Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Alicja Jaszczak-Sikora Sędziowie Sędzia WSA Bogusław Jażdżyk (spr.) Sędzia WSA Adam Matuszak Protokolant sekretarz sądowy Maciej Lipiński po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 listopada 2017 r. sprawy ze skargi T. W. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia "[...]" nr "[...]" w przedmiocie wykonania określonych czynności lub robót budowlanych oddala skargę.

Z przekazanych Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Olsztynie akt sprawy wynika, że decyzją z dnia "[...]" Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w wyniku ponownego rozpoznania sprawy po raz kolejny stwierdził brak podstaw do wydania decyzji na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 3 Prawa budowlanego w sprawie wykonanych robót budowlanych przy budowie budynków mieszkalnych na dz. nr "[...]" (po dokonanym podziale geodezyjnym m.in. działki nr: "[...]"), obr. A m. A w sposób istotnie odbiegający od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę w związku z czasowym podtapianiem wodami opadowymi posesji położnej w A przy ul. A nr "[...]", dz. nr "[...]".

W uzasadnieniu przedmiotowego rozstrzygnięcia organ wskazał m.in., że w

wyniku przeprowadzonych w dniu 6 lipca 2016 r. oględzin ustalono m.in., że teren przy budynku gospodarczym od strony graniczącej z działką nr "[...]",

gdzie wystąpiło podtopienie, jest terenem najniżej położonym na działce nr .

Budynek gospodarczy, przykryty dachem jednospadowym nie posiada rynien do

odbioru wody opadowej (rynny we fragmentach). Wody opadowe z dachu tego budynku

spływają swobodnie po okapie na przyległy teren. Budynek ten jest

oddalony od granicy z działką nr "[...]" o 3,5 m. W dniu oględzin nie stwierdzono

podtopień, teren był suchy. Z budynku szklarni wody opadowe spływają po ścianach

na teren posesji.

Organ wskazał, że w jego ocenie nie jest możliwy spływ wód opadowych z posesji sąsiednich na teren działki T. W. z uwagi na ukształtowanie terenu i

zastosowane rozwiązania służące właściwemu odprowadzaniu wód opadowych.

Zalanie zaś działki T. W. było wynikiem jednorazowych bardzo intensywnych opadów. Wbrew twierdzeniom T. W. wody opadowe z jego budynków odprowadzane są bezpośrednio na teren działki nr 26/8 (utwardzony lub trawiasty), posiadającej znaczny spadek (ok. 15%) w kierunku działek sąsiednich, a studnia chłonna nie może być miejscem odbioru wód opadowych z uwagi na jej położenie.

Organ uzyskał również wyjaśnienia projektanta odnośnie do zakwestionowanych

zapisów dotyczących rzędnych, z których wynika, że nie wystąpiły żadne odstępstwa

od zatwierdzonego projektu. Organ podkreślił, że kwestionowane przez T.

W. rzędne powstały w wyniku późniejszego zagospodarowania działek i

są związane z urządzaniem zieleni. Organ dokonał też porównania projektu

budowlanego (część pt. "Budowa-zjazdu z drogi powiatowej Nr "[...]" -ul. A w

A na dz. Nr "[...]" wraz z drogą dojazdową") ze stanem rzeczywistym i

ustalił, że przebieg drogi oraz jej wyprofilowanie jest zgodne z projektem

budowlanym. Został odsunięty o 5 m zjazd z ulicy A na drogę dojazdową

wewnętrzną. Zmiana ta nie koliduje z warunkami technicznymi budowy zjazdu, jakie

zostały wydane inwestorowi przez Zarząd Dróg Powiatowych w dniu

4 października 2010 r. Nie spowodowało to też odprowadzenia wód opadowych z drogi na działkę skarżącego.

Od decyzji powyższej odwołanie w terminie ustawowym złożył

T. W., zarzucając naruszenie art. 3 pkt 12 w zw. z art. 34 ust. 3 pkt 1 oraz art. 36 ust. 5 pkt 1ustawy-Prawo budowlane, oraz § 28 i § 29 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, w sytuacji, gdy zmiana rzędnych posadowienia gruntu przez inwestorów działek sąsiadujących z nieruchomością odwołującego i ukształtowanie terenu w taki sposób, że spadek gruntu z działek "[...]" powoduje zalewanie działki odwołującego, jest zmianą istotną.

Ponadto zarzucił naruszenie przepisów prawa procesowego, które mogło

mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 7, art. 75 § 1, art., 77 § 1, art. 78 § 1,

art. 107 § 3 kpa poprzez niepodjęcie przez organ I instancji wszelkich czynności

niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego niniejszej sprawy

zgodnie z zasadą prawdy obiektywnej i ustaleniem w sposób należyty i wyczerpujący

czy w niniejszej sprawie doszło do istotnego odstąpienia od ustaleń i warunków

określonych w pozwoleniu na budowę, a w szczególności kwestii podniesienia

wysokości posadowienia budynków oraz innych odstępstw w przedmiocie

zagospodarowania działki, polegających na zmianie ukształtowania terenu przez jego wyniesienie w stosunku do stanu istniejącego przed rozpoczęciem inwestycji, co

w konsekwencji doprowadziło do braku ustalenia, że w niniejszej sprawie spełnione

zostały przesłanki do zastosowania przez organ nadzoru budowlanego procedury

naprawczej mającej na celu doprowadzenie obiektu do stanu zgodnego z prawem.

