Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Krzysztof Szczygielski Sędziowie Sędzia WSA Ewa Alberciak Sędzia WSA Monika Krzyżaniak (spr.) Protokolant Tomasz Porczyński po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 lutego 2012 r. sprawy ze skargi P. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie cofnięcia uprawnień do kierowania pojazdami 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. na rzecz P. S. kwotę 457 (czterysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania; 3. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku.

III SA/Łd 2/12

UZASADNIENIE

Komendant Powiatowy Policji w P. w dniu 8 marca 2011 r., na podstawie art. 122 ust. 1 pkt 3 lit b ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 515 ze zm.), skierował P. S., posiadającego uprawnienia do kierowania pojazdami w zakresie kategorii A, B, T, na badanie lekarskie z powodu kierowania pojazdem w stanie nietrzeźwości.

Orzeczeniami lekarskimi z dnia 15 kwietnia 2011 r. wydanymi przez Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w Ł. w oparciu o art. 122 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy Prawo o ruchu drogowym, stwierdzono wobec P. S. brak przeciwwskazań do kierowania pojazdami silnikowymi kategorii B, T, B+E oraz istnienie przeciwwskazań do kierowania pojazdami silnikowymi kategorii A, C, C+E.

W wyniku złożonych odwołań, po ponownych badaniach w Instytucie Medycyny Pracy w Ł., orzeczeniami lekarskimi z dnia 29 czerwca 2011 r. wydanymi na podstawie art. 122 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy Prawo o ruchu drogowym stwierdzono wobec P. S. brak przeciwwskazań do kierowania pojazdami silnikowymi kategorii B, T, oraz istnienie przeciwwskazań do kierowania pojazdami silnikowymi kategorii A, A1, B1, B+E, C, C1, D, D1,C+E, D+E, C1+E, D1+E

Zawiadomieniem z dnia 14 lipca 2011 r. Starosta [...] poinformował P. S. o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie cofnięcia uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi wg kategorii A, C, CE.

Decyzją z dnia [...] znak: [...] wydaną na podstawie art. 140 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym, Starosta [...] orzekł o cofnięciu P. S. uprawnień do kierowania pojazdami wg kategorii A, C, C+E i wezwał do złożenia w Wydziale Komunikacji posiadanego dokumentu prawa jazdy. W uzasadnieniu organ powołał się na wydane w stosunku do skarżącego orzeczenia lekarskie i wskazał, że wobec treści art. 140 ust. 1 pkt 1 zobligowany był do wydania decyzji o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami.

W odwołaniu od powyższej decyzji P. S. wskazał, iż orzeczenie to narusza jego interes, gdyż jest z zawodu kierowcą, co powoduje, że nie może wykonywać pracy zarobkowej. Podkreślił, iż Starosta oparł się na orzeczeniu lekarskim, które nie zawiera żadnego uzasadnienia i nie można ustalić dlaczego istnieją przeciwwskazania do prowadzenia przez niego określonej kategorii pojazdów.

Wnoszący odwołanie podniósł, iż został przebadany przez specjalistę chorób oczu, który stwierdził, że jest on zdolny do kierowania pojazdów kategorii A, B, C, E+E. Podkreślił, że w uzasadnieniu decyzji organ nie odniósł się do załączonego do akt sprawy badania wzroku, czym naruszony został art. 107 § 3 k.p.a.

P. S. wniósł zatem o uchylenie wadliwej decyzji oraz o przeprowadzenie kolejnych badań okulistycznych mających na celu ustalenie, czy rzeczywiście istnieją wobec niego przeciwwskazania do prowadzenia pojazdów kategorii A, C, C+E.

