drukuj    zapisz    Powrót do listy

6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami, Administracyjne postępowanie, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Oddalono skargę, VIII SA/Wa 826/17 - Wyrok WSA w Warszawie z 2018-03-15, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

VIII SA/Wa 826/17 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2018-03-15 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2017-10-30
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Iwona Owsińska-Gwiazda /przewodniczący sprawozdawca/
Justyna Mazur
Renata Nawrot
Symbol z opisem
6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami
Hasła tematyczne
Administracyjne postępowanie
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2017 poz 978 art. 12 ust. 1 i ust. 2
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami.
Dz.U. 1997 nr 88 poz 553 art. 233; art. 42 par. 2;
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny.
Dz.U. 2017 poz 1369 art. 151
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Iwona Owsińska- Gwiazda (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Justyna Mazur, Sędzia WSA Renata Nawrot, Protokolant Sekretarz sądowy Karolina Kaca, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 marca 2018 r. w Radomiu sprawy ze skargi A. Z. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...]września 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania wtórnika prawa jazdy oddala skargę.

Uzasadnienie

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w R. decyzją z dnia [...] września 2017 roku, nr [...], po rozpoznaniu odwołania A. Z. (dalej: "skarżący"), utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta R. z [...] sierpnia 2017 roku, nr [...] w przedmiocie odmowy wydania wtórnika zatrzymanego prawa jazdy nr [...] w zakresie kategorii nie objętych zakazem sądowym, tj. kat. C, C+E.

Stan faktyczny sprawy przedstawia się w sposób następujący:

Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w R. [...] Wydział Karny

z dnia [...] maja 2016 r. sygn. akt [...] K [...], orzeczono w stosunku do skarżącego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 3 lat, do prowadzenia których uprawnia prawo jazdy kategorii B. Decyzją z dnia [...] sierpnia 2016 r. Prezydent Miasta R. cofnął skarżącemu uprawnienia do kierowania pojazdami kategorii B. Organ wskazał, że skarżący posiadał w dacie popełnienia zabronionego czynu prawo jazdy kategorii B, C, C+E. Prawo jazdy z uwagi na kierowanie przez Skarżącego pojazdem

w stanie nietrzeźwości zostało zatrzymane postanowieniem Prokuratora Rejonowego [...] w R..

Pismem z dnia [...] kwietnia 2017 r. skarżący zwrócił się z wnioskiem do Prezydenta Miasta R. o wydanie wtórnika prawa jazdy nr [...] wydanego w dniu [...] stycznia 2016 r. Wyjaśnił, że wtórnik jest mu niezbędny w sprawie o wydanie karty kierowcy.

Decyzją z dnia [...] maja 2017 r. Prezydent Miasta R. odmówił zwrotu zatrzymanego prawa jazdy. W wyniku złożonego odwołania, rozstrzygnięcie organu

I instancji zostało uchylone przez SKO w R., a postępowanie organu I instancji umorzone. Wyjaśniono, że skoro skarżący wystąpił z wnioskiem o wydanie wtórnika prawa jazdy, to organ nie miał podstaw do wszczynania z urzędu postępowania

w sprawie o zwrot, tym bardziej, że inicjatorem takiego postępowania mógł być jedynie skarżący.

Ponownie rozpoznając sprawę decyzją z dnia [...] sierpnia 2017 r. Prezydent Miasta R. odmówił wydania wtórnika zatrzymanego prawa jazdy nr [...] w zakresie kategorii nie objętych zakazem sądowym, tj. kat. C, C+E. Organ przywołał art. 12 ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy o kierujących pojazdami. Wskazał, że z uwagi na przytoczone przepisy, osobie wobec której został orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych kategorii "B" nie można wydać, zwrócić, ani przywrócić prawa jazdy kategorii C, C+E, w okresie obowiązywania zakazu.

Od powyższej decyzji skarżący złożył odwołanie. Podniósł w nim, że od lutego ubiega się o wydanie wtórnika prawa jazdy. Wyjaśnił, że utracił dokument prawa jazdy, gdyż ten został zatrzymany przez Policje i Prokuraturę i znajduje się w depozycie urzędu. Dodał przy tym, że nie został w stosunku do niego orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów w kat. C i C + E, albowiem ten dotyczył jedynie kat. B. Uważa, że posiadając uprawnienia do kierowania pojazdami w zakresie ww. kategorii ma podstawę do uzyskania żądanego wtórnika prawa jazdy.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w R. decyzją z dnia [...] września 2017 r. utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję w całości.

