Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Akt właściwego organu załatwiający skargę obywatelską tj. skargę wniesioną na podstawie przepisów Działu VIII ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 267 z późn. zm.) nie jest aktem z zakresu administracji publicznej, bowiem nie rozstrzyga w sposób władczy o prawach lub obowiązkach skarżącego mających podstawę w normie prawa materialnego. Jest on rodzajem aktu informującego a nie władczego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący: sędzia NSA Danuta Tryniszewska - Bytys (spr.), po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2015 r. w Białymstoku na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi H. K. na uchwałę Rady Powiatu S. z dnia [...] września 2015 r. Nr [...] w przedmiocie rozpatrzenia skargi na działanie Starosty p o s t a n a w i a odrzucić skargę

1Sygn. akt II SA/Bk 682/15

U Z A S A D N I E N I E

W dniu [...] lipca 2015 r. H. K. złożyła do Wojewody P. oraz do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. pismo zatytułowane "Skarga/Zażalenie poszkodowanego J. O. na postanowienia Starosty S. z dnia [...] i [...] maja 2015 r. i późniejsze, dotyczących – odmowy przywrócenia cofniętego uprawnienia" w zakresie określonych w tym piśmie kategorii praw jazdy. W uzasadnieniu wskazanego pisma skarżąca wskazała na konieczność racjonalnego prowadzenia postępowania administracyjnego, z poszanowaniem interesu prawnego stron postępowania i regulacji proceduralnych. Powołała się również na konstytucyjną zasadę legalności działania podmiotów publicznych.

Z akt administracyjnych wynika, że powyższa skarga została przekazana przez P. Urząd Wojewódzki w B. – Radzie Powiatu S. jako skarga na działalność Starosty Powiatu S. W piśmie przewodnim wskazano jako podstawę prawną przekazania art. 231 i art. 229 pkt 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego.

Uchwałą z dnia [...] września 2015 r. Nr [...] Rada Powiatu S. uznała skargę za niezasadną. Wskazała w podstawie prawnej uchwały przepis art. 229 pkt 4 k.p.a. W uzasadnieniu uchwały wyjaśniono, w oparciu o informacje uzyskane podczas wysłuchania Naczelnika Wydziału Komunikacji i Drogownictwa Starostwa Powiatowego w S., że J. O. (syn H. K.) prowadził pojazd w stanie nietrzeźwości i skierowano go na badania lekarskie i psychologiczne, którym się nie poddał. W związku z tym Starosta – po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego – cofnął mu uprawnienia do prowadzenia pojazdami. Przywrócenie tych uprawnień może nastąpić po przedstawieniu wyników badań lekarskich. Wskazano też, że w związku z orzeczeniem wobec wyżej wymienionego zakazu prowadzenia pojazdów przez sąd w wyroku karnym – zwrócił on dokument prawa jazdy. Toczyło się również postępowanie administracyjne z wniosku o przywrócenie uprawnień do kierowania pojazdami i zwrot dokumentu prawa jazdy, które zakończyło się w I instancji (przed Starostą) i w II instancji (przed SKO w B.) decyzją odmowną z uwagi na niewykonanie badań lekarskich i psychologicznych.

Powyższą uchwałę przesłano H. K. (na jej wniosek z dnia [...] września 2015 r.). Wniosła ona skargę do tutejszego Sądu – zarejestrowaną jako skarga na uchwałę z dnia [...] września 2015 r. Nr [...], przy czym kwalifikacja ta nastąpiła po uzyskaniu wyjaśnień skarżącej odnośnie przedmiotu zaskarżenia (k. 13). W treści skargi sformułowano pod adresem Rady Powiatu S. liczne zarzuty proceduralne tj. naruszenia przepisów k.p.a. dotyczących możliwości uchylenia decyzji ostatecznej (jako wyjątku od zasady trwałości decyzji), tożsamości spraw, przepisów regulujących tryb nadzwyczajny stwierdzenia nieważności decyzji oraz zmiany decyzji, która powinna być poprzedzona, zdaniem skarżącej, uzyskaniem zgody stron postępowania. Skarżąca powołała się również na konstytucyjną zasadę działania organów na podstawie i w granicach prawa.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej odrzucenie wskazując, że kwestionowana uchwała nie podlega kognicji sądów administracyjnych. Jak wyjaśnił, stanowisko to jest jednolite od wielu lat w orzecznictwie tych sądów.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga podlegała odrzuceniu, bowiem jej przedmiot nie mieści się w zakresie właściwości sądów administracyjnych określonym w art. 3 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), powoływanej dalej jako p.p.s.a.

Rozstrzygająca dla oceny przesłanki dopuszczalności drogi sądowej w sprawie niniejszej jest okoliczność, w jakim trybie Rada Powiatu S. rozpoznała skargę H. K. z dnia [...] lipca 2015 r.

