drukuj    zapisz    Powrót do listy

6324 Rodzina   zastępcza,  pomoc na usamodzielnienie dla wychowanka rodziny zastępczej, Pomoc społeczna, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Uchylono zaskarżoną decyzję, II SA/Gl 607/19 - Wyrok WSA w Gliwicach z 2019-08-21, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Gl 607/19 - Wyrok WSA w Gliwicach

Data orzeczenia
2019-08-21 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2019-05-07
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
Sędziowie
Andrzej Matan
Beata Kalaga-Gajewska /przewodniczący/
Tomasz Dziuk /sprawozdawca/
Symbol z opisem
6324 Rodzina   zastępcza,  pomoc na usamodzielnienie dla wychowanka rodziny zastępczej
Hasła tematyczne
Pomoc społeczna
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Uchylono zaskarżoną decyzję
Powołane przepisy
Dz.U. 2018 poz 998 art. 193 ust. 1, art. 193 ust. 2, art. 194 ust. 2
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej - tekst jedn.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Beata Kalaga-Gajewska, Sędziowie Asesor WSA Tomasz Dziuk (spr.),, Sędzia WSA Andrzej Matan, Protokolant starszy referent Barbara Urban, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 sierpnia 2019 r. sprawy ze skargi A. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości z tytułu odpłatności za pobyt dziecka w pieczy zastępczej uchyla zaskarżoną decyzję.

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze

w Katowicach po rozpatrzeniu odwołania A. G. (zwanego dalej skarżącym) od decyzji Prezydenta Miasta K. z dnia [...] r. nr [...] odmawiającej umorzenia zaległości z tytułu odpłatności za pobyt dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej działając m.in. na podstawie art 138 § 1 pkt 1 ustawy

z dnia 14 czerwca 1960 roku – kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r., poz. 2096 ze zm., w skrócie: "k.p.a.") orzekło o utrzymaniu w mocy decyzji organu I instancji.

Zaskarżona decyzja została wydana w następującym stanie faktycznym

i prawnym:

W dniu 4 września 2018 r. oraz 22 października 2018 r. skarżący zwrócił się do organu I instancji z wnioskiem o umorzenie opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej z powodu złej sytuacji finansowej i życiowej.

Decyzją z dnia [...] r. Prezydent Miasta K. działając m.in. na podstawie § 5 ust. 1 pkt a, b, c Uchwały Nr [...] Rady Miasta K.

z dnia [...] roku w sprawie określenia szczegółowych warunków umorzenia w całości lub części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej (Dziennik Urzędowy Województwa [...] z [...] roku poz. [...]), odmówił skarżącemu umorzenia ustalonej opłaty za pobyt dziecka

w placówce opiekuńczo - wychowawczej w wysokości: 1 560,00 zł. wynikającej

z decyzji nr [...] z dnia [...] roku.

Uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie organ wskazał na ustalenia poczynione

w trakcie przeprowadzonego postępowania, według których skarżący prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, pracuje, a jego wynagrodzenie wyniosło, po odjęciu płaconych przez skarżącego alimentów w kwocie 350,00 zł.: w sierpniu 2018 roku – 5 712,53 zł., we wrześniu 2018 roku – 4 632,77 zł., w październiku 2018 roku – 5 627,25 zł., w listopadzie 2018 roku – 4 083,64 zł., w grudniu 2018 r. – 3 921,01 zł., co znacznie przekracza 150% kryterium dochodowego, zgodnego z ustawą

o pomocy społecznej, które dla osoby samotnie gospodarującej wynosi 1 051,50 zł. Organ I instancji wskazał ponadto, że na stałe comiesięczne wydatki skarżącego składają się: opłata za mieszkanie – 620 zł., opłata za paliwo do pracy – 200 zł., rata kredytu 1 000 zł., pomoc finansowa matce – 500 zł., opłata za telefon – 120 zł., żywność oraz środki czystości – 500 zł. Łącznie wg. organu jest to kwota 2 240 zł.

Organ I instancji uznał, ż status materialny skarżącego jest wysoki. Co prawda posiadane przez skarżącego środki nie wystarczają na jednorazową spłatę należności, jednakże organ wskazał, że przy racjonalnym gospodarowaniu dochodem skarżący jest w stanie spłacić powstałą należność, którą można dodatkowo rozłożyć na raty (w tym celu powinien złożyć osobny wniosek o rozłożenie na raty).

Skarżący wniósł odwołanie od powyższej decyzji, wskazując na swoją nienajlepszą sytuację materialną. Skarżący podkreślił, że jego wydatki wynoszą 3140 zł., a nie 2 240 zł. jak wskazał organ I instancji. Na kwotę tę składają się: opłata za mieszkanie – 620 zł., opłata za paliwo do pracy – 200 zł., rata zadłużenia 1 000 zł. (skarżący zaznaczył przy tym, ze nie jest to kredyt), pomoc finansowa matce – 500 zł., opłata za telefon – 120 zł., żywność oraz środki czystości – 500 zł. Skarżący zaznaczył, że ubiera swojego syna oraz przekazuje mu pomoc finansową w miarę swoich skromnych możliwości, a ponadto skarżący ma jeszcze jednego syna, któremu też czasami pomaga. Skarżący poprosił także o to, aby nie uwzględniać kwot brutto wynagrodzenia, gdyż takich kwot skarżący nie otrzymuje. Do odwołania skarżący załączył wydruk dotyczący jego wynagrodzenia za miesiąc grudzień,

z którego wynika kwota do wypłaty: 3.188,36 zł.

Po rozpatrzeniu powyższego odwołania zaskarżoną decyzją Kolegium utrzymało w mocy decyzją organu I instancji.

W uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia Kolegium najpierw przedstawiło dotychczasowy przebieg postępowania oraz ustalenia poczynione przez organ

I instancji. W tej części uzasadnienia Kolegium wskazało, że skarżący prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, wynagrodzenie za miesiąc sierpień 2018 r. wypłacone we wrześniu 2018 r. wyniosło 4.982,77 zł. W ramach miesięcznych wydatków uwzględniono alimenty w kwocie 350 zł., opłaty mieszkaniowe (czynsz, energia i gaz) - 620 zł., paliwo - 200 zł., leki 200 zł., kredyt - 1000 zł., pomoc finansowa mamie - 500 zł., telefon - 120 zł., żywność i środki czystości —500 zł. Dalej Kolegium wskazało, że w oparciu powyższe ustalenia, a w szczególności wysokość dochodu strony, organ I instancji wydał zaskarżoną decyzję.

W ramach uzasadnienia prawnego zaskarżonej decyzji Kolegium przytoczyło treść art. 193 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z dnia 9 czerwca 2011 r. w świetle którego, za pobyt dziecka w pieczy zastępczej rodzice ponoszą miesięczną opłatę w wysokości: 1) przyznanych świadczeń oraz dodatków, o których mowa w art. 80 ust. 1 i art. 81 - w przypadku umieszczenia dziecka

w rodzinie zastępczej spokrewnionej, rodzinie zastępczej zawodowej, rodzinie zastępczej niezawodowej lub rodzinnym domu dziecka; 2) średnich miesięcznych wydatków przeznaczonych na utrzymanie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej oraz interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym w przypadku umieszczenia dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lub specjalistyczno-terapeutycznego, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej oraz interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym; 3) środków finansowych na utrzymanie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego oraz środków finansowych na bieżące funkcjonowanie tej placówki - w przypadku umieszczenia dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego.

Dalej Kolegium wskazało, że na podstawie art. 194 ust. 1 powołanej ustawy opłatę, o której mowa w art. 193 ust. 1, ustala, w drodze decyzji, starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej albo interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym. Natomiast zgodnie z ust. 2 powołanego przepisu rada powiatu określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki umorzenia w całości lub w części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu, płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty, o której mowa w art. 193 ust. 1. Kolegium przytoczyło także treść art. 193 ust. 3 wskazanej powyżej ustawy, w świetle którego starosta na wniosek lub z urzędu, uwzględniając uchwałę, o której mowa w ust. 2, może umorzyć w całości lub w części łącznie z odsetkami, odroczyć termin płatności, rozłożyć na raty lub odstąpić od ustalenia opłaty, o której mowa w art. 193 ust. 1.

Kolegium wyjaśniło także, że Rada Miasta K. Uchwałą Nr [...]

z dnia [...] r. określiła szczegółowe warunki umorzenia w całości lub

w części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej.

Zgodnie z § 5 ust. 1 wskazanej powyżej uchwały w przypadku powstania zaległości z tytułu nieuiszczania przez rodzica/rodziców opłaty ustalonej decyzją administracyjną w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem rodzica/rodziców lub interesem społecznym oraz po analizie i ocenie sytuacji rodzica/rodziców można umorzyć w całości lub części należność, łącznie z odsetkami: a) jeżeli dochód

w rodzinie nie przekracza kryterium, b) jeżeli ściągnięcie należności zagraża ważnym interesom rodzica/rodziców, a w szczególności jego/ich egzystencji, c) jeżeli postępowanie egzekucyjne okazało się bezskuteczne lub zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności, d) jeżeli osoba, która był zobowiązana do opłaty zmarła.

Kolegium zwróciło uwagę, że zgodnie z § 1 ww. uchwały ilekroć jest w niej mowa o kryterium - rozumie się 150% kryterium dochodowego określonego w art. 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, a zatem w przypadku gospodarstwa jednoosobowego 150% kryterium dochodowego to kwota 1 051,50 zł.

W konsekwencji miesięczny dochód skarżącego znacząco to kryterium przekracza, przy czym Kolegium zauważyło, że organ I instancji nie doszukał się żadnej innej okoliczności, która uzasadniałaby umorzenie skarżącemu opłaty z tytułu pobytu dziecka w pieczy zastępczej.

Po zapoznaniu się ze stanem faktycznym i prawnym sprawy Kolegium stwierdziło, że decyzja organu I instancji nie przekracza granic uznania administracyjnego

i zasługuje na utrzymanie w mocy. Kolegium podkreśliło, że decyzja w sprawie ewentualnego umorzenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej jest decyzją podejmowaną w ramach uznania administracyjnego. Wydanie pozytywnej dla strony decyzji administracyjnej w tej kwestii nawet w sytuacji spełnienia wszystkich przesłanek warunkujących zastosowanie wobec strony którejkolwiek z ulg przewidzianych w przywołanej powyżej uchwale nie jest obowiązkiem lecz uprawnieniem organu I instancji. Przy umorzeniu opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej istotnym jest wykazanie takich szczególnych okoliczności, które stawiają rodzinę w trudnej i niemożliwej do przezwyciężenia sytuacji życiowej, np. znaczne koszty związane z długotrwałym leczeniem, rehabilitacją itp. Natomiast w sprawach związanych z zastosowaniem jakichkolwiek ulg wobec osób zobowiązanych do ponoszenia opłat za pobyt ich dzieci w pieczy zastępczej należy wyważyć słuszny interes obywatela, jak i interes społeczny, zaś o istnieniu ważnego interesu strony nie decyduje jej subiektywne przekonanie, lecz obiektywne kryteria, zgodnie

z powszechnie aprobowaną hierarchią wartości. Kolegium zaakcentowało, że

w realiach rozpatrywanej sprawy niedomaganie się od skarżącego zwrotu kwoty świadczeń wypłacanych rodzinie zastępczej naruszałoby w sposób rażący nie tylko interes fiskalny Państwa, ale i wartości wspólne dla całego społeczeństwa, takie jak sprawiedliwość społeczna i zaufanie obywateli do organów władzy. Środki budżetowe dla wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej muszą zostać zabezpieczone w ilości pozwalającej na korzystanie z nich przez wszystkich uprawnionych, a ustawodawca przyjął zasadę, zgodnie z którą za pobyt dziecka

w pieczy zastępczej rodzice ponoszą miesięczną opłatę.

