Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Nadzieja Karczmarczyk-Gawęcka Sędziowie Sędzia WSA Bolesław Stachura Sędzia WSA Joanna Wojciechowska (spr.) po rozpoznaniu w Wydziale I na posiedzeniu niejawnym w dniu 28 stycznia 2021 r. sprawy ze skargi K.S. na decyzję Dyrektora [...] Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie pomocy finansowej w związku z powstaniem szkód w gospodarstwie rolnym w 2019 r. 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Kierownika Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dla Powiatu D. z siedzibą w Z. z dnia [...] r. nr [...] ; 2. zasądza od Dyrektora [...] Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na rzecz skarżącej K.S. kwotę [...]złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

W dniu [...] listopada 2019 r. do Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji

i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) w Z. wpłynął wniosek K. S.

o udzielenie pomocy finansowej producentowi rolnemu, w którego gospodarstwie rolnym szkody w uprawach rolnych, spowodowane wystąpieniem w 2019 r. suszy, huraganu, gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub powodzi, powstałe na powierzchni uprawy objęły co najmniej 30% danej uprawy.

Rolniczka wniosła o udzielenie pomocy publicznej do powierzchni wieloletnich użytków zielonych, na której wystąpiły szkody w wysokości co najmniej 30 % danej uprawy na powierzchni tej uprawy i mniej niż 70 % danej uprawy na powierzchni tej uprawy, spowodowane wystąpieniem w 2019 roku suszy - 57,62 ha.

W oświadczeniu rolniczka podała, że w punkcie dotyczącym ubezpieczenia co najmniej 50 % powierzchni upraw rolnych w gospodarstwie rolnym w dniu wystąpienia szkód, z wyłączeniem wieloletnich użytków zielonych, co najmniej od jednego z ryzyk: suszy, gradu, deszczu nawalnego, ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych, powodzi, huraganu, pioruna, osunięcia się ziemi, lawiny, wskazała odpowiedź "nie dotyczy", gdyż w skład gospodarstwa wchodzą wyłącznie wieloletnie użytki zielone, o których mowa w § 13v ust. 13 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji

i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. z 2015 r. poz. 187, ze zm.), dalej "rozporządzenie RM". Rolniczka oświadczyła, że z tytułu wystąpienia przedmiotowych szkód nie otrzymała odszkodowania. Do wniosku dołączyła oświadczenie o liczbie posiadanych, w dniu szacowania szkód przez komisję, tj. [...] sierpnia 2019 r. zwierząt z gatunku bydło, owce, kozy lub konie, na którym nie wykazała żadnego zwierzęcia.

W dniu [...] grudnia 2019 r. rolniczka dostarczyła protokół nr [...]

z oszacowania zakresu i wysokości szkód w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej spowodowanych wystąpieniem niekorzystnego zjawiska atmosferycznego sporządzony przez komisję powołaną zarządzeniem Wojewody Z. nr [...] z dnia [...] czerwca 2017 r., dalej "Komisja". Protokół sporządzony został [...] listopada 2019 r., na podstawie szacowania szkód, przeprowadzonych w dniu [...] sierpnia 2019 r. i podpisany przez trzech członków Komisji i rolniczkę. Wystąpienie szkód powstałych w wyniku suszy w gospodarstwie rolniczki zostało potwierdzone przez Wojewodę w dniu [...] listopada 2019 r.

Na załączniku do protokołu Komisja wykazała między innymi nazwy wszystkich upraw w gospodarstwie rolnym wraz z powierzchnią tych upraw w roku wystąpienia szkody oraz straty plonu w % w roku wystąpienia szkody.

W piśmie z dnia [...] lutego 2020 r. Kierownik Biura Powiatowego ARiMR dla powiatu drawskiego z siedzibą w Z. poinformował rolniczkę, żeby złożyła wyjaśnienia odnośnie wystąpienia suszy na działkach [...] o łącznej powierzchni 56,99 ha.

W piśmie z [...] marca 2020 r. rolniczka oświadczyła, że nie widzi podstaw do kwestionowania protokołu Komisji. Nie przedstawiła też żadnych dokumentów na wystąpienie suszy na ww. działkach poza wcześniej złożonym protokołem Komisji.

