Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 9 grudnia 2015 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk po rozpoznaniu w dniu 9 grudnia 2015 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Prezydenta m.st. Warszawy na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 sierpnia 2015 roku sygn. akt IV SO/Wa 2/15 wymierzające Prezydentowi m.st. Warszawy grzywnę w sprawie z wniosku W.R., J.R., A.F., S.N. o wymierzenie grzywny Prezydentowi m. st. Warszawy za nieprzekazanie w terminie skargi, odpowiedzi na skargę i akt sprawy w sprawie ze skargi A.K., W.R., J.R., A.F., S.N. na bezczynność Prezydenta m. st. Warszawy w przedmiocie rozpoznania wniosku o ustalenie odszkodowania postanawia: oddalić zażalenie.

Postanowieniem z dnia 27 sierpnia 2015 r. sygn. akt IV SO/Wa 2/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, rozpoznaniu wniosku W.R., J.R., A.F., S.N., wymierzył Prezydentowi m. st. Warszawy grzywnę w wysokości 6 000 zł, za nieprzekazanie w terminie akt sprawy w sprawie w sprawie ze skargi A.K., W.R., J.R., A.F., S.N. na bezczynność Prezydenta m. st. Warszawy w przedmiocie rozpoznania wniosku o ustalenie odszkodowania.

W uzasadnieniu postanowienia Sąd I instancji wskazał, że skarga na bezczynność Prezydenta m. st. Warszawy wpłynęła do organu w dniu 27 sierpnia 2014 r. i została przekazana do Sądu w dniu 18 września 2014 r. wraz z odpowiedzią na skargę. Organ poinformował, że w ślad za skargą zostaną przekazane akta administracyjne, po ich zwróceniu przez Wojewodę Mazowieckiego. Zarządzeniem z dnia 22 września 2014 r. organ został wezwany do nadesłania w terminie 7 dni całości akt administracyjnych w przedmiotowej sprawie. W odpowiedzi na wezwanie stwierdził, że akta zostały przekazane wraz ze skargą. W zarządzeniu z dnia 20 października 2014 r. organ został ponownie wezwany do nadesłania całości oryginalnych lub poświadczonych za zgodność z oryginałem akt sprawy w terminie 7 dni. W piśmie z dnia 3 listopada 2014 r. organ poinformował, że nie posiada akt przedmiotowej sprawy. W kolejnych zarządzeniach z dnia 18 listopada 2014 r. i z dnia 15 grudnia 2014 r. organ został wezwany do nadesłania akt administracyjnych sprawy w terminie 7 dni. W zarządzeniu z dnia 25 maja 2015 r. organ został po raz kolejny wezwany do nadesłania akt administracyjnych sprawy w terminie 7 dni oraz poinformowany, że jeżeli akta sprawy zostały przekazane do innego organu administracyjnego, to możliwe jest ich wypożyczenie przez organ w celu sporządzenia uwierzytelnionych kserokopii akt i nadesłania ich do Sądu. Pismem z dnia 8 czerwca 2015 r. Prezydent poinformował, że przekazał wezwanie Sądu do Wojewody. Zaś w dniu 18 czerwca 2015 r. Wojewoda Mazowiecki nadał akta administracyjne sprawy do Sądu. Akta wpłynęły do Sądu w dniu 25 czerwca 2015 r. W piśmie z dnia 12 stycznia 2015 r. W.R., J.R., A.F., S.N. złożyli wniosek o ukaranie Prezydenta m. st. Warszawy grzywną za nieprzesłanie Sądowi akt sprawy. Sąd pokreślił, że bezspornym jest, iż organ nie wypełnił obowiązków określonych w art. 54 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r. poz.270 ze zm., dalej p.p.s.a.), gdyż w terminie określonym w tym przepisie organ przesłał jedynie skargę oraz odpowiedź na skargę, zaś akta administracyjne w przedmiotowej sprawie zostały przekazane dopiero w dniu 18 czerwca 2015 r. Sąd zaznaczył, że bez znaczenia w sprawie samego wymierzenia grzywny jest to jakie przyczyny spowodowały nieprzekazanie akt. Okoliczności te mogą mieć wpływ jedynie na wysokość, w jakiej grzywna ta zostanie wymierzona. W niniejszej sprawie Sąd uznał wniosek o wymierzenie grzywny za uzasadniony i wymierzył grzywnę w wysokości 6 000 zł biorąc pod uwagę, że przekazania skargi i odpowiedzi na skargę