Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Kazimierz Bandarzewski Sędziowie: WSA Krystyna Daniel (spr.) NSA Anna Szkodzińska Protokolant: Katarzyna Zbylut po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 lutego 2013 r. sprawy ze skargi K.R. i J.R. na postanowienie Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia 24 października 2012 r., nr[...], znak: [...] w przedmiocie wykonania zastępczego I. uchyla zaskarżone postanowienie i poprzedzające je postanowienie organu I instancji; II. określa, że zaskarżone postanowienie nie może być wykonywane; III. zasądza od Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. na rzecz skarżących K.R. i J.R. kwotę 100,00 zł (sto złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w G. , postanowieniem z 10 września 2012 r., na podstawie art. 20 § 1 pkt 4, art. 64a § 1 pkt 2a, art. 127, art. 128 ustawy z 17. 06. 1966 r. - o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.) postanowił, że obowiązek określony w tytule wykonawczym polegający na rozbiórce warsztatu masarskiego o wymiarach w rzucie 8,68m x 4,0m dobudowanego do budynku mieszkalnego na działce nr [....] położonej w R. zostanie w trybie postępowania egzekucyjnego wykonany zastępczo za zobowiązanych K.R. i J.R. , na ich koszt i niebezpieczeństwo przez Przedsiębiorstwo Budowlane [....] J.K..

W uzasadnieniu organ wskazał, że wynikający z ostatecznej decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w G. z 17 czerwca 2003 r. znak: [....] obowiązek rozbiórki warsztatu masarskiego o wymiarach w rzucie 8,68m x 4,0m dobudowanego, bez wymaganego pozwolenia na budowę, do budynku mieszkalnego znajdującego się na działce nr [....] w R. nie został dobrowolnie wykonany przez zobowiązanych. W związku z tym organ wszczął postępowanie egzekucyjne. Postanowieniem z 19 sierpnia 2004 r. znak: [....] nałożono na zobowiązanych grzywnę w celu przymuszenia w wysokości 4 000, zł. Mimo zastosowania środka egzekucyjnego zobowiązani obowiązku nie wykonali, co zostało potwierdzone podczas kontroli przeprowadzonej w dniu 10 września 2012r. W związku z powyższym postanowiono, że przedmiotowy obowiązek zostanie wykonany zastępczo za zobowiązanych na ich koszt i niebezpieczeństwo. Z uwagi na fakt, że odpis tytułu wykonawczego został zobowiązanym doręczony przed zastosowaniem środka egzekucyjnego w postaci grzywny w celu przymuszenia, nie zachodzi konieczność ponownego jego doręczania wraz z niniejszym postanowieniem, co wynika z art. 32 u.p.e.a.

Jednocześnie organ poinformował, że po zakończeniu czynności egzekucyjnych w drodze wykonania zastępczego i po wykonaniu egzekwowanego obowiązku, zobowiązani zostaną wezwani do uiszczenia kosztów wykonania zastępczego, a w razie nieuiszczenia tej kwoty w terminie, zostanie ona ściągnięta w trybie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych.

Zażalenie na ww. postanowienie wnieśli K.R. i J.R. , argumentując, że decyzja nie mogła dotyczyć warsztatu masarskiego, gdyż przedmiotowy obiekt jest odremontowaną starą szopą. Z uwagi na zagrzybienie drewnianej szopy rozebrali ją i wybudowali szopę z pustaka i cegły. Wskazali, że nałożoną grzywnę sąd umorzył uwagi na brak jakichkolwiek ich dochodów. Podkreślili, że nie zgadzają się na rozbiórkę, a przedmiotowe pomieszczenie zajmuje ich córka z dwójką dzieci.

[....] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w K. postanowieniem z 24 października 2012 r., znak: [....] , na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 144 k.p.a. w związku z art. 18 oraz art. 23 § 1 i 4 ustawy z dnia 17. 06. 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r., poz. 1015) utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.

