Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jakub Pinkowski (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Joanna Tarno, Asesor WSA Alojzy Skrodzki, Protokolant Urszula Hoduń, po rozpoznaniu w dniu 20 września 2006 r. na rozprawie sprawy ze skargi M. G. o wznowienia postępowania sądowego zakończonego prawomocnym wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 czerwca 2000r. sygn. akt IIISA 1807/99 p o s t a n a w i a odrzucić skargę

Wyrokiem z dnia 30 czerwca 2000 r., sygn. akt III SA 1807/99 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę M. G. (zwanego dalej "Skarżącym") na decyzję Ministra Finansów z dnia [...] czerwca 1999 r., nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych.

W dniu 24 stycznia 2005 r. (data stempla pocztowego) skarżący wniósł skargę o wznowienie postępowania sądowego, żądając zmiany zaskarżonego orzeczenia przez uznanie zarzutów nieważności wymienionych w uzasadnieniu skargi o wznowienie, podjęcia przez Sąd wszelkich niezbędnych kroków dla ustalenia powszechnej wykładni prawa przesłanek wznowienia postępowania oraz przeprowadzenia przez Sąd dowodu zgodnie z uzasadnieniem przedstawionym przez skarżącego w załączniku do wniosku o wznowienie postępowania. Jako podstawę wznowienia postępowania Skarżący wskazał art. 273 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz. 1270 ze zm.; powoływanej dalej jako "p.p.s.a.") w związku z wykryciem w dniu 10 grudnia 2004 r. nowych środków dowodowych, z których nie mógł skorzystać w poprzednim postępowaniu oraz art. 273 § 1 pkt 2 p.p.s.a w związku z art. 274 p.p.s.a. i w związku z niedopełnieniem obowiązków oraz nadużyciem uprawnień władczych przez sędziów oraz poświadczeniem nieprawdy w uzasadnieniu wyroku. Ponadto w złożonej skardze powołano przepisy kodeksu karnego do przekroczenia których, zdaniem Skarżącego, doszło w toku postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. Niezależnie od powyższego Skarżący, odwołując się do zaskarżonego wyroku, uzasadniał istnienie nowego środka dowodowego, poprzez dokonanie interpretacji przepisów prawnych stanowiących podstawę jego wydania. Wskazał również, że dopiero w trybie wznowienia postępowania może wskazać w ramach "spekulacyjnej wykładni określającej" wady nieważności orzeczeń organów administracji z powodu rażącego naruszenia prawa (postanowienie Izby Skarbowej w Z.) oraz naruszenia właściwości rzeczowej (decyzja Urzędu Skarbowego w Z. i decyzja Izby Skarbowej w Z.). W złożonej skardze o wznowienie postępowania M. G. zażądał przeprowadzenia dowodu przez ustalenie powszechnej wykładni prawa przesłanek wznowienia.

Postanowieniem z dnia 15 marca 2005 r., sygn. akt III SA/Wa 228/05 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucił powyższą skargę o wznowienie postępowania sądowego.

Wskutek wniesionej przez Skarżącego skargi kasacyjnej, Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 3 listopada 2005 r., sygn. akt II FSK 828/05 uchylił powyższe postanowienie sądu administracyjnego I instancji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż zgodnie z treścią art. 190 zd. 1 w zw. z art. 185 § 1 p.p.s.a. skład, któremu sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny. Zatem także w niniejszej sprawie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie związany jest wykładnią prawa dokonaną przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 3 listopada 2005 r.

W uzasadnieniu wyroku z dnia 3 listopada 2005 r. Sąd kasacyjny stwierdził, że wbrew poglądowi przyjętemu w zaskarżonym postanowieniu, sąd na posiedzeniu niejawnym nie bada trafności twierdzeń zawartych w skardze o wznowienia postępowania, a tylko fakt ich prawidłowego powołania. Sąd administracyjny dokonuje oceny wskazanych przez skarżącego podstaw wznowienia postępowania pod kątem ich ustawowej dopuszczalności, a więc, czy są to podstawy wymienione w art. 271- 273 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny podniósł także, że skarga o wznowienie powinna zawierać okoliczności stwierdzające zachowanie terminu do jej wniesienia. Nadto, jeżeli sąd administracyjny nie może odrzucić skargi o wznowienie postępowania na posiedzeniu niejawnym, to wyznacza rozprawę, w trakcie której, stosownie do art. 281 p.p.s.a., bada przede wszystkim dopuszczalność samego wznowienia postępowania. Ową dopuszczalność określają te same okoliczności, które były badane na posiedzeniu niejawnym, tj. ustawowa podstawa wznowienia i zachowanie terminu przewidzianego w ustawie do jej wniesienia. Na tym etapie sąd bada już jednak rzeczywiste, realne zaistnienie przesłanek procesowych, uzasadniających wznowienie, i ponowne rozpoznanie sprawy. Zatem właściwe postępowanie rozpoznawcze odbywa się na rozprawie, która jest centralnym punktem postępowania wznowieniowego przed sądem administracyjnym.

