Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodnicząca sędzia WSA Aneta Trochim-Tuchorska, Sędziowie sędzia WSA Elżbieta Olechniewicz (sprawozdawca), sędzia WSA Alojzy Skrodzki, Protokolant starszy referent Monika Olszewska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 listopada 2014 r. sprawy ze skargi W. G. na bezczynność Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. w przedmiocie rozpoznania ponaglenia 1) stwierdza, że bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa, 2) wymierza Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu w W. grzywnę w wysokości 100 złotych (słownie: sto złotych), 3) w pozostałym zakresie umarza postępowanie, 4) zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. na rzecz W. G. kwotę 100 zł (słownie: sto złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Z akt administracyjnych wynika, że W. G. (dalej zwany: Skarżącym) złożył do Burmistrza B. skargę na nienależyte wykonywanie działań oraz naruszenie praworządności przez pracowników Referatu Podatków i Opłat Wydziału Budżetowo-Księgowego B..

Burmistrz B. udzielił Skarżącemu odpowiedzi w piśmie z 6 lutego 2014r.

Pismem z 14 lutego 2014r. Skarżący na podstawie art. 141 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm., dalej zwana: O.p.) w związku z art. 233 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. Nr 98, poz. 1071 ze zm. dalej zwana: K.p.a.) złożył ponaglenie do załatwienia sprawy przez Prezydenta W. ponieważ sprawa jest załatwiana niezgodnie z zasadami prawa procesowego.

W uzasadnieniu Skarżący wskazał, że w piśmie skierowanym do Burmistrza B. zawarł wniosek o wszczęcie postępowania administracyjnego w oparciu o art. 233 K.p.a. Jego wniosek powinien był spowodować wszczęcie postępowania i zakończenie go wydaniem decyzji w trybie art. 207 § 1 O.p. lub art. 208 § 1 O.p. zaś Burmistrz B. udzielił Skarżącemu odpowiedzi zwykłym pismem.

Następnie pismem z 20 marca 2014r. Skarżący złożył do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. na podstawie art. 154 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. dalej zwana: P.p.s.a.) wezwanie do usunięcia naruszenia prawa poprzez rozpatrzenie ponaglenia do załatwienia sprawy przez Prezydenta W..

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. postanowieniem z [...] kwietnia 2014r. na podstawie art. 141 § 2 O.p. uznało ponaglenie Skarżącego za nieuzasadnione. SKO wskazało, że wbrew twierdzeniu Skarżącego Burmistrz B. nie ograniczył swojej odpowiedzi wyłącznie do pisma z 6 lutego 2014r., ale w dniu [...] lutego 2014r. wydał postanowienie numer [...] o zarachowaniu kwoty 67zł wpłaconej przez Skarżącego w dniu 10 stycznia 2014r.

Skarżący pismem z 17 kwietnia 2014r. na podstawie art. 3 § 2 pkt 8, art. 50 §1, art. 52 § 2 i art. 54 § 1 P.p.s.a. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na bezczynność SKO zarzucając naruszenie art. 121 § 1, art. 125 § 1 art. 139 § 3 i art. 140 §1 O.p. przez nierozpoznanie ponaglenia złożonego w trybie art. 141 § 1 O.p. i wniósł o: zobowiązanie SKO do wydania postanowienia zgodnie z art. 216 § 1 i 2 w związku z art. 141 §1 pkt 1 i § 2 O.p. w terminie czternastu dni od daty doręczenia akt organowi. Zaś w przypadku uwzględnienia skargi o orzeczenie, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa lub, że naruszenie prawa nie było rażące, mimo że będą podstawy do umorzenia postępowania sądowego w zakresie dotyczącym zobowiązania organu do wydania aktu, jeśli taki zostanie wydany przez organ po wniesieniu skargi do sądu.

Skarżący wniósł też o zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skargi Skarżący przedstawił przebieg postępowania oraz nadmienił, że do dnia złożenia niniejszej skargi SKO nie rozpoznało ponaglenia złożonego 14 lutego 2014r. i tym samym uniemożliwia to dochodzenie praw na drodze sądowoadministracyjnej od organu niższej instancji, gdzie uprawnienie do złożenia skargi na bezczynność do WSA przysługuje dopiero po rozpatrzeniu ponaglenia przez organ wyższej instancji.