W ocenie organu odwoławczego zaskarżone postanowienie jest prawidłowe. Wskazał, że zgodnie z art. 7 § 1 u.p.e.a. organ egzekucyjny stosuje środki egzekucyjne przewidziane w ustawie. Wykonanie zastępcze jest wymienione w art. 1a pkt 12 lit b tiret drugie u.p.e.a. jako środek egzekucyjny stosowany w egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym. Właśnie tego typu obowiązek jest egzekwowany w postępowaniu egzekucyjnym wszczętym na podstawie tytułu wykonawczego z 19 sierpnia 2004 r., znak: [....] . Zgodnie z art. 127 u.p.e.a. wykonanie zastępcze stosuje się, gdy egzekucja dotyczy obowiązku wykonania czynności, którą można zlecić innej osobie do wykonania za zobowiązanego i na jego koszt. W postępowaniu egzekucyjnym wszczętym na podstawie w/w tytułu wykonawczego egzekucja dotyczy obowiązku wynikającego z decyzji PINB w G. z 17 czerwca 2003 r. o nakazie rozbiórki warsztatu masarskiego o wymiarach w rzucie 8,68 m x 4,0 m, dobudowanego do budynku mieszkalnego znajdującego się na działce nr 1216 położonej w R. Charakter obowiązku nie świadczy o tym, aby jego wykonanie wymagało osobistego działania zobowiązanego, a zatem wykonanie powyższego obowiązku mogło zostać zlecone innej osobie do wykonania za zobowiązanego i na jego koszt.

Organ odwoławczy wskazał, że bezspornym jest, że na zobowiązanych: K.R. i J.R. ciąży obowiązek rozbiórki, nakazany decyzją PINB w G. z 17 czerwca 2003 r., znak: [....] . W celu doprowadzenia do jego wykonania PINB w G. wszczął postępowanie egzekucyjne wobec zobowiązanych wystawiając w dniu 19 sierpnia 2004 r. tytuł wykonawczy. W toku tego postępowania zastosowano wobec zobowiązanych środek egzekucyjny w postaci grzywny w celu przymuszenia, jednak pomimo jego zastosowania zobowiązani nie wykonali ciążącego na nich obowiązku rozbiórki. Dodatkowo PINB w G. przed zastosowaniem wykonania zastępczego skierował do zobowiązanych pismo z 4 kwietnia 2012 r. w którym poinformował, że podjął działania zmierzające do wyłonienia wykonawcy zastępczego, który podejmie się zastępczego wykonania rozbiórki warsztatu masarskiego dobudowanego do ściany szczytowej istniejącego budynku mieszkalnego drewnianego na działce nr [....] w R. A zatem zobowiązani mieli świadomość, że w przypadku braku osobistego wykonania przez nich egzekwowanego obowiązku rozbiórki organ egzekucyjny zastosuje kolejny środek egzekucyjny, tj. wykonanie zastępcze w celu doprowadzenia do realizacji tego obowiązku.

W zaskarżonym postanowieniu PINB w G. nie wezwał zobowiązanych, do wpłacenia zaliczki na koszty wykonania zastępczego. W toku przedmiotowego postępowania egzekucyjnego organ stosował środek egzekucyjny w postaci grzywny w celu przymuszenia, jednak grzywna ta w wysokości 4000 zł nie została od zobowiązanych wyegzekwowana. Naczelnik Urzędu Skarbowego w G. , który wszczął egzekucję w sprawie w/w grzywny, umorzył prowadzone postępowanie egzekucyjne postanowieniem z 16 września 2005 r., znak: [....] , a w uzasadnieniu podał, że w wyniku dalszego prowadzenia egzekucji nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne. Z dokumentacji zgromadzonej w aktach postępowania egzekucyjnego znak: [....] wynika, że PINB w G. trzykrotnie zwracał się do Sądu Rejonowego w G. z wnioskiem o wyjawienie majątku K.R. i J.R. Działania te okazały się nieskuteczne, tzn. w ich wyniku nie ujawniono żadnego majątku zobowiązanych (ruchomości), z którego możliwa byłaby egzekucja grzywny w celu przymuszenia. W tej sytuacji, w ocenie organu odwoławczego, wzywanie zobowiązanych o zaliczkę na koszty wykonania zastępczego byłoby niecelowe. Mając na uwadze trudną sytuację majątkową zobowiązanych PINB w G. zasadnie więc odstąpił od wezwania ich w trybie art. 128 § 2 u.p.e.a. do wpłacenia w oznaczonym terminie określonej kwoty tytułem zaliczki na koszty wykonania

Odnosząc się do kwestii podniesionych w zażaleniu organ II instancji podniósł, że w rzeczywistości zmierzają one do kwestionowania ostatecznej decyzji PINB w G. z dnia 17 czerwca 2003 r. W niniejszym postępowaniu zagadnienie to pozostaje poza zakresem kontroli. Bez znaczenia jest również powoływany fakt zamieszkiwania w budynku córki z dziećmi.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie na postanowienie [....] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. wnieśli K.R. i J.R. Zaskarżonemu postanowieniu zarzucili błąd w ustaleniach faktycznych poprzez zakwalifikowanie budynku mieszkalnego jako warsztatu masarskiego, gdy od 1995 r. budynek był remontowany na cele mieszkalne córki i jej dzieci i ma on wyłącznie charakter mieszkalny. Wnieśli o uchylenie zaskarżonego postanowienia. W uzasadnieniu skarżący wskazali, że po upływie 9 lat od wydania decyzji brak jest możliwości zastosowania procedur egzekucyjnych ze względu na "dobro dzieci i rodziny ich córki".

W odpowiedzi na skargę organ II instancji podtrzymał swoje stanowisko wyrażone w zaskarżonym postanowieniu i wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył co następuje:

Stosownie do art. 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej w skrócie p.p.s.a., sądy administracyjne powołane są do kontroli działalności administracji publicznej, w tym w zakresie legalności decyzji administracyjnych i stosują środki określone w ustawie (art. 1 i art. 3 p.p.s.a). W ramach swej kognicji sąd bada czy przy wydawaniu zaskarżonego aktu nie doszło do naruszenia prawa materialnego i przepisów postępowania administracyjnego, nie będąc przy tym związanym granicami skargi, stosownie do art. 134 § 1 p.p.s.a.

Skarga zasługuje na uwzględnienie, jednak z innych powodów niż zostały w niej podniesione.

Postępowanie egzekucyjne w rozpoznawanej przez Sąd sprawie zainicjował z urzędu wystawieniem tytułu wykonawczego w dniu 19 sierpnia 2004 r. znak: [....] wierzyciel, który był również organem egzekucyjnym tj. PINB w G. Powyższy tytuł wykonawczy dotyczył obowiązku nałożonego na K.R. i J.R. decyzją PINB w G. z 17 czerwca 2003 r. , znak: [....] , nakazującego rozbiórkę warsztatu masarskiego o wymiarach w rzucie 8,68 x 4,0 m, dobudowanego bez pozwolenia na budowę do budynku mieszkalnego na dz. Nr [....] w R.

W pierwszym rzędzie trzeba zauważyć, że tytuł wykonawczy stanowi podstawę wszczęcia i prowadzenia egzekucji i podlega wystawieniu przez wierzyciela zgodnie z treścią art. 26 § 1 i 2 u.p.e.a., który stanowi, że organ egzekucyjny wszczyna egzekucję administracyjną na wniosek wierzyciela i na podstawie wystawionego przez niego tytułu wykonawczego, sporządzonego według ustalonego wzoru ( § 1).

