Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA – Joanna Kube Sędzia WSA – Iwona Maciejuk Sędzia WSA – Eugeniusz Wasilewski (sprawozdawca) Protokolant – specjalista Marek Kozłowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 lipca 2015 r. sprawy ze skargi A. Z. na bezczynność Zakładu Gospodarowania Nieruchomościami w Dzielnicy [...] w przedmiocie rozpoznania wniosku z dnia [...] sierpnia 2014 r. o udzielenie informacji publicznej 1. stwierdza, że bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, 2. umarza postępowanie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie w pozostałym zakresie, 3. zasądza od Zakładu Gospodarowania Nieruchomościami w Dzielnicy [...] na rzecz skarżącego A. Z. kwotę 357 (słownie: trzysta pięćdziesiąt siedem) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Pismem z 13 października 2014 r. A. Z. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na bezczynność Zakładu Gospodarowania Nieruchomościami w Dzielnicy [...] w przedmiocie rozpoznania wniosku z dnia [...] sierpnia 2014 r. o udostępnienie informacji publicznej. Zarzucając ww. organowi naruszenie art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP, art. 1 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 i art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, poprzez nieudostępnienie wnioskowanej informacji publicznej zgodnie z wnioskiem, skarżący zwrócił się o zobowiązanie organu do rozpoznania w całości wniosku z [...] sierpnia 2014 r. oraz o zasądzenie kosztów postępowania sądowego.

W uzasadnieniu skargi skarżący wskazał, iż w dniu [...] sierpnia 2014 r. przesłał pocztą elektroniczną do organu, za pośrednictwem platformy e-PUAP, wniosek o udostępnienie informacji publicznej w zakresie obejmującym pytania: czy Wspólnota Mieszkaniowa [...] w związku z zajęciem terenu należącego do Miasta [...] wokół budynku została zobowiązana do zawarcia umowy dzierżawy zajętego terenu, jakie działania podjęto przez ZGN w kierunku zawarcia umowy oraz jaka wysokość stawki została zastosowana w umowie i czy wspólnota jest lub będzie obciążona opłatą za bezumowne korzystanie z gruntu publicznego. Jeżeli będzie naliczona taka opłata to od kiedy, a jeżeli nie została naliczona, to z jakiego powodu. Skarżący chciał się też dowiedzieć czy był sporządzony protokół albo inna dokumentacja za zajęcia terenu przez wspólnotę.

Jednocześnie skarżący zwrócił się o przesłanie kserokopii wszystkich posiadanych dokumentów we wnioskowanym zakresie, określając, że przesłanie informacji ma nastąpić w formie pisemnej lub poprzez wydanie kserokopii dokumentów.

W odpowiedzi na skargę Zakład Gospodarowania Nieruchomościami w Dzielnicy [...] wyjaśnił, że wniosek skarżącego nigdy do organu nie wpłynął o czym organ poinformował skarżącego (po otrzymaniu skargi) pismem z dnia 17 października 2014 r., zobowiązując skarżącego jednocześnie do przekazania kopii urzędowego poświadczenia odbioru złożonego wniosku, czego skarżący nie wykonał. Natomiast Urzędowe Poświadczenie Przedłożenia wniosku z platformy e-PUAP A. Z. przedstawił na wezwanie Sądu.

Na rozprawie w dniu 6 maja 2015 r. pełnomocnik organu wyjaśnił, że ZGN Dzielnicy [...] nie miał dostępu do konta, na które wpłynął wniosek skarżącego. Po sprawdzeniu przyczyny tej sytuacji okazało się, że Centrum Projektów Informatycznych działające przy Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji, które obsługuje e-PUAP założyło dwa konta. Błąd powstał prawdopodobnie kilka lat temu w trakcie przenoszenia platformy na nową infrastrukturę. Do drugiego błędnie założonego konta ZGN nie miał dostępu.

Następnie strony wniosły o odroczenie rozprawy na okres 30 dni w celu umożliwienia organowi udzielenia informacji z jednoczesnym oświadczeniem skarżącego, że po uzyskaniu odpowiedzi na wniosek wniesie o umorzenie postępowania.

Pismem z dnia 21 lipca 2015 r. pełnomocnik skarżącego wniósł o umorzenie postępowania z uwagi na uzyskanie przez skarżącego wnioskowanych informacji oraz o zasądzenie kosztów postępowania (w tym kosztów zastępstwa procesowego). Pełnomocnik skarżącego wyjaśnił, że w dniu wniesienia skargi organ pozostawał w bezczynności, niemniej jednak bezczynność ustała, ponieważ organ udzielił odpowiedzi na wniosek pismem z dnia 15 maja 2015 r., doręczonym skarżącemu 3 czerwca 2015 r., a więc już po wniesieniu skargi do Sądu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 1647), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Natomiast zgodnie z treścią art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) – zwanej dalej P.p.s.a., sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki przewidziane w ustawie, zaś kontrola tej działalności, zgodnie z § 2 pkt 8 tego przepisu, obejmuje orzekanie w sprawach skarg na bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt 1-4a.

W sprawie nie budzi wątpliwości to, że wnioskowane przez A. Z. informacje stanowią informację publiczną. Badając więc skargę na bezczynność w przedmiocie udzielenia informacji publicznej trzeba mieć na względzie, iż zgodnie z treścią art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 782 ze zm.), udostępnienie informacji na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni, z wyjątkiem sytuacji przewidzianej w art. 13 ust. 2 i art. 15 ust. 2 ustawy. Udostępnienie informacji publicznej jest czynnością materialno-techniczną. Podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej może odmówić udzielenia tej informacji z uwagi na ochronę informacji niejawnych lub innych tajemnic ustawowo chronionych. Jednakże, jeśli odmawia, to ma tego dokonać w procesowej formie decyzji administracyjnej. Natomiast w sytuacji, gdy organ wnioskowaną informacją nie dysponuje, jest zobligowany powiadomić pisemnie o tym fakcie wnioskodawcę. Dopiero przejaw działalności organu w jednej z ww. form działania zwalnia podmiot obowiązany do udzielenia informacji publicznej z zarzutu bezczynności.

Wyjaśnić także należy, że instytucja skargi na bezczynność organu, o której mowa w art. 149 P.p.s.a., ma na celu ochronę strony przez doprowadzenie do wydania przez organ rozstrzygnięcia w sprawie oraz ustalenie, czy bezczynność organu nastąpiła z rażącym naruszeniem prawa. Przepis art. 149 § 1 P.p.s.a. w aktualnym brzmieniu zawiera bowiem normę, według której uwzględnienie skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania administracyjnego polega nie tylko na zobowiązaniu organu do wydania aktu w określonym terminie, ale także na rozstrzygnięciu o tym, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce oraz czy było to z rażącym naruszeniem prawa albo nie miało charakteru rażącego. Użycie w zdaniu drugim § 1 art. 149 wyrazu "jednocześnie", nie oznacza że ta część przepisu ma zastosowanie tylko wówczas, gdy sąd zobowiązuje organ do wydania aktu w określonym terminie. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lipca 2012 r., sygn. akt II OSK 1360/12 (dostępnym w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych: http://orzeczenia.nsa.gov.pl), z analizy tego przepisu, w kontekście przepisu art. 417¹ § 3 K.c. wynika, że uwzględnienie skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania administracyjnego może polegać na stwierdzeniu, że bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa albo że naruszenie prawa nie było rażące, mimo że są podstawy do umorzenia postępowania sądowego w zakresie dotyczącym zobowiązania organu do wydania aktu, z uwagi na to, że akt taki został wydany przez organ po wniesieniu skargi do sądu.

Należy zatem stwierdzić, że dokonanie żądanej czynności lub wydanie żądanego aktu przed rozpoznaniem przez sąd skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania administracyjnego, nie powoduje, stosownie do treści art. 149 § 1 P.p.s.a., że w zakresie dotyczącym rozstrzygnięcia o tym, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa, postępowanie sądowe stało się bezprzedmiotowe i podlega umorzeniu na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 P.p.s.a. (pogląd ten został podzielony w postanowieniach Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 października 2012 r., sygn. akt I OSK 2443/12 i z dnia 13 listopada 2012 r., sygn. akt I OSK 2626/12 – oba dostępne jw.).

Z tych względów, Sąd wydał rozstrzygnięcie, o którym mowa w art. 149 § 1 zd. 2 P.p.s.a. i stwierdził w punkcie 1 sentencji wyroku, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa. Dla oceny, czy w rozpoznawanej sprawie miało miejsce rażące naruszenie prawa, nie jest bowiem wystarczające samo przekroczenie ustawowych terminów. Musi być ono znaczne, bądź też wręcz przejawiać się w braku reakcji organu na wniosek o udostępnienie informacji publicznej, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca, bowiem organ próbował potwierdzić wpływ wniosku do organu, nadto udostępnił informację po otrzymaniu wniosku a przed rozpoznaniem skargi.

W sytuacji, gdy organ administracji publicznej, którego dotyczyła skarga na bezczynność, do daty orzekania przez sąd administracyjny wyda akt lub podejmie czynność, której domagała się strona, to organ ten przestaje tkwić w bezczynności. Zgodnie zaś z brzmieniem art. 149 § 1 zd. 1 P.p.s.a., rozpatrzenie i uwzględnienie skargi na bezczynność organu może doprowadzić jedynie do zobowiązania organu do załatwienia sprawy w określonym terminie, gdyż rozpoznanie skargi na bezczynność w żadnym razie nie może wkraczać w kwestie merytoryczne dotyczące przyszłego rozstrzygnięcia.

Uznać należy, że gdy po wniesieniu skargi na bezczynność, organ wyda akt lub dokona czynności, której domagała się strona, a co do których pozostawał w bezczynności, to postępowanie przed sądem administracyjnym – w zakresie orzeczenia o zobowiązaniu organu do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa – staje się bezprzedmiotowe i podlega umorzeniu na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 P.p.s.a. (por. uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 listopada 2008 r., sygn. akt I OPS 6/08, dostępna jw.).

Udzielenie odpowiedzi przez organ pismem z dnia 15 maja 2015 r. czyni postępowanie sądowoadministracyjne bezprzedmiotowym co do rozstrzygnięcia w zakresie zobowiązania organu do udzielenia żądanej informacji publicznej, gdyż na dzień orzekania organ nie pozostaje już w tym zakresie w bezczynności. Dodać należy, że rozstrzygnięcie w ww. zakresie zgodne jest z żądaniem stron.

Zatem w zaistniałej sytuacji Sąd w punkcie 2 wyroku, na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 w zw. z art. 54 § 3 P.p.s.a., umorzył postępowanie sądowe w zakresie rozpatrzenia wniosku z dnia [...] sierpnia 2014 r. o udostępnienie informacji publicznej.

O zwrocie kosztów postępowania, obejmujących wpis sądowy w wysokości 100 zł (sto złotych), opłatę skarbową za pełnomocnictwo pełnomocnika skarżącego w wysokości 17 zł (siedemnaście złotych) oraz zastępstwo prawne w wysokości 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) orzeczono na podstawie art. 201 § 1 w zw. z art. 205 § 2 i 209 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi i § 14 ust. 2 pkt 1 lit "c" rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 490).