drukuj    zapisz    Powrót do listy

6205 Nadzór sanitarny 638 Sprawy egzekucji administracyjnej;  egzekucja obowiązków o charakterze niepieniężnym, Egzekucyjne postępowanie, Inspektor Sanitarny, uchylono zaskarżone postanowienie i poprzedzające je postanowienie, III SA/Kr 1532/11 - Wyrok WSA w Krakowie z 2012-10-25, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

III SA/Kr 1532/11 - Wyrok WSA w Krakowie

Data orzeczenia
2012-10-25 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2011-12-21
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie
Sędziowie
Janusz Bociąga /sprawozdawca/
Janusz Kasprzycki
Krystyna Kutzner /przewodniczący/
Symbol z opisem
6205 Nadzór sanitarny
638 Sprawy egzekucji administracyjnej;  egzekucja obowiązków o charakterze niepieniężnym
Hasła tematyczne
Egzekucyjne postępowanie
Skarżony organ
Inspektor Sanitarny
Treść wyniku
uchylono zaskarżone postanowienie i poprzedzające je postanowienie
Powołane przepisy
Dz.U. 2012 poz 270 Art. 145 par. 1 pkt 1 lit. a i b, art. 200
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity.
Dz.U. 2000 nr 98 poz 1071 Art. 28
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Dz.U. 2005 nr 229 poz 1954 Art. 26, 27
Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji - tekst jedn.
Dz.U. 2009 nr 52 poz 417 Art. 3 ust. 1 pkt 1
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Krystyna Kutzner Sędziowie SO del. Janusz Bociąga (spr.) WSA Janusz Kasprzycki Protokolant Renata Nowak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 października 2012 r. sprawy ze skargi A. T. – S. na postanowienie Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia 19 października 2011r. nr [...] w przedmiocie uznanie za bezpodstawne zarzutów do tytułu wykonawczego z dnia 24 sierpnia 2011r., nr [...] I. uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie organu pierwszej instancji, II. orzeka, że uchylone postanowienia nie mogą być wykonane, III. zasądza od Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego na rzecz skarżącej kwotę 100 ( sto ) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Powiatowy Inspektor Sanitarny stwierdził na podstawie kontroli realizacji szczepień ochronnych, niewykonanie przez zobowiązaną A. T. – S., mimo wystosowania upomnienia Nr [...] z dnia [...] 2011 r., znak: [...], obowiązku dotyczącego zaszczepienia dziecka J. T. – S., ur. [...] 2000r. przeciwko Td, Polio. W związku z powyższym tytułem wykonawczym wydanym przez Powiatowego Inspektora Sanitarnego nr [...] z dnia [...] 2011 r., znak: [...] zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne w administracji wobec A. T. – S.

Tytuł wykonawczy został wydany na podstawie art. 2 § 1 pkt 10, art. 20 § 2 i art. 27 ustawy z dnia 17 czerwca 1966r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ( Dz. U. z 2005r. Nr. 229, poz. 1954 z póz. zm.) – dalej "u.p.e.a." oraz art. 17 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi(Dz. U. z 2008 r. Nr 234, poz. 1570) oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wykazu obowiązkowych szczepień ochronnych oraz zasad przeprowadzania i dokumentacji szczepień (Dz. U. z 2002 r. Nr 237, poz. 2018 z późn. zm.).

Organ w tytule wykonawczym stwierdził, iż obowiązek jest wymagalny, a tytuł stanowi zgodnie z art. 119 u.p.e.a. podstawę do nakładania grzywien w celu przymuszenia.

A. T. – S. i W. T. – S., rodzice dziecka, wnieśli zarzuty do tytułu wykonawczego. Podnieśli, że obowiązek określony w tytule wykonawczym jest niewykonalny, gdyż powołane przepisy prawa nie precyzują go w sposób jasny i jednoznaczny. Ani ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, ani Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wykazu obowiązkowych szczepień ochronnych oraz zasad przeprowadzania i dokumentacji szczepień nie określają jaką konkretnie szczepionkę należy zastosować przy danej chorobie.

