Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jacek Chlebny po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. Ł., B. Ł., Z. K., R. K., R. T., W. K., B. K., J. M., M. M., J. M., T. D., I. W., A. W., R. S., H. S., J. M., U. M., M. K., Ż. M., P. K., M. D., M. D., D. K., A. K., M. S., J. K., J. S., A. S., A. K., K. Ł., G. S., E. G. oraz D. T. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 26 listopada 2008 r., sygn. akt II SA/Gd 793/08 w zakresie odrzucenia skargi A. Ł., B. Ł., Z. K., R. K., R. T., W. K., B. K., J. M., M. M., J. M., T. D., I. W., A. W., R. S., H. S., J. M., U. M., M. K., Ż. M., P. K., M. D., M. D., D. K., A. K., M. S., J. K., J. S., A. S., A. K., K. Ł., G. S., E. G. oraz D. T. na uchwałę Rady Gminy Choczewo z dnia [...] marca 2008 r., Nr [...] w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego postanawia: oddalić skargę kasacyjną.

Postanowieniem z dnia 26 listopada 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku odrzucił, na podstawie art. 221 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej: p.p.s.a.), skargę skarżących, sporządzoną i wniesioną przez ich pełnomocnika będącego radcą prawnym, na uchwałę rady gminy w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, z powodu nieuiszczenia należnego od niej wpisu stałego.

W skardze kasacyjnej skarżący zarzucili naruszenie art. 219, 220 i 221 p.p.s.a., podnosząc, że radca prawny jedynie sporządził i podpisał skargę, a następnie przekazał ją jednemu ze skarżących (B. Ł.) w celu jej wniesienia do sądu. Skargę wysłała B. Ł. za pośrednictwem poczty w W. w dniu 27 września 2008 r., na potwierdzeniu nadania przesyłki pocztowej zawierającej skargę błędnie wskazując, że nadawcą skargi jest radca prawny W. K.. Takie postępowanie było podyktowane zarówno ekonomiką postępowania, jak i treścią art. 214 § 2 p.p.s.a., który wymaga wniesienia albo jednej opłaty od skargi zbiorowej, albo uiszczenia jej w sposób oddzielny i cząstkowy przez wszystkich skarżących. Wnoszone pismo dotyczyło naruszonych uprawnień i obowiązków aż 33 mieszkańców wsi S., co wiązało się z koniecznością pobrania od wszystkich skarżących należności tytułem opłacenia wnoszonej skargi i powinno nastąpić po wezwaniu przez Sąd do uiszczenia należnej opłaty. Wezwanie sądowe rozstrzygałoby, czy opłata stała winna być wniesiona przez wszystkich skarżących oddzielnie, czy też w podstawowej kwocie jako zbiorczej od wszystkich. W przedstawionych powyżej okolicznościach sprawy, zdaniem strony, należało uznać, że skarga została wniesiona przez stronę, a nie pełnomocnika, a zatem jej odrzucenie na podstawie art. 221 p.p.s.a. było niezasadne.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw.

Zgodnie z art. 221 p.p.s.a. pisma wnoszone przez adwokata lub radcę prawnego, które nie są należycie opłacone, pozostawia się bez rozpoznania albo odrzuca bez wezwania o uiszczenie opłaty, jeżeli pismo podlega opłacie stałej. Obowiązek adwokata lub radcy prawnego wnoszącego pismo do uiszczenia wpisu stałego w odpowiedniej wysokości bez wzywania przez sąd potwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 7 marca 2006 r., SK 11/05 (OTK-A 2006/3/27).

W rozpoznawanej sprawie skarżący kwestionują zasadność odrzucenia skargi sporządzonej przez radcę prawnego z powodu nieuiszczenia należnego od niej wpisu, podnosząc, że sankcja z art. 221 p.p.s.a nie odnosi się do przypadków, kiedy pismo podlegające opłacie wniosła strona, co, w ich ocenie, miało miejsce w rozważanym przypadku. Skarżący zarzucają ponadto nieuzasadnione niezastosowanie art. 220 § 1 p.p.s.a. poprzez zaniechanie wezwania ich do uiszczenia wpisu od skargi.

