Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Paweł Groński po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2014 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi [...] spółki akcyjnej w [...] na decyzję Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego z dnia [...] grudnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia naruszenia przepisów przez przewoźnika kolejowego postanawia: odmówić wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji

[...] S.A. w [...] w dniu 14 lutego 2014 r. wniosła skargę na decyzję Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego – dalej Prezes UTK, z dnia [...] grudnia 2013 r. utrzymującą w mocy decyzję własną z dnia [...] maja 2013 r. znak [...] w przedmiocie stwierdzenia naruszenia przez [...] S.A. w [...] przepisu art. 5 ust. 3 ustawy o transporcie kolejowym polegającego na łączeniu przez [...] S.A. działalności w zakresie przewozów kolejowych z faktycznym wykonywaniem funkcji przypisanych zarządcy infrastruktury kolejowej. Skarżąca wniosła także o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu wniosku argumentowała, że wykonanie zaskarżonej decyzji wiąże się z koniecznością wyzbycia się przez skarżącą majątku określonego przez organ jako infrastruktura kolejowa, co oznacza konieczność przeprowadzenia znacznej restrukturyzacji majątku [...], który to proces jest skomplikowany i kosztowny – kwota rzędu kilku milionów złotych (m.in. koszty utworzenia nowej spółki, zatrudnienia pracowników, urata przez [...] prawa do amortyzacji nierozliczonych nakładów inwestycyjnych na skutek rozwiązania umów dzierżawy z [...]). Zdaniem skarżącej decyzja Prezesa UTK dotknięta jest licznymi wadami, m.in. organ dokonał rozszerzającej wykładni pojęcia infrastruktury kolejowej. Przez okres trwania postępowania przed sądami administracyjnymi skarżąca nie mogłaby korzystać na dotychczasowych zasadach z dużej części majątku związanego z prowadzoną działalnością transportową. Wykonanie zaskarżonej decyzji rodzi realne niebezpieczeństwo uniemożliwienia skarżącej lub co najmniej opóźnienia wykonywania czynności m.in. związanych z załadunkiem i wyładunkiem wagonów, utrzymaniem pojazdów kolejowych lub postoju tych pojazdów, przemieszczaniem i włączaniem pojazdów kolejowych do ruchu po sieci kolejowej. Skarżąca oceniła, że straty wynikające z konieczności wyzbycia się części mienia i braku możliwości kontynuowania działalności na dotychczasowych zasadach są niemożliwe do odzyskania nawet w obliczu późniejszego uwzględniania skargi i uchylenia zaskarżonej decyzji. Ponadto, wobec faktu, że wykonanie zaskarżonej decyzji podlega kontroli Prezesowi UTK, organ ten może z tego tytułu nałożyć na stronę dotkliwą karę pieniężną. Skarżąca podniosła także, że wykonanie zaskarżonej decyzji rodzi niebezpieczeństwo spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Choć ponowne przeniesienie określonych składników majątkowych na [...] można oceniać jako możliwe, to niewątpliwie nastąpiłoby to po dłuższym czasie i przy stosunkowo dużym nakładzie sił i środków. Niemożliwe natomiast do odwrócenia byłyby skutki wynikające z braku możliwości niezakłóconego kontynuowania działalności przewozowej w okresie rozpoznawania sprawy przez Sąd. W ocenie skarżącej nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że ewentualne uwzględnienie przez Sąd skargi skutkować będzie wyeliminowaniem z obrotu prawnego decyzji obligującej [...] do dokonania głębokiej restrukturyzacji majątkowej. Wówczas liczne i kosztowne czynności podejmowane w ramach wykonania decyzji mogą okazać się zbyteczne i pozbawione celu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 61 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm. - dalej p.p.s.a.), zasadą jest, że wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. Sąd natomiast może, na wniosek strony, wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania zaskarżonego aktu lub czynności, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia skarżącemu znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków (art. 61 § 3 p.p.s.a.).

Orzekając o wstrzymaniu lub odmowie wstrzymania zaskarżonego aktu Sąd dokonuje więc oceny, czy w sprawie zaistniały przesłanki określone w art. 61 § 3 p.p.s.a. Ocena ta jest możliwa i w dużym stopniu zależy od argumentacji przedstawionej we wniosku złożonym przez stronę. Oznacza to, że wniosek powinien być wnikliwie uzasadniony. Konieczna jest spójna argumentacja, poparta faktami oraz odnoszącymi się do nich dowodami, które uzasadniają wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu. Nieodzowne jest w jej ramach wykazanie zaistnienia jednej z przesłanek określonych w art. 61 § 3 p.p.s.a., tj. zaistnienia niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (postanowienia: z 25 maja 2004 r., sygn. akt FZ 71/04 i sygn. akt FZ 87/04 oraz z 18 maja 2004 r. sygn. akt FZ 65/04; niepublikowane) przyjmuje się, iż to na stronie ciąży obowiązek uzasadnienia wniosku, a w tym wskazania okoliczności uzasadniających jego uwzględnienie. Sąd administracyjny nie dokonuje żadnych ustaleń faktycznych w sprawie o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji.

W tym miejscu należy podkreślić, że zgodnie z poglądem wyrażonym przez Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 2 czerwca 2004 r., FZ 86/04, niepubl., użycie w art. 61 § 3 p.p.s.a. zwrotów nieostrych wiąże się z koniecznością konkretyzacji zawartej w nich normy ogólnej. Próbę zdefiniowania przesłanki wyrządzenia znacznej szkody podjął NSA w postanowieniu z dnia 20 grudnia 2004 r., GZ 138/04, LEX nr 281811, stwierdzając, że chodzi o taką szkodę (majątkową, a także niemajątkową), która nie będzie mogła być wynagrodzona przez późniejszy zwrot spełnionego świadczenia lub jego wyegzekwowanie ani też nie będzie możliwe przywrócenie rzeczy do stanu pierwotnego. Będzie to miało miejsce w takich wypadkach, gdy grozi utrata przedmiotu świadczenia, który wskutek swych właściwości nie może być zastąpiony jakimś innym przedmiotem, lub gdy zachodzi niebezpieczeństwo poniesienia straty na życiu i zdrowiu. Trudne do odwrócenia skutki to takie prawne lub faktyczne skutki, które raz zaistniałe powodują istotną lub trwałą zmianę rzeczywistości, przy czym powrót do stanu poprzedniego może nastąpić tylko po dłuższym czasie lub przy stosunkowo dużym nakładzie sił i środków (postanowienie NSA z dnia 13 maja 2010 r., II FSK 182/10, niepubl.).

Rozpoznając w podstawie art. 61 § 3 p.p.s.a. wniosek o wstrzymanie wykonania przedmiotu zaskarżenia, sąd nie dokonuje oceny zawartości skargi (postanowienie NSA z dnia 9 lipca 2004 r., FZ 163/04, niepubl.). Niezgodność decyzji z prawem, która jest przedmiotem oceny sądu w toku rozprawy, i ochrona tymczasowa wynikająca z art. 61 p.p.s.a. to dwie różne kwestie. Oparcie wniosku o ochronę tymczasową na niezgodności decyzji z prawem, a zwłaszcza rozstrzygnięcie sądu w tym zakresie, niweczyłoby kontrolę sądową legalności decyzji administracyjnej (por. postanowienie NSA z dnia 28 kwietnia 2005 r., II OZ 184/05, LEX nr 302251).

Z uwagi na powyższe należało stwierdzić, że nie zaistniały podstawy do wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji. Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela pogląd wyrażony przez Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 1 sierpnia 2012 r., sygn. akt II OZ 664/12, iż samo powołanie się na konsekwencje w sferze finansowej nie uprawnia do oceny, iż wykonanie kwestionowanej decyzji skutkować może wyrządzeniem stronie znacznej szkody w rozumieniu art. 61 § 3 p.p.s.a. Dla spełnienia przesłanki warunkującej wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji konieczne jest wykazanie, że uszczuplenie majątkowe będzie "znaczne" dla strony skarżącej. Sąd nie może domniemywać, że wykonanie określonego w zaskarżonej decyzji obowiązku wiąże się z zainwestowaniem kwoty, która będzie dla spółki znacząca w kontekście jej ogólnej sytuacji majątkowej. Ogólnikowe twierdzenia strony zawarte we wniosku nie stanowią wystarczającej podstawy pozwalającej uznać, iż wykonanie zaskarżonej decyzji spowoduje po stronie spółki powstanie trudnych do odwrócenia skutków lub znacznej szkody. Także wskazane przez skarżącą spółkę potencjalne trudności w wykonywaniu działalności przewozowej automatycznie nie determinują istnienia niebezpieczeństwa wyrządzenia spółce znacznej szkody, czy też wystąpienia trudnych do odwrócenia skutków.

Trzeba również podkreślić, że na etapie oceny wniosku o udzielenie ochrony tymczasowej w oparciu o art. 61 § 3 p.p.s.a. Sąd nie bada sprawy co do jej istoty, a dokonanie przez Sąd takiej oceny byłoby przedwczesne i niweczyłoby merytoryczną kontrolę zaskarżonej decyzji. W ocenie Sądu zarzuty wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji sprowadzają się do kwestionowania prawidłowości decyzji i prawidłowości postępowania przed Prezesem UTK, a także celowości wydanej decyzji, co nie stanowi spełnienia przesłanek wstrzymania wykonania, o których mowa w art. 61 § 3 p.p.s.a.

W przedmiotowej sprawie nie można również pominąć tego, że zaskarżona decyzja (stwierdzająca naruszenia art. 5 ust. 3 ustawy o transporcie kolejowym) została wydana w celu zabezpieczenia interesu społecznego, jakim niewątpliwie jest zapewnienie jakości i konkurencyjności transportu kolejowego, w szczególności poprzez zapewnienie niedyskryminującego i równego traktowania przewoźników kolejowych w dostępie do infrastruktury kolejowej.

Ze wszystkich powyższych względów należało stwierdzić, że wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji nie zasługuje na uwzględnienie.

Mając na względzie powyższe, na podstawie art. 61 § 3 p.p.s.a, Sąd orzekł, jak w sentencji postanowienia.