Wzór, o którym mowa w § 1, określa w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw finansów publicznych. Wzór ten zawiera treść określoną w art. 27, a ponadto umożliwia elektroniczne przetwarzanie danych zawartych w tytule wykonawczym.

Mając na uwadze treść ww. przepisu należy wskazać, że w dniu wydania przedmiotowego tytułu obowiązywało rozporządzenie Ministra Finansów z 22. 11. 2001 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postepowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. 137, poz. 1541 ze zm. ), w którym wskazano w załącznikach nr 24 i 25 obowiązujące wzory tytułów wykonawczych stosowanych w egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym oznaczone jako Tyt 3 i Tyt 3A.

Odnosząc powyższe do rozpoznawanej sprawy należy wskazać, ze tytuł wykonawczy wystawiony w przez PINB w G. w dniu19 sierpnia 2004 r. znak [....] nie został wystawiony na druku i formie wymaganej w ww. rozporządzeniu. Należy podkreślić, że obowiązek wystawienia tytułu wykonawczego mający charakter obligatoryjny na określonym w rozporządzenia Ministra Finansów druku został nałożony przez ustawodawcę w akcie rangi ustawowej tj. wprost z przepisu art. 26 § 1 i § 2 u.p.e.a.) (wyrok NSA z 8 . 03. 2012, sygn.. akt II GSK 24/11, Lex nr 1145503).

W tej sytuacji ocenie Sądu nawet jeżeli w tytule wykonawczym wystawionym w innej formie niż wymagana tj. z pominięciem druku Tyt 3 lub Tyt 3A znalazły się wszystkie elementy wymagane w tytule wykonawczym wymienione w przepisie art. 27 u.p.e.a - nie jest to wystarczające dla uznania, iż tytuł wykonawczy został wystawiony w przedmiotowej sprawie w sposób prawidłowy. Powyższy błąd wymaga zatem, aby w przedmiotowej sprawie organ egzekucyjny ponownie wszczynając postępowanie egzekucyjne poprawnie wystawił tytuł egzekucyjny tj. zastosowaniem wzorów wskazanych w cyt. rozporządzeniu. Rygoryzm związany z wystawianiem tytułów wykonawczych odnoszący się także do formy i struktury wystawianego tytułu wiąże się także z elektronicznym przetwarzaniem danych zawartych w tytule wykonawczym, o czym stanowi cyt. art. 26 § 2 in fine u.p.e.a. Zważywszy także na zasadę legalizmu z art. 6 kpa zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające go postanowienie PINB w G. nie mogą się utrzymać i podlegają uchyleniu. Nadto Sąd stwierdza, że w przedłożonych aktach administracyjnych sprawy brak upomnienia o którym mowa w art. 15 § 1 u.p.e.a, zawierającego wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego, ale z treści nieprawidłowo wystawionego tytułu wykonawczego wynika, że upomnienie takie zostało doręczone , jakkolwiek i w tym przypadku podana data zawiera omyłkę ponieważ przedmiotowe upomnienie prawdopodobnie zostało doręczone w 17 listopada 2003 r. a nie 17.11. 2004 r.

Odnosząc się do zarzutów skargi należy wskazać, iż nie zasługują na uwzględnienie ponieważ nie dotyczą postępowania egzekucyjnego, ale polegają na kwestionowaniu zasadności decyzji PINB w G. z 17 czerwca 2003 r. ,w której nakazano rozbiórkę dobudowanego nielegalnie do budynku mieszkalnego sytuowanego na działce nr [....] w R. zakładu masarskiego. W postępowaniu egzekucyjnym nie ma bowiem możliwości kwestionowania decyzji podlegającej egzekucji.

Z tych względów na podstawie art. 145 §1 pkt 1 lit. "a" i " c" ustawy z 30. 08. 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie orzekł jak sentencji.

O niewykonywaniu zaskarżonej decyzji orzeczono na podstawie art. 152 p.p.s.a.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 p.p.s.a.