Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jerzy Dudek, Sędzia NSA Maria Wieczorek-Zalewska (sprawozdawca),, Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski, Protokolant Referent Marzena Okoń, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 14 lutego 2013 r. sprawy ze skargi Z. S. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] nr [...] w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej oddala skargę.

Pismem z dnia 18 października 2012 r., nr [..], Z. S. zwrócił się do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego z żądaniem udostępnienia informacji publicznej w zakresie wskazania zestawienia podatników, którzy zadeklarowali przekazanie 1% podatku dochodowego od osób fizycznych dla Fundacji na Rzecz Niesienia Pomocy Pracownikom Wymiaru Sprawiedliwości w okresie od 1 października 2004 r. do 30 czerwca 2012 r. Żądanie uzasadnił względami edukacyjno – poznawczymi.

Decyzją z dnia [...] października 2012 r., wydaną na podstawie art. 16 i art. 5 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2001 r. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego odmówił Z. S. udostępnienia informacji z uwagi na objęcie żądanych danych tajemnicą skarbową.

Odwołanie od tej decyzji wniósł Z. S., podnosząc, iż informacje o rozdysponowaniu podatku na cele organizacji pożytku publicznego nie są objęte tajemnicą, a podlegają obowiązkowemu upublicznieniu, z jednoczesnym powiadomieniem właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Zdaniem odwołującego, tego rodzaju informacje nie mogą podlegać ograniczeniu jawności na podstawie art. 293 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm., dalej o.p.), gdyż wprawdzie kiedyś były ochronionymi tajemnicą skarbową danymi zawartymi w deklaracji podatkowej konkretnego podatnika, jednakże po zaakceptowaniu przez administrację podatkową wskazania podatnika o przeznaczeniu części (1%) daniny publicznej na określony cel pożytku publicznego - stały się jawną informacją publiczną.

Decyzją z dnia [...] listopada 2012 r., nr [...], Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia podniósł, że stosownie do dyspozycji art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu oraz ponownemu wykorzystywaniu na zasadach i w trybie w niej określonych. Jednakże, zgodnie z art. 5 ust. 1 tej ustawy, prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych.

Organ podkreślił, że w przedmiotowej sprawie żądanie udostępnienia wykazu podatników, którzy wskazali w swoim zeznaniu wybraną przez siebie organizację pożytku publicznego bezsprzecznie naruszyłoby art. 293 i 299 o.p., gdyż, zgodnie z art. 293 § 1 o.p., indywidualne dane zawarte w deklaracji oraz innych dokumentach składanych przez podatników, płatników lub inkasentów objęte są tajemnicą skarbową. Przez deklaracje rozumie się także zeznania, co wynika wprost z art. 3 pkt 5 o.p.

Zdaniem organu odwoławczego, tajemnica skarbowa - zgodnie z art. 293 § 1 o.p., obejmuje indywidualne dane zawarte w deklaracjach oraz innych dokumentach składanych przez podmioty określone przez prawo, a także dane zawarte w dokumentach, którymi dysponują organy podatkowe. Objęcie tych materiałów tajemnicą skarbową oznacza nie tylko ograniczenie możliwości ich wykorzystywania przez podmioty nimi dysponujące, lecz także prowadzi do zawężenia kręgu podmiotów, którym można udostępnić dane zawarte w tych materiałach. Są nimi, bowiem jedynie podmioty ściśle określone przez przepisy Ordynacji podatkowej (B. Adamiak, J. Borkowski, R. Mastalski, J. Zubrzycki, Ordynacja podatkowa. Komentarz 2007, Wrocław 2007, s. 1089).