Powołane rozporządzenie określa tylko przeciwko jakiej chorobie należy wykonać szczepienie nie podając jakiego dokładnie preparatu należy użyć (nazwa szczepionki, producent). Brak takiej informacji powoduje, że nie jest możliwe przeprowadzenie szczepienia zgodnego całkowicie z obowiązującymi przepisami. Obowiązek taki musi być jednoznacznie określony w przepisach prawa i nie może być tu miejsca na domniemanie lub uzupełnienie informacji z innych źródeł, nie mieszczących się w definicji przepisów prawa. Na poparcie tej tezy skarżący przytoczyli wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 maja 1995r. sygn. akt III SA/Kr 1101/94.

Ponadto podnieśli, że organ nie podał na jakiej podstawie obowiązek jest wykonalny. Z rozporządzenia nie wynika jednoznacznie moment wymagalności obowiązku. Wskazany jest jedynie przedział wiekowy w jakim powinno być wykonane szczepienie. Oznacza to, że szczepienie można wykonać również w ostatnim dniu terminu, nie ma zatem podstaw do wydania tytułu wykonawczego wcześniej.

Wskazali również, że art. 17 ust. 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008r o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi określa, że wykonanie obowiązkowego szczepienia ochronnego jest poprzedzone lekarskim badaniem kwalifikacyjnym. Oświadczyli, że ich córka, J. T. – S., ani w dniu wystawienia tytułu wykonawczego, ani później, nie miała wykonanego lekarskiego badania kwalifikacyjnego. Brak tego badania uniemożliwia wykonanie szczepienia. Z tego faktu jednoznacznie wynika, że obowiązek nie jest wymagamy, bowiem spełnienie go byłyby naruszeniem obowiązujących przepisów.

Skarżący zarzucili również użycie w tytule określeń chorób jako "Td" i "Polio" które to nazwy nie występują w podanych aktach prawnych.

Wskazali też, że art. 5 oraz art. 17 ustawy z dnia 5 grudnia 2008r o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nie dają żadnej podstawy prawnej do zastosowania przymusu administracyjnego w przypadku nie wykonania obowiązku poddania się szczepieniom ochronnym w stosunku do osoby zdrowej. Możliwość stosowania takiego przymusu dotyczy tylko osoby u której rozpoznano lub podejrzewa się chorobę zakaźną. Taki przypadek określa art.33 ust. 1 i tylko w tym przypadku ustawa zezwala na stosowanie przymusu administracyjnego. Na poparcie powyższej tezy przytoczyli wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 5 maja 2011 r. sygn. akt II SA/Bk 79/11.

Sam fakt określenia w ustawie obowiązku nie może być podstawą do wszczęcia postępowania egzekucyjnego w administracji. Wynika to z art. 20 § 2 u.p.e.a., który stanowi, że: "w przypadkach określonych szczególnymi przepisami jako organ egzekucyjny w zakresie egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze niepieniężnym działa każdy organ Policji, (...) organ Państwowej Inspekcji Pracy wydający decyzją w pierwszej instancji, (...)."

Powiatowy Inspektor Sanitarny postanowieniem z dnia [...] 2011 r., znak : [...] uznał za bezpodstawne zarzuty do tytułu wykonawczego nr [...].

W uzasadnieniu postanowienia organ stwierdził, że niewykonalność w przypadku obowiązku poddania się szczepieniom ochronnym może być trwała lub czasowa (np. osoba zobowiązana do poddania się obowiązkowi szczepień ochronnych nie może tego uczynić, gdyż jest chora). W przypadku stwierdzenia czasowej niemożności wykonania obowiązku organ egzekucyjny powinien wstrzymać czynności egzekucyjne na podstawie art. 35 u.p.e.a., natomiast - w przypadku trwałej niewykonalności winien umorzyć postępowanie na podstawie art. 59 § 1 pkt 5 u.p.e.a..

Zobowiązana stawiając powyższy zarzut nie wskazała jednocześnie, by istniały trwałe lub czasowe przeszkody uniemożliwiające wykonanie ciążącego na niej obowiązku (zobowiązana nie podniosła by jej dziecko było chore czasowo lub istniały trwałe przeciwwskazania do szczepień ochronnych).

