Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Wanda Wiatkowska - Ilków Sędziowie Sędzia WSA Ireneusz Dukiel (spr.) Sędzia NSA Henryk Ożóg po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w Wydziale IV w dniu 9 sierpnia 2017 r. sprawy ze skargi W. M. na bezczynność Proboszcza Parafii [...] w Ś. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej I. umarza postępowanie w zakresie zobowiązania organu do udzielania wnioskowanej informacji publicznej; II. stwierdza, że bezczynność organu miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa; III. zasądza od Proboszcza Parafii [...] w Ś. na rzecz skarżącego kwotę 100 (słownie: sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

W. M. (zwany dalej wnioskodawcą, stroną lub skarżącym) wnioskiem z dnia 2 marca 2016 r., złożonym za pośrednictwem poczty elektronicznej na adres: [...].pl zwrócił się do Proboszcza [...] w Ś. (zwanego dalej Proboszczem Parafii, organem lub podmiotem zobowiązanym) o udostępnienie informacji publicznej poprzez przesłanie "skanów umów z wykonawcami dotyczących prac konserwatorskich przy Kościele [...] finansowanych ze środków publicznych w roku 2015."

Kolejnym e-mailem wysłanym w dniu 19 marca 2016 r. na ten sam adres poczty elektronicznej wnioskodawca ponownie zwrócił się o podanie powyższych informacji.

W odpowiedzi na to pismo poinformowano skarżącego mailem z dnia 21 marca 2016 r., że Proboszcz Parafii nie jest on organem w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Strona mailem z dnia 22 marca 2017 r. dodatkowo uszczegółowiła swoje żądanie, wnosząc o doręczenie skanów samych umów (bez załączników, projektów, kosztorysów itd.), które były wykonywane ze środków publicznych w roku 2015.

Wobec nieotrzymania żądanej odpowiedzi wnioskodawca pismem z dnia 5 kwietnia 2016 r. wystąpił bezpośrednio do tutejszego Sądu ze skargą na bezczynność podmiotu zobowiązanego.

W skardze wskazano, że Parafia w 2015 r. realizowała zadania publiczne finansowane ze środków publicznych, co potwierdza wpis na stronie internetowej Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który przyznał dotację w wysokości 100.000 zł na realizację zadania pod nazwą "Ś., Kościół [...] - ołtarz wraz z licem empory wschodniej (XVIII w.): konserwacja - etap III końcowy - kontynuacja" (nr SZPON: [...]. nr [...]; http:// [...]).

Skarżący zarzucił Proboszczowi Parafii naruszenie art. 4 ust 1 pkt 5 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t. jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 2058 ze zm., dalej jako ustawa o dostępie do informacji publicznej lub w skrócie u.d.i.p.) podkreślając, że osoba prawna realizująca zadanie publiczne lub dysponująca majątkiem publicznym jest obowiązana do udzielania informacji publicznej zgodnie z przepisami przywołanej ustawy.

Tut. Sąd zarządzeniem z dnia 6 kwietnia 2016 r. nakazał przekazanie organowi przedmiotowej skargi, co nastąpiło w dniu 8 kwietnia 2016 r.

Na wniosek skarżącego z dnia 19 maja 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, postanowieniem z dnia 7 lipca 2016 r., sygn. akt IV SO/Wr [...], wymierzył Proboszczowi Parafii grzywnę w kwocie 200 zł za nieprzekazanie Sądowi skargi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę.

We wniosku z dnia 5 stycznia 2017 r. skarżący ponownie wniósł o wymierzenie Proboszczowi Parafii grzywny za nieprzekazanie sądowi skargi z dnia 5 kwietnia 2016 r. wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę.

Postanowieniem z dnia 24 marca 2017 r., sygn. akt IV SO/Wr [...], tut. Sąd wymierzył Proboszczowi Parafii kolejną grzywnę w kwocie 2.000 zł.

W dniu 12 kwietnia 2017 r. organ przesłał do Sądu skargę wraz z odpowiedzią na skargę oraz aktami sprawy.

W odpowiedzi na skargę Proboszcz Parafii wniósł o jej oddalenie, wskazując, że podjęte przez wnioskodawcę działania nie prowadziły do realizacji przez niego konstytucyjnego prawa do informacji, a wyłącznie do wszczęcia zbędnego sporu sądowego.

Zdaniem organu, oceniając zasadność wniesionej skargi należy mieć na uwadze, że Proboszcz Parafii nie ma on wiedzy prawniczej, a jednocześnie miał i nadal ma wątpliwości czy w tej sprawie jest podmiotem zobowiązanym w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Skarżący w dniu 1 czerwca 2017 r. przesłał do tutejszego Sądu pismo w którym poinformował, że Proboszcz Parafii w dniu 23 maja 2017 r. udostępnił mu żądaną informację w postaci skanów, wysłanych na jego adres mailowy, i wobec czego wniósł o umorzenie postępowania, stwierdzenie, że bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa, oraz zasądzenie na rzecz skarżącego zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

Pismem z dnia 2 czerwca 2017 r. Proboszcza Parafii potwierdził, że udostępniono skarżącemu żądane informacje i równocześnie zaprzeczył, żeby bezczynność była celowa i zamierzona.

Postanowieniem z dnia 12 czerwca 2017 r. tut. Sąd dopuścił Stowarzyszenie [...] w W. do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postepowania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, zwanej dalej: u.p.p.s.a.), kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje m. in. orzekanie w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1 - 4 lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadku określonym w pkt 4a.

W niniejszej sprawie przedmiotem postępowania jest ocena czy Proboszcz Parafii jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji w rozumieniu przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz czy doszło do bezczynności związanej z udostępnieniem żądanej informacji publicznej.

Na wstępie należy podkreślić, że przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej nakładają na podmioty dysponujące informacjami publicznymi obowiązek ich udostępnienia bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku (art. 13 ust. 1 u.d.i.p.). W przypadku, gdy informacja publiczna nie może zostać udostępniona w czternastodniowym terminie, należy powiadomić wnioskodawcę o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni się informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku (ust. 2).

Zdaniem Sądu nie budzi wątpliwości, że zawnioskowane dane w postaci treści umów zawartych z wykonawcami prac konserwatorskich miały publiczny charakter, gdyż odnosiły się do sposobu rozdysponowania kwoty 100.000 zł otrzymanej w formie dotacji od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na realizację zadania pod nazwą "Ś., Kościół [...] - ołtarz wraz z licem empory wschodniej (XVIII w.): konserwacja - etap III końcowy - kontynuacja". Bez wątpienia mamy tu bowiem do czynienia z zadysponowaniem majątkiem Skarbu Państwa, czyli innym słowem z majątkiem publicznym co wypełnia dyspozycję art. 6 ust. 1 pkt 5 lit. d u.d.i.p.

W okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy należało uznać, że Parafia [...] w Ś. jest, w myśl art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p., podmiotem zobowiązanym do udzielenia informacji, którego organem, stosownie do art. 9 pkt 3 w zw. z art 7 ustawy z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Państwa do Kościoła [...], obok Zgromadzenia Parafialnego i Rady Parafialnej, jest Proboszcz.

Należy również podkreślić, że żądanie udostępnienia zawnioskowanych danych zostało wniesione skutecznie, obligując tym samym Proboszcza Parafii do podjęcia stosownych działać zmierzających do jego rozpoznania, gdyż postępowanie w przedmiocie udzielenia informacji publicznej jest postępowaniem odformalizowanym, co wynika z tego, że w ustawie o dostępie do informacji publicznej nie zostały wskazane jakiekolwiek wymagania formalne dotyczące samego wniosku (poza utrwaleniem go w formie pisemnej), czy też sposobu jego złożenia. Stąd też za równorzędne złożeniu wniosku pisemnego będzie również przesłanie zapytania pocztą elektroniczną (e-mail) - i to nawet, gdy do jego autoryzacji nie zostanie użyty podpis elektroniczny (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 listopada 2015 r., sygn. akt I OSK 2897/15 i powołane tam orzecznictwo).

Jak wynika z niekwestionowanych przez Proboszcza Parafii ustaleń faktycznych, wniosek skarżącego został po raz pierwszy przesłany w formie wiadomości elektronicznej na adres e-mailowy Parafii [...] w Ś. w dniu 2 marca 2016 r., a następnie został on powielony kolejnymi e-mailami.

W związku z powyższym należało więc przyjąć, że do dnia wniesienia skargi organ zobowiązany pozostawał w bezczynności w zakresie udostępnienia informacji zawnioskowanych przez skarżącego.

Jak wynika, z pisma skarżącego z dnia 1 czerwca 2017 r., Proboszcz Parafii w dniu 23 maja 2017 r., t.j. po ponad roku od złożenia przez skarżącego wniosku o udostępnienie informacji publicznej, udostępnił mu żądaną informację.

Udostępnienie informacji publicznej po wniesieniu skargi na bezczynność czyniło zbędnym konieczność orzeczenia o zobowiązaniu Proboszcza Parafii do rozpoznania żądania skarżącego. Nie można bowiem nakazywać podmiotowi zobowiązanemu, aby udostępnił informację publiczną w sytuacji, gdy już to uczynił. Jego działanie, wyprzedzające orzeczenie sądu administracyjnego, wyczerpuje zatem jeden z wniosków skargi na bezczynność, co wyłącza możliwość jej uwzględnienia nawet wówczas, gdy rozstrzygnięcie lub czynność materialnotechniczna zostały podjęte z naruszeniem terminu przewidzianego do ich dokonania (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 września 2012 r., sygn. akt II OSK 1431/12).

Mając powyższe na uwadze należało stwierdzić, że postępowanie sądowe w zakresie zobowiązania Proboszcza Parafii do rozpatrzenia wniosku skarżącego okazało się bezprzedmiotowe, gdyż w jego toku, a przed wydaniem wyroku wystąpiło zdarzenie, które uczyniło zbędnym merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy w tym zakresie.

W oparciu zatem o dyspozycję art. 161 § 1 pkt 3 u.p.p.s.a., postępowanie w przedmiocie bezczynności organu w zakresie rozpoznania wniosku skarżącego należało umorzyć, o czym orzeczono w punkcie I sentencji wyroku.

Udostępnienie informacji publicznej po wniesieniu skargi na bezczynność nie zwalnia jednak sądu administracyjnego z obowiązku dokonania oceny charakteru bezczynności poprzez ustalenie, czy miała ona miejsce z rażącym naruszeniem prawa, czy też nie, co wprost wynika z treści art. 149 § 1a u.p.p.s.a.

Analizując w tym zakresie materiał dowodowy sprawy, w tym zwłaszcza okoliczności dwukrotnego przymuszenia grzywnami organu do przekazania Sądowi przedmiotowej skargi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę, a także w ostateczności ponad roczne uchybienie terminu w udostępnieniu informacji publicznej, zasadnym było stwierdzenie, iż bezczynność Proboszcza Parafii miała miejsce z rażącym poruszeniem prawa, o czym - na podstawie art. 149 § 1a u.p.p.s.a. - orzeczono w punkcie II sentencji niniejszego wyroku.

Na marginesie rozważań wskazać można, iż na uwzględnienie nie zasługiwały wyjaśnienia organu, że miał on wątpliwości co do tego czy jest podmiotem zobowiązanym w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej i dlatego nie udostępnił żądanej informacji i nie przekazał skargi na bezczynność, gdyż trzeba mieć na uwadze powszechnie obowiązujące domniemanie znajomości prawa, tym bardziej wśród organów osób prawnych.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zostało podjęte na podstawie art. 200 u.p.p.s.a., a ich wysokość została zaś określona na podstawie uiszczonego w sprawie wpisu od skargi.