Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wojciech Chróścielewski ( spr. ) Sędziowie Sędzia NSA Andrzej Gliniecki Sędzia del. WSA Leszek Kamiński Protokolant Elżbieta Maik po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej M. J. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 20 grudnia 2007 r. sygn. akt II SA/Kr 211/07 w sprawie ze skargi M. J. na decyzję Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krakowie z dnia [...] grudnia 2006 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania oddala skargę kasacyjną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z dnia [...] grudnia 2007 r., II SA/Kr 211/07, oddalił skargę M. J. na decyzję Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krakowie z dnia [...] grudnia 2006 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania. Wyrok został wydany w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy.

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego powiatu nowosądeckiego ziemskiego decyzją z dnia [...] lipca 1999 r. umorzył postępowanie w sprawie z wniosku M. J. w przedmiocie zagrożenia awarią budynku mieszkalnego w K. przy ul. [...], gdyż "wizja lokalna" nie wykazała stanu zagrożenia budynku awarią.

W wyniku odwołania M. J. organ odwoławczy swoją decyzją z dnia [...] grudnia 2006 r. uchylił zaskarżoną decyzje i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. Uznał on, że w przypadku stwierdzenia niewłaściwego stanu technicznego obiektu budowlanego organ nadzoru budowlanego zobowiązany jest do podjęcia działań zmierzających do usunięcia stwierdzonych uchybień. Może to nastąpić po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego dokonanego w aspekcie art. 62 ust. 3 Prawa budowlanego. Jednak postępowanie przed organem I instancji było prowadzone z naruszeniem art. 7 i 77 k.p.a. W aktach bowiem znajdują się dwie opinie: jedna - "opinia techniczna" sporządzona przez S. Z. dotycząca budynku przy ul. [...] w K., druga sporządzona przez M. J. określona jako "orzeczenie techniczne o stanie technicznym budynku mieszkalnego "[...]" w K. przy ul. [...], które wskazują na zły stan techniczny budynku. Mimo tego organ I instancji umorzył postępowanie. Ponadto brak jest w aktach potwierdzenia odbioru pisma informującego o możliwości zapoznania się z aktami sprawy oraz zawiadomienia o wszczęciu postępowania.

W skardze na decyzję organu odwoławczego M. J. wskazał, że decyzja o umorzeniu postępowania była słuszna, a pęknięcia i mikrorysy na tynkach są nieszkodliwym wynikiem osiadania słupów żelbetowych na skutek dokonanej nadbudowy. Budynek jest ustabilizowany statycznie, a nadbudowa była wykonana prawidłowo. W opinii technicznej omyłkowo podano adres jako ul. [...], a to czy stronom zapewniono czynny udział w postępowaniu jest bez znaczenia, gdy wynik postępowania był trafny.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w uzasadnieniu swojego wyroku stwierdził, że decyzja organu I instancji naruszała art. 107 § 3 k.p.a., gdyż organ I instancji w ogóle nie ocenił zebranych w sprawie dowodów. Naruszono też zawartą w art. 10 k.p.a. zasadę czynnego udziału strony w postępowaniu nie doręczając stronie pisma organu informującego o możliwości zapoznania się przed wydaniem decyzji ze zgromadzonymi materiałami w terminie 7 dni. Skoro organ I instancji przeprowadził postępowanie wyjaśniające z rażącym naruszeniem przepisów procesowych to zastosowanie art. 138 § 2 k.p.a. było prawidłowe. Rozstrzygnięcie kasacyjne jest dopuszczalne, gdy w toku postępowania odwoławczego dowody zebrane w i instancji przestały być aktualne ze względu na zmianę stanu faktycznego. Skoro decyzja organu i instancji zapadła w 1999 r., a decyzja organu II instancji w 2006 r. również i ta okoliczność przemawia za prawidłowością zaskarżonej decyzji kasacyjnej.

W skardze kasacyjnej M. J. reprezentowany przez adwokata z urzędu zaskarżył wyrok Sądu I instancji w całości zarzucając mu:

1. naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy – art 141 § 4 p.p.s.a. przez brak jednoznacznego wskazania w uzasadnieniu wyroku czy postępowanie administracyjne w sprawie było prowadzone z urzędu, czy też na wniosek M. J.;

2. naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a to art. 145 § 1 p.p.s.a. poprzez nieuwzględnienie faktu, iż w związku z całkowitą zmianą stanowiska prezentowanego przez M. J. w trakcie postępowania administracyjnego, jakie toczyło się na jego wniosek, postępowanie powinno być umorzone z uwagi na przepis art. 105 § 2 k.p.a., to jest w związku ze stosownym wystąpieniem o to strony, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte.

W oparciu o te zarzuty wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sadowi Administracyjnemu w Krakowie oraz o zasądzenie na rzecz pełnomocnika kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, które nie zostały ani w całości ani w części pokryte.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że na s. 1 uzasadnienia wyroku sąd stwierdził, że rozpoznawana sprawa jest sprawą z wniosku M. J., a w innym miejscu stwierdził, że organ nadzoru budowlanego wszczął z urzędu postępowanie w sprawie remontu budynku. Brak jednoznacznego ustalenia Sądu w tym zakresie skutkuje wadliwością ostatecznego rozstrzygnięcia.

Nie może być wątpliwości, że postępowanie w sprawie toczyło się z wniosku składającego skargę kasacyjną. Jednak dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy kluczowe znaczenie powinna mieć ocena jego stanowiska w trakcie całego postępowania. Sąd nie uwzględnił zupełnie całkowitej zmiany jego stanowiska. Zmiana ta ma zasadnicze znaczenie w świetle przepisu art. 105 § 2 k.p.a. zgodnie z którym organ administracji publicznej może umorzyć postępowanie, jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz gdy nie jest to sprzeczne z interesem społecznym. Zmiana stanowiska skarżącego, czego wyrazem było wniesienie skargi, powinna prowadzić do uznania, że domagał się on w istocie umorzenia postępowania, które było prowadzone siedem lat wcześniej. Sąd orzekając w sprawie winien to uwzględnić i uchylić decyzję organu II instancji oraz przy ponownym rozstrzygnięciu nakazać ocenę stanu faktycznego w świetle art 105 § 2 k.p.a.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Wniesiona w sprawie skarga kasacyjna nie posiada usprawiedliwionych podstaw.

Sądowa kontrola decyzji administracyjnych polega na ocenie zgodności z prawem zaskarżonej decyzji według stanu prawnego i faktycznego sprawy z daty jej podjęcia. Okoliczność, że już po wydaniu takiej decyzji skarżący diametralnie zmienił swoje stanowisko w sprawie nie może mieć żadnego znaczenia z punktu widzenia tej oceny.

W sytuacji, w której w skardze kasacyjnej formułuje się zarzuty naruszenia przepisów postępowania nie wystarczy powołując naruszony przepis gołosłownie stwierdzić, że jego naruszenie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Trzeba bowiem co najmniej próbować wykazać, że gdyby naruszenia tego nie było to mogłoby zapaść inne orzeczenie Sądu. W rozpoznawanej sprawie stawiając zarzut naruszenia art. 141 § 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270 – dalej p.p.s.a.) poprzez brak jednoznacznego wskazania czy postępowanie administracyjne zostało wszczęte z urzędu czy na wniosek strony nawet nie próbowano wykazać, że to naruszenie mogło mieć jakikolwiek wpływ na wynik sprawy. Zarzut ten nie może być więc uznany za trafny.

Formułując drugi z zarzutów skargi kasacyjnej nie wskazano, który z punktów art. 145 § 1 p.p.s.a. naruszył Sąd I instancji nieuwzględniając zmiany stanowiska składającego skargę kasacyjną. Abstrahując od tego, trzeba jeszcze raz stwierdzić, że dla oceny zaskarżonej decyzji istotny jest stan prawny i faktyczny sprawy z daty podejmowania tej decyzji. Zmiana stanowiska skarżącego, która nastąpiła po wydaniu zaskarżonej decyzji nie może mieć dla spray sądowo administracyjnej żadnego znaczenia. Stanowisko to może mięć natomiast znaczenie w toku ponownego rozpoznawania sprawy przez organ I instancji, będącego konsekwencją oddalenia skargi na kasacyjną decyzje organu odwoławczego.

Mając na uwadze podniesione wyżej względy na podstawie art. 184 p.p.s.a. orzeczono jak w sentencji.

Naczelny Sąd Administracyjny nie orzekł w wyroku o przyznaniu pełnomocnikowi skarżącemu wynagrodzenia na zasadzie prawa pomocy, gdyż przepisy art. 209 i 210 p.p.s.a. mają zastosowanie tylko do kosztów postępowania między stronami. Natomiast wynagrodzenie dla pełnomocnika ustanowionego z urzędu za wykonaną pomoc prawną należne od Skarbu Państwa (art. 250 p.p.s.a. przyznawane jest przez wojewódzki sąd administracyjny w postępowaniu określonym w przepisach art. 258 – 261 p.p.s.a. Stosownie do § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. nr 163, poz. 1348 z późn. zm.) pełnomocnik skarżącego powinien złożyć wojewódzkiemu sądowi administracyjnemu oświadczenie, o jakim mowa w tym przepisie, które w rozpoznawanej sprawie złożył Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu.