Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 1 marca 2006 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w następującym składzie: Przewodniczący: Sędzia WSA Marzena Tkacz- Rutkowska Sędziowie: Sędzia WSA Ireneusz Dukiel Sędzia WSA Marta Semiczek ( sprawozdawca ) Protokolant: Aleksandra Madej po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 marca 2006 roku sprawy ze skargi "A sp. z o. o. w P. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej we W. z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie określenia zobowiązania podatkowego w opłacie skarbowej oddala skargę.

W dniu [...]r. A Spółka z o. o. z siedzibą w P. zwróciła się do Urzędu Skarbowego w T. z wnioskiem o naliczenie należnej opłaty skarbowej od umów pożyczek zawartych z B GmbH z siedzibą w L. (wspólnika A). Wraz z wnioskiem przedłożono szereg umów pożyczek w tym umowę z [...]. w kwocie [...]zł.

Decyzją z dnia [...]. nr [...]Naczelnik D. Urzędu Skarbowego we W. określił Stronom - A Sp. z o.o. z siedzibą w P. oraz B GmbH z siedzibą w L., zobowiązanie podatkowe w opłacie skarbowej w kwocie [...]zł z tytułu umowy pożyczki zawartej w dniu [...].

W odwołaniu od tej decyzji podatni zarzucił naruszenie:

- art. 6 ust.l ustawy z dnia 31 stycznia 1989r. o opłacie skarbowej,

art.2 oraz a contrario art. 43 i 44 Konstytucji RP.

W uzasadnieniu odwołania podatnik wywodził, że kwestię przedawnienia regulował jednoznacznie art.6 ust. l ustawy o opłacie skarbowej, stanowiąc, iż nie można wydać decyzji w sprawie ustalenia wysokości opłaty skarbowej, jeżeli od końca roku w którym powstał obowiązek jej uiszczenia, upłynęły trzy lata, a w wypadku gdy nie zgłoszono organowi podatkowemu obowiązku uiszczenia opłaty lub nie ujawniono wszystkich okoliczności mających znaczenie dla ustalenia jej wysokości - pięć lat. Wywodził, że zwracając się do Urzędu Skarbowego w T. o ustalenie zobowiązania w zakresie opłaty skarbowej miał uzasadniony interes prawny w uzyskaniu decyzji stwierdzającej niemożność wydania decyzji z uwagi na upływ terminu pięcioletniego z art.6 ust. l ustawy o opłacie skarbowej. Był to jeden z istotnych powodów złożenia wniosku. Zarzucił, iż zastosowanie art. 6 ust.3 ustawy o opłacie skarbowej powoduje automatyczne przerwanie biegu terminu określonego w art. 6 ust. l ustawy o opłacie skarbowej. Interpretacja taka przeczy podstawowym zasadom deklarowanym w art. 2 Konstytucji RP, stwarzając absolutny brak bezpieczeństwa prawnego, a nieuiszczenie w porę opłaty skarbowej od pożyczki wspólnika, jakkolwiek naganne, z pewnością nie może zostać zaliczone do deliktów mieszczących się w art. 43 i 44 Konstytucji RP.

