Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Agnieszka Łąpieś-Rosińska, Sędziowie sędzia WSA Krystyna Napiórkowska (spr.), sędzia WSA Tomasz Wykowski, Protokolant sekr. sąd. Marek Lubasiński, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 lipca 2013 r. sprawy ze skargi B. N. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...]lutego 2013 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie rozgraniczenia nieruchomości oddala skargę

IV SA/Wa 929/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia [...] września 2012r. Burmistrz Miasta i Gminy P.na podstawie art. 34 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 201Or. Nr 193, poz. 1287 ze zm.) oraz art. 105 §1 k.p.a., umorzył postępowanie rozgraniczeniowe wszczęte postanowieniem z dnia [...] kwietnia 201Or. pomiędzy nieruchomością położoną w P., oznaczoną jako działka ewidencyjna nr [...]obr. [...], stanowiącą własność B.N., a nieruchomością sąsiednią położoną w P., oznaczoną jako działka ewidencyjna nr [...]obr. [...], stanowiącą współwłasność A.O., I.O.i M.O.- na spornym odcinku oznaczonym na szkicu graficznym H/3g-E/3g i przekazał sprawę z urzędu do rozpatrzenia Sadowi Rejonowemu w P.

W uzasadnieniu decyzji organ podał, iż postanowieniem Burmistrza Miasta i Gminy P.z dnia [...] kwietnia 201Or. zostało wszczęte postępowanie rozgraniczeniowe w celu ustalenia przebiegu granicy pomiędzy nieruchomością nr [...]obr. [...], stanowiąca własność F B.N., a nieruchomością sąsiednią oznaczoną jako działka ewidencyjna nr [...]obr. [...], stanowiącą współwłasność A.O., I.O.i M.O. Przedmiotowa granica została przedstawiona na szkicu granicznym stanowiącym integralną część protokołu granicznego sporządzonego przez geodetę inż. B.G.

Organ wskazał, że w toku przeprowadzonego postępowania rozgraniczeniowego nie doszło przed geodetą do zawarcia ugody granicznej, ani do podpisania protokołu granicznego przez pełnomocnika współwłaścicielek działki nr [...]- L.O., który zakwestionował wskazaną przez geodetę granicę ustaloną na podstawie zebranych dowodów.

W tej sytuacji Burmistrz stwierdził, że brak jest podstaw do wydania decyzji o rozgraniczeniu nieruchomości, a zgodnie z art. 34 ust. 2 w/w ustawy postępowanie umarza się i przekazuje sprawę do rozpatrzenia sądowi powszechnemu.

W wyniku rozpatrzenia odwołania A.K., I.Z. i M.L., Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. decyzją z dnia [...] lutego 2013r. na podstawie art. 138 §1 pkt 2 k.p.a. uchyliło zaskarżoną decyzję w całości i orzekło o umorzeniu postępowania w sprawie rozgraniczenia nieruchomości, oznaczonej jako działka ewidencyjna nr [...]obr. [...], stanowiącej własność B.N. z nieruchomością sąsiednią oznaczoną jako działka ewidencyjna nr [...]obr. [...], stanowiącą współwłasność A.K.z d. O., I.Z.z d. O. i M.L. z d. O.

W uzasadnieniu decyzji Kolegium wskazało, że w sprawie niniejszej w dniu [...] maja 2008r. zapadło orzeczenie Sądu Rejonowego w P. (sygn. akt [...]), w którym Sąd nakazał B.N.wydanie skarżącym w stanie wolnym od naniesień w postaci siatki ogrodzeniowej na podmurówce zajętej części nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę nr [...]obr. [...], to jest pasa gruntu od zewnętrznej (południowo-zachodniej) granicy podmurówki wyżej opisanego ogrodzenia do granicy prawnej wynikającej z mapy - planu nieruchomości hipotecznej z dnia 20 października 1958r. sporządzonej przez Geodetę W.W. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Rejonowy wskazał, że obecnie nie zachowały się znaki graniczne ani inne punkty wskazujące przebieg granicy prawnej na gruncie. Jednocześnie Sąd ten stwierdził, że przebieg takiej granicy jednoznacznie wynika jednak z przywołanej mapy - planu nieruchomości hipotecznej Willa [...]sporządzonej przez geodetę W.W.. Sąd podkreślił, że w sporze między stronami wytyczenie tych punktów nie będzie jednak następowało przez rozgraniczenia nieruchomości, zgodnie z art. 36 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Zgodnie bowiem z art. 29 ust. 1 w/w ustawy rozgraniczenie nieruchomości ma na celu ustalenie przebiegu i granic przez określenie położenia punktów i linii granicznych, utrwalenie tych punktów znakami granicznymi na gruncie oraz sporządzenie odpowiednich dokumentów. Potrzeba rozgraniczenia powstaje zatem wówczas, gdy granice gruntów albo nie zostały ustalone albo stały się sporne, a wznowienie znaków granicznych nie może nastąpić. Wznowienie granic dokonywane na podstawie art. 39 w/w ustawy polegające na wznowieniu znaków granicznych bez przeprowadzenia postępowania rozgraniczeniowego może nastąpić tylko na podstawie dokumentów pozwalających na określenie ich pierwotnego położenia. Sąd wskazał, że jeżeli wyniknie spór co do położenia znaków, strony mogą wystąpić do sądu o rozstrzygnięcie sprawy.

Kolegium stwierdziło, że skoro doszło już do uregulowania powyższym prawomocnym wyrokiem sądu powszechnego granicy między przedmiotowymi działkami, wyłączone jest ustalenie w administracyjnym postępowaniu rozgraniczeniowym innego przebiegu granic. W tych okolicznościach postępowanie rozgraniczeniowe w postępowaniu administracyjnym w sprawie niniejszej nie może być prowadzone i należało je umorzyć na podstawie art. 105 §1 k.p.a.

Skargę na powyższą decyzję Kolegium złożyła B.N., która zarzuciła naruszenie art. 7, 77 oraz 105 k.p.a. poprzez przyjęcie, że kwestia rozgraniczenia została prawomocnie rozstrzygnięta orzeczeniem sądu powszechnego w sytuacji, kiedy prawomocny wyrok dotyczył tylko i wyłącznie określenia czy ogrodzenie pokrywa się przebiegiem z granicą prawną uwidocznioną w księgach wieczystych, a nie dotyczył rozgraniczenia nieruchomości.

Ponadto, jak sama skarżąca wskazała, z ostrożności procesowej zarzuciła naruszenie prawa materialnego, to jest art. 29 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne przez błędne przyjęcie, iż wyrok Sądu Rejonowego w P. z dnia [...] maja 2008r. dotyczył również rozgraniczenia nieruchomości, w sytuacji kiedy "w/w wyrok ten nie obejmuje tego powagą rzeczy osądzonej".

Wskazując na powyższe naruszenia skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji i decyzji organu pierwszej instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu skargi przedstawiła argumentację wskazanych zarzutów.

W odpowiedzi na skargę Kolegium wniosło o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zaprezentowane w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd badając legalność zaskarżonej w niniejszej sprawie decyzji stwierdził, że decyzja ta jest zgodna z prawem.

Przedmiotem zaskarżenia w niniejszej sprawie jest decyzja umarzająca postępowanie rozgraniczeniowe.

Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010r., Nr 193, poz. 1287 ze zm.) rozgraniczenie nieruchomości ma na celu ustalenie przebiegu ich granic przez określenie położenia punktów i linii granicznych, utrwalenie tych punktów znakami granicznymi na gruncie oraz sporządzenie odpowiednich dokumentów.

Rozgraniczenie w trybie przywołanej ustawy ma pomocniczy charakter, bowiem do administracyjnego ustalenia granicy dochodzi tylko wówczas, gdy strony nie są niezadowolone z ustalenia przebiegu granicy. W innym przypadku strona może żądać przekazania sprawy sądowi (art. 33 ust. 3 ustawy). Może też dojść do przekazania sprawy sądowi z urzędu (art. 34 ust. 2).

Gdy dojdzie do uregulowania spornej granicy orzeczeniem sądu powszechnego, wyłączona już jest możliwość innego ustalenia tej granicy przez organ administracji.

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 23 kwietnia 2001 r., sygn. akt II SA 574/00 (LEX nr 54190) stwierdził, że niemożliwe jest ustalenie w administracyjnym postępowaniu rozgraniczeniowym innego przebiegu granicy, niż uczynił to sąd powszechny w postępowaniu cywilnym.

Pogląd ten sąd w składzie orzekającym w niniejszej sprawie w całości podziela.

W wyniku dokonanej analizy akt administracyjnych sprawy, Sąd uznał, że słusznie przyjął organ odwoławczy, iż kwestia spornej granicy między działką ewidencyjną nr [...]obr. [...], stanowiącą własność B.N., a nieruchomością sąsiednią, oznaczoną jako działka ewidencyjna nr [...]obr. [...], stanowiącą współwłasność A.K.z d. O., I.Z.z d. O. i M.L. z d. O., została rozstrzygnięta prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w P. z dnia [...] maja 2008r. (sygn. akt [...]).

Wprawdzie powołany wyżej wyrok Sądu Rejonowego w P. zapadł w sprawie o wydanie nieruchomości, co trafnie podniosła strona skarżąca, to nie mniej Sąd ten rozstrzygnął w nim również kwestię przebiegu granicy prawnej pomiędzy nieruchomością położoną w P., oznaczoną jako działka ewidencyjna nr [...]obr. [...], stanowiącą własność B.N., a nieruchomością sąsiednią położoną w P., oznaczoną jako działka ewidencyjna nr [...]obr. [...], stanowiącą współwłasność A.O., I.O.i M.O.

Wyrokiem tym Sąd Rejonowy nakazał skarżącej ( pkt I sentencji wyroku) wydanie współwłaścicielkom sąsiedniej działki nr [...], w stanie wolnym od naniesienia w postaci siatki ogrodzeniowej na podmurówce, zajętej części nieruchomości gruntowej znajdującej się w P., stanowiącej działkę nr ewid. [...], to jest pasa gruntu od zewnętrznej (południowo-zachodniej) granicy podmurówki wyżej opisanego ogrodzenia do granicy prawnej wynikającej z mapy- planu nieruchomości hipotecznej z dnia 20 października 1958r., sporządzonej przez geodetę W.W., znajdującej się w księdze wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w P. nr [...].

