Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jan Bała (spr.) Sędzia NSA Rafał Batorowicz Sędzia del. WSA Renata Kantecka Protokolant Bogusław Piszko po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2010 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej "H." Spółki z o.o. w G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 27 maja 2009 r. sygn. akt VI SA/Wa 394/09 w sprawie ze skargi "C. B. P." Spółki z o.o. w G. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] sierpnia 2008 r. nr [...] w przedmiocie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w W. do ponownego rozpoznania

Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem z dnia 27 maja 2009 r., sygn. akt VI SA/Wa 394/09, po rozpoznaniu sprawy ze skargi C. B. P. Sp. z o.o. z siedzibą w G. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] sierpnia 2008 r. nr [...] w przedmiocie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy "C. B.", uchylił zaskarżoną decyzję oraz stwierdził, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.

Sąd orzekał w następującym stanie sprawy. W dniu [...] sierpnia 2006 r. do Urzędu Patentowego RP wpłynął sprzeciw H. Sp. z o.o. z siedzibą w G. wobec udzielenia prawa ochronnego na słowny znak towarowy C. B. [...] na rzecz U. T., R. T., R. W. – C. B. I. s.c. z siedzibą w G. – obecnie C. B. P. Sp. z o.o. z siedzibą w G. (decyzja z dnia [...] listopada 2005 r.). Sporny znak towarowy został udzielony na m.in.: preparaty kosmetyczne i farmaceutyczne do pielęgnacji skóry.

W uzasadnieniu sprzeciwu wskazano, iż udzielenie prawa ochronnego na ten znak towarowy nastąpiło z naruszeniem z art. 129 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 oraz art. 131 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawa własności przemysłowej (t.j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późn. zm. – dalej jako p.w.p.), ponieważ sporny znak towarowy nie ma dostatecznych znamion odróżniających oraz jest sprzeczny z porządkiem publicznym i dobrymi obyczajami.

Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej decyzją z dnia [...] sierpnia 2008 r. orzekł o unieważnieniu prawa ochronnego na znak towarowy C. B. [...].

W uzasadnieniu decyzji organ stwierdził, iż określenie "C. B." ma charakter opisowy względem towarów (usług), dla których znak został przeznaczony. Tym samym oznaczenie to informuje przeciętnego odbiorcę, że zakupując towary – oznaczone znakiem C. B. może spodziewać się towarów (usług) zawierających kolagen.

Zdaniem organu za unieważnieniem spornego prawa ochronnego przemawia również fakt, że przedmiotowy znak zawiera ubogą grafikę, która nie utkwi w pamięci przeciętnego odbiorcy. W konsekwencji oznaczenie nie wskazuje pochodzenia z konkretnego źródła, w tym wypadku od uprawnionego. Jednocześnie organ uznał, że polskim odpowiednikiem słowa "b." jest "p.", co w sposób bezpośredni wskazuje, iż produkty, w stosunku do których przeznaczane jest przedmiotowe oznaczenie, mają prowadzić do uzyskania "p. z k.".

Urząd Patentowy stwierdził również, że utrzymanie ochrony spornego prawa wyłącznego na rzecz jednego podmiotu, prowadziłoby do nieuzasadnionej monopolizacji oznaczenia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny uwzględniając skargę C. B. P. Sp. z o.o. z siedzibą w G. podkreślił, iż Urząd Patentowy RP wydając zaskarżoną decyzję był związany rygorami procedury administracyjnej, określającej jego obowiązki w zakresie sposobu przeprowadzenia postępowania, a następnie końcowego rozstrzygnięcia sprawy (art. 256 § 1 p.w.p.) Zdaniem Sądu, organ administracji był obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i ocenić cały materiał dowodowy (art. 7, 77 i 80 k.p.a.) oraz uzasadnić swoje rozstrzygnięcie według wymagań określonych w przepisach art. 107 § 3 k.p.a.. W ocenie Sądu, zaskarżona decyzja nie spełniła omówionych wyżej kryteriów.

Sąd I instancji zwrócił uwagę na okoliczność, iż przedmiotowy znak towarowy w oryginale decyzji (jak też w odpisach) jest odtworzony jako czarno-biały, a zatem pozbawiony został elementów kolorystycznych takich, w których został zarejestrowany. Natomiast z decyzji przyznającej prawo ochronne na znak C. B. wynika, że zastrzeżono kolory: szary, niebieski i różowy. Zdaniem Sądu powyższa okoliczność świadczy o tym, że Urząd Patentowy dokonał oceny innego znaku towarowego, niż znak zarejestrowany. W ocenie Sądu powstałą wątpliwość pogłębia fakt, że w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji nie ma żadnej wzmianki o kolorystyce analizowanego znaku towarowego, co mogłoby ewentualnie usunąć powstały stan niepewności co do zakresu badania znaku dokonanej przez organ. Oznacza to, że w rzeczywistości organ nie rozpoznał istoty sprawy, co z kolei nie pozwala na pełne skontrolowanie legalności zaskarżonej decyzji.