Ponadto zarzucono "rażące naruszenie art. 8 kpa, mające wpływ na wydaną

decyzję przez uniemożliwienie stronie dochodzenie jej praw na skutek obstrukcji

stosowanej przez organ I instancji, który pomimo siedmiokrotnego uchylenia jego

rozstrzygnięć przez organ I instancji, nadal uchyla się od rzetelnego

przeprowadzenia postępowania dowodowego i rozstrzygnięcia sprawy". Zdaniem odwołującego się nie zostało wyjaśnione w sposób wyczerpujący i

należyty czy doszło do istotnego odstąpienia od ustaleń i warunków określonych w

pozwoleniu na budowę. Odwołujący się przywołał § 28 i 29 rozporządzenia z dnia

12 kwietnia 2004 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz wskazał, że nieprawdą jest jakoby do podwyższenia terenu doszło w wyniku późniejszych, niż moment zakończenia inwestycji, działań obecnych właścicieli, którzy w trakcie zagospodarowania działki i urządzania zieleni

podwyższyli teren o 17 cm w stosunku do rzędnych posadowienia budynku.

W ocenie odwołującego się, z dokumentacji powykonawczej z dnia 22 października 2012 r. wynika, że na działce nr "[...]" teren ukształtowano na poziomie 3,5 m n.p.m., a

rzędna projektowana budynku i terenu wokół niego wynosiła 3,34 m n.p.m.. Na działce zaś nr "[...]" rzędne terenu to 3,6 m n.p.m., zaś projektowana to 3,34 m n.p.m..

W związku z powyższym, w ocenie odwołującego się doszło do zmiany rzędnych terenu, a więc i istotnego odstąpienia od projektu. Odwołujący się podkreślił że cokół ogrodzenia znajduje się na wysokości 3,13 m n.p.m. i nie ulega wątpliwości, że naturalny spływ wody w wyniku wyniesienia gruntu na działkach "[...]" oraz "[...]" oraz drogi dojazdowej na działkach nr "[...]" kierowany jest na nieruchomość T. W.. Odwołujący się stwierdził, że wbrew stanowisku organu I instancji rozlewisko pojawia się po każdych większych opadach deszczu.

Po rozpatrzeniu odwołania Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia "[...]" uchylił zaskarżoną decyzję w całości i stwierdził brak podstaw do wydania decyzji w trybie art. 51 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego, tj. do nałożenia obowiązku wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, w związku z podtapianiem wodami opadowymi posesji położnej w A przy ul. A nr "[...]".

Organ odwoławczy podkreślił, że materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, iż podniesienie rzędnych przy budynkach nie ma wpływu na zalewanie działki

skarżącego. Podobnie nie stwierdzono kierowania wód opadowych z budynków w

stronę działki skarżącego. Wprowadzone zmiany rzędnych zostały zakwalifikowane

przez projektanta jako nieistotne. Wskazano przy tym, że to projektant dokonuje

kwalifikacji zmian i ponosi za to odpowiedzialność zawodową. W ustalonym stanie

faktycznym organy nadzoru budowlanego nie widzą powodu do rozpatrywania

kwestii podniesienia rzędnych przy budynkach w kontekście art. 36a ust. 5 Prawa

budowlanego, gdyż nie jest to przedmiotem postępowania.

Podobnie w odniesieniu do przebiegu drogi dojazdowej organy nie

dopatrzyły się uchybień mających wpływ na zalewanie działki skarżącego. W toku

postępowania zaś jednoznacznie wykazano, że odprowadzenie wód nie jest w kierunku

działki skarżącego. Należy zatem przyjąć za prawidłowe wyjaśnienie

wątpliwości dotyczących wyprofilowania drogi dojazdowej i sposobu regulacji wód

opadowych. Stanowisko organu I instancji, że nie ma możliwości aby wody opadowe z drogi zalewały działkę skarżącego, znajduje oparcie w ustaleniach z oględzin z dnia

6 lipca 2016 r.

W ustalonym stanie faktycznym nie ma zatem podstaw do nakazywania

wykonania jakichkolwiek czynności, zmierzających do doprowadzenia inwestycji

(budowa domów mieszkalnych wraz z drogą dojazdową) do stanu zgodnego z

przepisami, bo nie stwierdzono wystąpienia niezgodności z § 28 i 29 w/w

rozporządzenia.

W ocenie organu z map znajdujących się w projekcie oraz

dołączonych do akt postępowania, wynika, że ukształtowanie terenu przed

realizacją inwestycji powodowało, że to z działki skarżącego woda spływała na

działki nr "[...]". Wykonanie ogrodzenia między działkami zatrzymało ten

spływ, co powoduje, biorąc pod uwagę dyskusyjne rozwiązania w zakresie

odprowadzania wody na nieruchomości skarżącego, spływ wody na najniżej

położony punkt działki nr "[...]" i jej zaleganie przy gwałtownych opadach. W toku

postępowania jednoznacznie wykazano, że rozwiązania przyjęte na budynkach i

nieruchomościach działek sąsiadujących z działką nr "[...]" nie pozwalają na

odprowadzanie wód opadowych na nieruchomość skarżącego i okoliczność ta jest według organu wystarczająca do zakończenia prowadzonego postępowania.