W uzasadnieniu wymienionego wyroku Sąd Rejonowy stwierdził, że przebieg granicy prawnej na gruncie między przedmiotowymi działkami jednoznacznie wynika z mapy - planu nieruchomości hipotecznej Willa [...]z dnia 20 października 1958r., sporządzonej przez geodetę W.W. Podkreślił, że na mapie tej zostały oznaczone długości granic przedmiotowych działek, jak również naniesione zostały budynki, co umożliwia odniesienie się do istniejących i zestabilizowanych na gruncie punktów przy wytyczaniu przebiegu granicy prawnej. Podkreślić należy, iż w wyroku tym Sąd Rejonowy jednocześnie stwierdził, że w sporze między stronami,( tj. między właścicielami działek w stosunku do których toczyło się postępowanie rozgraniczeniowe przed organem pierwszej instancji w niniejszej sprawie), wytyczenie tych punktów nie będzie jednak następowało poprzez dokonanie rozgraniczenia nieruchomości, zgodnie z art 36 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne i wskazał, że wznowienia granic dokonuje się na podstawie art. 39 w/w ustawy, a jeśli wyniknie spór co do położenia znaków, strony mogą wystąpić do sądu o rozstrzygnięcie sprawy.

Z powyższego wynika - wbrew stanowisku strony skarżącej - że doszło już do uregulowania orzeczeniem sądu powszechnego przebiegu granicy między przedmiotowymi działkami, jak również w orzeczeniu tym rozstrzygnięto co do rozgraniczenia przedmiotowych nieruchomości poprzez wskazanie, że nie występuje taka potrzeba. Sąd ten wskazał zaś na możliwość przeprowadzenia na podstawie art. 39 w/w ustawy wznowienia znaków granicznych.

W tej sytuacji postępowanie rozgraniczeniowe w postępowaniu administracyjnym w sprawie niniejszej nie może być prowadzone. Skoro tak, to zasadne było umorzenie postępowania na podstawie art. 105 § 1 k.p.a., który stanowi, że gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe, organ administracji publicznej wydaje decyzję o umorzeniu postępowania.

W przeciwnym razie doszłoby do weryfikacji prawomocnego orzeczenia sądu powszechnego w postępowaniu administracyjnym. W tym miejscu należy zauważyć, że niedopuszczalność kontroli zasadności prawomocnego orzeczenia sądu w postępowaniu administracyjnym wynika z zasady wyrażonej w art. 365 § 1 ustawy - Kodeks postępowania cywilnego. Według przepisu art. 365 § 1 k.p.c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Wyjątek od tej zasady został przewidziany tylko dla sądu w postępowaniu karnym i to jedynie w zakresie określonym w Kodeksie postępowania karnego.

Podkreślenia wymaga przewidziana przez ten przepis moc wiążąca prawomocnego orzeczenia sądu. Jej swoistość wyraża się w tym, że obejmuje także inne sądy i organy administracji publicznej, w tym także orzekające w postępowaniu administracyjnym. Organy te muszą brać pod uwagę nie tylko fakt istnienia, ale i treść prawomocnego orzeczenia sądu. Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 28 marca 2012r. (sygn.akt II UK 327/11,Lex nr 1214585) moc wiążąca prawomocnego orzeczenia (art. 365 § 1 k.p.c.) zapadłego między tymi samymi stronami w innej sprawie o innym przedmiocie polega na zakazie dokonywania ustaleń i ocen prawnych sprzecznych z ustaleniami i ocenami dokonanymi w sprawie już osądzonej. Jest to skutek pozytywny (materialny) powagi rzeczy osądzonej przejawiający się w tym, że sądy rozpoznające między tymi samymi stronami nowy spór muszą przyjmować, iż dana kwestia prawna kształtuje się tak, jak przyjęto to w prawomocnym, wcześniejszym wyroku.

Sens przepisu art. 365 § 1 k.p.c. wyraża się w tym, iż gwarantuje on zachowanie spójności i logiki działania organów publicznych, zapobiegając funkcjonowaniu w obrocie prawnym rozstrzygnięć nie do pogodzenia w całym systemie przyznanych im kompetencji.

W świetle powyższych okoliczności prawidłowo organ drugiej instancji na podstawie art. 138 § 1 k.p.a. uchylił w całości decyzję organu pierwszej instancji i na podstawie art. 105 § 1 k.p.a. umorzył postępowanie w sprawie rozgraniczenia przedmiotowych nieruchomości.

Mając na uwadze powyższe Sąd nie podzielił stanowiska strony skarżącej, która w istocie rzeczy próbuje w drodze postępowania administracyjnego wzruszyć ustalenia i ocenę prawną prawomocnego w/w wyroku Sądu Rejonowego w P.

W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny na podstawie art. 151 p.p.s.a orzekł jak w sentencji wyroku.