Odnosząc się natomiast do poruszanej w skardze kwestii rejestracji nr [...] przedmiotowego znaku towarowego jako znaku towarowego Wspólnoty na obszar Unii Europejskiej, Sąd pierwszej instancji zaznaczył, że wspólnotowy znak towarowy podlega własnej autonomicznej regulacji, która jest samodzielnym źródłem prawa, odrębnym od regulacji prawa krajowego państw członkowskich.

Od powyższego wyroku H. Sp. z o.o. z siedzibą w G. złożyła skargę kasacyjną. Zaskarżając ten wyrok w całości, wniosła o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w W., a także o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono, na podstawach określonych w art. 174 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej: p.p.s.a.:

1) naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy (art. 174 pkt 2 p.p.s.a.), a mianowicie:

a) naruszenie art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm. - dalej jako p.u.s.a.) i art. 3 § 2 p.p.s.a. polegające na przyjęciu przez WSA błędnego stanu faktycznego sprawy, co doprowadziło do błędnego zastosowania przez WSA przepisu art. 8 k.p.a. oraz art. 129 ust. 1 i ust 2 pkt 2 p.w.p.,

b) naruszenie art. 1 § 2 p.u.s.a. i art. 3 § 2 p.p.s.a. polegające na zaniechaniu przez WSA obowiązku kontroli decyzji Urzędu Patentowego zaskarżonej skargą do WSA, co doprowadziło do fragmentarycznej oceny przez Sąd przedmiotu sprawy i treści decyzji,

c) naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) p.p.s.a. poprzez błędne zastosowanie oraz art. 151 p.p.s.a. poprzez niezastosowanie, co doprowadziło do uwzględnienia skargi i uchylenia zaskarżonej nią decyzji Urzędu Patentowego,

2) naruszenie prawa materialnego (art. 174 pkt 1 p.p.s.a.), a mianowicie naruszenie art. 129 ust. 1 i 2 pkt 2 p.w.p. przez jego błędne zastosowanie wyrażające się w przyjęciu, iż dla oceny informacyjnego charakteru znaku towarowego [...] niezbędna jest ocena kolorystyki znaku i kroju użytych w nim liter.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej wskazano na, zdaniem kasatora, całkowicie dowolne i błędne ustalenie faktyczne poczynione przez Sąd I instancji, wyrażające się w przekonaniu, iż Urząd Patentowy wydając decyzję w sprawie o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy dokonał oceny innego znaku, aniżeli znak będący przedmiotem ww. prawa. Podkreślono, iż nie ulega wątpliwości jakiego znaku towarowego dotyczył sprzeciw i jakiego znaku towarowego dotyczyła podjęta przez Urząd Patentowy decyzja o jego unieważnieniu. Zdaniem kasatora znak ten został wystarczająco zindywidualizowany poprzez wskazanie numeru rejestracji [...]. Wskazano, iż przedstawienie w uzasadnieniu decyzji znaku w czarno-białych barwach miało na celu jedynie wskazanie na element słowny znaku jako elementu, który ma charakter dominujący i stanowi oznaczenie rodzajowe dla niniejszego znaku. Jednocześnie, w ocenie wnoszącego skargę kasacyjną, odtworzenie wyglądu znaku towarowego nie jest elementem decyzji o unieważnieniu prawa ochronnego na ten znak towarowy.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna zasługuje na uwzględnienie.

Skarga ta została oparta na obydwu podstawach wymienionych w art. 174 p.p.s.a.

Zarzucając naruszenie prawa materialnego kasator powołał się na błędne zastosowanie przez Sąd I instancji art. 129 ust. 1 i 2 pkt 2 p.w.p. Rzecz jednak w tym, że w przedmiotowej sprawie Sąd I instancji tego przepisu nie stosował, gdyż uchylił zaskarżoną decyzję wyłącznie z powodu naruszenia przez organ przepisów art. 7, 77, 80 oraz art. 107 § 3 k.p.a.

Zauważyć przy tym należy, że niewłaściwe zastosowanie przepisów prawa materialnego, tzw. błąd subsumcji, to wadliwe uznanie, że ustalony w sprawie stan faktyczny odpowiada hipotezie określonej normy.

Tymczasem Sąd I instancji uznał, iż organ dokonał wadliwych ustaleń faktycznych, gdyż dokonał oceny innego znaku niż znak zarejestrowany. Z kolei kasator zarzuca, iż to Sąd I instancji dokonał wadliwej oceny stanu faktycznego. Na takim etapie postępowania trudno jest zatem mówić o prawidłowym, czy też nie zastosowaniu przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego.

Zasługują natomiast na uwzględnienie zarzuty skargi kasacyjnej dotyczące naruszenia przez Sąd I instancji przepisów postępowania, gdyż to uchybienie mogło mieć wpływ na wynik sprawy (art. 174 pkt 2 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a.).

Przede wszystkim nie można podzielić poglądu Sądu I instancji, iż Urząd Patentowy dokonał oceny innego znaku niż znak zarejestrowany.

Podnoszona zaś przez Sąd I instancji okoliczność, iż sporny znak towarowy na oryginale zaskarżonej decyzji (jak też w jej odpisach) był odtworzony jako czarno-biały, a zatem pozbawiony elementów kolorystycznych takich, w których został zarejestrowany (zastrzeżono kolory: szary, niebieski i różowy), jest bez znaczenia dla sprawy. Zaskarżona decyzja została bowiem wydana na skutek sprzeciwu wobec udzielenia prawa ochronnego na sporny znak towarowy nr [...] decyzją z dnia [...] listopada 2005 r. W tej ostatniej decyzji zastrzeżono zaś wyżej wymienione kolory, a znak został odtworzony w tych kolorach.

Rozpoznając sprzeciw UP odniósł się do tej właśnie decyzji oraz dokonanych w niej ustaleń, a zatem nie zachodziła konieczność ponownego odtwarzania tego znaku, skoro znak ten był wystarczająco zindywidualizowany. Nie można przy tym pomijać, iż przy rozpoznawaniu sprzeciwu wobec decyzji UP o udzieleniu prawa ochronnego na znak towarowy, przedmiotem postępowania jest właśnie ta decyzja. Cały zatem materiał dowodowy zawarty w aktach sprawy dotyczącej udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy stanowi integralną część materiału dowodowego związanego z unieważnieniem tego prawa na skutek złożonego sprzeciwu.

Nie można też podzielić stanowiska Sądu I instancji, iż w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji nie ma żadnej wzmianki o kolorystyce analizowanego znaku, co mogłoby ewentualnie usunąć powstały stan niepewności co do zakresu badań znaku dokonanej przez organ.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji UP podniósł m.in., iż (...) Powyższego nie zmienia argumentacja uprawnionego, iż sporne oznaczenie posiada osiem (z dziewięciu) elementów odróżniających, gdyż zgodnie z judykaturą jak i utrwaloną literaturą przedmiotu należy uwzględnić ogólne wrażenie jakie oznaczenie wywołuje na odbiorcy, tym bardziej iż kieruje się on przy wyborze jedynie pewnymi przewodnimi elementami oznaczenia (...)", a "(...) wyszukiwanie "na siłę" przez Uprawnionego jak największej ilości elementów dystynktywnych (osiem z dziewięciu) w spornym oznaczeniu jest nie tylko sprzeczne z doktryną, ale przede wszystkim nie stanowi o dystynktywności znaku jako całości (...)".

Stanowisko uprawnionego w tym zakresie zostano przedstawione w piśmie procesowym z dnia [...] lutego 2008 r. (k. 58 i następne), w którym to piśmie uprawniony wskazał na 8 elementów odróżniających, w tym w punktach 7–9 powołał się na kolorystykę spornego znaku. Tak więc Urząd Patentowy odnosząc się do treści tego pisma wziął również pod uwagę kolorystykę znaku.

W toku ponownego rozpoznania sprawy Sąd I instancji oceni, czy w okolicznościach niniejszej sprawy UP miał podstawy do unieważnienia prawa ochronnego na sporny znak towarowy na podstawie art. 129 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 p.w.p. W szczególności zaś, czy znak ten mógł służyć w obrocie do wskazania jedynie rodzaju towaru – kolagenu, jak to ustalił organ (art. 129 ust. 2 pkt 2 p.w.p.) oraz czy i jakie znaczenie do przyjęcia dostatecznych znamion odróżniających (art. 129 ust. 1 pkt 2 p.w.p.) miała grafika oraz zastrzeżona kolorystyka tego znaku.

Z przytoczonych powodów Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w wyroku na mocy art. 185 § 1 p.p.s.a.