Skargę na ww. decyzję wywiódł T. W., wnosząc o uchylenie decyzji organu II instancji. Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzucono:

Naruszenie prawa materialnego przez jego niezastosowanie - art. 5 ust. 1 pkt 9

ustawy prawo budowlane, w ten sposób, że zdaniem organu odwoławczego to

skarżący, który nie prowadził inwestycji, sam przyczynia się do zalewania

opadami jego działki, a nie właściciele lub inwestorzy działek sąsiadujących,

którzy co prawda niezgodnie z przepisami i projektem budowalnym podnieśli

poziom gruntu własnych działek sąsiadujących z nieruchomością skarżącego, ale

w ocenie organu nie powoduje to zalewania nieruchomości skarżącego.

Naruszenie prawa materialnego przez jego niezastosowanie, to jest przepisu art. 3

pkt 12 w związku z przepisem art. 34 ust. 3 pkt 1 oraz przepisem art. 36a ust. 5

pkt 1 ustawy Prawo budowlane, a także § 28 i § 29 rozporządzenia Ministra

Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych,

jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, w sytuacji gdy zmiana

rzędnych, posadowienia gruntu przez inwestorów działek sąsiadujących z

nieruchomością odwołującego i ukształtowanie terenu w taki sposób, że spadek

gruntu z działek "[...]" powoduje zalewanie działki

odwołującego, jest istotną zmianą.

Naruszenie przepisów prawa procesowego, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj. naruszenie przepisu art. 7, art. 75 § 1, art. 77 § 1 art. 78 § 1 art. 107 § 3 Kpa poprzez niepodjęcie przez organ nadzoru budowlanego wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego niniejszej sprawy zgodnie z zasadą prawdy obiektywnej i ustaleniem w sposób należyty i wyczerpujący czy w niniejszej sprawie doszło do istotnego odstąpienia od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę, a w szczególności kwestii podniesienia wysokości terenu działek objętych inwestycją bez zmiany planu zagospodarowania terenu stanowiącego istotną części projektu budowlanego oraz innych odstępstw w przedmiocie zagospodarowania działki, polegających na zmianie ukształtowania terenu przez jego wyniesienie w stosunku do stanu istniejącego przed rozpoczęciem inwestycji, co w konsekwencji doprowadziło do braku ustalenia, że w niniejszej sprawie spełnione zostały przesłanki do zastosowania przez organ nadzoru budowlanego procedury naprawczej mającej na celu doprowadzenie obiektu do stanu zgodnego z prawem.

Uchylenie się przez organ II instancji od oceny naruszenia przepisów § 8 ust. 2

pkt 3 i ust. 3 pkt 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003r w

sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. Nr 120

poz. 1133), wymagających na skutek zmiany dokonanej w trakcie inwestycji,

polegającej na podwyższeniu terenu przez nawiezienie ziemi, sporządzenia

zamiennego projektu zagospodarowania terenu i w następstwie zmiany

pozwolenia na budowę, i uznanie, że odręczna notatka projektanta na

inwentaryzacji powykonawczej uczyniona po uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie, o treści, że nie są to zmiany istotne, konwaliduje naruszenia opisanych przepisów.

5. Sprzeczność istotnych ustaleń z treścią materiału dowodowego zebranego w

sprawie przez ustalenie, że:

1) ogrodzenie wraz z cokołem pomiędzy nieruchomością skarżącego a

działkami "[...]" powstało w wyniku inwestycji i zapobiega

zalewaniu działek objętych inwestycją z działki skarżącego, podczas gdy

ogrodzenie to wykonał skarżący na długo przed inwestycją budowy "Domów w Lotosach" i to przed podniesieniem powierzchni gruntu na działkach "[...]", a cokół ogrodzenia zapobiegał zalewaniu nieruchomości

skarżącego z działek sąsiadujących z jego nieruchomością,

2) ustalenie, że ukształtowanie terenu przed rozpoczęciem procesu

inwestycyjnego powodowało, że działki będące przedmiotem inwestycji były

zalewane przez wody opadowe z nieruchomości skarżącego, podczas, gdy zdjęcia wykonane w trakcie procesu inwestycyjnego w 2011r. wskazują, że woda z nowo wybudowanych budynków gromadziła się w najniższych punktach nieruchomości objętej inwestycją,