Decyzją z dnia [...] Nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S., po rozpatrzeniu odwołania P. S. od decyzji Starosty [...] z dnia [...] cofającej uprawnienia do kierowania pojazdami kategorii B, C i C+E, utrzymało zaskarżoną decyzję w mocy. W uzasadnieniu organ opisał stan faktyczny sprawy i podkreślił, że szczegółowe warunki i tryb postępowania w sprawach wydawania orzeczeń lekarskich stwierdzających istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami silnikowymi określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 stycznia 2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U. z 2004 r. Nr 2, poz. 15). Wskazał, że z treści § 11, 12 i 13 rozporządzenia wynika, iż orzeczenie lekarskie wydane przez odwoławczy podmiot medyczny jest ostateczne i nie przysługują od niego żadne środki zaskarżenia. Niedopuszczalne jest zatem, w ocenie organu, żądanie wnioskodawcy w zakresie weryfikacji orzeczeń lekarskich wydanych w niniejszej sprawie przez uprawnionych lekarzy, postępujących zgodnie ze ściśle określoną procedurą. Kolegium powołało się na orzecznictwo sądów administracyjnych, z którego wynika, iż orzeczenie lekarskie o jakim mowa w § 10 ust. 1 i 4 oraz § 13 ust. 1 i 2 rozporządzenia w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami nie jest opinią biegłego w rozumieniu art. 75 k.p.a., podlegającą kontroli organu administracji. Organ podniósł, że orzeczenie to jest dokumentem urzędowym i jako taki korzysta z domniemania, iż pochodzi od organu, który go wystawił oraz domniemania zgodności z prawdą oświadczenia organu, od którego dokument pochodzi. Zdaniem Kolegium, przedłożone przez stronę wyniki badań (zaświadczenie lekarskie) mogą być uznane wyłącznie za dokumenty prywatne, które podlegają w pełni swobodnej ocenie dowodów dokonywanej przez organy orzekające. Dlatego też, żądanie weryfikacji wydanych w sprawie orzeczeń lekarskich na podstawie dokumentów i zaświadczeń przedstawionych przez skarżącego i załączonych do odwołania, wobec przeprowadzenia ich poza uprawnionymi jednostkami z zakresu medycyny pracy i przez lekarzy nie legitymujących się uprawnieniami w rozumieniu przepisów powołanego wyżej rozporządzenia, organ uznał za bezzasadne.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego pełnomocnik P. S. zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

- art. 80 k.p.a. w zw. z art. 7 k.p.a. i art. 77 § 1 k.p.a. oraz art. 107 § 1 i § 3 k.p.a. poprzez brak jakiejkolwiek oceny dowodu z dokumentów w postaci zaświadczeń lekarskich przedstawionych w toku postępowania administracyjnego i poprzestanie na stwierdzeniu, iż dowody takowe, jako dokumenty prywatne nie mogą stanowić o weryfikacji prawidłowości dokumentu urzędowego w postaci orzeczenia lekarskiego;

- art. 76 § 3 k.p.a. poprzez niezasadne uznanie, iż zaświadczenia lekarskie, jako dokument prywatny oraz dowód z opinii biegłego specjalisty nie może być podstawą do przeprowadzenia dowodu przeciwko treści dokumentu urzędowego w postaci orzeczenia lekarskiego wydanego na podstawie rozporządzenia

Wobec powyższego, wniesiono o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz o przeprowadzenie przez Sąd dowodu z dokumentów w postaci zaświadczenia: Zakładu Opieki Zdrowotnej [...] z dnia 23 września 2011 roku, zaświadczenia z Gabinetu Okulistycznego lek. med. [...] z dnia 6 października 2011 roku, orzeczenia lekarskiego NZOZ [...] z dnia 20 września 2011 roku i karty informacyjnej z Prywatnego Gabinetu Okulistycznego [...] z dnia 21 września 2011 roku.

Pełnomocnik skarżącego podkreślił, iż dokumenty załączone do skargi obalają domniemanie prawdziwości dokumentu urzędowego w postaci orzeczeń lekarskich, które legły u podstaw zaskarżonej decyzji, skoro kilku niezależnych lekarzy okulistów jednomyślnie stwierdziło, że brak jest przeciwwskazań do uznania niezdolności skarżącego do prowadzenia jakiejkolwiek kategorii pojazdów.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. wniosło o jej oddalenie i podtrzymało argumenty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Natomiast, w myśl art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie:

1/ uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części, jeżeli stwierdzi:

a/ naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy,

b/ naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego,

c/ inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy;

2/ stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach;

3/ stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w Kodeksie postępowania administracyjnego lub innych przepisach.

Z wymienionych przepisów wynika, iż sąd w zakresie swojej właściwości ocenia zaskarżoną decyzję administracyjną lub postanowienie z punktu widzenia ich zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego, według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania tej decyzji lub postanowienia. Sąd nie bada więc celowości, czy też słuszności zaskarżonego aktu. W myśl natomiast art. 134 § 1 powołanej wyżej ustawy, rozstrzygając daną sprawę, sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi.

Rozpatrując skargę w tak zakreślonej kognicji oraz analizując dokumenty zawarte w aktach administracyjnych, Sąd dopatrzył się istotnych uchybień procedury administracyjnej, które musiały skutkować uchyleniem zaskarżonej decyzji.

Wątpliwości Sądu, wzbudził fakt rozpatrzenia przez organ drugiej instancji sprawy administracyjnej w innym zakresie, niż dokonał tego Starosta [...] w decyzji z dnia [...].

Bezspornym jest, iż postępowanie administracyjne w niniejszej sprawie wszczęte zostało z urzędu przez Starostę [...] w przedmiocie cofnięcia P. S. uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi wg kategorii A, C, CE w trybie art. 140 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.) – zawiadomienie o wszczęciu postępowania k. 8 akt admin.

Decyzją z dnia [...] Starosta [...] orzekł o cofnięciu P. S. uprawnień do kierowania pojazdami wg kategorii A, C, C+E i wezwał go do złożenia w Wydziale Komunikacji posiadanego dokumentu prawa jazdy. Rozstrzygnięcie wydane zostało oparciu o art. 140 ust. 1 pkt 1 ustawy prawo o ruchu drogowym, w związku z wydaniem orzeczeń lekarskich z dnia 29 czerwca 2011 r, o stwierdzeniu braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania przez P. S. pojazdami wg kategorii B, T oraz o istnieniu przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami wg kategorii: A, A1, B1, B+E, C, C1, D, D1,C+E, D+E,C1+E, D1 + E prawa jazdy.

Jak wynika tymczasem z sentencji i uzasadnienia zaskarżonej decyzji, po wniesieniu odwołania, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. rozpatrywało sprawę w przedmiocie cofnięcia P. S. uprawnienia do kierowania pojazdami kategorii B, C i C+E. Rozstrzygnięcie organu drugiej instancji nie pokrywa się zatem z utrzymaną przez niego w mocy decyzją Starosty [...] w zakresie cofniętego skarżącemu uprawnienia do kierowania pojazdami wg kategorii A i B. Jest to o tyle istotne, iż z załączonych do akt sprawy orzeczeń lekarskich wynika, że w zakresie kategorii B właściwi lekarze orzecznicy nie stwierdzili u skarżącego istnienia przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami. Zdaniem Sądu, brak było podstaw do uznania, że odmienne określenie przez organ odwoławczy kategorii pojazdów według których cofnięto skarżącemu uprawnienia do kierowania pojazdami stanowi oczywistą omyłkę w rozumieniu art. 113 § 1 k.p.a. Przedmiotem sprostowania w tym trybie mogą być bowiem wyłącznie "błędy pisarskie i rachunkowe" oraz "inne oczywiste omyłki", przy czym za błąd pisarski uważa się widoczne, niezamierzone, niewłaściwe użycie wyrazu, mylną pisownię, czy też opuszczenie jakiegoś wyrazu. Istotną cechą błędu stanowiącą granicę dopuszczalności sprostowania jest jego oczywistość. W orzecznictwie i doktrynie powszechnie przyjęty jest jednak pogląd, że sprostowanie nie może prowadzić do merytorycznej zmiany rozstrzygnięcia. Sprostowanie służy bowiem wyłącznie do usuwania nieistotnych wadliwości decyzji. Nie mogą zatem podlegać sprostowaniu w opisanym wyżej trybie błędy i omyłki istotne

W niniejszej sprawie nie można uznać za oczywiste, iż Kolegium rozpatrywało sprawę w tym samym zakresie, co organ I instancji. Z załączonego do akty sprawy protokołu z posiedzenia niejawnego składu orzekającego Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...], z sentencji oraz uzasadnienia decyzji nr [...] z dnia [...], jak również z odpowiedzi na skargę wynika wprost, iż organ odwoławczy rozpatrywał i rozstrzygał sprawę w przedmiocie cofnięcia P. S. uprawnienia do kierowania pojazdami kategorii B, C i C+E, w sytuacji gdy orzeczenie organu pierwszej instancji dotyczyło cofnięcia skarżącemu uprawnień do kierowania pojazdami kategorii A, C i C+E. Kategoria prawa jazdy, w zakresie której organ cofnął skarżącemu uprawnienia do kierowania pojazdami stanowi element rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, a zatem nie może być wątpliwości co do treści rozstrzygnięcia wydanego przez organ odwoławczy.

