Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Zdaniem składu orzekającego w sytuacji, gdy o prawie do świadczenia wychowawczego jednego z rodziców organ orzeka w sytuacji, gdy w obrocie prawnym funkcjonuje już decyzja przyznająca drugiemu rodzicowi prawo do świadczenia wychowawczego na to samo dziecko i na ten sam okres, późniejsze w czasie orzekanie o prawie do świadczenia wychowawczego innemu rodzicowi, bezwzględnie wymaga skorygowania istniejącej w obrocie prawnym decyzji o przyznanym wcześniej prawie do świadczenia wychowawczego drugiego rodzica. Powyższy obowiązek wynika z reguły zbiegu uprawnień, określonej przytoczonym wyżej art. 22 oraz z art. 27 ust. 1 ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Marek Leszczyński, Sędziowie sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska, sędzia NSA Elżbieta Trykoszko (spr.), Protokolant sekretarz sądowy Katarzyna Derewońko, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 28 stycznia 2020 r. sprawy ze skargi M. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] września 2019 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia wychowawczego oddala skargę

Skarga została wywiedziona na tle następujących okoliczności.

Skarżący M. K. złożył w dniu [...] lipca 2018r.do Wójta Gminy W. wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na okres świadczeniowy 2018/2019 na dzieci: Ł. K., K. K. oraz M. K. O takie samo świadczenie wystąpiła także matka dzieci – M. K. wcześniejszym wnioskiem z [...] lipca 2018. Decyzją z [...] października 2018r. Nr [...] Kierownik GOPS w W. po rozpoznaniu wniosku M. K. orzekł o przyznaniu jej prawa do świadczenia wychowawczego na cały okres świadczeniowy 2018/2019 na troje dzieci. Decyzją zaś [...] grudnia 2018r. (Nr [...]) ten sam organ odmówił ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego skarżącemu wskazując, że prawo do świadczeń zostało ustalone matce dzieci po rozpoznaniu złożonego wcześniej wniosku. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. decyzją z [...] lutego 2019r. (Nr [...]) po rozpoznaniu odwołania skarżącego od wyżej opisanej decyzji odmownej, uchyliło decyzję organu I instancji wydaną w stosunku do skarżącego i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania. Decyzją z [...] kwietnia 2019r. (Nr [...]), po rozpoznaniu sprawy po raz drugi, organ I instancji odmówił ustalenia skarżącemu prawa do świadczenia wychowawczego na okres od 1 października 2018r. do 28 lutego 2019r. Od decyzji odmownej ponownie odwołał się M. K. i Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. kolejną decyzją kasacyjną z [...] czerwca 2019r. (Nr [...]) orzekło o uchyleniu decyzji organu I instancji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania zalecając uzupełnienie postępowania dowodowego w zakresie ustalenia i dokonania jednoznacznej oceny, który z rodziców w dacie składania wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego tj. w lipcu 2018r. sprawował faktyczną opiekę nad synem Ł. K. i córką K. K. Organ odwoławczy zalecił przeanalizowanie akt sprawy o rozwód Sądu Okręgowego w Ł. sygn. [...] a następnie przedstawienie wyników analizy w uzasadnieniu decyzji ze wskazaniem, które fakty organ uznał za udowodnione oraz na których dowodach się oparł a także wskazanie przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. Organ odwoławczy stwierdził, że w przypadku ustalenia, iż od lipca 2018r. faktyczną opiekę nad Ł. i K. sprawował wyłącznie skarżący, organ I instancji winien podjąć czynności zmierzające do wycofania z obrotu prawnego swojej decyzji ostatecznej z [...] października 2018r. w części dotyczącej ustalenia matce M. K. prawa do świadczenia wychowawczego na Ł. i K. SKO zaleciło objęcie rozstrzygnięciem także ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na najmłodsze dziecko córkę M. K., co do opieki nad którą bezsporna była kwestia, że opiekę tę sprawowali oboje rodzice. Kolegium wskazało również na konieczność uwzględnienia okoliczności, że decyzją z [...] kwietnia 2019r. (Nr [...]) wydaną po rozpoznaniu wniosku M. K. z [...] kwietnia 2019r., zostało ustalone prawo do świadczenia wychowawczego M. K. na dzieci Ł. i K. na okres od 1 kwietnia 2019r. do 30 września 2019r., co oznacza, że prawo do świadczenia wychowawczego na te dzieci na ten okres zostało ustalone inną decyzją ostateczną.