Odnośnie zarzutu o braku podania podstawy, organ stwierdził, że obowiązek szczepień ochronnych określony został ustawowo. Zarówno obowiązujące w tym względzie przepisy prawa jak i brak medycznych przeciwwskazań u dziecka zobowiązanej, odnotowanych przez lekarza specjalistę w karcie uodpornienia dziecka, potwierdzają zasadność prowadzonego postępowania egzekucyjnego wobec zobowiązanej.

Wskazany obowiązek szczepień wynika z przepisu art. 17 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi Zgodnie z treścią art. 17 ust. 1 powyższej ustawy: "Osoby, określone na podstawie ust. 10 pkt 2, są obowiązane do poddawania się szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym określonym na podstawie ust. 10 pkt 1, zwanym dalej "obowiązkowymi szczepieniami ochronnymi". Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 11 powyższej ustawy " Główny Inspektor Sanitarny ogłasza w formie komunikatu, w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw zdrowia, Program Szczepień Ochronnych na dany rok, ze szczegółowymi wskazaniami dotyczącymi stosowania poszczególnych szczepionek, wynikającymi z aktualnej sytuacji epidemiologicznej (...). "Program szczepień ochronnych w części I A określa szczepienia obowiązkowe dzieci i młodzieży według wieku. Nadto zawiera wskazania odnośnie ilości dawek oraz okresów, w jakich kolejne dawki mają zostać podane, tj. terminy wykonania kolejnych szczepień. Wykaz obowiązkowych szczepień ochronnych oraz zasady przeprowadzania i dokumentacji szczepień zawarte są w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 19 grudnia 2002 r., w sprawie wykazu obowiązkowych szczepień ochronnych oraz zasad przeprowadzania i dokumentacji szczepień (Dz. U. Nr 237, poz. 2018, z późn. zm.). Z Programu Szczepień Ochronnych na rok 2011 wynika, iż córka zobowiązanej, według jej wieku, winna zostać zaszczepiona przeciw błonicy, tężcowi oraz przeciwko nagminnemu porażeniu dziecięcemu (poliomyelitis).

Nie ma racji zobowiązana, że nie przeprowadzono u jej dziecka lekarskiego badania kwalifikacyjnego. Warunkiem wykonania takiego badania jest zgłoszenie się zobowiązanej z dzieckiem do wyżej wymienionej przychodni, od czego zobowiązana się uchyla, a co można stwierdzić w oparciu o analizę zebranego materiału dowodowego, dotyczącego przedmiotowej sprawy.

Natomiast analiza tytułu wykonawczego z dnia [...] 2011r., znak: [...] jednoznacznie wskazuje, iż zawiera on treść podlegającego egzekucji obowiązku, obowiązek szczepień ochronnych przeciwko Td (przeciwko błonicy, tężcowi) oraz Polio (poliomyelitis). Powyższe wynika z Programu Szczepień Ochronnych na rok 2011.

Odnośnie zarzutu braku podstaw do przymuszenia do szczepień osoby zdrowej, organ stwierdził, że szczepienia ochronne przeciw chorobom zakaźnym są obowiązkowe, a obowiązek ich wykonania w przypadku dziecka spoczywa na rodzicu.

Odnośnie wyroku WSA w Białymstoku, to nie można go przenieść na grunt niniejszej sprawy albowiem, w niniejszym przypadku Powiatowy Inspektor Sanitarny nie nałożył na zobowiązaną obowiązku szczepień w drodze decyzji administracyjnej, co było przedmiotem sprawy rozstrzygniętej ww. wyrokiem.

A. i W. T. – S. wnieśli zażalenie od powyższego postanowienia. Powtórzyli argumentację z uzasadnienia zarzutów. Dodatkowo podnieśli, że organ pominął możliwość istnienia innych, niż choroba dziecka, przesłanek niewykonalności obowiązku. Takich okoliczności upatrują skarżący w braku określenia przez przepisy prawa nazw preparatów i ich producentów.

Podnieśli również, że Program Szczepień ochronnych ogłaszany przez Głównego Inspektora Sanitarnego precyzujący dawki i terminy szczepień ochronnych nie jest źródłem prawa w Polsce.

Stwierdzili, że żaden przepis nie określa badania kwalifikacyjnego jako obowiązkowego. Badanie to ich zdaniem jest dobrowolne, a zatem nie można do niego przymusić, a wykonanie szczepienia bez badania jest sprzeczne z przepisami.

Podnieśli, że wykonanie obowiązku szczepień jest zabezpieczone przymusem administracyjnym jedynie w przypadku osób chorych lub podejrzanych o chorobę.

A. T. – S. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie objętą jednym pismem procesowym skargę m. in. na powyższe postanowienia Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, powtarzając argumentację z zażaleń. Na rozprawie przed sądem pełnomocnik Skarżącej W. T. – S. podniósł zarzut nieuczestniczenia w postępowania na prawach strony, mimo że jako ojciec dziecka miał do tego prawo.

W odpowiedzi na skargę Wojewódzki Inspektor Sanitarny wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniach zaskarżonych postanowień. Dodatkowo Inspektor wskazał przepis art. 115 kodeksu wykroczeń, który penalizuje nie poddanie się szczepieniu.

W piśmie procesowym z 18 września 2012 r. skarżąca zawarła uzupełnienie skargi zarzucając naruszenie art. 33 § 10 u.p.e.a. poprzez niespełnienie wymogów określonych w art. 27 § 1 oraz art. 27 § 3 u.p.e.a.

Podniosła, że tytuł egzekucyjny nie zawiera klauzuli organu egzekucyjnego o skierowaniu tytułu do egzekucji administracyjnej, przez co nie spełnia wymogów art. 27 § 1 pkt 10 u.p.e.a. Zdaniem skarżącej brak klauzuli jest błędem formalnym, który winien skutkować uchyleniem zaskarżonego postanowienia. Na poparcie tej tezy przytoczyła wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie sygn. akt I SA/Wa 1642/04. Ponadto skarżąca zarzuciła, że do tytułu wykonawczego nie dołączono dowodu doręczenia upomnienia ani nie podano podstawy prawnej braku tego obowiązku.

Podniosła również, że tytuł wykonawczy nie jest sporządzony zgodnie ze wzorem określonym w załączniku do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, co narusza art. 26 § 1 u.p.e.a.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do regulacji art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Sądy administracyjne sprawują w zakresie swojej właściwości kontrolę działalności administracji publicznej. Oznacza to, iż Sąd bada zgodność z prawem (legalność) zaskarżonego aktu pod kątem jego zgodności z prawem materialnym określającym prawa i obowiązki stron oraz prawem procesowym regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej. Sąd nie przejmuje, zatem sprawy administracyjnej do końcowego załatwienia, lecz jedynie dokonuje oceny działalności organu orzekającego z punktu widzenia kryterium legalności.

Sąd uwzględniając skargę uchyla postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, bądź inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a- c Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).

Sąd wyeliminował z obrotu prawnego zaskarżone postanowienie organu II, jak i I instancji z uwagi na naruszenie przepisów prawa procesowego, o którym stanowi art. 145 § 1 pkt 1 lit.a i b Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż krąg stron postępowania nie został określony w sposób prawidłowy.

Zgodnie z treścią art. 28 Kodeksu postępowania administracyjnego, stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Z treści cytowanego przepisu wynika, iż interes prawny musi mieć swoje źródło w konkretnym przepisie prawa materialnego. Musi istnieć związek pomiędzy normą prawa administracyjnego, a sytuacją prawną konkretnego podmiotu prawa, przejawiający się w tym, że norma ta może mieć wpływ na sytuację prawną tego podmiotu. Jeśli dana norma prawna nie wywiera bezpośredniego wpływu na sferę prawną danego podmiotu, to nie można mówić o tym, że ma ona interes prawny.

Organy sanitarne uznały, że stroną postępowania jest wyłącznie matka dzieci – A. T. - S. Organy pominęły w postępowaniu udział ojca dzieci W. T. - S. Powiatowy Inspektor Sanitarny skierował tylko do A. T. – S. upomnienia do niezwłocznego wykonania obowiązkowych szczepień dzieci F. i J. pouczając ją o możliwości wszczęcia postępowania egzekucyjnego oraz nałożenia grzywny w celu przymuszenia , a także złożenia wniosku o ukaranie do sądu grodzkiego o czyn z art. 115 par 2 kodeksu wykroczeń. Niewątpliwie postępowanie egzekucyjne ma charakter represyjny, więc wydaje się oczywiste , że prowadzone w stosunku tylko do jednego z rodziców jest oczywiście niesprawiedliwe. Dodatkowo skierowanie upomnienia w stosunku tylko do jednego z rodziców, ogranicza działanie lub może ograniczyć działanie drugiego z rodziców w zakresie realizacji obowiązku.

Organy naruszyły przepisy prawa materialnego art. 93 § 1 i art. 97 § 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Z istoty władzy rodzicielskiej wynika zasada jej wspólnego, dwuosobowego wykonywania przez równouprawnionych rodziców. Mają oni obowiązek i kompetencje do wspólnego rozstrzygania wszystkich istotnych spraw dziecka, w tym niewątpliwie o nie stosowaniu się do obowiązkowego zaszczepieniu własnych dzieci szczepieniami ochronnymi.

W tym zakresie decyzja rodziców jako istotna dla dziecka powinna być wspólna, podobnie jak wspólna jest odpowiedzialność za tą decyzję. Oczywiście jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka. Także w istotnych sprawach dziecka (art. 97 § 2 k.r.o.) każdy z przedstawicieli ustawowych jest umocowany do złożenia oświadczenia woli odnośnie małoletniego. Czym innym jest bowiem prawo działania w charakterze przedstawiciela ustawowego w relacjach z osobami, urzędami, a czym innym podejmowanie merytorycznego stanowiska w istotnej sprawie dziecka. W tym zakresie musi być uzgodniona wola rodziców, którą oczywiście władny jest skutecznie przedstawić każdy z rodziców. Jednak zawsze odpowiedzialność z uzgodnionej decyzji będą ponosić wspólnie. W związku z tym postępowanie wywołane taką wspólną decyzją musi się toczyć w stosunku do obojga rodziców. Niewątpliwie w niniejszej sprawie osobami odpowiedzialnymi za poddanie dzieci obowiązkowym szczepieniom ochronnym są ich rodzice.

Odnosząc się do art. 5 ust. 2 ustawy, w przypadku osoby nie posiadającej pełnej zdolności do czynności prawnych odpowiedzialność za wypełnienie obowiązków, o których mowa w ust. 1 (m.in. poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym w ramach Narodowego Programu Szczepień Ochronnych), odpowiedzialność ponosi osoba, która sprawuje prawną pieczę nad osobą małoletnią lub bezradną, albo opiekun faktyczny w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. Z 2009 r. Nr 52, poz. 417). W przedmiotowej sprawie J. T. – S. pozostawała pod prawną opieką obojga rodziców. W świetle tych postanowień ustawy odpowiedzialność za wypełnienie obowiązku poddania dziecka obowiązkowym szczepieniom ochronnym ponoszą rodzice J. T. – S., skoro obje z mocy ustawy sprawują władze rodzicielską

W tych okolicznościach faktycznych i prawnych postępowanie administracyjne i postępowanie egzekucyjne powinno się toczyć w stosunku do obojga rodziców. Na co pośrednio zwracał uwagę W. T. – S. składając środki zaskarżenia wspólnie z żoną. Organy administracyjne nie mają uprawnienia do wybierania , w stosunku do którego z rodziców będą prowadziły postępowanie, stosując prawo muszą konsekwentnie prowadzić postępowanie w stosunku do obojga rodziców. Tym samym organy naruszyły przepisy art. 28 kpa oraz art. 93 § 1 i art. 97 § 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Niezależnie od powyższych uchybień zaskarżone postanowienie i poprzedzająca je postanowienie organu I instancji podlegały uchyleniu, także powodu wystawienia tytułu wykonawczego niezgodnie z przepisami ustawy o postępowaniu egzekucyjnym.

Zgodnie bowiem z przepisami art. 26 § 5 pkt 1 i art. 32 ustawy z dnia 17.06.1966r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w brzmieniu obowiązującym w chwili wystawienia tytułu wykonawczego Nr [...], wszczęcie egzekucji następuje z chwilą doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego.

Tytuł wykonawczy musi spełniać wymogi określone w art. 27 § u.p.e.a. i być sporządzony według ustalonego wzoru, jak stanowi z kolei art. 26 § 1u.p.e.a. Obowiązek zbadania, czy tytuł spełnia powyższe wymagania obciąża organ egzekucyjny (art. 29 § 2 u.p.e.a.), a stwierdzenie ich niespełnienia przesądza o niedopuszczalności egzekucji. Także w wypadku, jak w niniejszej sprawie, gdy wierzyciel jest jednocześnie organem egzekucyjnym, wystawiony przez niego tytuł, stanowiący podstawę wydania postanowienia o wymierzeniu grzywny w celu przymuszenia, musi spełniać warunki z art. 27 § 1 u.p.e.a. Należy bowiem podkreślić, że zgodnie z orzecznictwem sądowym "brak chociażby jednego z elementów (wskazanych w art. 27 u. p.e.a.) powoduje niedopuszczalność egzekucji" (wyrok NSA z dnia 6 maja 1998 r., sygn. akt II SA/Sz 1477/97, niepubl.).

Tytuł wykonawczy jest dokumentem urzędowym, który musi spełniać rygorystycznie określone wymogi treściowe, ponieważ warunkuje wszczęcie egzekucji (zob. R.Hauser, Z. Leoński, A.Skoczylas, Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, 4. wydanie, C.H.Beck, Warszawa 2008, s. 97, Nb.1).

Treść art. 26 § 1 u.p.e.a. nie budzi wątpliwości "Organ egzekucyjny wszczyna egzekucję administracyjną na wniosek wierzyciela i na podstawie wystawionego przez niego tytułu wykonawczego, sporządzonego według ustalonego wzoru". Z kolei § 2 art. 26 u.p.e.a. stanowi, iż "Wzór, o którym mowa w § 1, określa w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw finansów publicznych. Wzór ten zawiera treść określoną w art. 27 u.p.e.a., a ponadto umożliwia elektroniczne przetwarzanie danych zawartych w tytule wykonawczym".

Wzór tytułu wykonawczego został określony w rozporządzeniu Ministra Finansów z 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. nr 137, poz. 1541 z późn. zm.), które weszło w życie z dniem 30 listopada 2001r.

Z akt sprawy wynika, że odpis tytułu wykonawczego Nr [...], sporządzony przez Powiatowego Inspektora Sanitarnego i doręczony skarżącej nie był sporządzony wg ustalonego rozporządzeniem Ministra Finansów wzoru, zatem zaskarżone postanowienie i postanowienie je poprzedzające, jako wydane z naruszeniem wyżej wymienionych przepisów, które to naruszenie miało wpływ na wynik sprawy, musiały ulec uchyleniu na podstawie art. 145 1 pkt 1a p.p.s.a.

Dodatkowo ma racje skarżąca, że tytuł wykonawczy nie jest zrozumiały, bowiem zawiera skróty, nie zrozumiałe dla niespecjalistów. Niewątpliwie tytuł wykonawczy powinien zawierać treści zrozumiałe dla zobowiązanego , skoro z tytułem wykonawczym wiążą się dla zobowiązanego określone w nim obowiązki oraz prawa (zgłoszenie zarzutów). Natomiast odnosząc się do zarzutu braku klauzuli organu egzekucyjnego o skierowaniu tytułu wykonawczego do egzekucji administracyjnej to należy stwierdzić, że administracyjny tytuł wykonawczy wystawiony przez wierzyciela – administracyjny organ egzekucyjny aby być skuteczną podstawą czynności podejmowanych w postępowaniu egzekucyjnym, nie musi być zaopatrywany w klauzulę wykonalności, w przeciwieństwie do tytułów wykonawczych pochodzących od wierzycieli nie będących administracyjnym organem egzekucyjnym.

Ponownie rozpoznając sprawę, o ile zajdzie taka konieczność, organ egzekucyjny winien dla realizacji obowiązku nałożonego wystawić nowy tytuł wykonawczy, spełniający wszystkie wymogi określone w art. 27 oraz sporządzony zgodnie z art. 26 § 1 w związku z § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji i przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22.11.2002r. w brzmieniu obowiązującym w chwili wystawienia nowego tytułu wykonawczego. Należy zauważyć, że przepisy prawa nie ograniczają możliwości wydawania liczby tytułów wykonawczych w postępowaniu egzekucyjnym odnoszącym się do jednej sprawy. Dopiero wydanie nowego tytułu wykonawczego może być podstawą rozstrzygnięć organu odnośnie zastosowania środków egzekucyjnych przewidzianych w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji

Wbrew stanowisku skarżącej poglądy wyrażone przez organy sanitarne odnośnie podstawy prawnej obowiązkowych szczepień ochronnych są prawidłowe. Postanowienie nie zostało wydane bez podstawy prawnej. Podstawę tą stanowi art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludz. Zgodnie z treścią tego przepisu, osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane na zasadach określonych w ustawie do poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym w ramach Narodowego Programu Szczepień Ochronnych. Przepis ten ustanawia generalny obowiązek poddawania się szczepieniom, którego szczegóły (ramy) określa Narodowy Program Szczepień Ochronnych. Nie ten program jest podstawą nałożenia obowiązku szczepień, a przepis ustawowy.

W art. 17 ust. 10 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi znajduje się delegacja ustawowa dla ministra właściwego do spraw zdrowia do określenia w drodze rozporządzenia m.in. wykazu chorób zakaźnych objętych obowiązkiem szczepień ochronnych, osoby lub grupy osób obowiązanych do poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym, wiek i inne okoliczności stanowiące przesłankę do nałożenia obowiązku szczepień ochronnych na te osoby.

Art. 17 ust. 11 ustawy przewiduje, że Główny Inspektor Sanitarny ogłasza w formie komunikatu, w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw zdrowia Program Szczepień Ochronnych na dany rok, ze szczególnymi wskazaniami dotyczącymi stosowania poszczególnych szczepionek, wynikającymi z aktualnej sytuacji epidemiologicznej, przepisów wydanych na podstawie ust. 10 oraz art. 19 ust. 10 oraz zaleceń, w terminie do dnia 31 października roku poprzedzającego realizację tego programu. Ta metoda ustalania rodzajów szczepień daje gwarancję wykorzystania postępów medycyny i sytuacji epidemiologicznej. Należy stwierdzić, że ustawa nakłada obowiązek poddania się szczepieniom ochronnym, w ustawie zawarta jest delegacja ustawowa dla określenia wykazu chorób zakaźnych objętych obowiązkiem szczepień ochronnych, do określenia osób lub grupy osób obowiązanych do poddania się szczepieniom, wieku i innych okoliczności stanowiących przesłankę do nałożenia obowiązku szczepień ochronnych na te osoby. Wydane na mocy delegacji ustawowej (a utrzymane w mocy na podstawie przepisów przejściowych) rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wykazu obowiązkowych szczepień ochronnych oraz zasad przeprowadzania i dokumentacji szczepień, ustala obowiązkowe szczepienia ochronne. Są to źródła prawa w znaczeniu konstytucyjnym. Wydanie Komunikatu przez Głównego Inspektora Sanitarnego, że szczegółowymi wskazaniami dotyczącymi stosowania poszczególnych szczepionek na dany rok ma swoje upoważnienie ustawowe. Komunikaty te mają charakter niejako "techniczny", gdyż ustalają program szczepień na dany rok. Jest to zrozumiałe, jeśli uwzględni się dynamiczny rozwój chorób i tym samym różną i zmieniającą się sytuację epidemiologiczną. Zarzuty skarżącej w tym zakresie są bezzasadne.

Natomiast omówione wyżej uchybienia organów odnośnie błędnego ustalenia stron postępowania oraz błędy odnośnie wymogów tytułu wykonawczego miały i mogły mieć wpływ na wynik sprawy. W związku z powyższym Sąd uchylił postanowienia organów obu instancji. Przez naruszenie prawa materialnego należy rozumieć przepisy prawa materialnego jak i materialne przepisy innych dziedzin prawa. Organy w niniejszej sprawie naruszyły przepisy art. 28 kpa, art 93 § 1 k.r.o., art. 97 § 2 k.r o., art. 26 § 1 i 2 u.p.e.a.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w sentencji. Podstawą prawną orzeczenia są art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i b . p.p.s.a. oraz art. 200 p.p.s.a.



Powered by SoftProdukt