Organ odwoławczy wskazał, że zgodnie z art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia

5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami,

1. Osoba posiadająca prawo jazdy lub pozwolenie na kierowanie tramwajem jest obowiązana zawiadomić starostę o utracie tego dokumentu, jego zniszczeniu w stopniu powodującym nieczytelność, a także o zmianie stanu faktycznego wymagającego zmiany danych w nim zawartych, w terminie 30 dni od dnia zaistnienia tego zdarzenia.

2. Na wniosek osoby uprawnionej w przypadkach, o których mowa w ust. 1, starosta wydaje, za opłatą, o której mowa w art. 10 ust. 1 lub w art. 16 ust. 1, oraz po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej:

1) wtórnik dokumentu pod warunkiem:

a) złożenia oświadczenia o utracie dokumentu, pod rygorem odpowiedzialności karnej wynikającej z art. 233 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, albo

b) zwrotu zniszczonego dokumentu;

2) nowy dokument pod warunkiem zwrotu dokumentu wymagającego zmiany danych.

Zdaniem organu z analizy treści art. 18 ust. 2 u.k.p. wynika, że organ wydając wtórnik prawa jazdy, w istocie dokonuje fizycznej "wymiany" dokumentu stanowiącego dowód posiadania przez określoną osobę uprawnienia do kierowania pojazdami. Zatem dokument, o jakim mowa w art. 18 ust 2 pkt 1 nie może zawierać żadnych zmian

w porównaniu z dokumentem pierwotnym, także odnośnie poświadczenia posiadania uprawnienia do kierowania pojazdami mechanicznymi. Inaczej rzecz ujmując, wydanie "wtórnika prawa jazdy" to nic innego jak dokonanie "wymiany" prawa jazdy zniszczonego lub utraconego. Z tego względu uznać należy, że wydanie wtórnika prawa jazdy jest czynnością materialno-techniczną, gdyż nie wpływa w żaden sposób na zakres uprawnień lub obowiązków wnioskodawcy. W konsekwencji należy stwierdzić, że art. 18 ust. 2 pkt 1 nie stanowi podstawy prawnej do wydania decyzji administracyjnej. Zaznaczyć jednak należy, że odmowa dokonania czynności materialno-technicznej powinna nastąpić w drodze decyzji administracyjnej. Kolegium podkreśliło, że brak jest podstaw do uwzględnienia żądania wnioskodawcy i wydania wtórnika prawa jazdy. Nie ma bowiem możliwości pozytywnego rozpatrzenia wniosku

w sytuacji kiedy dokument prawa jazdy znajduje się w depozycie Urzędu Miejskiego

w R., z powodu jego uprzedniego zatrzymania przez Prokuratora i orzeczonego następnie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 3 lat w zakresie kategorii B.

W skardze złożonej do Sądu, skarżący wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji przez Prezydenta m. R. i wydanie skarżącemu wtórnika zatrzymanego prawa jazdy nr [...] w zakresie kategorii nie objętych zakazem sądowym tj. kat. C, C+E, bądź jak sugeruje SKO w R. w swojej decyzji "zwrot prawa jazdy w kat. C i C+E" zaskarżonej decyzji zarzucił:

- obrazę prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 978 z póź. zm.) oraz art. 12 ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy

o kierujących pojazdami.

W uzasadnieniu wskazał, że wniosek z dnia 13 lipca 2017 r. o wydanie wtórnika prawa jazdy obejmującego kategorie C i C+E /to jest kategorii nie objętych zakazem sądowym, ani decyzją Prezydenta o cofnięciu uprawnień / - był jasny, wręcz precyzyjny, gdyż określił do czego jest mu potrzebny wtórnik prawa jazdy wg kat. C, C+E; - do złożenia wniosku do Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych o wydanie karty kierowcy do tachografu cyfrowego. Nie występował do Prezydenta M. R.

o przywrócenie uprawnień do prowadzenia pojazdów mechanicznych wg kategorii C

i C+E prawa jazdy, gdyż je aktualnie posiada. Ani Sąd nie zakazał prowadzenia pojazdów mechanicznych wg kategorii C, C+E prawa jazdy, ani organ administracji publicznej - Prezydent - takowych uprawnień mu nie cofnął.

Zdaniem skarżącego art.12 ust. 2 pkt 2 i 3 nie dotyczy jego przypadku. Dotyczy sytuacji - gdy osoba posiada tylko uprawnienia wg kat. B po czym wyrokiem Sądu

i decyzją administracyjną zostanie tych uprawnień pozbawiona na określony: jedno, dwu, trzyletni okres. Następnie osoba ta podejmuje szkolenie, zalicza egzaminy na prawo jazdy kategorii C lub D czy łącznie C i D; po czym występuje do właściwego wydziału komunikacji o wydanie prawa jazdy kategorii C lub D.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna.

Ocena zaskarżonej decyzji przeprowadzona w zakresie wynikającym z art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) i art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.; dalej: "p.p.s.a.") nie potwierdza, aby w toku postępowania administracyjnego uchybiono prawu w sposób uzasadniający uchylenie decyzji.

W ocenie Sądu w zaskarżonej decyzji dokonano prawidłowej wykładni prawa materialnego, organy prawidłowo ustaliły stan faktyczny sprawy i prawidłowo przeprowadzono postępowanie w sprawie. Istotą sporu w tej sprawie jest możliwość wydania skarżącemu wtórnika prawa jazdy kategorii C, C+E z powodu utraty dokumentu w części dot. kategorii B w sytuacji, gdy wobec skarżącego wyrokiem Sądu Rejonowego w R. z dnia [...] maja 2016 r., sygn. akt [...] orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 3 lat, do prowadzenia których uprawnia prawo jazdy kategorii B.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2017 r. poz. 978; dalej: "u.k.p."), zakaz wydawania prawa jazdy obejmuje osobę, w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych - w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu. Treść tego przepisu nie budzi wątpliwości. Ustawodawca nowelizując

z dniem 26 czerwca 2015 r. art. 12 ustawy o kierujących pojazdami wprowadził szeroki zakres skutków, jakie powiązane zostały z nałożeniem na kierowcę zakazu prowadzenia pojazdami mechanicznymi. Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 2 pkt 2 i 3 u.k.p. w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 26 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2014 r. poz. 970), obowiązującym od dnia 25 października 2014 r., zakaz wydawania prawa jazdy stosuje się wprost do osoby ubiegającej się o wydanie lub zwrot zatrzymanego prawa jazdy, a także o przywrócenie uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii C, C+E - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B. Wskazana zmiana w sposób wyraźny poszerzyła katalog przypadków, w których kierowca wobec którego sąd karny orzekł zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych kategorii B, zostaje ograniczony w korzystaniu z uprawnień innych kategorii.

Za taką interpretacją przemawia przede wszystkim wykładnia gramatyczna przywołanych przepisów. Wynika z nich wprost, że osobie, w stosunku do której orzeczono prawomocnie zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych kategorii B nie może być zarówno wydane, jak i zwrócone prawo jazdy, czy przywrócone uprawnienia w zakresie innych kategorii. Jednakże przemawia za tym również wykładnia celowościowa wskazanych przepisów. Celem racjonalnego ustawodawcy było eliminowanie z ruchu drogowego kierowców, którzy stwarzają zagrożenie dla bezpieczeństwa tego ruchu, zwłaszcza prowadząc pojazdy mechaniczne w stanie nietrzeźwości. Prawo administracyjne w tym zakresie działa także prewencyjne, eliminując ewentualne negatywne zachowania kierowców na drogach publicznych (tak: wyrok WSA w Krakowie z dnia13 grudnia 2016 r., sygn. III SA/Kr 1090/16).

Skarżący wskazuje, iż nie ubiega się o przywrócenie uprawnień do prowadzenia pojazdów mechanicznych wg kat. C, C+E bo takowe posiada lecz wskazuje, że kwestionuje jedynie niemożność otrzymania dotychczasowo posiadanego dokumentu prawa jazdy w zakresie tych kategorii. Zdaniem Skarżącego znaczenie słowa "utrata" to także czasowe zatrzymanie przez policję druku prawa jazdy, a nie wszystkich uprawnień.

Wobec powyższego wskazać należy na ugruntowany w orzecznictwie pogląd, oparty na regulacji omawianej ustawy, iż w celu otrzymania wtórnika prawa jazdy niezbędne jest legitymowanie się uprawnieniem do wydania urzędowego dokumentu prawa jazdy. Zakaz wynikający z art. 12 ust. 1 i ust. 2 ustawy o kierujących pojazdami dotyczy bowiem nie tylko wydania prawa jazdy, ale także wszystkich innych czynności organu, których skutkiem byłoby uzyskanie uprawnień do kierowania pojazdami

w okresie i zakresie wynikającym z sądowego zakazu prowadzenia pojazdów określonej kategorii (tak: wyrok NSA z dnia 18 grudnia 2015 r., sygn. I OSK 888/14).

W tym miejscu odnosząc się do argumentacji skargi należy jednak wyjaśnić, że przepis art. 18 ust. 1 ustawy stanowi, że osoba posiadająca prawo jazdy lub pozwolenie na kierowanie tramwajem jest obowiązana zawiadomić starostę o utracie tego dokumentu, jego zniszczeniu w stopniu powodującym nieczytelność, a także o zmianie stanu faktycznego wymagającego zmiany danych w nim zawartych, w terminie 30 dni od dnia zaistnienia tego zdarzenia. Z kolei według art. 18 ust. 2 ustawy na wniosek osoby uprawnionej w przypadkach, o których mowa w ust. 1, starosta wydaje, za opłatą, o której mowa w art. 10 ust. 1 lub w art. 16 ust. 1, oraz po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej:1) wtórnik dokumentu pod warunkiem: a) złożenia oświadczenia o utracie dokumentu, pod rygorem odpowiedzialności karnej wynikającej z art. 233 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2016 r. poz. 1137 i 2138 oraz z 2017 r. poz. 244, 768 i 773) albo b) zwrotu zniszczonego dokumentu; 2) nowy dokument pod warunkiem zwrotu dokumentu wymagającego zmiany danych.

Zdaniem składu orzekającego nie ulega najmniejszej wątpliwości, że utrata dokumentu prawa jazdy a następnie wyrok Sądu Rejonowego o zakazie prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 3 lat z wyłączeniem spod zakazu pojazdów, do których kierowania wymagane są uprawnienia kategorii C, C+E, nie jest utratą dokumentu w rozumieniu art. 18 ust. 1 ustawy. Aby bowiem otrzymać wtórnik prawa jazdy trzeba legitymować się uprawnieniem do wydania urzędowego dokumentu prawa jazdy. Orzeczenie o środku karnym na podstawie art. 42 § 2 k.k wyklucza wydawanie wtórnika. Wydanie wtórnika w sytuacji wydania zakazu sądowego i brzmienia art. 12 ust. 2 ustawy byłoby bowiem obchodzeniem tego ostatniego przepisu.

Dokument prawa jazdy poświadcza tylko uprawnienia, a zatem ma charakter pochodny od uprawnień. Dokument prawa jazdy może uzyskać tylko ten, kto posiada określone uprawnienia. To samo dotyczy wtórnika, będącego kolejnym egzemplarzem tego samego dokumentu. Nie ma przy tym znaczenia, czy uprawnienia te służą stronie w dacie składania wniosku o wydanie wtórnika, czy nie, decyduje moment orzekania

w sprawie. Jeśli zatem na dzień złożenia wniosku strona nie legitymuje się uprawnieniami, to nie może uzyskać stosownego dokumentu, a tym samym jego wtórnika. Taka sytuacja wystąpiła w niniejszej sprawie. Cytowane powyżej przepisy regulują sytuację utraty samego tylko dokumentu, a nie uprawnień, których uzyskanie następuje w szczególny sposób. Tymczasem skarżący utracił uprawnienia, co wykazano powyżej, zatem nie mógł uzyskać wtórnika prawa jazdy. Aby wystąpić

z wnioskiem o wydanie wtórnika prawa jazdy wnioskodawca musi legitymować się ważnym uprawnieniem do kierowania pojazdami. Utrata uprawnień w skutek np. cofnięcia przez organ administracji lub sąd niweczy możliwość skutecznego wystąpienia z takim wnioskiem.

W rozpatrywanej sprawie, skoro aktualne prawo jazdy zostało skarżącemu zatrzymane i to z powodu działań przez niego zawinionych, to nie dysponuje on aktualnym uprawnieniem do kierowania pojazdami, a zatem w obiegu prawnym nie funkcjonuje dokument potwierdzający te uprawnienia, a wobec powyższego nie jest możliwym wydanie jego duplikatu - wtórnika prawa jazdy. Skarżący miał świadomość, że oryginalnego dokumentu prawa jazdy nie utracił w skutek np. zagubienia, zniszczenia itp., lecz zostało ono zatrzymane przez policję, co oznacza, że nie spełniał przesłanek zawartych w cytowanych przepisach, uprawniających do wydania żądanego dokumentu.

Mając na uwadze powyższe, Sąd oddalił skargę - art. 151 p.p.s.a.



Powered by SoftProdukt