Po rozpoznaniu po raz trzeci wniosku skarżącego z [...] lipca 2018r., organ I instancji decyzją z [...] sierpnia 2019r. (Nr [...]) odmówił M. K. prawa do świadczenia wychowawczego na okres od 1 października 2018r. do 28 lutego 2019r. na dzieci: Ł., K. i M. oraz na okres od 1 marca 2019r. do 31 marca 2019r. na córkę M. a jednocześnie (w pkt 2 decyzji) przyznał skarżącemu świadczenie wychowawcze na okres od 1 marca 2019r. do 31 marca 2019r. na Ł. i K. K.W uzasadnieniu decyzji organ podał, że ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego następuje odpowiednio na wniosek matki, ojca, opiekuna faktycznego dziecka albo opiekuna prawnego dziecka. Organ podał, iż na podstawie materiału dowodowego przyjął, że opiekę faktyczną nad trojgiem dzieci w okresie składania przez rodziców wniosków o ustalenie prawa do świadczenia tj. w lipcu 2018r. sprawowali oboje rodzice. Wskazał, że zgodnie z art. 22 ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci, w przypadku zbiegu prawa rodziców, opiekunów prawnych lub opiekunów faktycznych dziecka do świadczenia wychowawczego, świadczenie to wypłaca się temu z rodziców, który faktycznie sprawuje opiekę nad dzieckiem. Jeżeli opieka nad dzieckiem jest sprawowana równocześnie przez oboje rodziców, świadczenie wychowawcze wypłaca się temu, który pierwszy złożył wniosek. Pierwsza wniosek o świadczenie wychowawcze złożyła M. K., co uzasadniało odmowę przyznania świadczenia w okresie zasiłkowym 2018/2019 M. K. W związku ze złożoną informacją przez M. K., że od [...] marca 2019r. wraz z najmłodszą córką M. zmieniła miejsce zamieszkania i ubiega się w nowym miejscu zamieszkania o prawo do świadczenia wychowawczego na M., została wydana decyzja o wstrzymaniu M. wypłaty świadczenia wychowawczego od 1 marca 2019r., zatem rozpatrując wniosek M. K. z lipca 2018r. o przyznanie świadczeń wychowawczych na cały okres świadczeniowy 2018/2019 na troje dzieci, należało – po uwzględnieniu wydania odrębnych decyzji: z [...] kwietnia 2019r. (Nr [...]) wydanej w stosunku do skarżącego oraz z dnia [...] marca 2019r. (Nr [...]) wydanej w stosunku do M. K. - przyznać M. K. świadczenie wychowawcze na marzec 2019r. na Ł. i K. a odmówić świadczenia wychowawczego na M. K., która od 1 marca 2019r. pozostaje pod wyłączną opieką matki.