3) Ustalenie, że działki "[...]" posiadają studnie chłonne, do których odprowadzana jest woda z rynien, podczas gdy studnia chłonna

znajduje się na nieruchomości skarżącego, co organ I instancji ustalił dokonując

wizji lokalnej, natomiast tylko jedna z nieruchomości sąsiadujących z

nieruchomością skarżącego posiada kratki odpływowe, które nie były

przedmiotem oględzin z uwagi na brak właściciela tej nieruchomości w trakcie

oględzin, natomiast druga z działek sąsiadujących z nieruchomością skarżącego nie posiada studni chłonnej oraz nie ustalono czy rynny odprowadzające wodę z budynków są podłączone z rzekomymi studniami chłonnymi na obszarze objętym inwestycją,

4) Ustalenie, że skoro plan zagospodarowania terenu przewidywał rzędne

posadowienia terenu w pobliży garaży na wysokości 3,34 m n.p.m., to tylko taka rzędna ma moc wiążącą, a skoro innych rzędnych projekt ten nie przewidywał, to inwestor dowolnie mógł zmienić wysokość terenu nasypując warstwę ziemi nawet do 50 cm i nie jest to istotna zmiana mająca wpływ na zalewanie nieruchomości skarżącego wodą odprowadzaną z nieruchomości obejmujących działki "[...]",

5) ustalenie, że w trakcie opadów woda gromadzi się na nieruchomości

skarżącego, na której położony jest najniższy punkt zlewni, co stwierdził organ I

instancji w trakcie kontroli w dniu 6 lipca 2016r, podczas gdy ten sam organ

również stwierdził, że przed wykonaniem inwestycji najniższy punkt zlewni

znajdował się na nieruchomości sąsiadującej z nieruchomością skarżącego, co

obecnie nie jest możliwe, gdyż nawieziona warstwa ziemi powoduje spływ

opadów na nieruchomość skarżącego,

6) ustalenie przez organy administracyjne, że przed wykonaniem inwestycji

osiedla "Domy nad Lotosem", naturalny spływ wód opadowych z terenu inwestycji znajdował się na obecnych działkach "[...]", ale

po wykonaniu inwestycji najniżej położony punkt znajduje się na nieruchomości skarżącego, ale okoliczności te nie stanowią naruszenia § 29 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002r w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, zgodnie z którym dokonywanie zmiany naturalnego spływu wód opadowych w celu kierowania ich na teren sąsiedniej nieruchomości jest zabronione.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując w całości stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył co następuje:

Na wstępie wyjaśnienia wymaga, że sądowa kontrola działalności administracji publicznej ogranicza się do oceny zgodności zaskarżonego aktu lub czynności

z prawem. Wynika to z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2118 ze zm.).

Sąd administracyjny, kontrolując zgodność zaskarżonego rozstrzygnięcia

z prawem, orzeka na podstawie materiału sprawy zgromadzonego w postępowaniu administracyjnym. Obowiązek dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz zebrania i wyczerpującego rozpatrzenia całego materiału dowodowego spoczywa na organie orzekającym, a sąd administracyjny nie może zastąpić organu administracji

w wypełnieniu tego obowiązku, ponieważ do jego kompetencji należy wyłącznie kontrola legalności rozstrzygnięcia administracyjnego. Oznacza to, że sąd administracyjny nie rozstrzyga merytorycznie o zgłoszonych przez stronę żądaniach,

a jedynie w przypadku stwierdzenia, iż zaskarżony akt został wydany z naruszeniem prawa, o którym mowa w art. 145 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U z 14 marca 2017 r., poz. 1369 j.t.. – zwanej w dalszym ciągu uzasadnienia jako p.p.s.a.) uchyla go lub stwierdza jego nieważność.

Nadto wskazania wymaga, że sąd orzeka na podstawie akt sprawy

(art. 133 § 1 p.p.s.a.) nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.). Rozpoznając sprawę w świetle powołanych wyżej kryteriów Sąd doszedł do przekonania, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżone rozstrzygnięcie zostało podjęte zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.

Na gruncie niniejszej sprawy zaistniał problem odnośnie do określenia właściwości organu uprawnionego do prowadzenia postepowania administracyjnego w niniejszej sprawie. Postanowieniem z dnia 7 listopada 2014r., sygn. akt II OW 128/14 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił wniosek Burmistrza Miasta z dnia 9 maja 2014r. o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Burmistrzem Miasta a Powiatowym Inspektorem Nadzoru Budowlanego w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpatrzenia wniosku E. W. i T. W. w sprawie zalewania ich posesji wodami opadowymi i roztopowymi z działek sąsiednich. Co istotne, w uzasadnieniu tego postanowienia Sąd wskazał, że jeżeli zmiana stanu wód nastąpiła w wyniku naruszenia obowiązków ciążących na inwestorze realizującym budowę, to działania w ramach przysługujących mu kompetencji powinien podjąć organ nadzoru budowlanego. W przypadku natomiast gdy jest ona konsekwencją zwykłego korzystania przez właściciela gruntu z wód stanowiących jego własność oraz z wody podziemnej znajdującej się w jego gruncie, celem zaspokojenia potrzeb własnego gospodarstwa domowego, zastosowanie znajduje art. 29 ust. 3 ustawy - Prawo wodne. Należało zatem przyjąć, że na obecnym etapie postępowania w pierwszej kolejności zasadne jest rozpatrzenie sprawy przez organy nadzoru budowlanego.

Przedmiotem skargi w niniejszej sprawie jest zaś decyzja organu nadzoru budowlanego II stopnia z dnia "[...]", którym to rozstrzygnięciem organ odwoławczy uchylił decyzję organu I instancji o stwierdzeniu braku podstaw do wydania decyzji na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 3 Prawa budowlanego w sprawie wykonanych robót budowlanych przy budowie budynków mieszkalnych na dz. nr "[...]", obr. A m. A, w sposób istotnie odbiegający od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę w związku z czasowym podtapianiem wodami opadowymi posesji położnej w A przy ul. A nr "[...]", dz. nr "[...]". Jednocześnie Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego stwierdził brak podstaw do wydania decyzji w trybie art. 51 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego, tj. do nałożenia obowiązku wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, w związku z podtapianiem wodami opadowymi posesji położnej w A przy ul. A nr "[...]", dz. Nr "[...]"

W ocenie skarżącego w przeprowadzonym postępowaniu administracyjnym nie zostało wyjaśnione w sposób wyczerpujący i należyty czy doszło do istotnego odstąpienia od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę. Skarżący przywołał § 28 i 29 rozporządzenia z dnia 12 kwietnia 2004 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz wskazał, że nieprawdą jest jakoby do podwyższenia terenu doszło w wyniku późniejszych, niż moment zakończenia inwestycji, działań obecnych właścicieli, którzy w trakcie zagospodarowania działki i urządzania zieleni podwyższyli teren w stosunku do rzędnych posadowienia budynku.

Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2016 r., poz. 290 ze zm. - stan prawny na dzień wydania zaskarżonej decyzji) przed upływem 2 miesięcy od dnia wydania postanowienia, o którym mowa w art. 50 ust. 1 (postanowienia o wstrzymaniu wykonywania robót budowlanych – przyp. Sądu), właściwy organ w drodze decyzji nakłada obowiązek wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, określając termin ich wykonania (pkt 2), albo - w przypadku istotnego odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę - nakłada, określając termin wykonania, obowiązek sporządzenia i przedstawienia projektu budowlanego zamiennego, uwzględniającego zmiany wynikające z dotychczas wykonanych robót budowlanych oraz - w razie potrzeby - wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem; przepisy dotyczące projektu budowlanego stosuje się odpowiednio do zakresu tych zmian (pkt 3).

Zgodnie zaś z § 28 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2015r., poz. 1422 j.t.) działka budowlana, na której sytuowane są budynki, powinna być wyposażona w kanalizację umożliwiającą odprowadzenie wód opadowych do sieci kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej (ust. 1). W razie braku możliwości przyłączenia do sieci kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej, dopuszcza się odprowadzanie wód opadowych na własny teren nieutwardzony, do dołów chłonnych lub do zbiorników retencyjnych (ust. 2). Stosownie zaś do § 29 rozporządzenia dokonywanie zmiany naturalnego spływu wód opadowych w celu kierowania ich na teren sąsiedniej nieruchomości jest zabronione.

Analizując zebrany w aktach administracyjnych materiał dowodowy stwierdzić trzeba, że w niniejszym postępowaniu, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli, podjęto wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia niniejszej sprawy (art. 7 k.p.a.), zbierając i rozpatrując w sposób wyczerpujący cały materiał dowodowy (art. 77 § 1 k.p.a.). Nie budzi przy tym wątpliwości Sądu, że organy prowadziły postępowanie w sposób zgodny z regulacjami postępowania administracyjnego, a organ odwoławczy zastosował właściwe przepisy prawa materialnego, dokonując przy tym prawidłowej ich interpretacji. Dlatego też Sąd uznał zarzuty sformułowane w zakresie naruszenie przepisów postępowania administracyjnego wskazanych w skardze za bezzasadne.

Na gruncie niniejszej sprawy analizie poddano dwie nieruchomości sąsiadujące bezpośrednio z działką skarżącego oraz drogę wewnętrzną, biegnącą przy granicy z jego działką. Organy w toku postępowania wyjaśniającego w sprawie przeprowadziły dwukrotnie dowód z oględzin terenu, a także pomiar geodezyjny terenu położonego przy ul. A w A, działki nr ew. gruntu: "[...]" obr. A m. A, w związku z czasowym występowaniem podtapiania wodami opadowymi części działki nr "[...]", obr. A m. A.

Z oględzin z dnia 30 lipca 2015 r. (akta adm., protokół oględzin, k. – 59) oraz 7 lipca 2016r. (akta adm., k. - 87) przeprowadzonych z udziałem uprawnionego geodety wynika m.in., że zgodnie z ustaleniami stron dokonano pomiarów kontrolno-wysokościowych terenu położonego przy ul. A w A, działki nr geodezyjny nr "[...]" obręb A miasto A. Naocznie stwierdzono w oparciu o pobraną mapę zasadniczą, że po podziale działek nr "[...]" powstało siedem odrębnych posesji. Po dokonanym podziale działki otrzymały numerację w kolejności: nr "[...]" stanowiące drogę wewnętrzną dojazdową do posesji, Nr "[...]" tworzące posesję nr "[...]" zabudowaną budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym i budynkiem gospodarczo-garażowym, nr "[...]" tworzące posesję nr "[...]" zabudowaną budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym, nr "[...]" tworzące posesję nr "[...]" zabudowaną budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym, nr "[...]" tworzące posesję nr "[...]" zabudowaną budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym, Nr "[...]" tworzące posesję nr "[...]" zabudowaną budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym, nr "[...]" tworzące posesję nr "[...]" zabudowaną budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym. Teren sporny w niniejszej sprawie, na którym występuje czasowe zalewanie wodami opadowymi obejmuje granicę pomiędzy posesją nr "[...]" a posesjami nr "[...]".

Z protokołu oględzin z dnia 30 lipca 2015r. wynika, że teren posesji nr "[...]" jest płaski, w pełni zagospodarowany i został ukształtowany z nieznacznym spadkiem od budynków mieszkalnych w kierunku posesji nr "[...]" - działka nr "[...]", obr. A m. A. Teren pomiędzy granicą dz. nr "[...]", a budynkami mieszkalnymi, urządzony jest jako trawiasty z częściowym utwardzeniem kostką brukową wokół budynków. Działki nr "[...]" posiadają w pełni nawierzchnię trawiastą i są ukształtowane do górnej krawędzi cokołu betonowego w istniejącym ogrodzeniu, cokół zaś posiada rzedną terenu 3.31 m.n.p.m. Na działce nr "[...]" właściciel wykonał dwie studnie chłonne z kręgów Ø100 ze spadkiem terenu w ich kierunku (zał. fotograficzny nr 2). Dokonano lustracji dz. nr "[...]" T. W. i stwierdzono, że teren ukształtowany jest ze znacznym spadkiem od bramy wjazdowej, od ulicy A do granicy z działką nr "[...]". Z budynków zlokalizowanych na działce T. W., tj. budynku mieszkalnego, budynku gospodarczego i szklarni, wody opadowe są odprowadzane powierzchniowo na teren działki i zbierają się w najniżej położonym punkcie przy granicy z działką nr "[...]" (zał. fotograficzny nr 2). Ponadto działka posiada, w swojej górnej części, częściowe utwardzenie terenu z kostki betonowej (ok. 50m2) ze spadkiem od bramy wjazdowej w kierunku działek nr "[...]". Budynek mieszkalny T. W. dodatkowo obsypany został z trzech stron ziemią na wysokości ok. 1 m od istniejącego terenu, patrząc od ulicy B.

Z przeprowadzonych dowodów z obydwu oględzin wynika bezsprzecznie, że teren sporny, na którym występuje czasowe zalewanie wodami opadowymi obejmuje granicę pomiędzy posesją nr "[...]", a posesjami nr "[...]". Przeprowadzone oględziny wykazały, że teren posesji nr "[...]" jest płaski oraz w pełni zagospodarowany i został ukształtowany z nieznacznym spadkiem od budynków mieszkalnych w kierunku posesji nr "[...]" - działka nr "[...]", obr. A m. A. Jednakże wody opadowe z dachów budynków mieszkalnych odprowadzone są rurami spustowymi bezpośrednio do żwirowych opasek drenarskich zaprojektowanych w projekcie budowlanym wokół budynków lub na teren nieutwardzonych działek. Ponadto teren pomiędzy granicą dz. nr "[...]", a budynkami mieszkalnymi urządzono jako trawiasty z częściowym utwardzeniem kostką brukową jedynie wokół budynków. Co istotne, działki nr "[...]" posiadają w pełni nawierzchnię trawiastą i są ukształtowane do górnej krawędzi cokołu betonowego w istniejącym ogrodzeniu. Na działce nr "[...]" właściciel wykonał dwie studnie chłonne z kręgów Ø100 ze spadkiem terenu w ich kierunku. Podczas przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego nie znaleziono żadnych uchybień co do konstrukcji i mechanizmów odprowadzania wody ze wskazanych działek, sąsiadujących z zalewaną działką skarżącego.

Przeprowadzone oględziny wykazały natomiast, że utwardzony teren na działce skarżącego jest płaski i nie posiada wyprofilowanych spadków w kierunku studni chłonnej i kratki ściekowej. Wjazd na posesję T. W. oraz plac utwardzony kostką położony jest około 1 metra powyżej części działki, na której wystąpiło podtopienie i posiada wyraźny spadek w kierunku działek nr "[...]". Teren przy budynku mieszkalnym jest podniesiony w stosunku do wjazdu i utwardzonego placu o około 0,5 do 1 m. Wody opadowe z dachu budynku mieszkalnego odprowadzane są trzema rurami spustowymi bezpośrednio na teren posesji, tj. z części dachu od strony południowo-wschodniej budynku jedną rurą spustową bezpośrednio na teren trawiasty działki, gdzie zbiera się bezpośrednio na trawniku przy budynku; z części dachu od strony północno-zachodniej budynku dwiema rurami spustowymi wyprowadzonymi bezpośrednio na teren utwardzony kostką betonową. Ponadto woda opadowa z budynku mieszkalnego od strony utwardzonego placu spływała wzdłuż skarpy po kostce betonowej na niżej położony teren zielony. Co istotne, dostrzeżono, że teren przy budynku gospodarczym od strony graniczącej z działką nr "[...]", gdzie wystąpiło podtopienie, jest terenem najniżej położonym na działce nr "[...]". Budynek gospodarczy, przykryty dachem jednospadowym nie posiada rynien do odbioru wody opadowej (rynny uszkodzone we fragmentach). Wody opadowe z dachu tego budynku spływają swobodnie po okapie na przyległy teren. Budynek ten jest oddalony od granicy z działką nr "[...]" o 3,5 m.

