Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dotacje na pokrycie bieżących kosztów są wolne od podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 21 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych /Dz.U. 1993 nr 106 poz. 482 ze zm./.

Na wstępie należy stwierdzić, że spór pomiędzy organami podatkowymi a podatnikiem w rozpatrywanej sprawie na gruncie bezspornego stanu faktycznego sprowadza się do interpretacji prawa. Podatnik Gminny Zakład Komunalny i Ochrony Środowiska z siedzibą w G. będący jednostką samofinansującą - zakładem budżetowym skorzystał z dotacji z budżetu Gminy G. Środki pieniężne z otrzymywanej dotacji podatnik przeznaczył na finansowanie bieżącej działalności. Jednocześnie powyższą kwotę dotacji otrzymanej na zrównoważenie planu finansowego podatnik zakwalifikował jako dochody zwolnione od opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 21 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na gruncie tego stanu faktycznego istota sporu sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy podatnik prawidłowo zakwalifikował dochody z dotacji jako dochody zwolnione od podatku, co zakwestionowały organy podatkowe.

Według art. 17 ust. 1 pkt 21 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wolne od podatku są dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia /z zastrzeżeniem pkt 14 - co nie ma zastosowania w sprawie/ otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków związanych z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami.

Jest zatem kwestią prawną, czy tylko dotacje wydane na cele inwestycyjne, jak chcą organy podatkowe, są wolne od podatku, czy też również dotacje na pokrycie bieżących kosztów, zgodnie ze stanowiskiem podatnika.

Przy rozstrzyganiu tych wątpliwości prawnych należy mieć na uwadze, że w razie wątpliwości interpretacyjnych przepisów prawa podatkowego, zasadą jest ścisła interpretacja tych przepisów.

W tej sytuacji przy ustalaniu treści cyt. przepisu art. 17 ust. 1 pkt 21 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, należy posługiwać się głównie wykładnią gramatyczną, bez odwoływania się do wykładni celowościowej, a zatem zawarte tam unormowanie podlega wykładni ścisłej. Stosując taką metodę wykładni, należy kierować się znaczeniem słów języka etnicznego oraz tym, że ustawodawca racjonalnie używał takich a nie innych słów. Wykładnia językowa jest bowiem punktem wyjścia dla wszelkiej wykładni prawa, a także zakreśla jej granice w ramach możliwego sensu słów zawartych w tekście prawnym.

Uwzględniając powyższe zasady przy wyjaśnianiu przedstawionych wątpliwości prawnych, należy zauważyć, iż w treści art. 17 ust. 1 pkt 21 ustawy zapisano "dotacje (...) otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków (...)". Dlatego konieczne staje się odwołanie do językowego znaczenia tego wyrazu "albo". Zgodnie ze "Słownikiem poprawnej polszczyzny" Wydawnictwo Naukowe PWN - Warszawa, po redakcją W. Doroszewskiego, "albo" jest spójnikiem łączącym zdania lub człony i wyrażającym możliwą wymienność albo wzajemne wyłączenie się zdań równorzędnych lub części zdania.

Uwzględniając powyższą definicję, należy przy stosowaniu wykładni językowej stwierdzić, że ustawodawca w cyt. art. 17 ust. 1 pkt 21 jako wolne od podatku przyjął dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane po pierwsze na pokrycie kosztów - jak uczynił to skarżący albo po drugie jako zwrot wydatków związanych z otrzymywaniem, zakupem (...), traktując te sytuacje równorzędnie i wymiennie.