M. K. wniósł odwołanie od tej decyzji wnosząc o przyznanie mu świadczenia wychowawczego na troje dzieci na okres od 1 października 2018r. do 28 lutego 2019r. oraz na M. K. na okres miesiąca marca 2019. Podniósł szereg zarzutów kwestionujących ustalenia organu I instancji oraz zarzuty naruszenia prawa materialnego – art. 22 ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci. Zarzucił błędy proceduralne tj. naruszenie art. 7, 77 i 80 K.p.a. poprzez dowolną i wybiórczą ocenę materiału dowodowego i pominięcie dowodów przedłożonych przez niego, które dołączył do pisma z [...] listopada 2018r. na okoliczność sprawowania wyłącznej opieki nad dziećmi oraz pominięcie takich dokumentów jak: pismo Prokuratury Rejonowej w W. z [...] grudnia 2018r., opinia uzupełniająca do sprawy o rozwód z [...] stycznia 2019r., wyrok w sprawie o rozwód z [...] marca 2019r., postanowienie prokuratora w zastosowaniu środka zapobiegawczego wobec M. K. w postaci zakazu zbliżania się do syna Ł. K. i nakazu opuszczenia na okres od [...] grudnia 2018r. do [...] marca 2019r., lokalu mieszkalnego zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym ( w miejscowości Ś.). Zarzucił brak właściwego wykonania zaleceń z poprzedniej decyzji kasacyjnej.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. po rozpoznaniu powyższego odwołania, decyzją z dnia [...] września 2019r. Nr [...], orzekło o utrzymaniu w mocy decyzji pierwszoinstancyjnej. Kolegium przytoczyło treść przepisów ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci dotyczących zasad przyznawania świadczenia wychowawczego, w tym przepisu art. 22 tej ustawy. Następnie wskazało, że w sprawie będącej przedmiotem badania zaistniała sytuacja, iż z wnioskiem o prawo do świadczenia wychowawczego wystąpili zarówno matka jak i ojciec dzieci, przy czym wniosek matki był wcześniejszy. Kolegium podkreśliło, że w art. 22 ustawy jest odesłanie do wywiadu środowiskowego, o jakim mowa w ustawie o pomocy społecznej. W równolegle prowadzonym postępowaniu z wniosków obojga rodziców o prawo do świadczenia "dobry start" pracownik socjalny przeprowadził w dniu [...] września 2018r. wywiad środowiskowy, o którym mowa w art. 23 ust. 4 lit. "e" ustawy o świadczeniach rodzinnych. Z ustaleń tego wywiadu wynikało, że oboje rodzice w różnym stopniu zajmują się dziećmi, kupując dzieciom żywność, odzież i niezbędną wyprawkę do szkoły. Oboje rodzice podczas wywiadu okazywali pracownikowi socjalnemu paragony i faktury świadczące o tych zakupach. Kolegium stwierdziło, że kuratorski wywiad sporządzony na potrzeby sprawy o rozwód nie jest wywiadem sporządzonym przez pracownika socjalnego, o jakim mowa w rozporządzeniu z 31 sierpnia 2017r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego. Zadaniem kuratora sądowego nie było dociekanie kto sprawuje faktyczną opiekę nad dziećmi i rozgraniczanie na potrzeby postępowania o prawo do świadczenia wychowawczego, w jakim stopniu ta opieka jest sprawowana przez każdego z rodziców. Wywiad kuratora sądowego potwierdza przy tym fakt wspólnego zamieszkiwania w jednym domu obojga rodziców i dzieci, wzajemnych negatywnych relacji między nimi oraz poważnego zaangażowania dzieci w konflikt rodziców. Kolegium podkreśliło, że wyrok Sądu Okręgowego w sprawie rozwodowej jest nieprawomocny, gdyż obie strony wniosły apelacje. Podało również, że Sąd Apelacyjny w B. odmówił udostępnienia opinii biegłych z [...] stycznia 2019r. jako sporządzonej w sprawie prowadzonej z wyłączeniem jawności. Jednocześnie Sąd Apelacyjny poinformował, że opinia jest dowodem mającym służyć ocenie predyspozycji każdego z rodziców do sprawowania opieki nad dzieckiem. Kolegium wskazało, że matka M. K. informowała w czerwcu i w lipcu 2019r. organ I instancji o utrudnianiu przez ojca dzieci kontaktów z nimi w okresie, gdy pobierała świadczenie wychowawcze oraz opisywała złe wzajemne relacje. Kolegium zaakcentowało, że w czasie składania wniosków o prawo do świadczenia wychowawczego, prowadzona była procedura Niebieskiej Karty z uwagi na podejrzenie stosowania przemocy przez oboje rodziców względem siebie. Pracownik socjalny i dzielnicowy systematycznie wizytowali małżonków w miejscu zamieszkania stwierdzając, że – mimo złych relacji między rodzicami – w domu było czysto i sporządzane były dla domowników posiłki. Trafnie zatem organ I instancji przyjął i SKO to zaakceptowało, że opieka rodziców nad dziećmi w okresie wspólnego zamieszkania była obopólna a w tej sytuacji świadczenie wychowawcze przyznaje się i wypłaca temu z rodziców, który pierwszy złożył wniosek o świadczenie. W tym przypadku pierwszym wnioskiem był wniosek M. K. i jej zostało przyznane prawo do świadczenia wychowawczego na troje dzieci na cały okres świadczeniowy 2018/2019, co nastąpiło decyzją ostateczną z [...] października 2019 r. Nr [...]. Decyzja ta została zmieniona decyzją z [...] marca 2019r. Nr [...], uchylającą prawo M. K. do świadczenia wychowawczego na dzieci od 1 marca 2019r. Decyzja ta pozostaje w obrocie prawnym i nie jest w tej sytuacji możliwe przyznanie równocześnie M. K. prawa do świadczenia wychowawczego na dzieci na okres od 1 października 2018r. do 28 lutego 2019r. Kolegium dodało, że M. K. zostało przyznane odrębną decyzją prawo do świadczenia wychowawczego na starsze dzieci na okres od 1 kwietnia 2019r. do 30 września 2019.

W skardze wniesionej do sądu administracyjnego na powyższa decyzję M. K. sprecyzował następujące zarzuty:

- naruszenia przepisów postępowania tj. art. 75 § 1 K.p.a. w związku z art. 7, 77 i 80 K.p.a. w powiązaniu z art. 28 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci poprzez uznanie, że dowód z kuratorskiego wywiadu środowiskowego nie miał na celu ustalenia kto sprawuje faktyczną opiekę nad dziećmi i rozgraniczenia, w jakim stopniu każdy z rodziców tę opiekę sprawuje w sytuacji, gdy:

a) organ prowadzący postępowanie ma obowiązek jako dowód dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy zgodnie z art. 75 § 1 K.p.a.,

b) wywiad środowiskowy kuratorski sporządził starszy kurator sądowy tj. podmiot wyspecjalizowany w swojej dziedzinie i opinia nie jest dokumentem prywatnym,

c) ustalenia wywiadu środowiskowego kuratorskiego nie zostały podważone innymi dowodami,

- naruszenia przepisów postępowania tj. art. 7, 77 i 80 K.p.a. w powiązaniu z art. 28 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci poprzez dokonanie dowolnej i wybiórczej oceny zgromadzonego materiału dowodowego wyrażającej się w szczególności na pominięciu dowodów przedkładanych [rzez wnioskodawcę wskazujących na fakt sprawowania przez niego wyłącznej opieki nad dziećmi tj.:

a) rachunków załączonych do pisma z [...] listopada 2018r.,

b) pisma Prokuratury Rejonowej w W. z [...] grudnia 2018r. i opinii uzupełniającej kuratora sądowego złożonej do sprawy o rozwód,

c) wyroku Sądu okręgowego w Ł. w sprawie [...],

d) postanowienia Prokuratora o zastosowaniu środka zapobiegawczego wobec M. K. w postaci zakazu zbliżania się do Ł. K. i nakazu opuszczenia na okres od [...] grudnia 2018r. do [...] marca 2019r. lokalu mieszkalnego zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym (który to środek był dwukrotnie przedłużany a obecnie jest orzeczony do [...] września 2019r.),

- naruszenia przepisów postępowania tj. art. 7, 77 i 80 K.p.a. w powiązaniu z art. 28 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci poprzez zaniechanie przesłuchania w charakterze świadka: kuratora sądowego i pracownika socjalnego przeprowadzającego wywiad oraz oparcie się na pismach kierowanych do GOPS przez M. K., w sytuacji, gdy nie są to zeznania świadka a ich treść stoi w sprzeczności z pozostałym zebranym w sprawie;