Jak wynika z akt administracyjnych, skarga ta została przesłana Radzie Powiatu na podstawie art. 231 i art. 229 pkt 4 k.p.a. Pierwszy z wymienionych przepisów reguluje obowiązek przekazania tzw. skargi obywatelskiej (art. 227 k.p.a.) właściwemu organowi, zaś drugi z wymienionych przepisów wskazuje, że właściwym organem do rozpatrzenia skargi na działanie zarządu powiatu oraz starosty, jak też kierowników powiatowych służb, inspekcji, straży i innych jednostek organizacyjnych, z wyjątkiem spraw określonych w pkt 2 – jest rada powiatu. Oznacza to, że skarga H. K. z dnia [...] lipca 2015 r. została potraktowana jako tzw. skarga obywatelska czyli skarga, której przedmiotem może być w szczególności zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw.

Z jednolitej od wielu lat linii orzecznictwa sądów administracyjnych, którą skład orzekający w sprawie niniejszej w całości podziela, wynika, że ani sposób zakończenia postępowania zainicjowanego takim środkiem zaskarżenia jak skarga obywatelska, ani sposób procedowania wywołanego jej wniesieniem nie podlega kognicji sądów administracyjnych. Wynika to z tego, że skarga w postępowaniu sądowoadministracyjnym jest środkiem kontroli w tym sensie sformalizowanym, iż może być wniesiona tylko od aktów administracyjnych wymienionych w art. 3 § 2 pkt 1- 7 p.p.s.a. tj. od decyzji, postanowień, aktów prawa miejscowego, aktów nadzoru, innych aktów lub czynności organów administracji dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, pisemnych interpretacji przepisów prawa podatkowego. Skarga do sądu administracyjnego może również dotyczyć bezczynności polegającej na niewydaniu decyzji lub postanowienia, niedokonaniu czynności materialno – technicznej lub niewydaniu pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego (art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a.). Sąd administracyjny nie jest natomiast właściwy do rozpoznawania skarg, których przedmiotem jest krytyka nienależytego wykonywania lub organizacji zadań przez organy i ich pracowników, skarg podnoszących zarzuty wadliwej działalności organu, wyrażających niezadowolenie z jego pracy, wytykających zaniechania i inne nieprawidłowości, a więc skarg tzw. powszechnych (obywatelskich) wymienionych w art. 227 k.p.a., wnoszonych na podstawie przepisów Działu VIII k.p.a. zatytułowanego "Skargi i wnioski". Również w zakresie właściwości sądów administracyjnych nie pozostaje sposób załatwienia skargi powszechnej przez uprawniony organ (w sprawie niniejszej załatwienie skargi obywatelskiej nastąpiło na podstawie art. 229 pkt 4 k.p.a. przez Radę Powiatu). Wskazać należy, że podjęcie uchwały załatwiającej skargę obywatelską nie może być kwestionowane na podstawie przepisów regulujących skargi na uchwały organów jednostek samorządu terytorialnego tj. na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, art. 87 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym, art. 90 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa. Przepisy te dotyczą bowiem wyłącznie uchwał lub zarządzeń w sprawach z zakresu administracji publicznej. Tymczasem uchwała lub inny akt właściwego organu (w analizowanej sytuacji – uchwała Rady Powiatu) załatwiające skargę obywatelską nie są aktami z zakresu administracji publicznej w rozumieniu wyżej wskazanych przepisów, bowiem nie rozstrzygają w sposób władczy o prawach lub obowiązkach skarżącego mających podstawę w normie prawa materialnego. Akty te są rodzajem aktów informujących a nie władczych. Stąd też i zaskarżona w sprawie niniejszej uchwała Rady Powiatu nie podlega kwalifikacji jako akt z art. 3 § 2 pkt 5 i 6 p.p.s.a. (jako akt prawa miejscowego i inny akt organów jednostek samorządu terytorialnego). Jak wskazano w orzecznictwie sądów administracyjnych, akty informacyjne nie są przedmiotem kontroli sądu administracyjnego (vide postanowienia z dnia 27 czerwca 2014 r., I OSK 1424/14, z dnia 20 listopada 2013 r., II OSK 2783/13, z dnia 18 listopada 2013 r., I OSK 2621/13 oraz powołane w nich orzecznictwo, dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych na stronie http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Procedurę rozpoznania skargi uregulowaną w Dziale VIII k.p.a. zastosowano w sprawie niniejszej, a to przesądziło o niedopuszczalności zaskarżenia do tutejszego Sądu sposobu postępowania Rady Powiatu S.

Dodać należy, że w przypadku skarg składanych w sprawach wyłączonych spod kognicji sądu administracyjnego nie zachodzi również konieczność oceny, czy sposób ich wniesienia odpowiadał prawu czy też nie, a więc w przypadku uchwał załatwiających skargę obywatelską - czy dochowano terminu z art. 53 p.p.s.a., czy wezwano do usunięcia naruszenia prawa. Jeżeli określona uchwała nie jest zaskarżalna do sądu jako dotycząca przedmiotu niepodlegającego kognicji tegoż sądu, to nie stosuje się do jej zaskarżenia reguł z p.p.s.a., bowiem i tak skarga kwestionująca tę uchwałę podlega odrzuceniu.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono jak w sentencji.