Ustalenie, czy wniesione pismo (skarga) jest prawidłowo opłacone nie jest możliwe bez uprzedniego wyjaśnienia w jakim trybie, należna od niego opłata podlega pobraniu. Warto bowiem zauważyć, że odmienne skutki prawne wiążą się z nieopłaceniem pisma przez stronę, która nie ustanowiła pełnomocnika w osobie adwokata lub radcy prawnego (art. 220 § 1 p.p.s.a.), a zaniechaniem czynności przez adwokata lub radcę prawnego (art. 221 p.p.s.a.). Powyższe sprawia, że istotne jest ustalenie, w jaki sposób strona działa przed sądem, tj. osobiście, czy przez profesjonalnego pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym. Nie budzi wątpliwości, że pełnomocnictwo wskazujące na umocowanie pełnomocnika do podejmowania wszystkich czynności w postępowaniu sądowym wyklucza skierowanie przed Sąd do strony wezwania tak do uzupełnienia braków formalnych pisma, jak i do uiszczenia należnej od niego opłaty. W sytuacji, gdy pismo podlega opłacie stałej Sąd zobowiązany jest zaś do ustalenia, czy opłata ta została uiszczona. Należy zatem uznać, że rozstrzygające znaczenie dla stwierdzenia zasadności zastosowania sankcji z art. 221 p.p.s.a. ma zakres obowiązków pełnomocnika procesowego wynikający z treści udzielonego mu pełnomocnictwa. W sytuacji, gdy z pełnomocnictwa udzielonego przez stronę pełnomocnikowi będącemu radcą prawnym lub adwokatem wynika umocowanie zarówno do sporządzenia jak i wniesienia pisma, to okoliczność, iż strona osobiście nadaje pismo na poczcie, czy składa je w biurze podawczym sądu, nie zwalnia tego pełnomocnika z obowiązku uiszczenia opłaty stałej. Innymi słowy, wyręczanie się przez profesjonalnego pełnomocnika osobą trzecią, czy nawet stroną, nie zwalnia go z obowiązku należytego opłacenia pisma podlegającego opłacie stałej. Odmienna interpretacja art. 221 p.p.s.a. jest niedopuszczalna i prowadziłaby do obejścia przepisów dotyczących obowiązku uiszczania przez adwokatów lub radców prawnych opłaty sądowej przy wnoszeniu do sądu pism podlegających takiej opłacie. Stanowisko skarżących, zgodnie z którym przepis art. 221 p.p.s.a. nie ma zastosowania do przypadków, w których pismo sporządzone przez adwokata lub radcę prawnego wnosi strona samodzielnie, jest prawidłowe w odniesieniu do sytuacji, w których strona udzieliła pełnomocnictwa radcy prawnemu lub adwokatowi wyłącznie do sporządzenia pisma. A zatem jedynie pełnomocnictwo szczególne, ograniczone do sporządzenia pisma powoduje, że nie można tego pisma odrzucić z powodu nieuiszczenia przez profesjonalnego pełnomocnika należnej opłaty stałej z powołaniem się na przepis art. 221 p.p.s.a., gdyż w takim przypadku nie można przyjąć, że pismo jest wnoszone przez adwokata lub radcę prawnego.

W rozpoznawanej sprawie bezsporne jest, że wpis należy od wniesionej skargi, dotyczącej uchwały rady gminy w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest wpisem stałym określonym stosownie do § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 221, poz. 2193 ze zm.) w wysokości 300 zł.

Z akt sprawy wynika zaś, że skarżący udzielili radcy prawnemu pełnomocnictwa do reprezentowania ich przed wszystkimi osobami, organami rządowymi, organami samorządowymi i sądami w sprawie związanej z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego "Wiatraki w S.". Pełnomocnictwo takie obejmuje z samego prawa umocowanie do wszystkich łączących się ze sprawą czynności w postępowaniu, w szczególności sporządzenia i wniesienia skargi. W tych warunkach nawet fakt, że pełnomocnik osobiście nie złożył skargi nie zwalniała go z obowiązku uiszczenia należnego od skargi wpisu stałego. Z powołanych względów wskazane w skardze kasacyjnej okoliczności dotyczące złożenia skargi do sądu nie mogły skutkować uchyleniem postanowienia odrzucającego skargę. Mając bowiem na uwadze zakres pełnomocnictwa udzielonego przez skarżących reprezentującemu ich radcy prawnemu należało stwierdzić, że to, kto nadał na poczcie przesyłkę zawierającą skargę pozostaje bez znaczenia prawnego. Skoro zakres pełnomocnictwa nie budził wątpliwości, to ustalenie, że sporządzona przez radcę prawnego skarga podlegająca wpisowi stałemu nie została opłacona przy jej wniesieniu uzasadniało odrzucenie skargi na podstawie art. 221 p.p.s.a. W takich bowiem okolicznościach, wbrew zarzutom skargi kasacyjnej, obowiązek uiszczenia opłaty ciążył na pełnomocniku i brak było jakichkolwiek podstaw do wezwania skarżących do zapłaty wpisu.

W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji postanowienia.