Kolegium zwróciło również uwagę, że skarżący musi mieć świadomość, że będąc rodzicem jest zobowiązany do ponoszenia odpłatności za pobyt swojego dziecka

w pieczy zastępczej, jeżeli sam go nie wychowuje i nie utrzymuje, pozbawiając tym samym dziecko możliwości wychowywania się w rodzinie biologicznej. Rodzice powinni sobie uświadamiać, że w sytuacji posiadania własnych dzieci nie mogą

w każdym przypadku przerzucać obowiązku ich utrzymania na Państwo, które

w przypadku umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej, przeznacza co prawda środki finansowe na utrzymanie tego dziecka ze środków publicznych, pochodzących m.in. z pieniędzy wszystkich podatników, ale ma to charakter jedynie zastępczy

i rodzice biologiczni tą opłatę powinni uiszczać. W przypadku skarżącego umorzenie tej należności byłoby przedwczesne, albowiem jest on osobą w wieku produkcyjnym, pracującą i posiadającą wynagrodzenie za pracę, które oscyluje w granicach przeciętnego wynagrodzenia za pracę.

Mając na uwadze powyższe rozważania i wnioski, Kolegium końcowo stwierdziło, że decyzja organu I instancji o odmowie umorzenia w całości opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej została wydana w granicach uznania administracyjnego

i zasługuje na jej utrzymanie w mocy.

Skarżący nie zgodził się z powyższym rozstrzygnięciem Kolegium. W skardze na decyzję Kolegium skarżący przedstawił argumentację zbieżną z treścią odwołania.

W odpowiedzi na skargę Kolegium wniosło o jej o jej oddalenie i podtrzymało argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Kolegium dodatkowo podkreśliło, że skarżący w swoich wydatkach wskazał kwotę 500 zł., którą przeznacza na pomoc finansową dla matki, tymczasem posiada on obowiązek alimentacyjny przede wszystkim wobec swoich dzieci.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 2107, t.j. ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W ramach swej kognicji sąd bada, czy przy wydaniu zaskarżonego aktu nie doszło do naruszenia prawa materialnego i przepisów postępowania. Stosownie do art. 134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U z 2018 r., poz. 1302, t.j. ze zm. ) dalej p.p.s.a., sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami

i wnioskami skargi, oraz powołaną podstawą prawną.

Uwzględnienie skargi następuje w przypadkach naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt. 1 lit. a) p.p.s.a.), naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego (art. 145 § 1 pkt. 1 lit. b) p.p.s.a.), oraz innego naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt.1 lit. c) p.p.s.a.). W przypadkach, gdy zachodzą przyczyny określone

w art. 156 k.p.a. sąd stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia (art. 145 § 1 pkt. 2 p.p.s.a.), jeżeli zachodzą przyczyny określone w innych przepisach, sąd stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa.

Rozpoznając sprawę w ramach wskazanych kryteriów Sąd uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżona decyzja Kolegium narusza prawo

w stopniu uzasadniającym jej uchylenie.

W tym miejscu należy wskazać, że stan faktyczny sprawy został przedstawiony przy omawianiu przebiegu postępowania administracyjnego, zatem brak jest uzasadnionych podstaw do jego ponownego przedstawiania w tej części uzasadnienia.

Podstawę materialnoprawną zaskarżonego rozstrzygnięcia, jak wskazano powyżej, stanowiły przepisy ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r o wspieraniu rodziny

i systemie pieczy zastępczej (obecnie t.j. Dz.U. z 2019, poz. 1111, dalej zwana "ustawą"), która reguluje kwestie związane z pobytem dziecka w pieczy zastępczej

i ponoszeniem odpłatności z tego tytułu przez jego rodziców. Zaznaczyć zatem należy, że - jak prawidłowo wskazało Kolegium - zasadą ujętą w normy prawne jest, zgodnie z art. 193 ust. 1 ustawy, iż za pobyt dziecka w pieczy zastępczej ponoszą miesięczną opłatę jego rodzice. Nadto, co wymaga podkreślenia, mocą art. 193 ust. 1a ustawy opłatę, o której mowa w ust. 1, rodzice ponoszą od dnia umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej. Poza tym stosownie do treści art. 193 ust. 2 ustawy za ponoszenie opłaty, o której mowa w ust. 1, rodzice odpowiadają solidarnie. Jednocześnie zgodnie z art. 194 ust. 1 ustawy opłatę, o której mowa w art. 193 ust. 1 ustala, w drodze decyzji właściwy organ. Zgodnie przy tym z art. 194 ust. 2 ustawy rada powiatu określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki umorzenia w całości lub w części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty, o której mowa w art. 193 ust. 1. Jednocześnie starosta na wniosek lub z urzędu, uwzględniając powyższą uchwałę, może umorzyć w całości lub w części łącznie z odsetkami, odroczyć termin płatności, rozłożyć na raty lub odstąpić od ustalenia tej opłaty. Powyższe regulacje zawierają przesłanki warunkujące wydanie decyzji w przedmiocie ustalenia opłaty za pobyt dziecka

w pieczy zastępczej.

Wskazać należy, że na terenie miasta K. szczegółowe warunki umorzenia w całości lub w części odraczania terminu płatności, rozkładania na raty lub odstąpienia od ustalenia opłaty za pobyt dziecka w rodzinie zastępczej określa uchwała nr [...] Rady Miasta K. z dnia [...] r. w sprawie określenia szczegółowych warunków umorzenia w całości lub w części, łącznie

z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej (Dziennik Urzędowy Woj. [...] z [...], poz. [...]). Jak wynika z § 5 ust. 1 tej uchwały przypadku powstania zaległości z tytułu nieuiszczania przez rodzica/rodziców opłaty ustalonej decyzją administracyjną w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem rodzica/rodziców lub interesem społecznym oraz po analizie i ocenie sytuacji rodzica/rodziców można umorzyć w całości lub części należność, łącznie

z odsetkami: a) jeżeli dochód w rodzinie nie przekracza kryterium, b) jeżeli ściągnięcie należności zagraża ważnym interesom rodzica/rodziców,

a w szczególności jego/ich egzystencji, c) jeżeli postępowanie egzekucyjne okazało się bezskuteczne lub zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności, d) jeżeli osoba, która był zobowiązana do opłaty zmarła. Zgodnie natomiast z § 5 ust. 2 tej uchwały umorzenie należności pieniężnej, za którą odpowiada solidarnie więcej niż jedna osoba, nie zwalnia z długu pozostałych osób.

Wskazać także należy na § 1 uchwały, z którym zawarte zostały definicje niektórych pojęć w tym pojęcia "dochodu" i "kryterium". Pod pojęciem dochodu zgodnie z § 1 pkt. 4 uchwały rozumiany jest dochód ustalony na podstawie art. 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Natomiast pod pojęciem "kryterium" zgodnie z § 1 pkt. 5 uchwały rozumiane jest 150% kryterium dochodowego określonego w art. 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.

Należy zwrócić uwagę, że użycie w przepisie art. 194 ust. 3 ustawy określenia "może", oznacza, że umorzenie należności oparte jest na uznaniu administracyjnym. Oznacza to, że decyzję co do umorzenia należności pozostawiono uznaniu właściwym organom. Uznaniowy charakter decyzji nie zezwala organom administracji publicznej na całkowitą i niekontrolowaną swobodę w rozstrzyganiu sprawy. Na organie prowadzącym postępowanie administracyjne, również działającym w ramach uznania administracyjnego, ciąży bowiem obowiązek wyczerpującego zebrania

i rozpatrzenia całego materiału dowodowego. W przypadku decyzji uznaniowej szczególnego znaczenia nabiera uzasadnienie podjętego rozstrzygnięcia. Chociaż decyzja o charakterze uznaniowym pozostaje pod kontrolą sądu administracyjnego, to jednak zakres tej kontroli jest ograniczony, albowiem sąd nie bada celowości jej podjęcia. Kontrola tego rodzaju decyzji przez sąd polega na ustaleniu, czy wydanie decyzji na podstawie obowiązujących przepisów prawa było dopuszczalne, czy organ przy jej wydaniu nie przekroczył granic uznania administracyjnego oraz, czy uzasadnił rozstrzygnięcie dostatecznie zindywidualizowanymi przesłankami, w ten sposób, aby nie można mu było zarzucić dowolności.

W kontekście uznaniowego charakteru decyzji stanowiących w niniejszej sprawie przedmiot kontroli Sądu należy odróżnić dwa etapy postępowania. Pierwszy etap ma na celu zweryfikowanie, czy w sprawie zostały spełnione przesłanki umorzenia wskazane w przytoczonym powyżej § 5 ust. 1 uchwały. Na tym etapie organ przestrzegając norm procesowych wynikających w szczególności z art. 7, 77

i 80 k.p.a., a w postępowaniu odwoławczym także z art. 136 k.p.a. powinien dokładnie wyjaśnić wszystkie okoliczności faktyczne istotne z punktu widzenia spełnienia przesłanek, od których ww. uchwała uzależnia możliwość umorzenia zaległości. Na tym etapie postępowania organ nie działa jeszcze w ramach uznania. W przypadku gdy w wyniku przeprowadzonego postępowania dowodowego ustalone zostanie, że żadna z przesłanek wskazana w § 5 ust. 1 ww. uchwały nie została spełniona, to wówczas organ nie dysponuje możliwością umorzenia zaległości, co skutkować powinno wydaniem decyzji o odmowie umorzenia. Natomiast w przypadku gdy w ramach przeprowadzonego postępowania dowodowego organ ustali, że spełniona została choćby jedna z przesłanek wskazanych w przytoczonym powyżej

§ 5 ust. 1 uchwały, to dopiero wówczas przechodzi do drugiego etapu postępowania. Wówczas dopiero na tym etapie postępowania organ w ramach uznania może umorzyć zaległość albo odmówić jej umorzenia.

W ocenie Sądu uzasadnienie zaskarżonej decyzji świadczy o tym, że organ odwoławczy nie rozgraniczył prowadzonego postępowania na dwa wskazane powyżej etapy. Kolegium nie poczyniło przy tym własnych ustaleń, a jedynie ograniczyło się do przywołania ustaleń organu I instancji, nie poddając ich jakiejkolwiek ocenie, pomimo że zarzuty odwołującego dotyczyły przede wszystkim ustaleń faktycznych dotyczących, po pierwsze wysokości wydatków przez niego ponoszonych, a po drugie wysokości otrzymywanego wynagrodzenia. Organ

I instancji w uzasadnieniu decyzji wskazał poszczególne wydatki ponoszone przez skarżącego wymieniając kolejno: opłaty mieszkaniowe w kwocie 620,00 zł., opłatę za paliwo w kwocie 200,00 zł, opłatę za leki w kwocie 200,00 zł., ratę kredytu w kwocie 1 000,00 zł., pomoc finansową matce w kwocie 500,00 zł, opłatę za telefon w kwocie 120,00 zł., wydatki na żywność oraz środki czystości w kwocie 500,00 zł., co zdaniem organu łącznie wynosi 2 240,00 zł. Tymczasem z podsumowania poszczególnych kwot wynika kwota 3 140, na co zwrócił skarżący w odwołaniu. Kolegium jednak w żaden sposób nie odniosło się do tej kwestii w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Jedynie w odpowiedzi na skargę Kolegium zauważyło

w odniesieniu do kwoty 500 zł. przeznaczanej na pomoc dla matki, że skarżący posiada obowiązek alimentacyjny przede wszystkim wobec dzieci. Jednak w dalszym ciągu nie wyjaśniona została wskazana powyżej rozbieżność, zwłaszcza że różnica między kwotą wynikającą z podsumowania organu I instancji a sumą poszczególnych wydatków wskazanych przez ten organ wynosi 900 zł.

Kolegium zaniechało również ustalenia wysokości dochodu skarżącego

w sposób, jakiego wymaga wskazany powyżej uchwała. Jak już wcześniej wskazano pojęcie dochodu na gruncie tej uchwały powinno być rozumiane w sposób zgodny

z art. 8 ustawy o pomocy społecznej (§ 1 pkt. 4 uchwały). Organ I instancji zaniechał dokładnego ustalenia dochodu w sposób, o którym mowa w tym przepisie poprzestając na ustaleniu kryterium dochodowego, które skonfrontował z wysokością dochodów w poszczególnych miesiącach w okresie od sierpnia 2018 r. do grudnia 2018 r. Kryterium dochodowe zostało ustalone na poziomie 1.560,00 zł. stąd dochód skarżącego uznano za znacząco przekraczający to kryterium, nie czyniąc jednak

w tym zakresie precyzyjnych ustaleń pozwalających na wskazanie wysokości dochodu skarżącego w sposób, jakiego wymaga powyższa uchwała. Kolegium, podobnie jak w zakresie wydatków, także i tutaj nie poczyniło własnych ustaleń faktycznych, pomimo że skarżący zarzucił, że organ wziął pod uwagę wysokość dochodu w kwocie brutto. W ocenie Sądu okoliczność, że wysokość dochodu osiąganego przez skarżącego już na pierwszy rzut oka przewyższa kryterium dochodowe nie zwalniało Kolegium od wyliczenia tego dochodu zgodnie z § 1 pkt. 4 ww. uchwały Rady Miasta K., zwłaszcza że skarżący w odwołaniu również zgłaszał zastrzeżenia dotyczące tego elementu ustaleń poczynionych przez organ

I instancji.

Jak już wcześniej wskazano dopiero ustalenie spełnienia choćby jednej

z przesłanek wymienionych w § 5 ust. 1 ww. uchwały upoważniało Kolegium do przejścia do rozważań dotyczących tego, czy w ramach uznania umorzyć zaległość skarżącego czy też odmówić takiego umorzenia. Tymczasem pomimo braku jednoznacznego ustalenia, że skarżący spełnił którąkolwiek z powyższych przesłanek i w konsekwencji bez rozstrzygnięcia najpierw, czy na gruncie § 5 ust. 1 uchwały umorzenie jest w ogóle dopuszczalne w przypadku skarżącego, Kolegium przeszło do drugiego ze wskazanych powyżej etapów i odmowę umorzenia poddało ocenie z punktu widzenia uznaniowego charakteru decyzji. W konsekwencji poczyniona na końcu zaskarżonej decyzji konkluzja, że decyzja organu I instancji została wydana w granicach uznania administracyjnego jest zdecydowanie przedwczesna, zwłaszcza że Kolegium nie dostrzegło, że uzasadnienie decyzji organu I instancji w istocie nie nawiązuje do uznaniowego charakteru decyzji.

Powyższe uchybienia świadczą w ocenie Sądu o naruszeniu przez Kolegium art. 7, 77 i 80 k.p.a. w stopniu który mógł mieć wpływ na wynik sprawy. W związku z tym, Sąd uchylił decyzje Kolegium na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit c w związku z art. 135 p.p.s.a.

W ramach ponownie prowadzonego postępowania Kolegium najpierw przeprowadzi postępowanie w celu ustalenia, czy spełniona została, którakolwiek

z przesłanek, o których mowa w § 5 ust. 1 wskazanej na wstępie uchwały Rady Miasta K., przy czy w ramach ustaleń jakie zostaną poczynione na tym etapie postępowania Kolegium odniesie się zarzutów skarżącego podniesionych

w odwołaniu. Dopiero ustalenie spełniania choćby jednej z przesłanek wskazanych

w § 5 ust.1 będzie upoważniało do oceny, czy działając w granicach uznania administracyjnego umorzyć zaległość czy odmówić jej umorzenia.



Powered by SoftProdukt