SKO w odpowiedzi na skargę wniosło o umorzenie postępowania sądowego. W uzasadnieniu wskazało, że postanowieniem z [...] kwietnia 2014r. orzekło, że ponaglenie Skarżącego złożone w trybie art. 141 § 1 O.p. nie jest uzasadnione. Postanowienie to zostało doręczone Skarżącemu 28 kwietnia 2014r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

W przedmiotowej sprawie skarga dotyczy bezczynności, a więc kontroli poddany jest brak aktu lub czynności w sytuacji, gdy organ miał obowiązek podjąć działanie w danej formie w określonym przez prawo terminie. Dla dopuszczalności skargi na bezczynność nie mają znaczenia powody, dla jakich akt nie został podjęty lub czynność nie została dokonana, jak również, czy bezczynność organu spowodowana została zawinioną lub niezawinioną opieszałością organu. W orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się, że bezczynność organu zachodzi, gdy nie dotrzymuje on terminu załatwienia sprawy, a także w przypadku odmowy wydania stosownego aktu czy podjęcia czynności, choćby organ mylnie sądził, że załatwienie sprawy nie wymaga podjęcia takich działań (zob. np. NSA z dnia 17.12.2010r. sygn. akt I OSK 1811/10 LEX nr 745170). Zadaniem sądu administracyjnego rozpoznającego skargę na bezczynność organu jest więc ustalenie, czy sprawa, w której została wniesiona skarga, była sprawą określoną w art. 3 § 2 pkt 1- 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012r., poz. 270, dalej zwana: P.p.s.a.). Ponadto sąd zobowiązany jest rozważyć, czy dopuszczalność skargi uwarunkowana jest zachowaniem i wyczerpaniem przez Skarżącego określonego trybu przeciwdziałania bezczynności. Następnie Sąd bada, czy organowi administracji można przypisać bezczynność rozumianą jako niewydanie w terminie decyzji lub postanowienia, względnie aktu lub czynności wskazanych w art. 3 § 2 pkt 4 P.p.s.a.

Mając powyższe na uwadze Sąd stwierdził, iż przedmiotowa skarga była dopuszczalna, albowiem zarzucana bezczynność dotyczyła nierozpoznania przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. ponaglenia, złożonego w trybie art. 140 § 1 O.p. Jak wynika z akt sprawy Skarżący pismem z dnia 20 marca 2014r. zwrócił się również do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa w związku z bezczynnością organu pierwszej instancji - Prezydenta W.. Oznacza to, iż Skarżący przed wniesieniem skargi na bezczynność wyczerpał tryb, o którym mowa w art. 52 § 3 i 4 P.p.s.a., zgodnie z którym jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi, skargę na akty lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 i 4a, można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu - w terminie czternastu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności - do usunięcia naruszenia prawa. W przypadku innych aktów, jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi i nie stanowi inaczej, należy również przed wniesieniem skargi do sądu wezwać na piśmie właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa. Termin, o którym mowa w § 3, nie ma zastosowania.

Uwzględniając powyższe należy wskazać, iż stosownie do treści art. 149 § 1 P.p.s.a. sąd, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Ponadto w powyższym przypadku sąd może orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6 P.p.s.a.

Zatem nakazanie wydania decyzji administracyjnej możliwe jest tylko wówczas, gdy organ nie rozstrzygnął toczącej się przed nim sprawy. Celem skargi na bezczynność (przewlekłość postępowania) jest bowiem ostatecznie wydanie żądanego aktu, którego organ nie wydał pomimo istnienia prawnego obowiązku w tym zakresie. Z przytoczonego przepisu wynika więc, że ewentualne zobowiązanie organu do wydania rozstrzygnięcia nie jest możliwe, gdy organ decyzję taką wydał, choćby nawet naruszył przy tym terminy określone w stosownych przepisach, przewidziane dla załatwiania spraw.

Uwzględniając powyższe należy wskazać, że już po wniesieniu niniejszej skargi, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w dniu [...] kwietnia 2014r. wydało postanowienie o uznaniu ponaglenia za nieuzasadnione. Doszło więc do sytuacji, że ustał stan bezczynności, a skarga na bezczynność organu była rozpatrywana przez Sąd już po zakończeniu postępowania administracyjnego objętego skargą. Tym samym znalazł tu zastosowanie art.161 § 1 pkt 3 P.p.s.a., gdyż żądanie skargi w zakresie jej pkt 1 stało się w ocenie Sądu orzekającego bezprzedmiotowe. SKO do chwili wyrokowania przez Sąd w niniejszej sprawie wydało bowiem rozstrzygnięcie merytoryczne. Tym samym zobowiązywanie tego organu do wydania żądanego rozstrzygnięcia stało się zbędne. Dlatego też w pkt 3 niniejszego wyroku umorzono postępowanie – co należy odnieść do żądania skargi w zakresie zobowiązania organu do wydania wskazanych tam rozstrzygnięć. Ten tok rozumowania Sądu znalazł też potwierdzenie w uchwale 7 sędziów NSA z dnia 26.11.2008r. wydanej pod sygn. I OPS 6/08. (publ. CBOSA), która ma moc wiążącą dla Sądu. W uchwale tej stwierdzono, że przepis art.161 § 1 pkt 3 P.p.s.a. ma zastosowanie także w przypadku, gdy po wniesieniu skargi na bezczynność organu w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4a P.p.s.a. organ wyda akt lub dokona czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, co do których pozostawał w bezczynności.

