drukuj    zapisz    Powrót do listy

6143 Sprawy kandydatów na studia i studentów, Szkolnictwo wyższe, Rektor Uniwersytetu/Politechniki/Akademii, Stwierdzono nieważność zaskarżonej decyzji, II SA/Ol 851/10 - Wyrok WSA w Olsztynie z 2010-10-19, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Ol 851/10 - Wyrok WSA w Olsztynie

Data orzeczenia
2010-10-19 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2010-09-17
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie
Sędziowie
S. Katarzyna Matczak
Tadeusz Lipiński /sprawozdawca/
Zbigniew Ślusarczyk /przewodniczący/
Symbol z opisem
6143 Sprawy kandydatów na studia i studentów
Hasła tematyczne
Szkolnictwo wyższe
Skarżony organ
Rektor Uniwersytetu/Politechniki/Akademii
Treść wyniku
Stwierdzono nieważność zaskarżonej decyzji
Powołane przepisy
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 145 par. 1 pkt 2
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Dz.U. 2000 nr 98 poz 1071 art. 156 par. 1 pkt 2
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Dz.U. 2005 nr 164 poz 1365 art. 169 ust. 7 i ust. 8, art. 207 ust. 1 i ust. 2
Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Zbigniew Ślusarczyk Sędziowie Sędzia WSA Tadeusz Lipiński (spr.) Sędzia WSA Katarzyna Matczak Protokolant Jakub Borowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 października 2010 r. sprawy ze skargi G. J. na decyzję Rektora Uniwersytetu z dnia"[...]", nr "[...]" w przedmiocie odmowy przyjęcia na studia stacjonarne na kierunku ekonomia I. stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji; II. zasądza od Rektora Uniwersytetu na rzecz skarżącego G. J. kwotę 200 zł (dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego; III. orzeka, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.

Uzasadnienie

Z przekazanych Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Olsztynie akt sprawy wynika, że w dniu 29 lipca 2010r. w Systemie Internetowej Rejestracji Kandydatów, Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu zamieściła na indywidualnym koncie G. J. informację, że nie został on zakwalifikowany na I rok studiów stacjonarnych pierwszego stopnia, na kierunku ekonomia.

G. J. pismem z dnia 30 lipca 2010r. wniósł odwołanie od decyzji dotyczącej nie przyjęcia go na I rok studiów stacjonarnych, kierunku ekonomia na Uniwersytecie. Odwołujący się stwierdził, że niekorzystną dla niego decyzję dostrzegł w dniu 29 lipca 2010r. po zalogowaniu się na odpowiedniej stronie internetowej Uczelni. Stwierdził, że uzyskał 200 pkt, a minimalny limit punktów, który gwarantował przyjęcie na studia wynosi 204 pkt. Według G. J. nie wszyscy przyjęci na studia złożą wymagane dokumenty, przez co pozostaną wolne miejsca i jedno z nich będzie mógł zająć właśnie odwołujący się.

Następnie pismem z dnia 3 sierpnia 2010r. działający z upoważnienia Rektora Prorektor Uniwersytetu poinformował G. J., że podstawą odwołania w jego sprawie może być jedynie wskazanie naruszenia warunków i trybu rekrutacji na studia. Wynika to z art. 169 ust. 8 ustawy z dnia 27 lipca 2005r. Prawo o szkolnictwie wyższym oraz § 17 Uchwały Nr 151 Senatu Uniwersytetu z dnia 24 kwietnia 2009r. w sprawie zasad i trybu przyjmowania kandydatów na I rok studiów stacjonarnych w 2010r. Podniesiono również, że z analizy aplikacji rekrutacyjnej strony odwołującej się wynika, że nie zaistniały przesłanki wskazujące na naruszenie trybu rekrutacji.

Postanowieniem zaś z dnia 9 sierpnia 2010r. Rektor Uniwersytetu przekazał, powołując się na art. 65 § 1 kpa przedmiotowe odwołanie G. J. do, jak stwierdził, organu właściwego w sprawie czyli Uczelnianej Komisji Rekrutacyjnej Uniwersytetu.

Natomiast decyzją z dnia "[...]" Rektor Uniwersytetu utrzymał w mocy zaskarżoną przez G. J. decyzję Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej Wydziału Nauk Ekonomicznych w sprawie nie przyjęcia na I rok studiów stacjonarnych, kierunek ekonomia. Organ wskazał, że opiera się w swoim rozstrzygnięciu na wniosku Uczelnianej Komisji Rekrutacyjnej, która rozpatrzyła przedmiotowe odwołanie i stwierdziła, że w sprawie nie zaistniały przesłanki wskazujące na naruszenie warunków i trybu rekrutacji. Niezakwalifikowanie zaś G. J. na pierwszy rok stacjonarnych studiów pierwszego stopnia na kierunku ekonomia w roku akademickim 2010/2011 spowodowane było zbyt niskim wynikiem egzaminu maturalnego z przedmiotów wskazanych w postępowaniu rekrutacyjnym.

Skargę na powyższe rozstrzygnięcie wywiódł G. J. wnosząc

o stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji. W skardze podniesiono, że Rektor Uniwersytetu w sposób rażący naruszył prawo, gdyż rozpatrzył odwołanie w sytuacji, gdy żadna decyzja administracyjna o przyjęciu bądź odmowie przyjęcia na studia, nie została skarżącemu doręczona. Tymczasem wniósł on opłatę rekrutacyjną, która powinna być przeznaczona między innymi na koszty doręczenia takich decyzji. Zdaniem strony skarżącej nie doręczenie mu decyzji pozbawiło go prawa do złożenia stosownego odwołania.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonym rozstrzygnięciu. Ponadto wskazano, że stosowna uchwała Senatu Uniwersytetu określa proces naboru na studia w oparciu

o rejestrację elektroniczną kandydatów. W przypadku limitu miejsc na studia i dużej liczby kandydatów określane są limity punktów i w sytuacji gdy osoba rejestrująca się

w systemie nie osiąga wymaganych punktów, jest informowana o tym, że nie może być zaliczona na poczet kandydatów na studenta. Ponadto według organu komisje rekrutacyjne wydają jedynie decyzje w sprawach przyjęcia danego kandydata na studia, natomiast ustawodawca nie zobowiązuje do wydawania decyzji w sprawie odmowy przyjęcia. W opinii organu trudno jest w przedmiotowej sprawie mówić o decyzji Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej co do nie przyjęcia na studia. Osoba rejestrująca się w systemie jest bowiem informowana, że nie może być zaliczona w poczet kandydatów na studia, gdyż uzyskała za niski pułap punktów. Tak więc decyzja o nie przyjęciu jest ewentualnie wydawana wobec osób, które zostały zaliczone w poczet kandydatów na studia, lecz nie spełniły określonych warunków jak np. złożenie wymaganych dokumentów. Organ podkreślił, że skarżący nie został zaliczony w poczet kandydatów na studia, co przesądza też o tym, że w sprawie nie mają zastosowania przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Co prawda wobec skarżącego została wydana decyzja utrzymująca w mocy decyzję Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej,

z pouczeniem o możliwości złożenia skargi do sądu administracyjnego, jednakże

w opinii Rektora informacja uzyskana z systemu o zbyt małej liczbie punktów jak

i odwołanie skarżącego oraz odpowiedź na to powinny być traktowane jako pisma

w procesie rekrutacji. Osoba bowiem, która nie została zaliczona w poczet kandydatów, gdyż nie zmieściła się w pułapie wymaganych punktów, nie jest traktowana ani jako strona postępowania, ani jako kandydat na studia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269, ze zm.), sądy administracyjne kontrolują działalność administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Oznacza to, że w postępowaniu sądowym badana jest wyłącznie legalność aktu administracyjnego, czyli jego zgodność z przepisami prawa materialnego i prawidłowość przyjętej przez organ procedury, która doprowadziła do jego wydania. Ponadto, w ramach kontroli legalności zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.) sąd wydaje rozstrzygnięcie w granicach danej sprawy, nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Bierze tym samym z urzędu pod uwagę wszelkie naruszenia prawa proceduralnego i materialnego, niezależnie od treści podnoszonych w skardze zarzutów, jednak tylko w granicach sprawy, w której skarga została wniesiona. Zgodnie zaś z art. 145 § 1 pkt 1 i 2 tej ustawy, aby wyeliminować z obrotu prawnego akt organu administracji państwowej, niezbędne jest stwierdzenie, że doszło w nim do naruszenia prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, bądź przepisów postępowania w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy albo też do naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania albo stwierdzenia nieważności.

Rozpoznając sprawę w ramach tak zakreślonej kognicji Sąd uznał, że zaskarżona decyzja została wydana z rażącym naruszeniem prawa, co zgodnie z art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a. stanowiło przesłankę stwierdzenia nieważności decyzji, gdyż zachodziła jedna z przyczyn określonych w art.156 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071, ze zm.),.

Na gruncie przedmiotowej sprawy decyzją z dnia "[...]" Rektor Uniwersytetu utrzymał w mocy zaskarżoną przez G. J. decyzję Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej Wydziału Nauk Ekonomicznych w sprawie nie przyjęcia jego osoby na I rok studiów stacjonarnych, kierunek ekonomia. Organ wskazał, że oparł się w swoim rozstrzygnięciu na wniosku Uczelnianej Komisji Rekrutacyjnej. Istotnym jest przy tym wskazać, że Rektor w odpowiedzi na skargę podniósł, iż w przedmiotowej sprawie nie można mówić o decyzji Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej co do nie przyjęcia na studia. Osoba rejestrująca się w systemie jest bowiem informowana, że nie może być zaliczona w poczet kandydatów na studia, gdyż uzyskała za niski pułap punktów. Tak więc decyzja o nie przyjęciu jest ewentualnie wydawana wobec osób, które zostały zaliczone w poczet kandydatów na studia, lecz nie spełniły określonych warunków jak np. złożenie wymaganych dokumentów. Organ podkreślił, że skarżący nie został zaliczony w poczet kandydatów na studia, co przesądza też o tym, że w sprawie nie mają zastosowania przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Co prawda wobec skarżącego została wydana decyzja utrzymująca w mocy decyzję Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej, z pouczeniem o możliwości złożenia skargi do sądu administracyjnego, jednakże w opinii Rektora informacja uzyskana z systemu o zbyt małej liczbie punktów jak i odwołanie skarżącego oraz odpowiedź na to powinny być traktowane jako pisma w procesie rekrutacji. Osoba bowiem, która nie została zaliczona w poczet kandydatów, gdyż nie zmieściła się w pułapie wymaganych punktów nie jest traktowana ani jako strona postępowania, ani jako kandydat na studia.

Na wstępie należy podnieść, iż działalność administracji publicznej dotyczy różnych dziedzin życia i jest podejmowana w zróżnicowanych formach prawnych. Podstawową formą tego działania jest indywidualny akt administracyjny (decyzja), który ma charakter władczy, jednostronny i nakierowany jest na wywołanie konkretnych, indywidualnie oznaczonych skutków prawnych. W szeregu doniosłych prawnie dla jednostki sprawach administracja działa jednak również w formach niewładczych dokonując czynności cywilnoprawnych, składając oświadczenia woli czy zawierając umowy regulowane przepisami prawa cywilnego. Odróżnienie przypadków, w których konkretna sprawa powinna być rozstrzygnięta władczo jako sprawa administracyjna od innych przypadków [...] następuje na podstawie przepisów obowiązującego prawa (vide B. Adamiak, J. Borkowski "Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz" Wydawnictwo C.H.Beck, wyd. 9, s. 472).

Nadto należy mieć na uwadze, iż z art. 207 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365) wynika zasada, zgodnie

z którą do decyzji, o których mowa w art. 169 ust. 7 i ust. 8 tej ustawy oraz wszelkich decyzji podjętych przez organy uczelni w indywidualnych sprawach studenckich stosuje się odpowiednio przepisy k.p.a. Taka sytuacja ma miejsce na gruncie przedmiotowej sprawy, gdzie Rektor oparł zaskarżone rozstrzygnięcie na podstawie art. 169 ust. 8 wspomnianej ustawy o szkolnictwie wyższym. Stosownie zaś do tej regulacji prawnej od decyzji komisji rekrutacyjnej służy odwołanie, w terminie czternastu dni od daty doręczenia decyzji, do uczelnianej komisji rekrutacyjnej, powołanej w trybie określonym przez statut. Podstawą odwołania może być jedynie wskazanie naruszenia warunków i trybu rekrutacji na studia, określonych zgodnie z ust. 2. Decyzję podejmuje rektor po rozpatrzeniu wniosku uczelnianej komisji rekrutacyjnej. Decyzja rektora jest ostateczna. Trzeba tu również wskazać na dyspozycję art. 169 ust. 7 przywołanej ustawy, gdzie jednoznacznie okreslono, że Komisje rekrutacyjne podejmują decyzje w sprawach przyjęcia na studia. Powtórzeniem tych zapisów jest treść § 17 Uchwały Nr 151 Senatu Uniwersytetu z dnia 24 kwietnia 2009r. w sprawie zasad i trybu przyjmowania kandydatów na I rok studiów stacjonarnych w 2010r.

Na marginesie warto zaznaczyć, że nie wymagają wydawania decyzji indywidualnych, a co za tym idzie nie podlegają reżimowi Kodeksu postępowania administracyjnego tylko jednostronne działania prawne organów zakładu, skierowane na wywołanie konkretnych, indywidualnie oznaczonych skutków prawnych w ramach stosunku zakładowego, które to nie wypływają na sam byt tego stosunku, tzw. akty wewnętrzne (E. Ochendowski: Zakład administracyjny jako podmiot administracji państwowej, Poznań 1969, s. 214). Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem doktryny

i orzecznictwa nie wydaje się w drodze decyzji administracyjnych aktów organów uczelni ze sfery aktów administracyjnych wewnętrznych. Do zdarzeń nie podlegających reżimowi Kodeksu postępowania administracyjnego zaliczono na przykład ocenę egzaminatora, będącą jego wyłącznym atrybutem (wyrok NSA z dnia 2 grudnia 1994 r. sygn. akt I SA 1636/94, ONSA 1995, z. 4, poz. 176).

Zaskarżeniu podlegają natomiast takie akty zakładowe zewnętrzne, które mają znaczenie dla praw i obowiązków studenta i przesądzają o nawiązaniu, odmowie nawiązania, przekształceniu bądź rozwiązaniu stosunku zakładowego (por. wyrok z dnia 15 lipca 2008r., II SA/Bk 320/08). Z całą pewnością tego typu aktem decydującym o odmowie nawiązania stosunku zakładowego jest rozstrzygnięcie (informacja) o nie przyjęciu danej osoby na określony kierunek studiów. Niezasadne byłoby bowiem przyjęcie założenia, że to system komputerowy, do którego dostęp może być przecież dla danej osoby ograniczony, decyduje o kwestii wywołującej znaczące skutki prawne dla strony w postaci przyjęcia na studia bądź odmowy takiego przyjęcia. W tym kontekście nie sposób byłoby uznać elektronicznej rejestracji kandydata w systemie komputerowym za nawiązanie stosunku wewnętrznego (zakładowego) takiej osoby

z Uczelnią.

Tak więc rozstrzygnięcie o przyjęciu danej osoby na określony kierunek studiów z pewnością jest aktem zakładowym zewnętrznym dla którego wymagana jest forma decyzji administracyjnej. Przesądzają zresztą o tym jednoznacznie przywołane już unormowania w postaci art. 169 ust. 7 i 8 ustawy o szkolnictwie wyższym oraz § 17 Uchwały Nr 151 Senatu Uniwersytetu z dnia 24 kwietnia 2009r. i nie ma racji organ podnosząc, że art. 169 ust. 7 ustawy o szkolnictwie wyższym należy odczytywać w ten sposób, że decyzję wydaje się tylko w przypadku przyjęcia kandydata na studia. Wskazana regulacja prawna, która mówi, że komisje rekrutacyjne podejmują decyzje w sprawach przyjęcia na studia, określa tylko przedmiot tych rozstrzygnięć. Interpretacja przepisu zaproponowana przez Rektora nie zasługuje na aprobatę, zwłaszcza w kontekście art. 169 ust. 9 ustawy o szkolnictwie wyższym, który daje możliwość wniesienia odwołania od takiej decyzji. Umieszczenie

w ustawie trybu odwoławczego, w sytuacji wydawania decyzji tylko w przypadku osób przyjętych na studia byłoby niecelowe. Procedura odwoławcza w praktyce służy bowiem kandydatom, którym odmówiono dostępu na określony kierunek studiów. Wykładnia przepisu zamykająca im taką drogę odwoławczą uniemożliwiłaby jakąkolwiek weryfikację ewentualnych nieprawidłowości bądź błędów przy rekrutacji.

Ponadto jako karkołomną trzeba uznać argumentację zaprezentowaną

w odpowiedzi na skargę, wskazującą, że w przypadku limitu miejsc na studia i dużej liczby kandydatów określane są limity punktów i w sytuacji gdy osoba rejestrująca się

w systemie nie osiąga wymaganych punktów jest informowana o tym, że nie może być zaliczona w poczet kandydatów na studenta. Przede wszystkim już z samych wydruków wyników rekrutacyjnych G. J. wynika, że został on określony

w systemie komputerowym jako kandydat niezakwalifikowany na studia. Ponadto zaznaczyć trzeba, że wniósł on opłatę rekrutacyjną za przedmiotowy kierunek studiów, a obowiązek uiszczenia takiej opłaty rozciąga się na wszystkie zainteresowane studiowaniem na danym kierunku osoby. Wniesienie zaś takiej opłaty jest warunkiem tego, aby internetowa rejestracja kandydata była wiążąca (§ 2 ust. 3 pkt 2 Uchwały Nr 151 Senatu Uniwersytetu). Tak więc zobligowani do poniesienia ciężaru opłaty rekrutacyjnej są wszyscy biorący udział w rekrutacji, a więc także ci, którzy jak skarżący nie uzyskali wymaganego do przyjęcia limitu punktów. Odmawianie zatem takim osobom miana kandydata na studenta określonego przez nich kierunku studiów jest zupełnie niezrozumiałe.

Dostrzec trzeba również niekonsekwencję Rektora, który wskazuje

w odpowiedzi na skargę, że co prawda wobec skarżącego została wydana decyzja utrzymująca w mocy decyzję Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej, z pouczeniem

o możliwości złożenia skargi do sądu administracyjnego, jednakże informacja uzyskana z systemu o zbyt małej liczbie punktów jak i odwołanie skarżącego oraz odpowiedź na to powinny być traktowane jako pisma w procesie rekrutacji. Jeżeli zatem Rektor uznaje informację o nie przyjęciu skarżącego na określony kierunek studiów jako pismo w toku rekrutacji a nie decyzję, to niezrozumiałym jest dlaczego sam wydał (jak wynika z akt sprawy bez wymaganego wniosku Uczelnianej Komisji Rekrutacyjnej) decyzję utrzymującą w mocy to pismo, tym bardziej, że wcześniej postanowieniem z dnia 9 sierpnia 2010r. przekazał odwołanie G. J. do Uczelnianej Komisji Rekrutacyjnej jako organu właściwego w sprawie. Organ nie wyjaśnił w żaden sposób tej kwestii, przez co jego postępowanie w tym zakresie jest zupełnie niezrozumiałe.

Reasumując, organ I instancji (Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna) na gruncie przedmiotowej sprawy zobligowany był do wydania decyzji dotyczącej przyjęcia skarżącego na określony kierunek studiów (ekonomia) i do doręczenia mu tego rozstrzygnięcia.

Organ I instancji nie dochował tego ustawowego obowiązku prawnego i nie sporządził stosownej decyzji we właściwej formie ani też nie doręczył jej stronie

z odpowiednim pouczeniem co do terminu i sposobu wniesienia środka zaskarżenia do organu II instancji. Rektor natomiast wydał zaskarżoną decyzję utrzymującą w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji, zanim jeszcze decyzja zapadła w I instancji weszła do obrotu prawnego, ponieważ nie została ona doręczona skarżącemu. Poza tym organ odwoławczy wydał zaskarżoną decyzję stwierdzając później w odpowiedzi na skargę, że informacja o odmowie przyjęcia na studia skarżącego powinna być traktowana w zasadzie jak pismo w procesie rekrutacji, a nie decyzja. Tym samym organ sam zakwestionował ważność swojego rozstrzygnięcia.

Mając powyższe na uwadze Sąd w pkt I wyroku w oparciu o przepis art. 145 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji, gdyż została ona wydana z rażącym naruszeniem prawa ( zaistniała przyczyna przewidziana w art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.)

O kosztach postępowania sądowego rozstrzygnięto w pkt II wyroku na podstawie art. 200 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Natomiast w pkt III wyroku Sąd podjął rozstrzygnięcie w przedmiocie wykonalności zaskarżonego rozstrzygnięcia na podstawie art. 152 p.p.s.a. zgodnie z którym w razie uwzględnienia skargi sąd w wyroku określa, czy

i w jakim zakresie zaskarżony akt lub czynność nie mogą być wykonane. Rozstrzygnięcie to traci moc z chwilą uprawomocnienia się wyroku.



Powered by SoftProdukt