W piśmie z dnia [...] marca 2020 r. organ I instancji wystąpił o weryfikację

ww. protokołu do Przewodniczącego Komisji oraz Wojewody. W dniu [...] marca

2020 r. otrzymał odpowiedź od Wojewody (k.48), że przedmiotowe protokoły są weryfikowane jedynie na wniosek rolnika, gdyż protokół wymaga podpisu rolnika, zaś od Przewodniczącego Komisji (k.44), że prace nad korektą protokołów, z którymi zgłaszają się rolnicy wciąż trwają.

Organ I instancji wydał w dniu [...] czerwca 2020 r. decyzję nr [...], w której odmówił rolniczce przyznania wnioskowanej pomocy.

Organ I instancji przytoczył treść § 13v rozporządzenia RM oraz art. 3 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. z 2019 r. poz. 477 ze zm.), dalej "ustawa ubezpieczeniowa"

i wskazał, że straty w uprawie rolniczki oszacowane przez Komisję nie mogły zostać uznane jako straty wywołane przez zjawisko suszy. Wskazał, że dla stwierdzenia suszy najważniejsze znaczenie mają dane pochodzące z Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w P. (IUNG), a te nie wykazały zaistnienia suszy na części działek rolniczki, objętych wnioskiem.

Rolniczka złożyła odwołanie od powyższej decyzji i wskazał, że organ I instancji nie miał podstaw do kwestionowania protokołu Komisji. Ponadto organ błędnie uznał trawy za rośliny analogiczne jak zboże. Wnosiła o porównanie decyzji, wydanych dla rolników, uprawiających sąsiednie działki.

Dyrektor Z. Oddziału Regionalnego ARiMR, po rozpatrzeniu zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz po zapoznaniu się ze stanowiskiem strony zawartym w odwołaniu, wydał w dniu [...] września 2020 r. decyzję nr [...], w której utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

Organ odwoławczy przytoczył treść § 13v ust. 1 rozporządzania RM i wskazał, że definicję suszy zawiera art. 3 ust. 2 pkt. 10 ustawy ubezpieczeniowej.

Na podstawie art. 3 ust. 5 ustawy ubezpieczeniowej Minister właściwy do spraw rolnictwa ogłasza w drodze obwieszczenia we właściwym dzienniku urzędowym oraz Biuletynie Informacji Publicznej wskaźniki klimatycznego bilansu wodnego dla poszczególnych roślin uprawnych i gleb z podziałem na województwa na postawie danych IUNG. Obwieszczenie obowiązujące w niniejszej sprawie wydano [...] października 2019 r. za okres od 1 sierpnia do 30 września 2019 r., które zawierało dane w formie tabelarycznej z podziałem na gminy.

Organ odwoławczy podał, że działki rolniczki zlokalizowane są w powiecie drawskim, gminie D. , obrębie P., na których zadeklarowano rośliny pastewne objętościowe z użytków zielonych (UZ) oraz trawy w uprawie polowej na zielonkę (UZ). Organ odwoławczy wskazał, że dla celów rozpoznania wniosku o przedmiotową pomoc, potraktował użytki zielone za rośliny

o analogicznych wymaganiach wodnych jak zboża ozime i jare. Przedmiotowe działki zostały przez IUNG zakwalifikowane są do kategorii gleb III i III, przy czym część gruntu leży na obszarach niesklasyfikowanych.

Organ odwoławczy podał, że na podstawie danych IUNG stwierdził, że działkach rolniczki (kategoria gleby II i III) nie stwierdzono w dowolnym sześciodekadowym okresie od dnia 21 marca do dnia 30 września spadku klimatycznego bilansu wodnego (KBW) poniżej wartości określonej dla zboża ozimego i jarego.

W gminie D. stwierdzono jedynie wystąpienie suszy na glebach kategorii I na zbożach ozimych w miesiącach lipiec - sierpień oraz zbożach jarych w miesiącach maj - sierpień. Na glebach kategorii II, III, IV oraz nieklasyfikowanej na zbożach ozimych i jarych nie wystąpiło zjawisko suszy.

W ocenie organu odwoławczego, organ I instancji prawidłowo odmówił stronie przyznania płatności, ponieważ weryfikacja czy na działkach ewidencyjnych nr [...] oraz [...] dla danych upraw wystąpiła lub nie wystąpiła susza w rozumieniu przepisów ustawy ubezpieczeniowej, może nastąpić jedynie na podstawie danych KBW, udostępnianych przez IUNG.

Organ odwoławczy wskazał, że tak jak organ I instancji, odmówił mocy dowodowej protokołowi szacowania szkód, który stanowił załącznik do wniosku

o przyznanie pomocy.

Organ odwoławczy podał, że Komisja, która szacowała szkody

w gospodarstwach z uwagi na susze w 2019 r., również w niniejszej sprawie, dokonała ustaleń niezgodnie z przepisami i wytycznymi. Komisja winna uznać powstałe szkody z powodu suszy w sytuacji, gdy dla upraw zgłaszanych przez rolnika na kategorii gleby, na której znajdowały się dane uprawy w dowolnym sześciodekadowym okresie od dnia 21 marca do dnia 30 września, wystąpił spadek klimatycznego bilansu wodnego poniżej wartości określonej dla tych roślin uprawnych i dla tych gleb zgodnie z KBW. Organ odwoławczy podał, że na przedmiotowych działkach susza nie wystąpiła w rozumieniu przepisów ustawy ubezpieczeniowej i rozporządzenia RM. Organ odwoławczy wskazał, że mapy kategorii glebowych dostępne na stronie IUNG, określają kategorię gleb dla każdej działki ewidencyjnej położonej w danym obrębie gminy, zatem są bardzo dokładne, zaś przepisy zobowiązują zarówno organy ARiMR, jak i Komisję do korzystania danych z IUNG. Organ odwoławczy wskazał, że organ I instancji prawidłowo uznał, że trawy w uprawie polowej na zielonkę (UZ), na których nie jest prowadzony monitoring suszy, posiadają wymagania wodne zbliżone do zbóż jarych

i ozimych, opierając się na uwarunkowaniach botanicznych, analogicznych wymaganiach glebowych oraz systemie korzeniowy.

Organ odwoławczy podał, że w powiecie drawskim wystąpiła susza, lecz jedynie na glebach kategorii I na zbożach ozimych w miesiącach lipiec - sierpień oraz zbożach jarych w miesiącach maj - sierpień. Tym samym nie można było uznać, że susza wystąpiła na powierzchni wszystkich działek rolniczki.

Organ odwoławczy wyjaśnił, że brak było podstaw do przeprowadzenia dowodu z porównania decyzji rolników, którzy posiadają działki sąsiadujące ze stroną. Wskazał, że wystąpienie suszy weryfikuje się dla konkretnej działki ewidencyjnej, stwierdzając kategorię gleby jaka na niej występuje, a nie dla wsi czy obrębu. Może zdarzyć się nawet tak, że sąsiadujące ze sobą działki zakwalifikowane są do innej kategorii gleby i na jednej działce wystąpi zjawisko suszy, a na innej już nie.

Rolniczka złożyła skargę na ww. decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie i wniosła o jej uchylenie oraz uchylenie decyzji I instancji, a także o zasądzenie kosztów postępowania.

Zarzuciła organowi naruszenie:

1. art. 7 oraz 77 § 1 k.p.a., przez nie podjęcie przez organ II instancji czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz nie stosowanie zasad prawdy obiektywnej;

2. art. 6 k.p.a., przez nie działanie organu na podstawie prawa;

3. art. 80 k.p.a., przez nie dokonanie oceny na podstawie całokształtu materiału dowodowego;

4. art. 3 ust. 2 pkt 10 ustawy ubezpieczeniowej, przez ich błędne zastosowanie;

5. przepisów rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 11 kwietnia 2019 r. w sprawie klimatycznego bilansu wodnego dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb, przez ich błędne zastosowanie;

5. § 13v ust. 6 pkt 1 i § 5 ust. 5 i ust. 8 rozporządzenia RM, przez ich niezastosowanie i wskazanych w tych przepisach dokumentów i informacji, załączonych przez Skarżącą do wniosku, za niewystarczające do wydania pozytywnej decyzji, a także uznanie innych dokumentów i informacji, nie wskazanych w przedmiotowych przepisach, za kluczowe i decydujące w sprawie.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie.

W piśmie procesowym z dnia [...] stycznia 2021 r. (wpływ do Sądu - [...] stycznia 2021 r.) skarżąca podtrzymała swoje stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wskazał co następuje

Skarga zasługiwała na uwzględnienie.

Spór w rozpoznawanej sprawie sprowadzał się do odmiennej oceny przez organy administracji i rolniczki możliwości przyznania jej pomocy finansowej

w związku z powstanie w jej gospodarstwie szkody w wyniku wystąpienia w 2019 r. suszy.

Zdaniem organów, na części działek o nr ewidencyjnych nr [...] oraz [...], wchodzących w skład gospodarstwa rolnego skarżącej, nie powstała susza zgodnie

z definicją zawartą z art. 3 ust. 2 pkt 10 ustawy ubezpieczeniowej, do której to odsyła § 13v ust. 1 rozporządzenia RM. Organy zakwestionowały powierzchnię 56,99 ha.

W ocenie skarżącej, organy niezasadnie podważyły prawidłowość protokołu Komisji, która dokonała szacowania szkód w jej gospodarstwie.

Przystępując do rozważenia przedstawionego sporu, wskazać należało, że podstawę materialnoprawną w sprawie stanowiły przepisy aktów prawa krajowego jak i prawa unijnego, określające przesłanki, których spełnienie jest niezbędne przy ubieganiu się o przyznanie pomocy z tytułu wystąpienia suszy.

Na wstępie wskazać należało, że zgodnie z art. 4 i następne ustawy z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 1438), dalej "ustawa o ARiMR), podmiotem właściwym w sprawach szeroko rozumianego wpierania rolnictwa i obszarów wiejskich jest Agencja Restrukturyzacji

i Modernizacji Rolnictwa (Agencja). W art. 4 ust. 6 ustawy o ARiMR, prawodawca krajowy zawarł delegację ustawową stosownie do której szczegółowe zasady realizacji powierzonych Agencji zadań, dookreślają przepisy wydanego przez Radę Ministrów rozporządzenia.

Korzystając z powyższej delegacji Rada Ministrów wydała w dniu 27 stycznia 2015 r. rozporządzenie RM (opisane powyżej). Zgodnie z § 13v ust. 1 pkt 1-3 rozporządzenia RM, w 2019 i 2020 r. Agencja udziela pomocy finansowej na realizację innych zadań wynikających z polityki państwa w zakresie rolnictwa

i rozwoju wsi, o której mowa w § 2 ust. 1 pkt 6, producentowi rolnemu: któremu został nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, w którego gospodarstwie rolnym szkody w uprawach rolnych spowodowane wystąpieniem w 2019 r. suszy, huraganu, gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub powodzi, w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, powstałe na powierzchni uprawy objęły co najmniej 30% danej uprawy i jednocześnie będącemu mikroprzedsiębiorstwem, małym albo średnim przedsiębiorstwem w rozumieniu załącznika I do rozporządzenia nr 702/2014.

Stosownie do § 13v ust. 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia RM, pomoc, o której mowa

w ust. 1, jest udzielana na warunkach określonych w przepisach rozporządzenia nr 702/2014 oraz zgodnie z przepisami o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej:

- w przypadku gdy szkody, o których mowa w ust. 1 pkt 2, oszacowane przez komisję, o której mowa w § 5 ust. 5, wynoszą powyżej 30% średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym z trzech ostatnich lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły te szkody, albo z trzech lat w okresie pięcioletnim poprzedzającym rok,

w którym wystąpiły szkody, z pominięciem roku o najwyższej i najniższej wielkości produkcji, albo zgodnie z przepisami rozporządzenia nr 1408/2013 oraz przepisami

o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej;

- w przypadku gdy szkody, o których mowa w ust. 1 pkt 2, oszacowane przez komisję, o której mowa w § 5 ust. 5, wynoszą nie więcej niż 30% średniej rocznej produkcji rolnej, o której mowa w pkt 1.

Zgodnie natomiast z § 13v ust. 4 rozporządzenia RM, pomoc, o której mowa

w ust. 1, jest przyznawana, w drodze decyzji kierownika biura powiatowego Agencji właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę producenta rolnego, na wniosek tego producenta rolnego złożony na formularzu opracowanym

i udostępnionym przez Agencję na jej stronie internetowej.