Organ wskazał następnie, że jedynym odstępstwem w zakresie udostępniania danych osoby przekazującej 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego jest sytuacja, gdy podatnik wyraził zgodę na przekazanie organizacji pożytku publicznego danych takich jak imię, nazwisko, adres oraz wysokość kwoty. Dane te, zgodnie z art. 45c ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, we wrześniu roku następującego po roku podatkowym, przekazuje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby organizacji pożytku publicznego. Podkreślić należy, że dane te organizacja otrzymuje tylko pod warunkiem, że podatnik wyraził na to zgodę. Dane nie mogą być udostępniane innym podmiotom, poza wymienionymi w art. 298 i 299 Ordynacji podatkowej.

Odnośnie do twierdzenia odwołującego, iż informacje o rozdysponowaniu podatku na cele organizacji pożytku publicznego nie są objęte tajemnicą, a nawet podlegają obowiązkowemu upublicznieniu, organ wyjaśnił, iż Minister Finansów rokrocznie podaje do publicznej wiadomości kwoty przekazanego 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego. Informacja ta zawiera wykaz wszystkich organizacji i kwot przekazanych tym organizacjom za rok podatkowy.

W świetle przedstawionych okoliczności faktycznych i prawnych sprawy organ odwoławczy uznał, że wniosek Z. S. obejmował informację, której udostępnienie wiązałoby się z naruszeniem tajemnicy skarbowej.

W skardze na powyższą decyzję Z. S. zażądał jej uchylenia oraz zasądzenia na jego rzecz kosztów postępowania. Zaskarżonej decyzji zarzucił rażące naruszenie art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej w związku z art. 299 § 2 o.p., jak również art. 7 i art. 10 § 1 k.p.a.

W uzasadnieniu skargi podniósł, że imiona i nazwiska osób, które zasugerowały rozdysponowanie należnej Skarbowi Państwa daniny publicznej (1% podatku dochodowego od osób fizycznych) nie mogą być objęte żadną tajemnicą, zwłaszcza wynikającą z art. 293 i art. 299 o.p., gdyż przepisy te odnoszą się jedynie do danych "zawartych w deklaracjach podatkowych" podatników i nie obejmują dalszych zdarzeń wynikających z przeznaczenia daniny publicznej. Zdaniem skarżącego, organ drugiej instancji prawdopodobnie nie wziął pod uwagę istotnej argumentacji wynikającej z trafnego wyroku Sądu Najwyższego I CSK 190/12.

Zdaniem skarżącego "prawo do prywatności nie obejmuje informacji o imieniu i nazwisku osoby, która zawierała kontrakt z urzędem", w tym przypadku w przedmiocie przekazania części podatku (daniny publicznej) wskazanej organizacji pożytku publicznego. Z tego powodu prawo do informacji o rozdysponowaniu dobra ogólnospołecznego winno przeważać nad prawem do prywatności. W ocenie skarżącego, osoby wskazujące organizacje pożytku publicznego nie mają szczególnego interesu w tym, aby takie informacje obejmować tajemnicą skarbową, gdyż jest to zachowanie szlachetne, wynikające z wrażliwości oraz zaangażowania społecznego, zwłaszcza, gdy dotyczy to wsparcia pozostających w biedzie i niedostatku pracowników wymiaru sprawiedliwości.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie jako bezzasadnej. Podtrzymał stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji i wskazał, że powołany w skardze wyrok Sądu Najwyższego dotyczy ujawniania imion i nazwisk osób, z którymi samorządy, urzędy publiczne zawarły umowy za wynagrodzeniem, zatem wyrok ten nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie.

W odniesieniu do dygresji odnoszącej się do domniemanej zgody osób, które wybrały organizację pożytku publicznego do przekazania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych, organ wskazał, że przepisy prawa nie zezwalają na ujawnianie danych z deklaracji podatkowych, nawet w przypadku "zwolnienia" organu podatkowego przez konkretną osobę. Tajemnica skarbowa ma na celu m.in. zapewnienie bezpieczeństwa podatników.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest niezasadna. Zaskarżona decyzja odpowiada prawu.

