Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz, Sędziowie Sędzia NSA Jerzy Stelmasiak (spr.), Sędzia del. WSA Piotr Korzeniowski, po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Wojewody Śląskiego z [...] czerwca 2018 r. nr [...] o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Wojewodą Śląskim a Starostą Pszczyńskim przez wskazanie organu właściwego w sprawie rozpoznania zgłoszenia robót budowlanych postanawia: wskazać Wojewodę Śląskiego jako organ właściwy w sprawie.

Pismem z 26 czerwca 2018 r. Wojewoda Śląski wniósł o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego przez wskazanie Starosty Pszczyńskiego jako organu właściwego do rozpoznania zgłoszenia robót budowlanych w zakresie "przebudowy odcinka rowu melioracyjnego R-B-b, poprzez zarurowanie rowu rurami betonowymi ø 80 cm - ul. [...]".

W uzasadnieniu wniosku Wojewoda Śląski wskazał, że przedmiotowe zgłoszenie zostało mu przekazanie pismem z 29 maja 2018 r. Starosta Pszczyński stanął na stanowisku, że przedmiotowe prace należało zakwalifikować do melioracji wodnych podstawowych (rurociąg o średnicy powyżej 0,6 m), co uzasadnia właściwość Wojewody Śląskiego na podstawie art. 82 ust. 3 pkt 2 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2018 r., poz. 1202 ze zm. – dalej jako "Prawo budowlane").

Wojewoda Śląski nie podzielił stanowiska Starosty Pszczyńskiego stwierdzając, że w obowiązującym stanie prawnym, w odniesieniu do robót budowlanych dotyczących melioracji wodnych, powinien mieć zastosowanie art. 82 ust. 2 Prawa budowlanego. Norma z art. 82 ust. 3 pkt 2 Prawa budowlanego wskazuje wojewodę jako organ administracji architektoniczno-budowlanej I instancji m.in. w sprawach obiektów i robót budowlanych hydrotechnicznych piętrzących, upustowych, regulacyjnych, melioracji podstawowych oraz kanałów i innych obiektów służących kształtowaniu zasobów wodnych i korzystaniu z nich, wraz z obiektami towarzyszącymi. Zgodnie z przepisami ustawy z 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2017 r. poz. 1121 – dalej jako "Prawo wodne z 2001 r."), obowiązującej do 31 grudnia 2017 r., urządzenia melioracji dzieliły się na podstawowe i szczegółowe. Urządzenia te zostały wskazane odpowiednio w art. 71 ust. 1 i art. 73 ust. 1 Prawa wodnego z 2001 r. W obowiązującej od 1 stycznia 2018 r. ustawie z 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz.U. z 2018 r., poz. 2268 ze zm. – dalej jako "Prawo wodne"), która uchyliła ustawę z 18 lipca 2001 r., zrezygnowano z podziału na melioracje wodne podstawowe i szczegółowe, wprowadzając w art. 197 ust. 1 definicje urządzeń melioracji wodnych, wśród których wymienione zostały rurociągi (art. 197 ust. 1 pkt 3 Prawa wodnego). W ocenie Wojewody Śląskiego, w obecnym stanie prawnym znajdzie zastosowanie ogólna zasada z art. 82 ust. 2 Prawa budowlanego. Wojewoda Śląski podkreślił przy tym, że art. 73 Prawa wodnego z 2001 r. był w znacznej części tożsamy treściowo z obecnie obowiązującym art. 197 ust. 1 Prawa wodnego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Zgodnie z art. 4 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm., dalej jako "p.p.s.a."), sądy administracyjne rozstrzygają spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek, a organami administracji rządowej. Rozstrzyganie sporów polega na wskazaniu organu właściwego do rozpoznania sprawy (art. 15 § 2 p.p.s.a.).

Stosownie do art. 82 ust. 2 Prawa budowlanego, organem administracji architektoniczno-budowlanej pierwszej instancji jest starosta. Wyjątek od tej ogólnej zasady został przewidziany w art. 82 ust. 3 Prawa budowlanego, zgodnie z którym wojewoda jest organem administracji architektoniczno-budowlanej wyższego stopnia w stosunku do starosty oraz organem pierwszej instancji w sprawach szczegółowo wymienionych obiektów i robót budowlanych. W katalogu spraw uzasadniających właściwość wojewody jako organu I instancji wskazano sprawy dotyczące obiektów i robót budowlanych hydrotechnicznych piętrzących, upustowych, regulacyjnych, melioracji podstawowych oraz kanałów i innych obiektów służących kształtowaniu zasobów wodnych i korzystaniu z nich, wraz z obiektami towarzyszącymi (art. 82 ust. 3 pkt 2 Prawa budowlanego).

Spór w tej sprawie sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy roboty budowlane objęte przedmiotowym zgłoszeniem mieszczą się w granicach wyznaczonych przez art. 82 ust. 3 pkt 2 Prawa budowlanego. Wojewoda Śląski stoi na stanowisku, że zmiana stanu prawnego w zakresie obowiązujących przepisów prawa wodnego, wyklucza jego właściwość w tej sprawie, bowiem brak jest obecnie pojęcia "melioracji podstawowych". Nie ulega wątpliwości, że w obowiązującej ustawie Prawo wodne ustawodawca nie przewidział już podziału na melioracje wodne podstawowe i szczegółowe. Tego rodzaju podział funkcjonował na gruncie Prawa wodnego z 2001 r. W obecnym stanie prawnym w Prawie wodnym z 2017 r. mowa jest jedynie o urządzeniach melioracji wodnych, a katalog tych urządzeń z art. 197 ust. 1 tej ustawy jest w znacznej części powtórzeniem katalogu urządzeń melioracji wodnych szczegółowych z art. 73 ust. 1 Prawa wodnego z 2001 r.

Stanowisko Wojewody Śląskiego opiera się zatem w głównej mierze na użytym w art. 82 ust. 3 pkt 2 Prawa budowlanego sformułowaniu "melioracje podstawowe". Jednocześnie jednak Wojewoda Śląski pomija pozostałą treść tego przepisu, który odnosi się także do obiektów i robót budowlanych hydrotechnicznych piętrzących, upustowych, regulacyjnych, a także kanałów i innych obiektów służących kształtowaniu zasobów wodnych i korzystaniu z nich, wraz z obiektami towarzyszącymi.

Zgodnie z art. 1 ustawy Prawo wodne, ustawa ta reguluje gospodarowanie wodami zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, w szczególności kształtowanie i ochronę zasobów wodnych, korzystanie z wód oraz zarządzanie zasobami wodnymi. Jak wynika z akt sprawy, przedmiotem zgłoszenia jest przebudowa rowu melioracyjnego. Rowy są niewątpliwie urządzeniami wodnymi w rozumieniu Prawa wodnego, a więc urządzeniami służącymi do kształtowania zasobów wodnych lub korzystania z tych zasobów, co wynika wprost z art. 16 pkt 65 lit. a) Prawa wodnego. Oznacza to, że sprawa przebudowy rowu melioracyjnego jest sprawą robót budowlanych dotyczących innych obiektów służących kształtowaniu zasobów wodnych i korzystaniu z nich, co uzasadnia właściwość wojewody (a w tej sprawie Wojewody Śląskiego), stosownie do art. 82 ust. 3 pkt 2 Prawa budowlanego.

Z tych względów i na podstawie art. 4 i art. 15 § 1 pkt 4 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny wskazał Wojewodę Śląskiego jako organ właściwy w sprawie.