- naruszenia art. 80 K.p.a. w związku z art. 28 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci materiałem dowodowym poprzez błędną ocenę materiału dowodowego polegającą na uznaniu, że M. K. uczestniczyła w opiece nad dziećmi Ł. i K. w sytuacji, gdy z pisma Prokuratora oraz postanowienia zapobiegawczego prokuratora wynika, ze M. K. [...] grudnia 2018r. opuściła lokal mieszkalny w Ś. i tym samym nie mogła i nie sprawowała faktycznej opieki nad Ł. i K., o czym skarżący informowała organy administracji pismem z [...] stycznia 2019r., przesłanym do SKO w ślad za odwołaniem od decyzji;

- naruszenia prawa materialnego tj. art. 22 ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci poprzez nieprzyznanie M. K. świadczenia wychowawczego w sytuacji, gdy z dowodów zgromadzanych w sprawie jednoznacznie wynika, że M. K. tj. matka dzieci opuściła wspólne miejsce zamieszkania w Ś. grudnia 2018r.

Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie decyzji organów obu instancji w części odmawiającej przyznania skarżącemu prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł.w odpowiedzi na skargę wniosło jej oddalenie. Kolegium podkreśliło, że decyzja o przyznaniu świadczeń wychowawczych M. K. na troje dzieci na okres świadczeniowy 2018/2019, uzależniona była od zmiany decyzji o przyznaniu tych świadczeń M. K., wydanej po rozpoznaniu wcześniej złożonego wniosku. Decyzja zmieniająca prawo M. K. do świadczeń wychowawczych na troje dzieci została wydana [...] marca 2019r. i objęła okres od 1 marca 2019r. do końca okresu świadczeniowego 2018/2019. Ponieważ M. K. odrębną decyzją przyznane zostały świadczenia wychowawcze na starsze dzieci Ł. i K. od 1 kwietnia 2019r. do końca okresu świadczeniowego 2018/2019, utrzymana w mocy decyzja (zaskarżona przez M. K.) orzekła o prawie M. K. do świadczeń wychowawczych za miesiąc marzec 2019.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje;

Skarga podlegała oddaleniu.

Zaskarżona decyzja ma bowiem charakter porządkujący i w świetle ujawnionych następczych zdarzeń prawnych, zaistniałych po lipcu 2018r. tj. po dacie złożenia wniosku przez skarżącego, w pełni odpowiada prawu.

Jest bezspornym, że o prawo do świadczeń wychowawczych na troje dzieci: Ł., K. i M. K. na okres świadczeniowy 2018/2019 ubiegali się oboje rodzice: matka M. K. i ojciec M. K., przy czym wniosek jako pierwsza złożyła M. K., występując z nim 3 lipca 2018r. Wniosek M. K. wpłynął do organu [...] lipca 2018r.

Bezspornym jest, że w sprawie z wcześniej złożonego wniosku M. K. została wydana przez Wójta Gminy W. w dniu [...] października 2018r. decyzja (Nr [...]) orzekająca o przyznaniu matce prawa do świadczenia wychowawczego na troje dzieci na cały okres świadczeniowy 2018/2019. Bezspornym też jest, że ww. decyzja została zmieniona dopiero decyzją z [...] marca 2019r. (nr [...]). Mocą ww. decyzji zmieniającej, prawo M. K. do świadczeń wychowawczych na troje dzieci zostało uchylone za okres od 1 marca 2019r. do końca okresu świadczeniowego 2018/2019.

Wniosek M. K. z [...] lipca 2018r. został rozpatrzony później. Po raz pierwszy Wójt Gminy W. orzekł o nim dopiero decyzją z [...] grudnia 2018r. (Nr [...]) odmawiając przyznania skarżącemu prawa do świadczeń wychowawczych na dzieci z uwagi na przyznanie tych świadczeń matce z wcześniejszego wniosku. Na skutek uwzględnienia odwołania M. K., sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania organowi I instancji. Już rozpoznając wniosek skarżącego po raz drugi (decyzją z [...] kwietnia 2019r. Nr [...]), Wójt Gminy orzekał przy zmienionych okolicznościach faktyczno – prawnych tj. po wydaniu w dniu [...] marca 2019r. odrębnej decyzji Nr [...], uchylającej prawo M. K. do świadczeń wychowawczych na dzieci za okres od 1 marca 2019r. do końca okresu świadczeniowego i po wydaniu w dniu [...] kwietnia 2019r. na wniosek M. K. z [...] kwietnia 2019r. decyzji Nr [...] orzekającej o prawie M. K. do świadczeń wychowawczych na Ł. i K. od [...] kwietnia 2019r. do końca okresu świadczeniowego 2018/2019. Zaskarżona teraz decyzja jest decyzją utrzymującą w mocy wydaną po raz trzeci przez organ I instancji decyzję z [...] lipca 2019r. (Nr [...]), orzekającą o wniosku skarżącego z [...] lipca 2018r. w sposób uwzględniający zaistniałe odrębne zdarzenia prawne związane ze zmianą od [...] marca 2019r. decyzji przyznającej świadczenia wychowawcze M. K. oraz z przyznaniem od [...] kwietnia 2019r. M. K. świadczeń wychowawczych na dzieci z jego wniosku z [...] kwietnia 2019r.

Wbrew zarzutowi skarżącego, ostatnia ostateczna decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. (będąca przedmiotem niniejszej skargi) jest decyzją uwzględniającą zalecenia z dwóch decyzji kasacyjnych SKO wydanych [...] lutego 2019r. (Nr [...]) i z dnia [...] czerwca 2019r. (Nr [...]). Z uzasadnień obu decyzji kasacyjnych wynikało bowiem, że przyznanie M. K. prawa do świadczeń wychowawczych na dzieci na okres objęty uprawnieniem matki M. K., bezwzględnie wymaga skorygowania decyzji z [...] października 2018r. (Nr [...]) o przyznaniu prawa do tych świadczeń matce. Prawdą jest, że w pierwszej decyzji kasacyjnej organ odwoławczy wskazywał na konieczność wznowienia postępowania w administracyjnego w sprawie przyznania M. K. świadczeń wychowawczych a w drugiej decyzji kasacyjnej wskazał ogólnie na podjęcie czynności zmierzających do wycofania z obrotu decyzji z [...] października 2018r. Nr [...], ale opisane rozbieżności stwierdzeń nie unicestwiają trafności konkluzji o sprzężeniu rozstrzygnięcia sprawy z wniosku M. K. z [...] lipca 2018r. z koniecznością weryfikacji decyzji wydanej po rozpoznaniu wniosku M. K. z [...] lipca 20198r. tj. decyzji Wójta Gminy W. z [...] października 2018r. Nr [...].

Przepisy ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci, nie pozwalają bowiem na przyznanie prawa do świadczeń wychowawczych na dzieci jednocześnie jednemu i drugiemu rodzicowi. Zbieg uprawnień obojga rodziców do świadczeń wychowawczych reguluje przepis art. 22 ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku zbiegu prawa rodziców do świadczenia wychowawczego, świadczenie wypłaca się temu rodzicowi, który sprawuje faktyczną opiekę nad dzieckiem. Jeżeli opieka nad dzieckiem jest sprawowana równocześnie przez oboje rodziców, świadczenie wychowawcze wypłaca się temu rodzicowi, który pierwszy złożył wniosek.

Zdaniem składu orzekającego, w sytuacji gdy o prawie do świadczenia wychowawczego jednego z rodziców organ orzeka w sytuacji, gdy w obrocie prawnym funkcjonuje już decyzja przyznająca drugiemu rodzicowi prawo do świadczenia wychowawczego na to samo dziecko i na ten sam okres, późniejsze w czasie orzekanie o prawie do świadczenia wychowawczego innemu rodzicowi, bezwzględnie wymaga skorygowania istniejącej w obrocie prawnym decyzji o przyznanym wcześniej prawie do świadczenia wychowawczego drugiego rodzica. Powyższy obowiązek wynika z reguły zbiegu uprawnień, określonej przytoczonym wyżej art. 22 oraz z art. 27 ust. 1 ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci. Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci, organ właściwy może bez zgody strony zmienić lub uchylić prawo do świadczenia wychowawczego, jeżeli uległa zmianie sytuacja rodzinna mająca wpływ na prawo do świadczenia wychowawczego.

W niniejszej sprawie dopiero decyzją z [...] marca 2019r. (Nr [...]) Wójt Gminy W. orzekł o uchyleniu z dniem [...] marca 2019r. prawa M. K. do świadczenia wychowawczego na dzieci, przyznanego decyzją z [...] października 2018r. (Nr [...]) wydaną po rozpoznaniu wcześniej złożonego wniosku niż wniosek skarżącego. W konsekwencji, orzeczenie o prawie do świadczenia wychowawczego M. K. na dzieci, mogło dotyczyć jedynie okresu od 1 marca 2019r. do wyczerpania okresu świadczeniowego albowiem objęcie uprawnieniem M. K. okresu przed 1 marca 2019r. pokrywałoby się z okresem nieuchylonych (niezmienionych) uprawnień M. K. do tego samego świadczenia.

Nie jest rolą sądu w niniejszym postępowaniu korygowanie decyzji Wójta Gminy W. z [...] marca 2019r. (Nr [...]) i wytykanie organowi zbyt późnej reakcji na informacje skarżącego o wyprowadzeniu się M. K. z córką M. ze wspólnego domu już pod koniec grudnia 2018r. i wcześniejszego przejęcia w całości przez skarżącego opieki faktycznej nad starszymi dziećmi. Decyzja Wójta Gminy W. z [...] marca 2019r. (Nr [...]) jest decyzją ostateczną i bez wzruszenia jej, obecnie wyłącznie w drodze nadzwyczajnego postępowania, nie jest możliwe orzeczenie o przyznaniu skarżącemu prawa do świadczeń wychowawczych na okres świadczeniowy 2018/2019 na starsze dzieci, za okres poprzedzający 1 marca 2019r.

Jak wynika przy tym z art. 22 ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci, ustalenie, który z rodziców sprawuje opiekę faktyczną nad dzieckiem, w sytuacji, gdy po wcześniejszym wniosku jednego rodzica, drugi z rodziców wystąpi o świadczenie wychowawcze na to samo dziecko, następuje w drodze wywiadu środowiskowego, o jakim mowa w ustawie o pomocy społecznej. Ustawa o pomocy społecznej w proceduralnym zakresie, w tym w zakresie wywiadu środowiskowego, odsyła do ustawy o świadczeniach rodzinnych tj. do art. 23 ust. 4 lit. "e". Rodzinny wywiad środowiskowy, o jakim mowa w art. 23 ust. 4 lit. "e" ustawy o świadczeniach rodzinnych, przeprowadzony został w dniu 18 września 2018r. Z wywiadu wynikało, że dzieci Ł., K. i M. mieszkają z obojgiem rodziców w jednym domu (pod adresem Ś.) i każdy z nich zajmuje się dziećmi, mimo że w różnym stopniu i mimo, że istnieje zauważalny konflikt między rodzicami.

Takie ustalenie pozwalało organowi I instancji na przyjęcie zasady, że o pierwszeństwie rodzica w przyznaniu mu prawa do świadczeń wychowawczych na dzieci, decyduje pierwszeństwo w złożeniu wniosku. Podkreślić należy, że organ orzekający o przyznawaniu świadczeń rodzinnych nie pełni roli sądu rodzinnego ani nie rozstrzyga konfliktu między rodzicami na tle sprawowania przez każdego z nich władzy rodzicielskiej. Wspólne zamieszkiwanie obojga rodziców z dziećmi oraz przedstawianie przez każdego z rodziców dowodów na ponoszenie wydatków na utrzymanie dzieci, jest wystarczającym potwierdzeniem sprawowania opieki rodzicielskiej przez oboje rodziców. Jak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w sprawie III SA/Kr 409/19, organy prowadzące postępowanie w przedmiocie przyznania świadczenia wychowawczego w stanie faktycznym wypełniającym hipotezę przepisu art. 22 ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci, nie są uprawnione do oceny, w jaki sposób rodzice wywiązują się ze swoich obowiązków rodzicielskich oraz ile czasu poświęcają dzieciom w sytuacji, gdy oboje maja pełnię władzy rodzicielskiej, mieszkają razem i prowadzą wspólne gospodarstwo domowe z dziećmi. Oznacza to bowiem, że utrzymują i zaspakajają ich potrzeby bytowe, wychowawcze i emocjonalne. Jak wynika z akt administracyjnych, formalne ustalenie miejsca pobytu dzieci Ł. i K. przy ojcu M. K., natomiast córki M. przy matce M. K., nastąpiło dopiero w marcu 2019r., gdy Sąd Okręgowy w Ł. wydał pod sygn. akt [...] nieprawomocny wyrok orzekający rozwiązanie małżeństwa M. K. i M. K. przez rozwód a jednocześnie w trybie zabezpieczenia orzekł o rozdzieleniu miejsca pobytu dzieci przy rodzicach do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie o rozwód.

Skład orzekający podziela ocenę materiału dowodowego dokonaną przez Kolegium i wniosek tego organu o wyższej mocy dowodowej w kontrolowanym postępowaniu dowodu z rodzinnego wywiadu środowiskowego, o jakim mowa w art. 23 ust. 4 lit. "e" ustawy o świadczeniach rodzinnych niż z dowodu w postaci kuratorskiego wywiadu środowiskowego przeprowadzonego na potrzeby postępowania w sprawie o rozwód. Inne cele przyświecają każdemu z tych dowodów, co w połączeniu z opisanym wyżej wskazaniem braku uprawnień organu orzekającego o świadczeniach wychowawczych do orzekania o proporcjach opieki faktycznej nad wspólnie zamieszkującymi dziećmi każdego z rodziców oraz o przyczynach zróżnicowania tych proporcji, nie pozwala na podważenie treścią wywiadu kuratorskiego, wiarygodności dowodowi w postaci rodzinnego wywiadu środowiskowego. Co zaś się tyczy zarzutu pominięcia przez organy dowodu w postaci postanowienia prokuratora o zastosowaniu wobec M. K. w postępowaniu przygotowawczym środka zabezpieczającego w postaci nakazu opuszczenia na 3 miesiące wspólnego miejsca zamieszkania i zakazu kontaktu z synem Ł. (w następstwie którego M. K. już z końcem grudnia 2018r. opuściła miejsce zamieszkania pod adresem S.), sąd stwierdza, że bez wyeliminowania z obrotu prawnego ostatecznej i prawomocnej decyzji Wójta Gminy W. z [...] marca 2019r. (Nr [...]), korygującej uprawnienia M. K. do świadczeń wychowawczych na dzieci dopiero od 1 marca 2019r., nie jest możliwe wykorzystanie wskazanego przez skarżącego dowodu dla podważenia zaskarżonej decyzji. Jak bowiem stwierdził sąd we wcześniejszej części uzasadnienia, nie jest rolą sądu w niniejszym postępowaniu korygowanie decyzji Wójta Gminy W. z [...] marca 2019r. (Nr [...]) i wytykanie organowi zbyt późnej reakcji na informacje skarżącego o wyprowadzeniu się M. K. z córką M. ze wspólnego domu już pod koniec grudnia 2018r. i wcześniejszego przejęcia w całości przez skarżącego opieki faktycznej nad starszymi dziećmi. Decyzja Wójta Gminy W. z [...] marca 2019r. (Nr [...]) jest decyzją ostateczną i bez wzruszenia jej, obecnie wyłącznie w drodze nadzwyczajnego postępowania, nie jest możliwe orzeczenie o przyznaniu skarżącemu prawa do świadczeń wychowawczych na okres świadczeniowy 2018/2019 na starsze dzieci, za okres poprzedzający 1 marca 2019r.

Mając powyższe na uwadze Sąd skargę oddalił (art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi)