Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Ewa Marcinkowska Sędzia WSA Iwona Dąbrowska Sędzia WSA Ewa Pisula - Dąbrowska (spr.) Protokolant Referent – stażysta Eliza Kusy po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 października 2011 r. sprawy ze skargi S. O. na bezczynność Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w przedmiocie wniosku z dnia [...] stycznia 2011 r. o udostępnienie informacji publicznej 1. zobowiązuje Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej do rozpatrzenia wniosku S. O. z dnia [...] stycznia 2011 r. w terminie 14 dni od daty doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami administracyjnymi, 2. zasądza od Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Warszawie na rzecz S. O. kwotę 100 zł (sto złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

S. O. wnioskiem z dnia [...] stycznia 2011 r. zwrócił się do Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w W. (zwany dalej IMiGW) o udostępnienie informacji publicznej – umów porozumień podpisanych przez IMiGW ze wszystkimi podmiotami w ramach sprzedaży usług i danych za okres lipiec 2010 r. – grudzień 2010 r.

W odpowiedzi na powyższy wniosek pismem z dnia [...] stycznia 2011 r. IMiGW poinformował wnioskodawcę, że żądane informacje nie stanowią informacji publicznej, w rozumieniu art. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej i żądane informacje nie zostaną udostępnione.

S. O. nie zgodził się z tą oceną i działania IMiGW, polegające na odmowie udzielenia mu informacji publicznej uczynił przedmiotem skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Wnosząc o zobowiązanie IMiGW do dokonania czynności w zakresie udostępnienia mu informacji publicznej, zarzucił organowi naruszenie art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP.

W uzasadnieniu skargi podkreślił, że wnioskował o informację o działalności podmiotu publicznego zgodnie z brzmieniem art. 61 ust. 1 Konstytucji. Wskazał, że artykuł 61 Konstytucji pozwala wyprowadzić samoistną normę, którą zgodnie z art. 8 Konstytucji stosuje się bezpośrednio. Zgodnie zaś z art. 61 ust. 4 Konstytucji, ustawy mają regulować tryb dostępu do informacji. Skarżący podniósł nadto, że Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wykonuje zadania państwa i dlatego podlega przepisowi art. 61 Konstytucji RP. Twierdził, że działania IMiGW, w tym "podpisywanie umów na udostępnianie informacji publicznej, są zadaniami publicznymi".

W odpowiedzi na skargę Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wniósł o jej oddalenie. Twierdził, że żądane przez skarżącego informacje nie stanowią informacji publicznej w rozumieniu przepisu art. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Wyjaśnił, że realizuje zadania państwa w zakresie osłony meteorologicznej. Wskazał, że Prawo wodne w art. 102 i następnych określa cele i zadania państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej. Wśród zadań nie ma obowiązku wymiany danych z uczelniami, a tym bardziej obowiązku ich komercyjnego rozpowszechniania, a o takie informacje zwrócił się skarżący. IMiGW wyjaśnił też, że nie realizuje zadań władzy publicznej. Wskazał, że żądane przez skarżącego informacje nie byłyby udostępnione również w przypadku uznania ich za informację publiczną z tego względu, iż stanowią one tajemnicę przedsiębiorstwa (art. 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej). Podkreślił, iż Prawo wodne, jako ustawa szczególna i regulująca dostęp (w art. 110) do danych standardowych stanowi lex specialis w stosunku do ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Skarga zasługiwała na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym stosownie do § 2 art. 1 powołanej ustawy, kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Niniejsza sprawa dotyczy bezczynności, a zatem takiej sytuacji, w której jedna ze stron twierdzi, że organ do którego się zwróciła o rozpatrzenie sprawy był zobowiązany do wydania decyzji lub aktu lub podjęcia czynności. W sprawach, w których przepisy prawa materialnego określają wprost kiedy, w jakich sytuacjach organ zobowiązany jest do wydania decyzji lub aktu, rozstrzygnięcie sprawy o bezczynność nie nasuwa większych trudności. Proste zestawienie treści przepisu prawa z faktem, iż nie została wydana decyzja lub akt, o którym mowa w art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), pozwala bez większego trudu na stwierdzenie czy dany organ popadł w bezczynność, czy też zarzutu bezczynności nie można mu przypisać. Z bezczynnością mamy bowiem do czynienia, gdy organ bądź podmiot zobowiązany do wydania decyzji lub aktu w ustawowym terminie tego nie czyni.

Na kanwie ustawy o dostępie do informacji publicznej wobec faktu, iż pojęcie informacji publicznej nie zostało zdefiniowane ostro (art. 1 i art. 6 ustawy o dostępie do informacji publicznej) rozpoznanie każdej sprawy o bezczynność jest skomplikowane o tyle, że jest dwuetapowe, a mianowicie: po pierwsze wymaga każdorazowo zdefiniowania, zakwalifikowania, z jakim roszczeniem (żądaniem) strona występuje. A mianowicie, czy z żądaniem udzielenia informacji o stanie sprawy, o sposobie jej załatwienia, czy z żądaniem informacyjnym, w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej. A zatem, aby mogło dojść do rozstrzygnięcia sprawy o bezczynność na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej, warunkiem niezbędnym pierwszym (sine qua non) jest dokonanie za każdym razem kwalifikacji wniosku pod kątem, czy zawiera żądanie informacyjne w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej. Kwalifikacji takiej Sąd dokonuje w oparciu o ustawę o dostępie do informacji publicznej. Dopiero merytoryczna ocena żądania strony przez pryzmat ustawy o dostępie (...) pozwala de facto stwierdzić, czy w sprawie o bezczynność ma zastosowanie ustawa o dostępie do informacji publicznej. Przesądzenie (uznanie), że w sprawie będą miały zastosowanie przepisy, dotyczące informacji publicznej pozwala na przejście do drugiego etapu skargi, to jest do stwierdzenia, czy w sprawie występuje bezczynność. Dwuetapowość spraw o bezczynność w zakresie informacji publicznej przesądza o specyfice tych spraw. Ta specyfika wynika z konieczności dokonania merytorycznej oceny wniosku informacyjnego, kwalifikacji żądania informacyjnego, przez pryzmat ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz przepisów prawa materialnego, którego wnioski dotyczą, a które regulują daną materię. Dopiero łączna wykładnia tych przepisów, w zestawieniu z treścią wniosku o udostępnienie informacji publicznej, pozwala na odpowiedź, czy zgłoszone żądanie informacyjne należy do kategorii żądań, które można zakwalifikować jako informację publiczną, to jest, o których można powiedzieć, że stanowią informację publiczną w rozumieniu art. 1 i 6 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W myśl art. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie. Artykuł 6 ustawy o dostępie (...) wymienia zaś kategorie informacji publicznej, które na mocy prawa podlegają udostępnieniu. Przy czym nie jest to zamknięty katalog kategorii, co wynika z treści tego przepisu. Do definicji informacji publicznej odniósł się także Naczelny Sąd Administracyjny stwierdzając, iż za taką należy uznać informację wytwarzaną przez władze publiczne oraz osoby pełniące funkcje publiczne oraz inne podmioty, które wykonują funkcje publiczne lub gospodarują mieniem publicznym.

Przechodząc na grunt rozpoznawanej sprawy, stwierdzić należy, iż żądanie sformułowane we wniosku skarżącego z dnia [...] stycznia 2011 r. należy zakwalifikować jako żądanie z kategorii informacji publicznej w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W ocenie Sądu umowy i porozumienia IMiGW w ramach sprzedaży usługi danych za okres: lipiec 2010 – grudzień 2010 zawarte z innymi podmiotami stanowią informację publiczną. Dotyczą bowiem działalności Instytutu, wykonującego zadania publiczne (ze środków publicznych), są rodzajem informacji o sposobie realizacji zadań publicznych, prowadzeniu spraw, gospodarowaniu tymi środkami. A zatem są informacją publiczną w rozumieniu art. 1 i art. 6 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W ocenie Sądu w rozpoznawanej sprawie spełniony został zakres podmiotowy stosowania ustawy o dostępie do informacji publicznej, gdyż Instytut Meteorologii na gruncie tej regulacji jest podmiotem zobowiązanym do udzielania informacji publicznej, będącej w jej posiadaniu (art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy).

W tym miejscu przywołać należy pogląd zawarty w uzasadnieniu wyroku NSA z dnia 7 grudnia 2010r., sygn. akt I OSK 1774/10, który to pogląd Sąd w pełni uznaje za własny. W motywach uzasadnienia Naczelny Sąd Administracyjny zwracał uwagę, że ustawodawca, formułując w art. 61 Konstytucji zasadę "prawa do informacji", wyznaczył tym samym podstawowe reguły wykładni tego uprawnienia. Jeżeli bowiem stanowi ono prawo konstytucyjne, to ustawy określające tryb dostępu do informacji powinny być interpretowane w taki sposób, aby gwarantować obywatelom i innym osobom i jednostkom szerokie uprawnienia w tym zakresie, a wszelkie wyjątki winny być rozumiane wąsko. Oznacza to stosowanie w odniesieniu do tych ustaw takich zasad wykładni, które sprzyjają poszerzaniu, a nie zawężaniu obowiązku informacyjnego (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 listopada 2003 r. o sygn. akt II SAB 199/03, niepubl.).

Podkreślić należy, iż Naczelny Sąd Administracyjny w swoim orzecznictwie przyjął bardzo szerokie pojęcie informacji publicznej i sprawy publicznej. Stwierdził bowiem, że może być ona wyodrębniana zarówno na podstawie kryterium podmiotowego, jak i przedmiotowego. Uznał w związku z tym, że informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona przez szeroko rozumiane władze publiczne oraz osoby pełniące funkcje publiczne, a także inne podmioty, które tę władzę realizują. Taki charakter będą miały również opinie prawne, ekspertyzy niewytworzone przez podmioty publiczne, lecz odnoszące się do tych podmiotów. Stąd informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona lub odnosząca się do władz publicznych, a także wytworzona lub odnosząca się do innych podmiotów, wykonujących funkcje publiczne, w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 października 2002 r. o sygn. akt II SA 181/02, II SA 1956/02 i II SA 2036-2037/02, niepubl.).

Bezsporne w sprawie jest, iż Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Warszawie nie udzielił skarżącemu informacji zgodnie z jego wnioskiem ani też nie wydał decyzji odmownej, a zatem pozostaje w bezczynności. Dlatego też Sąd zobowiązał organ do załatwienia wniosku S. O. z dnia [...] stycznia 2011 r. bądź przez udzielenie stosownej informacji, bądź wydanie decyzji o odmowie, zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy, co umożliwi stronie wykorzystanie przysługujących jej środków prawnych.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 149 ww. ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz art. 1 ust. 1 i art. 4 ust. 1 pkt 1, art. 6 ust. 1 pkt 3 lit. d i pkt 4 lit. c ustawy o dostępie do informacji publicznej, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł, jak w sentencji wyroku.

O kosztach orzeczono zgodnie z art. 200 powołanej ustawy.