Dyrektor Izby Skarbowej utrzymując w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji wywodził, że umowa pożyczki z dnia [...]r. nie została zgłoszona organowi podatkowemu do opodatkowania, nie uiszczono także należnej opłaty skarbowej. Wobec tego zgodnie z art. 6 ust 1 ustawy o opłacie skarbowej w sytuacji, gdyby organ podatkowy ( po upływie 5 letniego terminu o którym mowa w art. 6 ust. l ustawy) ustalił, iż strony pomimo obowiązku, nie zgłosiły do opodatkowania czynności cywilnoprawnej nie mógłby wydać decyzji w tej sprawie. Jednakże wyjątek od tej reguły stanowi art. 6 ust. 3 ustawy o opłacie skarbowej. Zgodnie z treścią tego przepisu, jeżeli czynność cywilnoprawna nie została zgłoszona organowi podatkowemu w okresie pięciu lat od końca roku, w którym jej dokonano, a którakolwiek ze stron po upływie tego terminu powołuje się przed organami podatkowymi na okoliczność jej dokonania, termin przedawnienia prawa do ustalenia opłaty skarbowej biegnie na nowo, od dnia powołania się na tę czynność. Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej skutek o którym mowa w tym artykule, wiąże się - oprócz braku realizacji obowiązku podatnika zgłoszenia czynności cywilnoprawnej do opodatkowania - z faktem powołania się przez stronę na fakt dokonania czynności przed organem podatkowym. Na skutek działań podjętych przez samego podatnika, a nie przez organ podatkowy, następuje swoiste odnowienie prawa do wydania decyzji w sprawie opłaty skarbowej tj. od nowa zaczyna biec termin przedawnienia, określony w art. 6 ust. l ustawy o opłacie skarbowej. Ponieważ sprawie nie ulega wątpliwości, że umowa pożyczki z dnia [...]r. nie została zgłoszona organowi podatkowemu w 5-letnim terminie, o którym mowa wyżej, a Strona powołała się na fakt jej zawarcia dopiero w dniu [...].(data złożenia pisma w Urzędzie Skarbowym w T.), w związku z czym termin przedawnienia prawa do wydania decyzji, o którym mowa w art. 6 ust. l ustawy o opłacie skarbowej, liczony jest na nowo od dnia [...].

Odnosząc się do zarzutu Strony, odnośnie naruszenia art. 2 i art. 43 i 44 Konstytucji RP organ odwoławczy wywodził, art.2 Konstytucji wynika zasada pewności prawa podatkowego oraz zasada sprawiedliwości. Pewność prawa jest często traktowana jako bezpieczeństwo prawne rozpatrywane z punktu widzenia ochrony praw jednostki. Wyrazem pewności prawa jest możliwość jego jednolitego rozumienia i stosowania. Ponieważ organ podatkowy I instancji podejmując rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie, zastosował przepisy dotyczące opłaty skarbowej i obowiązujące w dniu zawarcia umowy cywilnoprawnej (data powstania obowiązku podatkowego) - zachowano więc zasadę pewności prawa. Wywodził także, iż treść art. 43 i 44 Konstytucji, choć dotyczy przedawnienia, nie pozwala przyjąć, ze istnieje konstytucyjne " prawo do przedawnienia", czy choćby ekspektatywa takiego prawa. Z powyższego wynika, że instytucja przedawnienia kształtowana jest przez ustawodawcę w sposób specyficzny dla poszczególnych gałęzi prawa i w ramach tej swobody została w przez ustawodawcę ukształtowana w art. 6 ustawy o opłacie skarbowej.

Zdaniem Dyrektora tutejszej Izby Skarbowej Strony brały czynny udział w prowadzonym postępowaniu, były informowane w każdej jego fazie o podejmowanych przez organ czynnościach, miały także możliwość ustosunkowania się do nich w ustawowo wyznaczanych terminach. Jak wynika z akt sprawy, dokumenty oraz oświadczenia składane przez Strony zostały w całości włączone do materiału dowodowego

W skardze wniesionej do Naczelnego Sądu Administracyjnego podatnik powtórzył zarzuty zwarte w dowołaniu.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o je oddalenie, podtrzymując dotychczasową argumentację.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skarga nie jest zasadna. Wbrew twierdzeniom skarżącego nie można przyjąć, że wydając zaskarżoną decyzję organy naruszyły prawo w zakresie, o jakim mowa w art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 –Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. 153 poz. 270) Dlatego też nie zaistniały przesłanki do uchylenia zaskarżonej decyzji. Badając legalność zaskarżonej decyzji sąd nie dopatrzył się ani naruszenia prawa materialnego ani takiego naruszenia przepisów o postępowaniu, które mogłoby mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Przedmiotem sporu w sprawie jest to, czy to zobowiązanie podatkowe w opłacie skarbowej od umowy pożyczki z dnia [...]uległo przedawnieniu.