W pierwszej kolejności należy podnieść, że pojęcie informacji publicznej zostało określone w art. 1 ust. 1 i art. 6 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Stosownie do tych przepisów, informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, a w szczególności o sprawach wymienionych w art. 6 powołanej ustawy.

Przy wykładni pojęcia "informacja publiczna" należy kierować się również treścią art. 61 Konstytucji RP, zgodnie z którym prawo do informacji jest publicznym prawem obywatela, realizowanym na zasadach skonkretyzowanych w ustawie o dostępie do informacji publicznej. Powyższe oznacza, że informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa.

Informacja publiczna dotyczy sfery faktów. Jest nią treść dokumentów wytworzonych przez organy władzy publicznej i podmioty niebędące organami administracji publicznej, treść wystąpień, opinii i ocen przez nie dokonywanych, niezależnie do jakiego podmiotu są one kierowane i jakiej sprawy dotyczą. Informacją publiczną jest zarówno treść dokumentów bezpośrednio przez nie wytworzonych, jak i tych, których używają przy realizacji przewidzianych prawem zadań, nawet wówczas, jeżeli nie pochodzą wprost od nich (por. wyrok WSA w Warszawie z 3 lutego 2010r. sygn. akt II SAB/Wa 140/09).

Art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej stanowi, że zobowiązane do udostępnienia informacji publicznej są m. in. podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa.

W świetle powyższego, nie ulega wątpliwości, że naczelnik urzędu skarbowego jest podmiotem zobowiązanym na gruncie powołanej ustawy do udostępnienia informacji, mających charakter informacji publicznej, będącej w jego posiadaniu (art. 4 ust. 3 ustawy).

W ocenie sądu, żądana w niniejszej sprawie przez skarżącego informacja o rozdysponowaniu podatku dochodowego od osób fizycznych na cele organizacji pożytku publicznego stanowi informację publiczną, tj. informację, której organ podatkowy używa przy realizacji przewidzianych prawem zadań.

Nie jest to jednak wystarczająca przesłanką udzielenia tej informacji skarżącemu.

Stosownie do treści art. 5 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, organ może ograniczyć dostęp do żądanych informacji w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych. Inaczej rzecz ujmując, przepisy o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych mają pierwszeństwo przed uregulowaniami ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Jedną z tajemnic, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, jest tajemnica skarbowa, chroniona przez art. 293 i n. ustawy – Ordynacja podatkowa.

Zgodnie z art. 293 § 1 o.p., indywidualne dane zawarte w deklaracji oraz innych dokumentach składanych przez podatników objęte są tajemnicą skarbową.

W niniejszej sprawie skarżący żądał od organu wskazania zestawienia podatników, którzy zadeklarowali przekazanie 1% podatku dochodowego od osób fizycznych dla Fundacji na Rzecz Niesienia Pomocy Pracownikom Wymiaru Sprawiedliwości w okresie od 1 października 2004 r. do 30 czerwca 2012 r.

Innymi słowy, jego wniosek obejmował ujawnienie danych osobowych (personaliów) podatników zawartych w składanych przez nich deklaracjach.

Nie ulega wątpliwości, że organ nie mógł udzielić skarżącemu informacji w tym zakresie z uwagi na objęcie danych podatników, takich jak imiona i nazwiska, tajemnica skarbową.

Istotę tajemnicy skarbowej stanowi wyłączenie jawności indywidualnych danych zawartych we wszelkich dokumentach, jakie podatnik, płatnik, inkasent składa organowi podatkowemu, a także, jakie znajdują się w dokumentach tego organu lub pozyskanych przez organ informacji na temat tych danych.

Dane objęte tajemnicą skarbową dotyczą w zasadzie pełnej treści dokumentów składanych przez podatników, płatników lub inkasentów. Obejmują one przede wszystkim dane osobowe podatnika (imiona i nazwisko, nazwisko rodowe, imiona rodziców), datę urodzenia, miejsce zamieszkania i miejsce wykonywania działalności gospodarczej lub miejsce zatrudnienia (nauki), numer ewidencyjny (PESEL), numer identyfikacji podatkowej (NIP), stan cywilny, osoby pozostające na utrzymaniu podatnika, dane dotyczące spadkodawcy, zapisodawcy, pożyczkodawcy, itp.

Informacja o przekazaniu 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego może być udzielona jedynie w oderwaniu od konkretnego podatnika (np. wykaz wszystkich organizacji i kwot przekazanych tym organizacjom za rok podatkowy). Potwierdzeniem powyższego jest teza wyroku NSA z dnia 2 lutego 2005 r. (OSK 1060/04, Wspólnota 2005/13/48), według której, w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej dane podatników mogą być ujawnione jedynie od strony zbiorczej, a nie z punktu widzenia konkretnego podatnika.

Słusznie zatem organy podatkowe, działając w oparciu o treść art. 5 ust. 1 oraz art. 16 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, odmówiły udzielenia skarżącemu żądanej informacji w drodze decyzji administracyjnej.

W świetle powyższych uwag za nietrafne należy uznać zarzuty skargi.

W powołanym przez skarżącego wyroku wydanym w sprawie o sygnaturze akt I CSK 190/12 Sąd Najwyższy nie rozstrzygał w przedmiocie informacji objętej tajemnicą skarbową, zatem nie można tego orzeczenia i zawartej w nim argumentacji odnieść do okoliczności niniejszej sprawy. Powołany wyrok dotyczył zupełnie innej materii, a mianowicie ujawniania imion i nazwisk osób, z którymi podmioty publiczne zawarły umowy za wynagrodzeniem, które to dane nie są chronione tajemnicą skarbową.

Ponadto, wobec stwierdzenia, że żądana informacja publiczna stanowi tajemnicę skarbową, nie ma znaczenia, czy jej ujawnienie byłoby z punktu widzenia interesu podatnika, płatnika czy inkasenta korzystne czy obojętne. Skoro ustawodawca określone dane chroni tajemnicą, to należy przyjąć, że ich ujawnienie potencjalnie naruszałoby interes osób, których te dane dotyczą.

Niezasadny jest również podniesiony przez skarżącego zarzut naruszenia art. 10 § 1 k.p.a. Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą, zarzut naruszenia tej normy prawnej może bowiem odnieść skutek jedynie wówczas, gdy strona wykaże, że zarzucane uchybienie uniemożliwiło jej dokonanie konkretnych czynności procesowych. Na stronie stawiającej zarzut spoczywa zatem ciężar wykazania istnienia związku przyczynowego między naruszeniem przepisów postępowania a wynikiem sprawy (tak m. in. postanowienie NSA z 22 marca 2012 r., II GSK 431/12, Lex nr 1145527).

Tymczasem, na gruncie niniejszej sprawy skarżący nie wskazał żadnych czynności, których mógłby dokonać, gdyby miał zapewnione prawo do wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

Wbrew stanowisku skarżącego, organy nie naruszyły również dyspozycji art. 299 § 2 o.p., zgodnie z którym, organy podatkowe udostępniają informacje wynikające z akt spraw podatkowych w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach oraz ratyfikowanych umowach międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Przepis ten zawiera jedynie normę odsyłającą do odrębnych ustaw i ratyfikowanych umów międzynarodowych w przedmiocie udostępnienia informacji podatkowych. Należy go jednak interpretować w kontekście art. 298 i art. 299 § 3 Ordynacji podatkowej zawierających katalog podmiotów, którym takie informacje są udzielane. W związku z tym, że skarżący do żadnej z wymienionych tam kategorii podmiotów nie należy, nie ma do niego zastosowania dyspozycja art. 299 § 2 o.p.

Z tych wszystkich względów Sąd oddalił skargę na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), nie znajdując podstaw do jej uwzględnienia.