że usunięciem drzewa lub krzewu będzie zarówno jego ścięcie lub wykarczowanie, jak również jego wykopanie

z korzeniami w tym również połączone z przeniesieniem w inne miejsce i posadzenie go w tym miejscu. Przesadzenie drzewa również wymaga zezwolenia o czym wyraźnie mówi art.47 b i 47 e ust.2 ustawy o ochronie przyrody. Niewiarygodne jest twierdzenie strony skarżącej o usunięciu świerka serbskiego przez byłego właściciela bez wiedzy firmy z uwagi na wyjaśnienia kierownika budowy, który wyraźnie stwierdził, iż wszystkie opisane w protokole drzewa i krzewy w tym również świerk serbski zostały usunięte przez firmę A. Spółka z o.o..

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje: Skarga jest uzasadniona, chociaż nie wszystkie jej zarzuty są trafne.

Stosownie do treści art.10 kpa organ administracji publicznej obowiązany jest zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów w sprawie. Jak wynika z akt sprawy brak jest zawiadomienia o zakończeniu postępowania w sprawie wymierzenia kary za wycięcie drzew bez zezwolenia, co uniemożliwiło stronie skarżącej zapoznanie się z aktami sprawy i wypowiedzenia co do zebranego materiału dowodowego w sprawie. Zdaniem

Sądu mogło to mieć istotny wpływ na wynik sprawy.Ponadto w zaskarżonej decyzji przyjęto, iż kara została wymierzona "za usunięcie przez wycięcie 2 sztuk drzew oraz 16 m² krzewów" na terenie działki przy ul. [...]. Tymczasem w uzasadnieniu decyzji wskazano, iż cyprysik oznaczony numerem inwentaryzacyjnym 18 nie został wycięty, lecz przesadzony na terenie tej samej nieruchomości a nadto zamiast krzewem, jak opisano go w inwentaryzacji, jest już drzewem o obwodzie pnia 39cm na wysokości 130cm. Wskazuje to na zachowanie żywotności cyprysika mimo jego przesadzenia. Jak trafnie zauważa organ w odpowiedzi na skargę z 22 lutego 2005r. ustawa z 16 października 1991r. o ochronie przyrody /tekst jednolity Dz. U. nr 99 z 2001r. poz. 1079 ze zm./ nie definiuje terminu "usuwanie". Wtedy rzeczywiście należy sięgnąć do wykładni językowej ale z uwzględnieniem wykładni systemowej i celowościowej. Należy mieć bowiem na uwadze, że istotą przepisów rozdziału 5a w/w ustawy o ochronie przyrody jest ochrona walorów krajobrazowych, terenów zieleni, drzew i krzewów. Jeżeli zatem władający nieruchomością przesadzi drzewo lub krzew w inne miejsce na tej samej nieruchomości i zachowają one swoją żywotność, to nie narusza to walorów objętych tą ochroną. Przez "usunięcie" drzew i krzewów w rozumieniu w/w ustawy należy rozumieć wycięcie, zniszczenie lub przesadzenie drzew i krzewów z terenu danej nieruchomości tworzącej zagospodarowaną i zorganizowaną całość. Przesadzenie drzewa lub krzewów, w ramach tej samej zorganizowanej i zagospodarowanej nieruchomości, jeżeli zachowały swoją żywotność nie podlegają karze. Sytuacja ta jest podobna to sytuacji, gdy władający nieruchomością podejmuje zabiegi pielęgnacyjne lub stosuje środki chemiczne, które w efekcie mogą spowodować zniszczenie zadrzewienia. Na wykonanie takich zabiegów lub stosowanie środków chemicznych nie jest wymagane zezwolenie, ale jeżeli działania te doprowadzą do zniszczenia drzewostanu, to organ wymierza karę pieniężną za zniszczenie.

Za takim rozumowaniem przemawiają również względy racjonalnego działania ustawodawcy, którego głównym celem jest ochrona przyrody a nie działania represyjne wobec władających nieruchomością.

Przedstawione wyżej stanowisko nie stoi zdaniem sądu w sprzeczności

z treścią art.47 e ustawy o ochronie przyrody. Przepis ten w ocenie sądu dotyczy

usunięcia drzew lub krzewów z terenu danej nieruchomości na miejsce wskazane przez organ, które znajduje się poza terenem tej nieruchomości z której są usuwane. Z tego też właśnie względu przesadzenie drzewa pod nazwą świerk serbski na teren zupełnie innej nieruchomości nie zwalniało władającego nieruchomością od uzyskania zezwolenia na takie działanie i to niezależnie od tego czy drzewo to zachowało swoją żywotność. Natomiast kwestie związane z tym kto był podmiotem władnym uzyskać zezwolenie na przesadzenie tego drzewa pod nazwą świerk serbski i kto w związku z tym ponosi odpowiedzialność za jego przesadzenie bez wymaganego prawem zezwolenia będą przedmiotem oceny organu przy ponownym rozpatrywaniu sprawy z uwzględnieniem okoliczności wskazanych przez stronę skarżącą w pismach

z 21 stycznia 2005r. i złożonych na rozprawie w dniu 13 kwietnia 2005r.

Mając na uwadze te okoliczności Sąd na podstawie art.145 § 1 ust.1 pkt. a

i c oraz art.200 ustawy z 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz. U. nr 153 poz.1270/ orzekł jak w sentencji.