Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Dagmara Dominik-Ogińska po rozpoznaniu w dniu 7 września 2016 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku strony skarżącej o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym, obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych, w sprawie ze skargi A sp. z o.o. z siedzibą w M. na decyzję Dyrektora Izby Celnej we W. z dnia [...] kwietnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie podatku akcyzowego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia oleju napędowego postanawia: umorzyć postępowanie w sprawie przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych.

W sprawie, prawomocnym postanowieniem z dnia 21 września 2015 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu odmówił skarżącej spółce przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. W oparciu o zarządzenie Przewodniczącego Wydziału I z dnia 10 czerwca 2015 r. spółka została ponownie wezwana do uiszczenia wpisu sądowego do skargi. W odpowiedzi na wezwanie pełnomocnik procesowy spółki złożył kolejny wniosek o przyznanie prawa pomocy na urzędowym formularzu.

Zarządzeniem z dnia 5 lutego 2016 r. spółka, za pośrednictwem pełnomocnika procesowego, została wezwana do uzupełnienia braku formalnego wniosku o przyznanie prawa pomocy poprzez podpisanie złożonego formularza urzędowego przez organ uprawniony do reprezentacji spółki lub złożenie prawidłowo podpisanego formularza przez tenże organ spółki, w terminie 7 dni, pod rygorem pozostawienia wniosku o przyznanie prawa pomocy bez rozpoznania.

W odpowiedzi na wezwanie pełnomocnik spółki wskazał, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego wnioski o przyznanie prawa pomocy mogą być podpisywane również przez pełnomocnika.

Zarządzeniem z dnia 7 marca 2016 r. pozostawiono wniosek strony o przyznanie prawa pomocy bez rozpoznania. Natomiast postanowieniem z dnia 7 marca 2016 r. Sąd odrzucił skargę spółki z uwagi na jej nieopłacenie.

Na oba orzeczenia spółka wniosła zażalenia do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W dniu 10 czerwca 2016 r. Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zarządzenie z dnia 7 marca 2016 r. o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania. Sąd drugiej instancji wskazał, że żaden przepis nie wymaga, aby czynności w zakresie ubiegania się o przyznanie prawa pomocy dokonywane były osobiście przez stronę postępowania. Zdaniem Sądu drugiej instancji, po 15 sierpnia 2015 r. zachowuje nadal aktualność uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 maja 2010 r., I OPS 11/09, zgodnie z którą wniosek o przyznanie prawa pomocy składany na urzędowym formularzu może być podpisany także przez pełnomocnika strony.

Oprócz tego postanowieniem z dnia 10 czerwca 2016 r. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie spółki na postanowienie o odrzuceniu skargi. W opinii Sądu drugiej instancji, prawomocne postanowienie sądu o odmowie zwolnienia strony z obowiązku ponoszenia kosztów oraz ponowne wezwanie do uiszczenia należnej opłaty nie zwalniało strony od skutków niezastosowania się do tego wezwania, mimo złożenia kolejnego wniosku w tym przedmiocie. W takich okolicznościach sąd pierwszej instancji był zobligowany do odrzucenia skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zważył, co następuje:

Postępowanie w przedmiocie wniosku o przyznanie prawa pomocy podlegało umorzeniu.

Na wstępie zaznaczyć należy, że złożony przez skarżącą wniosek o zwolnienie od kosztów jest kolejnym takim wnioskiem w sprawie, po wydaniu przez Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu postanowienia z dnia 21 września 2015 r., które stało się prawomocne na skutek oddalenia zażalenia spółki przez Naczelny Sąd Administracyjny. Z kolei w dniu 10 czerwca 2016 r. uprawomocniło się postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego o odrzuceniu skargi spółki. Postanowieniem z dnia 10 czerwca 2016 r. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił bowiem zażalenie spółki na ww. orzeczenie.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Sądu, w sprawie znalazł zastosowanie przepis art. 249a ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm., dalej: p.p.s.a.), zgodnie z którym jeżeli strona cofnie wniosek lub rozpoznanie wniosku stało się zbędne, postępowanie w sprawie przyznania prawa pomocy umarza się.

Trzeba zauważyć, że koszty sądowe, tj. wszelkie opłaty sądowe i wydatki, strona jest obowiązana ponosić w toku postępowania. Potwierdza to także treść art. 243 § 1 p.p.s.a., który stanowi, że strona może wnosić o przyznanie prawa pomocy na każdym etapie postępowania. W niniejszej zaś sprawie trudno uznać, że postępowanie nadal się toczy. Należy wskazać, że postępowanie w sprawie zakończyło się z chwilą uprawomocnienia się postanowienie Sądu o odrzuceniu skargi, tj. z dniem 10 czerwca 2016 r. Z tą chwilą przestał ciążyć na stronie obowiązek ponoszenia kosztów sądowych, w związku z czym procedowanie w sprawie o przyznanie prawa pomocy stało się zbędne (zob. postanowienia NSA: z dnia 24 maja 2016 r., I GZ 332/16, I GZ 334/16, I GZ 336/16; z dnia 21 czerwca 2016 r., I GZ 387/16, I GZ 389/16; z dnia 17 czerwca 2016 r., I GZ 388/16; wszystkie w CBOSA).

Oprócz tego należy wskazać, że postępowanie w przedmiocie prawa pomocy było zbędne również z uwagi na to, że strona nie wykazała, aby w sprawie doszło do jakiejkolwiek zmiany stanu majątkowego spółki w kontekście art. 165 p.p.s.a. w zw. z art. 246 § 2 p.p.s.a. Wymaga podkreślenia, że już na wcześniejszym etapie niniejszego postępowania sądowego oceniano sytuację finansową skarżącej spółki w kontekście możliwości partycypowania w kosztach sądowych. Zajmując stanowisko negatywne wobec żądania skarżącej spółki sądy obu instancji podkreślały, że przedłożone dokumenty nie wskazują na złą sytuację finansową spółki. Obecnie rozpatrywany wniosek powiela zaś wcześniejszą argumentację spółki. Nie można zatem uznać, że w sprawie przedstawiono jakiekolwiek nowe okoliczności, które uzasadniałaby zmianę pierwotnie podjętego rozstrzygnięcia.

W tym stanie rzeczy, Sąd uznał, że merytoryczne rozpoznanie wniosku spółki o przyznanie prawa pomocy było zbędne. W konsekwencji postępowanie w tym zakresie podlegało umorzeniu, na podstawie art. 249a p.p.s.a., o czym orzeczono w sentencji.