W § 13v ust. 5 rozporządzenia RM wskazane zostały wymogi jakie ma spełniać wniosek producenta rolnego o przyznanie pomocy, zaś w ust. 6 pkt 1 § 13 rozporządzenia wskazano, że do wniosku, o którym mowa w ust. 4, dołącza się kopię protokołu oszacowania szkód, o którym mowa w § 5 ust. 5, który poza informacjami, o których mowa w § 5 ust. 8, zawiera informacje o powierzchni upraw rolnych, na której powstały szkody spowodowane wystąpieniem w 2019 r. suszy, huraganu, gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub powodzi.

Zgodnie z treścią art. 2 pkt 16 rozporządzenia Komisji (UE) nr 702/2014 z dnia 25 czerwca 2014 r. uznające niektóre kategorie pomocy w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej z dnia 25 czerwca 2014 r. (Dz. Urz. UE L Nr 193, str. 1), do którego odwołuje się przytoczony powyżej § 13v ust. 2 rozporządzenia RM: "niekorzystne zjawisko klimatyczne porównywalne do klęski żywiołowej" oznacza niekorzystne warunki pogodowe, takie jak: mróz, burza i grad, lód, ulewny lub długotrwały deszcz lub poważna susza, które niszczą ponad 30 % średniej produkcji wyliczonej na podstawie:

a) produkcji z ubiegłych trzech lat; lub

b) średniej z trzech lat opartej na okresie pięciu ubiegłych lat, z wyłączeniem wartości najwyższej i najniższej.

Zgodnie z § 13v ust. 1 pkt 2 rozporządzenia RM w zw. z art. 3 ust. pkt 10 ustawy ubezpieczeniowej (opisana powyżej), szkody powodowane przez suszę - oznaczają szkody spowodowane wystąpieniem, w dowolnym sześciodekadowym okresie od dnia 21 marca do dnia 30 września, spadku klimatycznego bilansu wodnego poniżej wartości określonej dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb. Określenie wartości wymienionych w powyższym przepisie następuje stosownie do art. 3 ust. 5 ustawy ubezpieczeniowej, z którego wynika, że minister właściwy do spraw rolnictwa ogłasza, w drodze obwieszczenia, w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw rolnictwa oraz na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw rolnictwa, w okresie od dnia 21 maja do dnia 20 października, w terminie do 10 dni po zakończeniu sześciodekadowego okresu, wskaźniki klimatycznego bilansu wodnego dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb, z podziałem na województwa, na podstawie danych przekazanych przez IUNG.

Zgodzić należy się zatem z organami, że suszą w rozumieniu ustawy ubezpieczeniowej jest tylko stan ustalony w oparciu o dane IUNG.

Z powyższych regulacji wynika zatem, że pomoc finansowa z tytułu wystąpienia szkód spowodowanych suszą przysługuje, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:

1) w gospodarstwie rolnym wystąpiła poważna susza, która zniszczyła ponad 30% średniej produkcji wyliczonej na podstawie produkcji z ubiegłych trzech lat lub średniej z trzech lat opartej na okresie pięciu ubiegłych lat, z wyłączeniem wartości najwyższej i najniższej - warunek wynikający z art. 2 pkt 16 rozporządzenia nr 702/1014;

2) wystąpienie suszy dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb na określonym terenie zostało ogłoszone w drodze obwieszczenia w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw rolnictwa oraz na stronie podmiotowej BIP urzędu obsługującego tego ministra - warunek wynikający z § 13c ust. 1 rozporządzenia RM w zw. z art. 3 ust. 2 pkt 10

i ust. 5 ustawy ubezpieczeniowej;

3) ubiegający się o przyznanie pomocy złożył wniosek zawierający elementy określone w § 13c ust. 5 rozporządzenia RM z dołączoną kopią protokołu sporządzonego przez komisję powołaną przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkód - warunek wynikający z § 13c ust. 4, 5 i 6 pkt 1 w zw. z § 5 ust. 5 rozporządzenia RM.

Zdaniem Sądu, ww. przepisy nie przewidują sytuacji, że aby organ mógł przyznać rolnikowi ww. pomoc, to susza winna wystąpić na powierzchni wszystkich działek rolnych, objętych wnioskiem o pomoc finansową. Wręcz przeciwnie lektura treści formularza protokołu szacowania szkód prowadzi do konstatacji, że wniosek

o przyznanie pomocy może dotyczyć całości bądź części gospodarstwa rolnego, ustalenie zatem, że na części gospodarstwa producenta susza nie wystąpiła nie prowadzi do pozbawienia możliwości przyznania mu pomocy do tej części gospodarstwa, na której susza wystąpiła.

Przenosząc powyższe uwagi na grunt rozpoznawanej sprawy wskazać należy, że poza sporem pozostaje, iż skarżąca zgłosiła do pomocy powierzchnię 57,62 ha upraw dotkniętych zjawiskiem suszy, zgodnie z oszacowaniem przez Komisję, wynikającym z protokołu.

Natomiast w odniesieniu do spornych działek o powierzchni 56,99 ha, na których zadeklarowano trwałe użytki zielone na podstawie danych KBW, udostępnionych przez IUNG, w okresie raportowania susza nie wystąpiła. Zatem jedynie zapisy protokołu Komisji odnośnie powierzchni działek, co do których nie wystąpiła susza, mogły być uznane przez organy za wadliwe.

W odniesieniu do pozostałej powierzchni zadeklarowanych działek (57,62 – 56,99), organy nie wniosły zastrzeżeń, należy przyjąć, zatem, że w okresie raportowania susza na pozostałej części działek wystąpiła. Tym samym wobec tej części działek zostały spełnione wszystkie ww. warunki przyznania pomocy.

Zdaniem Sądu, w sytuacji, gdy na części działek, objętych wnioskiem o pomoc, nie występuje susza, zaś na pozostałych działkach jest ona stwierdzona zgodnie z ww. przepisami, organ winien wydać jedną decyzję, w sentencji której wyraźnie wskaże, iż przedmiotowa pomoc została przyznana, co do których działek, o jakiej powierzchni i w jakiej kwocie oraz odmówi przyznania pomocy co do jakich działek i o jakiej powierzchni. Prawidłowo sporządzone uzasadnienie decyzji zgodnie z art. 107 § 3 K.p.a. winno wyjaśnić w sposób jasny i zrozumiały motywy jakimi kierował się organ przy podjęciu decyzji. Organ powinien dokładnie opisać jakie działki i o jakiej powierzchni spełniają przesłanki przyznania pomocy, a jakie działki ich nie spełniają ze wskazaniem przyczyn podjęcia decyzji odmawiającej pomocy.

W tym miejscu wskazać należało, że postępowanie przed organami Agencji regulowane jest w art. 10a ust. 1 ustawy o ARiMR. Stosownie do którego, jeżeli przepisy ustawy lub przepisy odrębne nie stanowią inaczej, do postępowań

w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, z wyłączeniem art. 7, art. 9, art. 10, art. 75 § 1, art. 77 § 1 oraz art. 81.

Zasadniczo zatem w postępowaniu organy Agencji nie stosują tych przepisów K.p.a., które nakładają na nie obowiązek podejmowania z urzędu wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia sprawy. W postępowaniach tych inicjatywa dowodowa pozostawiona jest co do zasady stronie.

Zastosowanie jednak w pełni znajduje przepis art. 80 K.p.a. stanowiący, że organ administracji publicznej ocenia na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona.

Zdaniem Sądu, organy w rozpoznawanej sprawie uznając, za niewiarygodny

w całości protokół Komisji, naruszyły art. 80 K.p.a. Zgodzić należy się z organami, że protokół ten jako dokument podlegał ocenie organów łącznie z całym zebranym materiałem dowodowym w sprawie i zaistniały podstawy do podważenia ustaleń Komisji, co do działek o pow. 56,99 ha z uwagi, że nie wystąpiła na nich susza według danych IUNG. Jednakże, w ocenie Sądu, organy popełniły błąd, kwestionując zapisy protokołu, co do zaistnienia suszy na pozostałej części działek skarżącej, objętych wnioskiem.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że w żadnej procedurze, czy to regulującej postępowanie administracyjne, postępowanie karne, czy też cywilne nie ma przepisów, które uniemożliwiałyby uznanie za wiarygodny dowód w części. Zarówno dowód w postaci zeznań świadka, strony, czy dokumentu może w części nie zasługiwać na danie mu wiary, a w części może to być dowód wiarygodny.

Zdaniem Sądu, w przypadku dostrzeżenia nieprawidłowości protokołu organ ARiMR winien zawiadomić o tym rolnika, Komisję i Wojewodę o konieczności dokonania korekty protokołu. Co do zasady w ww. wezwaniu organ ARiMR winien zakreślić rozsądny termin do przedłożenia mu poprawionego protokołu. W niniejszej sprawie organ I instancji zwrócił się do ww. podmiotów o weryfikację protokołu, choć w piśmie do rolniczki wprost się na to nie powołał. Jednakże pisma rolniczki z [...] marca 2020 r. oraz dalszych pism (odwołanie, skarga, pismo z dnia 14 stycznia

2021 r.) wyraźnie wskazują, że rolniczka w prawidłowy sposób zrozumiała intencje organu, żeby przedłożyła poprawiony protokół. Rolniczka wyjaśniła jednak, że uznaje za właściwe ustalenia Komisji zawarte w protokole i nie widzi potrzeby wystąpienia o weryfikację protokołu Komisji.

W niniejszej sprawie mamy zatem do czynienia z sytuacją, gdy z jednej strony rolnik odmawia wystąpienia o zmianę protokołu, zaś z drugiej strony – Komisja

i Wojewoda uważają, że nie mogą dokonać zmiany protokołu z urzędu, lecz jedynie na wniosek rolnika.

W ocenie Sądu, w takim przypadku należy sprawę rozwiązać następująco, skoro ww. przepisy określają, że organ ARiMR rozpoznaje wniosek rolnika, którego załącznikiem jest protokół Komisji i organ ten decyduje o przyznaniu pomocy finansowej, rolą jego jest dokonanie oceny protokołu Komisji na podstawie posiadanych danych i dowodów. Organ ARiMR winien przyznać ww. pomoc rolnikowi, co powierzchni działek, na których wystąpiła susza. Przedmiotowa pomoc finansowa przeznaczona jest dla rolników na kompensację szkód powstałych

w gospodarstwie i winna być im szybko przekazana. Podkreślić należy, że w celu uzyskania pomocy, ww. przepisy wymagają złożenia przez rolnika wniosku o pomoc wraz z protokołem Komisji i ten warunek został spełniony.

Zaznaczyć należy, że zasady przyznawania pomocy określone są

w regulacjach, które są organom i Komisji znane, tj. w art. 25 rozporządzenia Komisji (UE) nr 702/2014, a także w wytycznych z dnia 20 maja 2019 r. dla Komisji powołanych przez Wojewodę dotyczących ogólnych zasad szacowania szkód

w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej, w których wystąpiły szkody spowodowane przez suszę, grad, deszcz nawalny, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne, powódź, huragan, piorun, obsunięcie się ziemi lub lawinę.

Odnosząc się do zarzutu skargi, że użytki zielone nie powinny być przez organy zrównane ze zbożami jarymi i ozimymi, gdyż są to zupełnie inne rośliny i mają inne zapotrzebowanie na wodę, wyjaśnić należy, że organy nie uznały użytków zielonych za uprawy tożsame jak ww. zboża. Organy przyrównały użytki zielone do ww. zbóż jedynie na potrzeby przyznania pomocy z tytułu suszy. Jak wskazały organy, bez dokonania takiego porównania nie byłoby możliwe w ogóle przyznanie przedmiotowej pomocy, gdyż dla użytków zielonych nie jest prowadzony monitoring suszy przez IUNG. Sąd podzielił w tym zakresie stanowisko organów.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ weźmie pod uwagę przedstawione powyżej zastrzeżenia dotyczące oceny dowodu w postaci protokołu Komisji i wyda rozstrzygnięcie przy ich uwzględnieniu na podstawie ww. przepisów.

W tym stanie sprawy, Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit.c i art. 135 ustawy

z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm., dalej "p.p.s.a."), uchylił decyzje organów obu instancji, wobec naruszenia ww. przepisów, które mogły mieć istotny wpływ na wynik postępowania. O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 p.p.s.a.