Jednocześnie wydanie przez organ wspomnianego wyżej rozstrzygnięcia już po wniesieniu skargi do tut. Sądu nie zwalnia sądu administracyjnego z obowiązku rozpoznania skargi wniesionej na podstawie art. 3 § 2 pkt 8 P.p.s.a., w zakresie orzekania w przedmiocie stwierdzenia, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa (art. 149 § 1 zdanie drugie P.p.s.a.) oraz w zakresie wymierzenia organowi grzywny z tego tytułu (art. 149 § 2 P.p.s.a.). O uwzględnieniu skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania można mówić nie tylko wówczas, gdy sąd zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu. Zgodnie bowiem z art. 149 § 1 zdanie drugie P.p.s.a. sąd, uwzględniając skargę, jednocześnie stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa, a stosownie do art. 149 § 2 P.p.s.a. w przypadku uwzględnienia skargi, sąd może orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny.

Mając powyższe na uwadze, Sąd w składzie orzekającym w niniejszej sprawie, stwierdza, iż Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. w dacie złożenia skargi nie dopełniło ciążącego na nim obowiązku załatwienia sprawy co oznacza, iż pozostawało w bezczynności. Ordynacja podatkowa zobowiązuje generalnie organy podatkowe do załatwienia sprawy bez zbędnej zwłoki. Zgodnie z przepisem art. 139 § 1 O.p. załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej.

W niniejszej sprawie, co istotne, Skarżący w dniu 14 lutego 2014r. złożył w SKO ponaglenie, w którym domagał się od organu wyższego stopnia wobec Prezydenta W. reakcji w związku z bezczynnością tego ostatniego. Już fakt, że chodziło o "skargę" strony na brak działań organu niższej instancji powinien uruchomić stosowne działania SKO w jak najkrótszym czasie. Te jednak, a dokładnie przygotowanie pisma z dnia 19 marca 2014r., skierowanego do Prezydenta W. o przesłanie akt sprawy - nastąpiły dopiero po miesiącu od wpłynięcia ponaglenia. Kolejny miesiąc zajęło oczekiwanie na wspomniane akta.

Analiza tych działań SKO podjętych w sprawie interwencji na bezczynność organu pierwszej instancji prowadzi do wniosku, że w tej sprawie doszło do naruszenia terminów załatwiania spraw, o których mowa w art. 139 § 1 O.p. Przypomnieć należy, że zasadą jest załatwianie spraw bez zbędnej zwłoki, a nie w terminie 2 miesięcy. Dopiero załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. Ta sprawa dotyczyła ponaglenia Prezydenta W. Burmistrza B. w związku z bezczynnością tego organu w zakresie niewydania rozstrzygnięcia w przedmiocie zarachowania wpłat dokonanych przez Skarżącego na zobowiązania w podatku od nieruchomości za 2009r. Tego rodzaju sprawa ani nie wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego, ani nie jest szczególnie skomplikowana, zwłaszcza, że obowiązek wydania rozstrzygnięcia w tym zakresie wynika wprost z przepisu art. 62 § 4 O.p.

Wobec powyższego uznać należało, że w niniejszej sprawie nie istniała żadna przyczyna niezależna od organu, która zwalniałaby go od załatwienia sprawy w terminie.

W związku z powyższym, mając na uwadze poczynione ustalenia i działając w oparciu o art. 149 § 1 P.p.s.a. Sąd stwierdził, że bezczynność organu w rozpoznaniu wniosku miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, o czym orzekł w pkt 1 wyroku.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał za zasadne wymierzenie organowi grzywny na podstawie art. 149 § 2 p.p.s.a.

Stosownie do art. 154 § 6 p.p.s.a. grzywnę wymierza się do wysokości dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów. W niniejszej sprawie Sąd wymierzył grzywnę w wysokości 100 zł, biorąc pod uwagę stopień zawinienia organu i przedmiot sprawy.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 200 P.p.s.a.