Mając powyższe na uwadze, po rozpoznaniu sprawy na rozprawie, skład orzekający wskazuje w pierwszej kolejności, że skarga o wznowienie postępowania sądowego została wniesiona z dochowaniem terminu ustawowego. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego zapadł dnia 30 czerwca 2000 r., zaś skarga o wznowienie postępowania sądowego zakończonego tym wyrokiem została złożona w dniu 24 stycznia 2005 r. Tym samym skarga o wznowienie postępowania sądowego zakończonego wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 czerwca 2000 r., sygn. akt III SA 1807/99, została złożona z dochowaniem pięcioletniego, o którym mowa w art. 278 p.p.s.a. Ponadto Skarżący dochował trzymiesięcznego terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania, o którym mowa w art. 277 p.p.s.a. W zdaniu drugim tego przepisu ustawodawca wskazał, że termin trzymiesięczny liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, a gdy podstawą jest pozbawienie możności działania lub należytej reprezentacji – od dnia, w którym o orzeczeniu dowiedziała się strona, organ lub jej przedstawiciel ustawowy. W skardze o wznowienie postępowania Skarżący wskazał, że o podstawie wznowienia dowiedział się ("wykrył ją") w dniu 10 grudnia 2004 r. W konsekwencji skargę nadana w urzędzie pocztowym w dniu 24 stycznia 2005 r., Sąd uznał za wniesioną w terminie przewidzianym w art. 277 p.p.s.a.

Na podstawie art. 275 p.p.s.a., do wznowienia postępowania z przyczyn nieważności właściwy jest sąd, który wydał zaskarżone orzeczenie, a jeżeli zaskarżono orzeczenia sądów obu instancji, właściwy jest Naczelny Sąd Administracyjny. Do wznowienia postępowania na innej podstawie właściwy jest sąd, który ostatnio orzekał w sprawie. Stosownie do art. 103 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz. 1271) w sprawie o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem Naczelnego Sądu Administracyjnego wydanym przed 1 stycznia 2004 r. orzeka właściwy wojewódzki sąd administracyjny. Zatem sądem właściwym do rozpoznania skargi M. G. o wznowienie postępowania jest tutejszy Sąd.

Przechodząc do oceny dopuszczalności wniesionej skargi, Sąd zauważa, że wznowienie postępowania jest nadzwyczajnym środkiem prawnym, skierowanym przeciwko prawomocnemu wyrokowi, który może być zastosowany wyłącznie z powodów ściśle określonych w ustawie. Po wniesieniu skargi o wznowienie postępowania Sąd dokonuje jej kontroli z punktu widzenia zachowania warunków formalnych określonych w art. 279 p.p.s.a. Zgodnie z powołanym przepisem, skarga o wznowienie powinna zawierać oznaczenie zaskarżonego orzeczenia, podstawę wznowienia i jej uzasadnienie, okoliczności stwierdzające zachowanie terminu do wniesienia skargi oraz żądanie uchylenia lub zmiany zaskarżonego orzeczenia. W konsekwencji, skarżący zobowiązany jest wykazać w takiej skardze przesłanki dopuszczalności wznowienia. Oznacza to oparcie skargi na ustawowej podstawie oraz podanie okoliczności, w odniesieniu do których sąd stwierdza zachowanie terminu.

W skardze o wznowienie postępowania z dnia 24 stycznia 2005r. Skarżący zawarł żądanie uchylenia bądź zmiany wyroku oraz powołał przepisy prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi stanowiące podstawę wznowienie postępowania.

Jednakże odnosząc się do przesłanek wskazanych w skardze stwierdzić należy, że pomimo ich pokrywania się z przepisami p.p.s.a., nie można uznać, iż wypełniają one ustawowe przesłanki wznowienia postępowania.

W orzecznictwie ugruntował się pogląd, że samo sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający przepisom ustawy nie oznacza oparcia skargi na ustawowej podstawie wznowienia, jeżeli już z samego uzasadnienia wynika, że podnoszona podstawa nie zachodzi. Taka skarga, jako nieoparta na ustawowej podstawie wznowienia, podlega więc odrzuceniu (por. postanowienie NSA z dnia 25 września 2001r., II SA/Gd 970/01).

Na podstawie art. 273 § 1 pkt 2 p.p.s.a. można żądać wznowienia, jeżeli prawomocne orzeczenie zostało uzyskane za pomocą przestępstwa. Stosownie do art. 274 p.p.s.a. z powodu przestępstwa można żądać wznowienia jedynie wówczas, gdy czyn został ustalony prawomocnym wyrokiem skazującym, chyba że postępowanie karne nie może być wszczęte lub zostało umorzone z innych przyczyn niż brak dowodów. Tymczasem Skarżący, powołując powyższe przepisy, nie wykazał istnienia przesłanek określonych w cyt. art. 274 p.p.s.a. W ocenie składu orzekającego powołanie przez Skarżącego przepisów kodeksu karnego nie oznacza istnienia przesłanki do wznowienia postępowania, bowiem fakt popełnienia przestępstwa musi zostać ustalony prawomocnym wyrokiem skazującym. Skarżący nie poparł żadnym dowodem zarzutu "uzyskania wyroku za pomocą przestępstwa"; nie wskazał wyroku, nie przytoczył również okoliczności uniemożliwiających wszczęcie postępowania karnego lub powodujących jego umorzenie z innych powodów niż brak dowodów.

Przechodząc do drugiej z przywołanych przez Skarżącego w skardze podstawy wznowienia, Sąd stwierdził, że w myśl art. 273 § 2 p.p.s.a. można żądać wznowienia w razie późniejszego wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu. Podkreślenia wymaga, iż w powoływanym przepisie mowa o "wykryciu" okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, co oznacza, że chodzi wyłącznie o te okoliczności lub dowody, które istniały już w poprzednim postępowaniu, ale nie weszły w skład podstawy faktycznej wyrokowania.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądów środek dowodowy, który powstał po uprawomocnieniu się wyroku, nie stanowi podstawy wznowienia postępowania. Instytucja wznowienia postępowania ma bowiem na celu, jeśli chodzi o rozważaną podstawę wznowienia, zapewnienie - z zastrzeżeniem spełnienia innych przesłanek dopuszczalności - możliwości ponownego rozstrzygnięcia sprawy z uwzględnieniem okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które - obiektywnie rzecz biorąc - istniały już w chwili wyrokowania (zamknięcia rozprawy), ale z których zainteresowana strona nie mogła skorzystać. W każdym jednak przypadku chodzi o środki dowodowe nowo odkryte, a nie po raz pierwszy zgłoszone. Późniejsze ich wykrycie jest więc dowiedzeniem się o nich w czasie, w którym powołanie ich w zakończonym postępowaniu było już niemożliwe (zob. K. Sobieralski, Wznowienie postępowania sądowoadministracyjnego, Zakamycze 2003, s. 229).

Mająca stanowić nowy dowód w sprawie interpretacja przepisów prawa, które stanowiły podstawę orzekania przez Sąd w zakończonym postępowaniu, nie stanowi ustawowej przesłanki wznowienia postępowania, bowiem nie stanowi takiej podstawy zarzut naruszenia przez sąd w skarżonym wyroku przepisów prawa materialnego przez błędną ich wykładnię.

Konkludując, niewątpliwie sam fakt przywołania przepisów określających przesłanki wznowienia nie wystarcza do wznowienia postępowania, jeżeli już z samego sformułowania skargi wynika, że podnoszona podstawa nie zachodzi. Ponadto Sąd nie dopatrzył się w skardze żadnej innej ustawowej podstawy wznowienia postępowania.

Zgodnie z art. 280 § 1 p.p.s.a. skarga o wznowienie postępowania podlega odrzuceniu, jeżeli nie jest oparta na ustawowej podstawie wznowienia.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 279 i art. 280 § 1 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.