Jest niespornym, ze ogólną regułę co do przedawniania tego podatku stanowił art. 6 ust 1 ustawy o opłacie skarbowej. Zgodnie z tym przepisem "Nie można wydać decyzji w sprawie ustalenia wysokości opłaty skarbowej, jeżeli od końca roku, w którym powstał obowiązek jej uiszczenia, upłynęły trzy lata, a w wypadku gdy nie zgłoszono organowi podatkowemu obowiązku uiszczenia opłaty lub nie ujawniono wszystkich okoliczności mających znaczenie dla ustalenia jej wysokości - pięć lat." Jednakże ustawa o opłacie skarbowej przewidywała w art. 6 ust 3 swoistą instytucję "przywrócenia" biegu terminu przedawnienia. Zgodnie bowiem z art. 6 ust 3 tej ustawy "Jeżeli czynność cywilnoprawna nie została zgłoszona organowi podatkowemu w okresie pięciu lat od końca roku, w którym jej dokonano, a którakolwiek ze stron po upływie tego terminu powołuje się przed organami podatkowymi na okoliczność jej dokonania, termin przedawnienia prawa do ustalenia opłaty skarbowej biegnie na nowo od dnia powołania się na tę czynność." Ratio Legis tego przepisu wydaje się oczywiste – miał on na celu uniemożliwienie podatnikom wywodzenie skutków prawno- podatkowy z umowy, przy jednoczesnym unikaniu jej opodatkowania. Zgodzić się przy tym należy z Dyrektorem Izby Skarbowej, że zastosowanie tej instytucji jest uzależnione wyłącznie od działań samego podatnika, wymaga bowiem podjęcia przez niego działań polegających na powołaniu się na dokonanie czynności podlegającej opodatkowaniu. Nie jest przy tym istotne w jakim postępowaniu to "powołane się" nastąpi i jaka jest intencja działania podatnika.

Nie jest słuszne twierdzenie, że przepis art. 6 ust 3 ustawy o opłacie skarbowej pozostaje w sprzeczności z przepisami Konstytucji, a w szczególności za jej art. 43 i 44. Przede wszystkim wskazać należy że przepisy te dotyczą przedawnienia czynów przestępczych, ściganych na drodze karnej, nie zaś przedawnienia zobowiązań. Zgadzając się jednak, iż istnieje ogólna zasada przedawniania się zobowiązań, wskazać należy, iż przepisy art. 6 ustawy o opłacie skarbowej nie naruszają jej. Nie stanowiły one że zobowiązane w tym podatku nie ulega przedawnieniu a jedynie przyjmowały że termin przedawnienia rozpoczyna bieg na skutek czynności podatnika, który powiadamiał organy skarbowe o dokonaniu czynności. Upływ terminu przedawnienia od tej daty oczywiście skutkowałby wygaśnięciem zobowiązania.

Niewątpliwie przedłożenie w Urzędzie Skarbowy umowy – wraz z innymi, później zawartymi- należy uznać za "powołane się" na je zawarcie w rozumieniu art. 6 ust 3 ustawy o opłacie skarbowej. A więc skutkuje ono ponownym rozpoczęciem biegu terminu przedawnienia. Termin ten biegł od dnia [...], a wić upłynąłby [...]. Wobec tego w chwili wydawania decyzji przez organ I instancji przedawnienie nie nastąpiło.

Zwrócić przy tym należy uwagę że – wbrew twierdzeniom odwołania i skargi- podatnik, przedkładając umowę bynajmniej nie wnosił o stwierdzenie wygaśnięcia zobowiązania podatkowego.

Skoro zobowiązanie nie uległo przedawnieniu, ograny skarbowe – działając w ramach swoich uprawnień- prawidłowo określiły jego wysokość w decyzji podatkowej.

Reasumując Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdza, że zarzuty skargi nie są zasadne, gdyż organy w toku postępowania nie naruszyły prawa w zakresie, o jakim mowa na wstępie niniejszych wywodów.

Dlatego na podstawie art. 151 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi skarga została oddalona. Z tych przyczyn Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji wyroku.