dokonano w ustawowym terminie. Podkreślił jednocześnie, że organ musi wykonać obowiązek wynikający z art. 54 § 2 p.p.s.a. w całości, co oznacza, że w wyznaczonym terminie, ma przekazać sądowi administracyjnemu skargę, akta sprawy i odpowiedź na skargę. Sąd zaznaczył, że przekazanie akt administracyjnych do innego organu w związku z kontrolą instancyjną wydanego rozstrzygnięcia nie zwalniało Prezydenta od obowiązku przekazania akt administracyjnych sprawy do Sądu. Możliwe było bowiem wypożyczenie wskazanych akt w celu sporządzenia ich kserokopii, na co Sąd zwrócił organowi uwagę w zarządzeniu z dnia 25 maja 2015 r. Niedopełnienie obowiązku wynikającego z art. 54 § 2 p.p.s.a. z uwagi na okoliczność, że akta sprawy pozostawały przy innej sprawie administracyjnej - może jedynie być okolicznością łagodzącą przy orzekaniu o wysokości kary grzywny. Niemniej w rozpatrywanej sprawie przekazanie akt w imieniu Prezydenta nastąpiło z ponad ośmiomiesięcznym uchybieniem ustawowego terminu, a zatem zwłoka w przekazaniu akt miała charakter rażący. Organ, mimo kolejnych kierowanych do niego wezwań Sądu, nie podjął żadnych czynności zmierzających do wykonania ciążącego na nim obowiązku, a akta zostały przekazane dopiero po ich wykorzystaniu przez Wojewodę. Prezydent nie podjął zatem jakichkolwiek starań by wykonać obowiązek wynikający z art. 54 § 2 p.p.s.a. lub choćby skrócić okres, w którym pozostawał w zwłoce. Z tego względu orzeczona wysokość grzywny jest, w ocenie Sądu, adekwatna do niewypełnienia ciążącego na organie obowiązku.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł Prezydent m.st. Warszawy domagając się jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia oraz zasądzenia kosztów postępowania, w tym zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. W zażaleniu zarzucono Sądowi naruszenie art. 55 § 1 w związku z art. 54 § 2 w związku z art. 154 § 6 p.p.s.a. poprzez błędne przyjęcie, że w przedmiotowej sprawie istniały przesłanki uzasadniające wymierzenie grzywny, a jednocześnie pominięcie okoliczności, które nie pozwalały na nałożenie grzywny, co doprowadziło do wymierzenia grzywny w rażącą wygórowanej wysokości. Organ wskazał, że nie był fizycznie w stanie przekazać akt, gdyż znajdowały się one u Wojewody Mazowieckiego, o czym wielokrotnie informował Sąd. Stwierdził także, że niemożliwe było przesłanie do Sądu kopi akt, ponieważ nie ma przepisu który nakazywałby w takiej sytuacji kserowanie akt sprawy.

W odpowiedzi na powyższe zażalenie W.R., J.R., A.F. i S.N. wnieśli o jego oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania. Uczestnicy postępowania podnieśli, że w ich ocenie wysokości nałożonej grzywny nie można uznać za rażąco wygórowaną. Wskazali, że stosownie do treści art. 55 § 1 p.p.s.a., w związku z faktem że przeciętne wynagrodzenie w 2014 r. wynosiło 3 783,46 zł, grzywna mogła zostać wymierzona maksymalnie w wysokości 37 834,60 zł. Zatem nałożonej grzywny, wynoszącej 6 000 zł, nie można uznać za rażąco wygórowaną. Stwierdzili także, że dziewięciomiesięczne opóźnienie w przekazaniu akt do Sądu bez wątpienia stanowi rażące naruszenie ciążącego na organie obowiązku.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie art. 54 § 1 p.p.s.a. skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi. Skarga ta wraz z kompletnymi i uporządkowanymi aktami sprawy i odpowiedzią na skargę jest przekazywana przez organ sądowi w terminie trzydziestu dni od dnia jej otrzymania (art. 54 § 2 p.p.s.a.). W myśl zaś art. 55 § 1 p.p.s.a. w razie niezastosowania się do tego obowiązku, sąd na wniosek skarżącego może orzec o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6 p.p.s.a., to jest do wysokości dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów.

Wymierzenie organowi grzywny jest zatem uzależnione jest od spełnienia dwóch warunków: stwierdzenia uchybienia przez organ terminowi do przekazania sądowi skargi wraz z aktami i odpowiedzią na skargę, bez względu na jego przyczyny, oraz złożenie stosownego wniosku przez stronę. Przeważającym w doktrynie oraz w orzecznictwie podglądem jest stwierdzenie, że kwestia częściowego wywiązania się przez organ z wymienionych powyżej obowiązków lub też przyczyny powodujące opóźnienie w przekazaniu wymienionych dokumentów mogą mieć wpływ na wysokość wymierzonej grzywny, ale nie na sam fakt jej wymierzenia (post. NSA z 21.07.2015 r., II OZ 700/15; post. NSA z 17.07.2014, II OZ692/14; T. Woś, Komentarz do art. 55 (w:) Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz. pod red. T. Wosia, LexisNexis, Warszawa 2012 r., s. 435-436; M. Jagielska, A. Wiktorowska, P. Wajda, Komentarz do art. 55 (w:) Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz. R. Hauser, M. Wierzbowski, C.H.Beck, Warszawa 2015, s. 342-344). Poglądy Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, cytowane w zażaleniu, zgodnie z którymi, jeżeli przyczyny uchybienia terminowi do przedłożenia sądowi skargi, akt sprawy oraz odpowiedzi na skargę są niezależne od organu, to Sąd ma możliwość całkowitego odstąpienia od nałożenia grzywny wyrażone zostały w sprawach, w których akta administracyjne znajdowały się już w sądzie, bowiem dołączono je do innej sprawy. Taka sytuacja nie miała zaś miejsca w niniejszej sprawie, zatem poglądy te nie mogą być wzięte pod uwagę przy jej rozpoznawaniu.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, że organ przekazał skargę oraz odpowiedź na nią w terminie, zaś akta administracyjne zostały przekazane do Sądu z dziewięciomiesięcznym opóźnieniem. Kwestią sporną jest wpływ przyczyny powodującyej takie opóźnienie w wywiązaniu się z nałożonych na organ obowiązków na sam fakt nałożenia grzywny czy też na ustalenie jej wysokości oraz okoliczności czy zaistniały przyczyny, które wyłączały winę organu. Prezydent m.st. Warszawy w odpowiedzi na szereg wezwań sądowych do doręczania akt wyjaśnił, że nie posiadał fizycznej możliwości przekazania akt, gdyż znajdowały się one u Wojewody Mazowieckiego. Z twierdzeniem tym nie można się zgodzić. Sąd informował organ, że możliwym jest przesłanie do niego uwierzytelnionych kopi akt administracyjnych, które mogą zostać wykonane po wypożyczeniu akt od Wojewody Mazowieckiego. Organ nie podjął żadnych działań w tym kierunku, dopiero zaś w zażaleniu wskazał, że przesłanie kopi akt nie stanowiłoby realizacji obowiązku określonego w art. 54 § 2 p.p.s.a. Ponadto Prezydent m.st. Warszawy przesłał do Wojewody dopiero ostatnie ze skierowane doń wezwań o doręczenie akt i zwrócił się z prośbą o jego realizację, w przypadku trzech wcześniejszych wezwań takie działania nie zostały podjęte, w aktach sądowych oraz administracyjnych brak jest potwierdzenia na ich podjęcie, jak również sam organ w rozpoznawanym zażaleniu nie wskazuje na taką okoliczność. Powyższe działania organu, a właściwie brak podejmowania jakichkolwiek działań poza udzieleniem Sądowi kilkukrotnie informacji o miejscu pozostawania akt administracyjnych, oraz rażące, dziewięciomiesięczne naruszenie terminu określonego w art. 54 § 2 p.p.s.a. stanowiły zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego całkowicie uzasadnione podstawy do nałożenia na organ grzywny. Co zaś do kwestii wysokości nałożonej grzywny podkreślić należy, że jej wysokość stanowi niecałe 10% maksymalnej dopuszczalnej przepisami prawa wysokości grzywny. Tak ustaloną wysokość niewątpliwie nie może zostać uznana za zbyt wygórowaną w opisanych już powyżej okolicznościach niniejszej sprawy. Wysokość ta uwzględnia również, w opinii Sądu, wywiązanie się przez organ z przekazania sądowi w terminie skargi oraz odpowiedzi na nią. Biorąc pod uwagę powyższe Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że w sprawie wystąpiły okoliczności uzasadniające nałożenie na organ grzywny, o której mowa w art. 55 § 1 p.p.s.a., a jej wysokość została określona w sposób właściwy.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie.