Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Krystyna Tomaszewska (spr.), , Sędzia WSA Joanna Gierak – Podsiadły, Sędzia WSA Ewa Machlejd, Protokolant ref. staż. Anna Dmowska-Paczuska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 lipca 2012 r. sprawy ze skargi B. M. na decyzję Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia [...] stycznia 2012r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia braku naruszenia przez przewoźnika lotniczego przepisów rozporządzenia skargę oddala

Decyzją z dnia [...] sierpnia 2011 r., nr [...] Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego, działając na podstawie art. 205b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (t.j Dz. U. z 2006r. Nr 100, poz. 696 z późn. zm.,) w związku z art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. Nr 98 poz. 1071 ze zm.), w związku z art. 5 w zw. z art. 7 ust. 1 lit. a, 8 ust. 1 lit. a, art. 9 ust. 1 i 2 rozporządzenia nr 261/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie nr 295/91 (Dz. U. UE L 46 z 17.2.2004.), po rozpatrzeniu skargi wniesionej przez B. M. występującego w imieniu własnym przeciwko przewoźnikowi lotniczemu [...] "[...]" S.A. z siedzibą w [...], ul. [...] stwierdził brak naruszenia przez przewoźnika lotniczego [...] "[...]" S.A. przepisów ww. rozporządzenia, w stosunku do pasażera B. M. w związku z odwołaniem rejsu nr [...] na trasie K.- W. w dniu 10 stycznia 2011 r.

W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że B. M. miał potwierdzoną rezerwację na rejs [...] obsługiwany przez przewoźnika lotniczego [...] S.A. w dniu 10 stycznia 2011 r. o godzinie 06:00 z K. do W.. Lot ten został odwołany. Pasażerowi zaproponowano przelot alternatywny tego samego dnia, jednak pasażer zrezygnował z przelotu.

Organ podniósł, że przewoźnik lotniczy w przypadku odwołania lotu zobowiązany był na podstawie art. 5 ww. rozporządzenia nr 261/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. do 1. wypłaty na rzecz pasażerów odszkodowania w wysokości po 250 EUR, za odwołanie lotu o długości poniżej 1500 kilometrów, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt a, chyba, że zgodnie z art. 5 ust. 3 przewoźnik mógłby dowieść, że odwołanie lotu było spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, albo a) pasażerowie zostali poinformowani o odwołaniu lotu, co najmniej dwa tygodnie przed planowym czasem odlotu, lub b) pasażerowie zostali poinformowani o odwołaniu w okresie od dwóch tygodni do 7 dni przed odlotem planowym i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot najpóźniej dwie godziny przed planowym czasem odlotu i dotarcie do miejsca docelowego najwyżej cztery godziny po planowym czasie przylotu, lub c) pasażerowie zostali poinformowani o odwołaniu w okresie krótszym niż 7 dni i zaoferowano im podróż umożliwiającą im wylot najpóźniej godzinę przed planowym czasem odlotu i dotarcie do miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowym czasie przylotu, 2. zapewnienia pasażerom pomocy w postaci prawa wyboru pomiędzy: a) zwrotem w terminie siedmiu dni, pełnego kosztu biletu po cenie za jaką został kupiony, za część lub części nieodbytej podróży oraz za część lub części już odbyte, jeżeli lot nie służy już dłużej jakiemukolwiek celowi związanemu z pierwotnym planem podróży pasażera, wraz z, gdy jest to odpowiednie, lotem powrotnym do pierwszego miejsca odlotu, w najwcześniejszym możliwym terminie; lub b) zmianą planu podróży, na porównywalnych warunkach, do ich miejsca docelowego, w najwcześniejszym możliwym terminie; lub c) zmianą planu podróży, na porównywalnych warunkach, do miejsca docelowego, w późniejszym terminie dogodnym dla pasażera, w zależności od dostępności wolnych miejsc, 3. zapewnienia pasażerom pomocy w postaci: bezpłatnych posiłków oraz napojów w ilościach adekwatnych do czasu oczekiwania oraz dwóch rozmów telefonicznych, dwóch dalekopisów, dwóch przesyłek faksowych lub e-mailowych, 4. zapewnienia pasażerom pomocy w postaci: zakwaterowania w hotelu oraz transportu pomiędzy lotniskiem a hotelem, gdyby spodziewany czas odlotu miał nastąpić co najmniej dzień po planowym starcie odwołanego lotu.

Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego podkreślił, że zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. a w związku z art. 5 ust. 1 lit. c rozporządzenia nr 261/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r., dla wszystkich lotów o długości poniżej 1500 kilometrów przysługuje odszkodowanie w wysokości 250 EUR. Odległość mierzy się metodą trasy po ortodromie. Odległość z lotniska w K. do W. wynosi mniej niż 1500 km. Zgodnie z art. 5 ust. 3 rozporządzenia, w przypadku odwołania lotu, pasażerowie których odwołanie dotyczy, mają prawo do ww. odszkodowania od obsługującego przewoźnika, chyba że przewoźnik udowodni, że odwołanie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.

Zgodnie z rozkładem rejs [...] K. – W. w dniu 10 stycznia 2011r był odcinkiem powrotnym rejsu [...] z 09 stycznia 2011r wylatującego z [...].

Z wyjaśnień przewoźnika wynika, że przyczyną odwołania kwestionowanego lotu były złe warunki pogodowe (mgła) w [...] w nocy z 9 na 10 stycznia 2011r. Jako dowód przewoźnik przedłożył depeszę METAR dla lotniska w [...] oraz wyjaśnienia z centrum operacyjnego. Dokumenty te zostały poddane analizie ekspertów z zakresu operacji lotniczych.

W opinii Zastępcy Dyrektora Departamentu Operacyjno - Lotniczego po przeanalizowaniu warunków atmosferycznych w porcie lotniczym [...] ([...]) w nocy z dnia 09 na 10 stycznia 2011 r. rejsy [...] z W. do K. w dniu 09 stycznia 2011 r oraz [...] z K. do W. w dniu 10 stycznia 2011r. o godzinie 6.00 nie były możliwe do zrealizowania przez [...] S.A. Stale pogarszające się warunki pogodowe w [...] spowodowane mgłą ograniczającą widzialność poniżej minimum (RVR-500m) uniemożliwiły operację lądowania i tym samym spowodowały odwołanie ww. rejsów. W związku z tym, że przyczyną odwołania lotu były warunki pogodowe, na które przewoźnik nie ma wpływu, uniemożliwiające przybycie samolotu do [...] by wykonać rejs [...], biorąc pod uwagę fakt, że lotnisko w [...] nie jest bazą przewoźnika [...] S.A. w której posiada on zapasowe samoloty Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego stwierdził brak naruszenia przez [...] "[...]" S.A. art. 7 ust. 1 lit. a w związku z art. 5 ust. 1 lit. c rozporządzenia nr 261/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r.

Ponadto organ ustalił również, że skarżący zrezygnował z przelotu i otrzymał zwrot pełnego kosztu biletu, jak rownież nie stawił się na lotnisku w dniu odlotu, gdyż o odwołaniu lotu dowiedział się poprzez wiadomość telefoniczną oraz nie wnosił żadnych roszczeń w tym zakresie.

Pismem z dnia 7 września 2011 r. B. M. wystąpił do Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej decyzją z dnia [...] sierpnia 2011 r.

Decyzją z dnia [...] stycznia 2012 r., znak: [...] Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] sierpnia 2011 r. Rozpatrując ponownie sprawę organ podtrzymał swoje stanowisko zawarte w decyzji z dnia [...] sierpnia 2011 r.

Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego wskazał, że B. M. miał potwierdzoną rezerwację na rejs [...] obsługiwany przez przewoźnika lotniczego [...] S.A. w dniu 10 stycznia 2011 r. o godzinie 06:00 z K. do W.. Jednak lot ten został odwołany. Pasażerowi zaproponowano przelot alternatywny tego samego dnia, jednak pasażer zrezygnował z przelotu i otrzymał zwrot kosztu niewykorzystanego przelotu. Faktem powszechnie znanym jest, że odległość pomiędzy K., a W. mierzona metodą trasy po ortodromie wynosi mniej niż 1500 km. Zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. a w związku z art. 5 ust. 1 lit. c rozporządzenia nr 261/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r., dla wszystkich lotów o długości poniżej 1500 km przysługuje odszkodowanie w wysokości 250 EUR. Zgodnie z art. 5 ust. 3 ww. rozporządzenia, w przypadku odwołania lotu, pasażerowie których odwołanie dotyczy, mają prawo do ww. odszkodowania od obsługującego przewoźnika, chyba że przewoźnik udowodni, że odwołanie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. Zgodnie z punktem 14 Preambuły rozporządzenia, za nadzwyczajne okoliczności można uznać m.in. przypadki destabilizacji politycznej, warunki meteorologiczne uniemożliwiające wykonanie danego lotu, zagrożenia bezpieczeństwa, nieoczekiwane wady mogące wpłynąć na bezpieczeństwo lotu oraz strajki mające wpływ na działalność przewoźnika lotniczego. Z wyjaśnień przewoźnika wynika, że przyczyną odwołania tego lotu były złe warunki pogodowe (mgła) w [...] w nocy z 9 na 10 stycznia 2011r. Potwierdza to depesza METAR dla lotniska w [...] oraz wyjaśnienia z centrum operacyjnego. Analiza ww. dokumentów dokonana przez ekspertów z zakresu operacji lotniczych wykazała, że w porcie lotniczym [...] ([...]) w nocy z dnia 09 na 10 stycznia 2011r. rejsy [...] z W. do K. w dniu 9 stycznia 2011r. oraz [...] z K. do W. w dniu 10 stycznia 2011r. o godzinie 6.00LT nie były możliwe do zrealizowania przez [...] S.A. Zgodnie z rozkładem rejs [...] K. – W. w dniu 10 stycznia 2011 r. był odcinkiem powrotnym rejsu [...] z 09 stycznia 2011r wylatującego z [...]. Stale pogarszające się warunki pogodowe spowodowane mgłą ograniczającą widzialność poniżej minimum (RVR-500m) trwały od godzin wieczornych do godzin rannych w nocy 9 na 10 stycznia 2011r. Spowodowały one, że samolot mający rano wykonać rejs nie mógł dotrzeć z [...] do portu lotniczego w [...]. Lotnisko [...] zostało zamknięte do godziny 6 rano, a rejs z W. do K. [...] i następujący po nim rejs [...] z K. do W. zostały odwołane.

Zdaniem Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego nadzwyczajne okoliczności w postaci złych warunków pogodowych wpłynęły zarówno na pierwszy odcinek trasy samolotu jak i na odcinek końcowy którym był rejs z K. do W. [...] którym miał lecieć skarżący. Biorąc pod uwagę, że przyczyną odwołania lotu były okoliczności nadzwyczajne, na które przewoźnik nie ma wpływu, uniemożliwiające przybycie samolotu do [...], by wykonać kwestionowany rejs, a także biorąc pod uwagę wtórne komplikacje w postaci braku samolotu do wykonania rejsu, zamknięcie lotniska [...] w godzinach nocnych, oraz fakt, że lotnisko w [...] nie jest bazą przewoźnika [...] S.A., w której posiada on zapasowe samoloty, prawidłowe było stanowisko zawarte w decyzji z dnia [...] sierpnia 2011 r. o braku naruszenia przez [...] "[...]" S.A. art. 7 ust. 1 lit. a w związku z art. 5 ust. 1 lit. c rozporządzenia.

Skargę na decyzję z dnia [...] stycznia 2011 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniósł B. M. Zaskarżonej decyzji zarzucono naruszenie: prawa materialnego poprzez błędne przyjęcie, iż okoliczność braku odpowiedniej maszyny w dyspozycji przewoźnika lotniczego jest okolicznością od przewoźnika niezależną, co w konsekwencji skutkuje przyjęciem mylnej interpretacji art. 5 oraz art. 7 rozporządzenia nr 261/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. oraz prawa procesowego tj. art. 7, 77, 80, 107 par, 3 K.p.a. mające wpływ na wynik sprawy poprzez niezebranie materiału dowodowego w sposób wyczerpujący, przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów oraz niewykazanie w uzasadnieniu decyzji podstaw faktycznych rozstrzygnięcia.

W odpowiedzi na skargę organ podtrzymał argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji i wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Sąd administracyjny, zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), kontroluje jedynie legalność zaskarżonej decyzji, a więc prawidłowość zastosowania przepisów obowiązującego prawa oraz trafność ich wykładni. Uwzględnienie skargi następuje wówczas, gdy Sąd stwierdzi, że doszło do naruszenia prawa (art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270)) przy czym ocena tego naruszenia następuje w świetle prawa obowiązującego w dacie wydania zaskarżonej decyzji.

Ponadto od dnia wejścia w życie Traktatu akcesyjnego z dnia 16 kwietnia 2003 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864) na mocy, którego Polska stała się członkiem Unii Europejskiej, kontrola sądu administracyjnego obejmuje również zgodność rozstrzygnięć organów administracji publicznej z prawem wspólnotowym rozumianym jako całokształt dorobku prawnego Wspólnoty Europejskiej, w tym zasad ogólnych prawa wspólnotowego, interpretowanych oraz stosowanych w sposób jednolity na całym obszarze Unii Europejskiej.

W ocenie Sądu analizowana pod tym kątem skarga nie zasługuje na uwzględnienie bowiem kontrolowana decyzja Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia [...] stycznia 2012 r. nie narusza prawa.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, w przypadku odwołania lotu obsługujący przewoźnik lotniczy powinien wypłacić pasażerowi odszkodowanie na zasadach określonych w art. 7 ww. rozporządzenia w kwocie zależnej od długości trasy przelotu.

Okoliczności wyłączające odpowiedzialność odszkodowawczą przewoźnika określone zostały w art. 5 ust. 1 lit. c) pkt i, ii, iii oraz art. 5 ust. 3 ww. rozporządzenia. Artykuł 5 ust. 3 stanowi, że obsługujący przewoźnik nie lotniczy nie jest zobowiązany do wypłaty rekompensaty przewidzianej w art. 7, jeżeli może dowieść, że odwołanie lotu jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.

W punkcie 14 Preambuły ww. rozporządzenia wskazano, że zobowiązania przewoźników lotniczych powinny być ograniczone lub ich odpowiedzialność wyłączona w przypadku gdy zdarzenie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. Okoliczności te mogą, w szczególności, zaistnieć w przypadku destabilizacji politycznej, warunków meteorologicznych uniemożliwiających dany lot, zagrożenia bezpieczeństwa, nieoczekiwanych wad mogących wpłynąć na bezpieczeństwo lotu oraz strajków mających wpływ na działalność przewoźnika.

W niniejszej sprawie B. M. miał potwierdzoną rezerwację na lot nr [...] w dniu 10 stycznia 2011 r. o godz. 6.00 z K. do W., obsługiwany przez przewoźnika [...] S.A. Zgodnie z rozkładem rejs [...] K. – W. w dniu 10 stycznia 2011 r był odcinkiem powrotnym rejsu [...] z 09 stycznia 2011r wylatującego z [...]. Oba wskazane rejsy zostały odwołane z powodu złych warunków pogodowych (mgła) w [...] w nocy z 9 na 10 stycznia 2011 r. Powyższą okoliczność potwierdza depesza METAR dla lotniska w [...] oraz wyjaśnienia z centrum operacyjnego. Dokumenty te zostały poddane analizie ekspertów z zakresu operacji lotniczych. Analiza warunków atmosferycznych w porcie lotniczym [...] ([...]) w nocy z dnia 09 na 10 stycznia 2011r. – wykazała, że rejs [...] z W. do K. w dniu 09 stycznia 2011r. oraz rejs [...] z K. do W. w dniu 10 stycznia 2011 r. o godzinie 6.00LT nie były możliwe do zrealizowania. Stale pogarszające się warunki pogodowe w [...] spowodowane mgłą ograniczającą widzialność poniżej minimum (RVR-500m) uniemożliwiły operację lądowania i tym samym spowodowały odwołanie ww. rejsów. Złe warunki pogodowe trwały od godzin wieczornych do wczesnych godzin porannych. Samolot mający rano wykonać rejs z K. do W. nie mógł przybyć na lotnisko w [...] i odbyć tego lotu. Lotnisko na [...] skąd miał wystartować samolot do [...] zostało zamknięte w dniu 10 stycznia 2011 r do godz. 6.00 rano.

Ponadto przewoźnik nie posiadał na lotnisku w [...] zapasowych maszyn, gdyż lotnisko to nie jest bazą przewoźnika..

Zaistnienie powyższych okoliczności spowodowało, że Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego decyzjami z dnia [...] sierpnia 2011 r. i [...] stycznia 2012 r. odmówił uwzględnienia wniosku B. M. i stwierdził brak naruszenia przez [...] S.A. przepisów rozporządzenia w stosunku do skarżącego w związku z odwołaniem rejsu nr [...] w dniu 10 stycznia 20111 r.na trasie K. – W.. Organ prawidłowo uznał, że przewoźnik wykazał zaistnienie nadzwyczajnych okoliczności, niezależnych od jego woli i niemożliwych do usunięcia. Podkreślenia wymaga również fakt, że żaden przepis rozporządzenia nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. nie nakłada na przewoźnika obowiązku posiadania określonej liczby samolotów w każdym porcie lotniczym. Kumulacja zaistniałych okoliczności jak zła pogoda (mgła) i niedostateczna widoczność uniemożliwiająca lądowanie, zamknięcie lotniska [...] skąd miał wylecieć samolot do [...], brak zastępczego samolotu spowodowało, że niemożliwe było odbycie lotu nr [...] z K. do W. o godz. 6.00, który został odwołany.

Niezasadny jest zarzut naruszenia przepisów postępowania polegający na braku ustalenia czy w dniu 10 stycznia 2011r w godzinach rannych port lotniczy w [...] realizował inne operacje lotnicze tego i innych przewoźników lotniczych na maszynach tego lub zbliżonego typu.

Przeprowadzenie tego dowodu nie ma bezpośredniego związku z przedmiotowym, odwołanym lotem.

Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego prawidłowo ustalił, że odwołanie rejsu spowodowane było zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności niezależnych od przewoźnika i niemożliwych do usunięcia.

W związku z powyższym, nie dopatrując się naruszenia prawa materialnego i procesowego, Wojewódzki Sąd Administracyjny na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. ), skargę oddalił.