Stwierdzono, że teren posesji T. W. ogrodzony jest od działek sąsiednich nr "[...]" betonowym cokołem, który wystaje o około 15 cm ponad grunt działki T. W. i posiada rzędną 3,31. Z drugiej strony jest na równi z cokołem.

Dostrzec trzeba, że teren skarżącego ukształtowany jest w ten sposób, że charakteryzuje się on znacznym spadkiem – o około 15% w kierunku terenu gdzie gromadzi się woda. W najwyższym punkcie działka skarżącego ma bowiem 4.22 m n.p.m., a w najniższym, czyli tam gdzie jest zalewana, wynosi 3.10 m n.p.m.. Natomiast w przypadku sąsiednich terenów spadek ten jest już niewielki (około 0,68 %).

Za zasadne należy uznać wątpliwości organu dotyczące sposobu

odprowadzenia wody z budynków na działce skarżącego. Brak spadków w

kierunku studni chłonnej z terenu utwardzonego na działce skarżącego, fakt usytuowania wjazdu na teren posesji i placu utwardzonego wyżej od najniżej położnego punktu działki, wymusza spływ wody właśnie w najniżej położny punkt. Dodatkowo bezpośrednie odprowadzanie wód opadowych z dachu budynku mieszkalnego wprost na teren utwardzony, brak rynien na budynku gospodarczym, sprzyja temu, że to właśnie w najniżej położnym punkcie działki zbiera się cała woda opadowa z budynków

zlokalizowanych na działce skarżącego. Ponadto na co wskazał skarżący na rozprawie - a co znajduje potwierdzenie w pomiarach geodezyjnych nieruchomości skarżącego – jego działka może być zalewana dodatkowo z drogi gminnej położonej w części przylegającej do działki skarżącego nieco wyżej niż nieruchomość skarżącego.

Wobec tak ustalonych okoliczności nie ma podstaw, aby uznać, że to z terenów działek sąsiednich wody spływają na działkę skarżącego. Wysoce prawdopodobne jest natomiast, że na skutek nieodpowiedniego odprowadzania wód i ukształtowania działki skarżącego dochodzi do okresowego gromadzenia się wody na nieruchomości skarżącego. W związku z tym niezasadny jest zarzut dotyczący błędnego ustalenia przez organ odwoławczy okoliczności w tym zakresie i naruszenia art. 5 ust. 1 pkt 9 ustawy-Prawo budowlane. Nie ma też racji skarżący wskazując, że jest zalewany z drogi wewnętrznej bezpośrednio przylegającej do jego działki (położonej na działkach nr "[...]") prowadzącej m.in. do posesji nr "[...]", ponieważ z drogi tej woda odprowadzana jest w przeciwległym w stosunku do działki skarżącego kierunku z uwagi na ukształtowanie nawierzchni tej drogi.

Nie może być zatem mowy o naruszeniu § 28 i 29 rozporządzenia Ministra

Infrastruktury 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny

odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Słusznie wskazał organ odwoławczy, że przepis ten wymaga ustalenia celowego zamiaru sprawcy przy dokonywaniu zmiany naturalnego spływu wód opadowych, do czego w badanym postępowaniu nie było podstaw, skoro wszystkie przywoływane przez skarżącego działki sąsiednie mają od strony ogrodzenia teren trawiasty, obsadzony roślinnością, a wody z dachów budynków są prawidłowo odprowadzane do opasek żwirowych wokół budynków lub na teren nieutwardzony posesji.

Niewątpliwie natomiast nastąpiło nieznaczne podwyższenie rzędnych terenu obejmującego działki nr "[...]" oraz "[...]". Zgodnie z rysunkami zatwierdzonego projektu (A-9, przekrój A-A, B-B i C-C) "Dom w Lotosach" rzędna posadowienia budynków zlokalizowanych na działkach nr "[...]" wynosiła 3,68 m n.p.m., zaś teren wokół budynku (w tym wypadku przy garażach) miał mieć rzędne 3,34 m n.p.m. (3,68-0,32). Z oględzin z dnia 30 lipca 2015 r., przeprowadzonych z udziałem uprawnionego geodety wynika, że rzędne przy garażach to odpowiednio 3,50 m n.p.m. i 3,46 m n.p.m. (k. 59).

Podwyższenie to jest jednak niewielkie. Biorąc jednak pod uwagę prawidłowość wykonania systemu odprowadzania wód na tych działkach oraz w istocie niewielki ich spadek, to nie ma żadnych podstaw do przyjęcia, że skarżący jest zalewany z terenów sąsiednich na skutek podwyższenia rzędnych.

Ponadto wprowadzone zmiany rzędnych zostały zakwalifikowane przez projektanta jako nieistotne, a to projektant dokonuje kwalifikacji takich zmian i ponosi za to odpowiedzialność zawodową. Zgodnie bowiem z art. 36a ust. 6 ustawy Prawo budowlane projektant dokonuje kwalifikacji zamierzonego odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę, a w przypadku uznania, że jest ono nieistotne, obowiązany jest zamieścić w projekcie budowlanym odpowiednie informacje (rysunek i opis) dotyczące tego odstąpienia. Nieistotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę nie wymaga uzyskania decyzji o zmianie pozwolenia na budowę. Projektant zaś dokonał kwalifikacji wprowadzonych zmian polegających na podwyższeniu rzędnych terenów wokół budynków, jako nieistotnego odstępstwa od zatwierdzonego projektu budowlanego i uczynił stosowne adnotacje w tym zakresie. Należy zaznaczyć, że art. 36a ust. 5 wskazuje co jest istotnym odstępstwem od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę. Podwyższenie rzędnych terenu nie stanowi takiego istotnego odstępstwa. Jeszcze raz należy jednak podkreślić, że podwyższenie to było niewielkie, nie zmieniło kierunku odprowadzania wód i nie wpłynęło na zalewanie działki skarżącego. Dlatego też za bezpodstawne trzeba uznać zarzuty skarżącego dotyczące naruszenie przepisu art. 3 pkt 12 w związku z przepisem art. 34 ust. 3 pkt 1 oraz przepisem art. 36a ust. 5 pkt 1 ustawy Prawo budowlane, a także § 28 i § 29 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, poprzez rzekomo błędne ustalenie, że zmiana rzędnych nie wpłynęła na zalewanie działki skarżącego. Niezasadne jest również twierdzenie skarżącego, że skoro plan zagospodarowania terenu przewidywał rzędne posadowienia terenu w pobliżu garaży na wysokości 3,34 m n.p.m., to tylko taka rzędna ma moc wiążącą. Jak już wskazano zmiana rzędnych ma charakter nieistotnego odstąpienia od projektu budowlanego i w związku z tym określenie rzędnych w projekcie budowlanych nie ma charakteru bezwzględnie obowiązującego. Przy zachowaniu odpowiednich warunków, jak to miało miejsce w kwestionowanym przypadku, możliwe jest sanowanie zmiany takich rzędnych.

Dlatego też organ odwoławczy zasadnie zastosował w sprawie jako podstawę rozstrzygnięcia art. 51 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego, nie zaś art. 51 ust 1 pkt 3 Prawa budowlanego.

W tym kontekście niesłuszny jest również zarzut dotyczący naruszenia przepisów § 8 ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003r w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego poprzez uznanie, że odręczna notatka projektanta na inwentaryzacji powykonawczej uczyniona po uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie, o treści, że nie są to zmiany istotne, konwaliduje naruszenia opisanych przepisów. Forma kwalifikacji dokonanych zmian w zakresie rzędnych sąsiednich działek przez uprawnionego projektanta, w ocenie Sądu nie budzi wątpliwości i nie wykracza poza ramy przyznanych mu uprawnień.

Wskazać należy również skarżącemu, że to, iż na działce sąsiedniej znajdowała się kiedyś zlewnia wody nie oznacza, że właściciel terenu nie ma swobody w zagospodarowaniu swojego terenu. Woda ze zlewni nie została zaś przekierowana na działkę skarżącego, a budynki powstałe na nowo wydzielonych działkach posiadają zaprojektowany system odprowadzania wody. W związku z tym zarzuty wywiedzione przez stronę skarżącą w tym zakresie nie są zasadne.

Ustalone okoliczności w sprawie uprawdopodabniają zaś, że ukształtowanie terenu przed realizacją inwestycji powodowało, iż to z działki skarżącego woda spływała na działki nr "[...]".

Słusznie przyjął zatem organ odwoławczy, że w ustalonym stanie faktycznym nie ma podstaw do nakazywania wykonania jakichkolwiek czynności, zmierzających do doprowadzenia inwestycji (budowa domów mieszkalnych wraz z drogą dojazdową) do stanu zgodnego z przepisami, bo nie stwierdzono wystąpienia niezgodności z § 28 i 29 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

Reasumując, należy stwierdzić, że skarżona decyzja organu odwoławczego została wydana zgodnie z obowiązującymi przepisami i nie zachodzą przesłanki uzasadniające jej uchylenie, zaś zgromadzony w sprawie materiał dowodowy należy uznać za kompletny i wyczerpujący, pozwalający na wydanie decyzji zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. W zaskarżonej decyzji zaś wskazano okoliczności i fakty, które zostały udowodnione, na których oparł się organ wydając swoje rozstrzygnięcie. Nie może być zatem mowy o naruszeniu wskazywanego przez stronę przepisu art. 107 § 3 kpa.

W związku z powyższym, skargę jako niezasadną, należało oddalić na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.