Mimo, iż Samorządowe Kolegium Odwoławcze wydało swoje rozstrzygnięcie na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a. i utrzymało w mocy decyzję organu I instancji, to należy zwrócić uwagę, iż zgodnie z wyrażoną w art. 15 k.p.a. zasadą dwuinstancyjności postępowania organ odwoławczy obowiązany jest do ponownego załatwienia sprawy, tj. do ponownego ustalenia stanu faktycznego sprawy i dokonania własnej wykładni przepisów prawa. W wyniku złożenia odwołania sprawa administracyjna powinna być w całości przedmiotem postępowania przed organem drugiej instancji, a organ odwoławczy nie może ograniczać się jedynie do kontroli objętej odwołaniem decyzji pierwszoinstancyjnej. Organ ten rozpoznaje bowiem sprawę, a nie odwołanie (por. np. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 30 lipca 2008r., I SA/Po 497/08, LEX nr 482107, wyrok WSA w Olsztynie z dnia 15 kwietnia 2008r., I SA/Ol 96/08, LEX nr 467769, wyrok WSA w Poznaniu z dnia 9 listopada 2007r., I SA/Po 1044/07, LEX nr 468994). Nie mogło zatem Kolegium rozpatrywać sprawy w innym zakresie niż Starosta [...], po czym wydać rozstrzygnięcia o utrzymaniu w mocy zaskarżonej decyzji organu pierwszej instancji.

Z uwagi na powyższe, stanowiąca przedmiot zaskarżenia decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. w swojej osnowie zawiera błąd wymagający usunięcia decyzji z obrotu prawnego. W rozpoznawanej sprawie nie można mówić o oczywistej omyłce, z uwagi na fakt, że treść uzasadnienia decyzji organu II instancji pozostaje w sprzeczności z jej rozstrzygnięciem, co narusza art. 107 § 1 i 3 k.p.a. Sformułowanie osnowy postanowienia w taki sposób, że strona musi domyślać się jego treści, niewątpliwie narusza również zasadę określoną w art. 8 k.p.a.

Ponadto, w aktach administracyjnych niniejszej sprawy brak jest dokumentów, które potwierdzałyby, posiadane przez skarżącego kategorie uprawnień do kierowania pojazdami na moment wydania decyzji o ich cofnięciu. Niedopuszczalne jest bowiem cofnięcie uprawnień w zakresie kategorii prawa jazdy, którego strona nie posiada. Cofnąć bowiem można tylko takie uprawnienie, które zostało wcześniej nabyte. W rozpatrywanej sprawie, skierowanie na badanie lekarskie z dnia 8 marca 2011 r. wystawione przez Komendanta Powiatowego Policji w P. określa, że P. S. posiada uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii: A, B, i T. Badania lekarskie w trybie art. 122 ust. 1 pkt 3a ustawy Prawo o ruchu drogowym przeprowadzone zostały w zakresie wszystkich kategorii pojazdów, włącznie z pozwoleniem do kierowania tramwajem, natomiast decyzja organu pierwszej instancji cofa skarżącemu uprawnienia do kierowania pojazdami w zakresie kategorii A, C i C+E, a jak zaznaczono wyżej, decyzja organu drugiej instancji rozpatruje sprawę w zakresie cofnięcia skarżącemu uprawnień kategorii B, C, C+E. Z uwagi na wskazane wyżej rozbieżności i brak w aktach administracyjnych odpowiednich dokumentów, nie ma zatem możliwości ustalenia, jakie kategorie prawa jazdy posiadał skarżący na dzień wydania przez Starostę [...] decyzji, co nie pozwala na prawidłową kontrolę podjętego w sprawie rozstrzygnięcia.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono o uchyleniu zaskarżonej decyzji. Uwzględniając skargę Sąd orzekł ponadto o niewykonalności zaskarżonej decyzji stosownie do art. 152 przywołanej powyżej ustawy, natomiast o kosztach orzekł na podstawie art. 200 tej ustawy.

ds