Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bożenna Blitek Sędziowie WSA Janusz Bociąga WSA Halina Jakubiec (spr.) Protokolant sekretarz sądowy Honorata Kuźmicka-Wełna po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 sierpnia 2018 r. sprawy ze skargi L. K., R. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 28 lutego 2018 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżących L. K. i R. K. kwotę 939,39 zł (dziewięćset trzydzieści dziewięć złotych trzydzieści dziewięć groszy) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia 28 lutego 2018 r. nr [...], po rozpoznaniu odwołania R. i L.K. (dalej: skarżący), utrzymało w mocy decyzję Burmistrza z dnia 31 sierpnia 2017 r. nr [...] orzekającą o odmowie uchylenia decyzji Burmistrza z dnia 24 kwietnia 2012 r. nr [...] w sprawie rozgraniczenia nieruchomości w jednostce ewidencyjnej B. obręb R. pomiędzy działką nr [...] ([...]) stanowiącą własność R. K. i L. K., a działką nr [..] ([...]), której właścicielem jest M. R. i działką nr [...] ([...]) będącą własnością E.P.

Jako podstawa prawna decyzji wskazany został przepis art. 138 § 1 pkt 1 w zw. z art. 145 § 1 pkt 5 i 151 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, w skrócie Kpa (t. j., Dz.U z 2017 r., poz. 1257).

Z uzasadnienia powyższej decyzji wynika następujący stan faktyczny:

Burmistrz decyzją z dnia 24 kwietnia 2012 r. nr [...] zatwierdził rozgraniczenie w jednostce ewidencyjnej B. obręb R. wykonane na podstawie postanowienia Burmistrza z dnia 17 marca 2011 r. nr [...] pomiędzy działką nr [...] ([...]) stanowiącą własność M. R. a działkami: nr [...] ([...]) - własność R. K. i K. L., dz.nr [...] ([...] G. – [...]J.) - własność E. P., nr [...] – Skarb Państwa Gmina, nr [...] – Skarb Państwa Zarząd Dróg Wojewódzkich i nr [...] ([...]) własność J. W., opisane w operacie [...] wykonanym przez geodetę inż. J. S.

Pismem z dnia 3 maja 2016 r. skarżący zwrócili się do Burmistrza o wznowienie postępowania administracyjnego zakończonego ww. ostateczną decyzją z dnia 24 kwietnia 2012 r. powołując jako podstawę żądania że dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne okazały się fałszywe, kwestionowana decyzja została wydana w wyniku przestępstwa polegającego na przerobieniu dokumentacji geodezyjno – kartograficznej a ponadto wyszły na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne oraz dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, który wydał decyzję. Wnioskodawcy powołali się na przesłanki wznowienia postępowania z przepisu art. 145 § 1 pkt 1, 2, 5 i § 2 Kpa.

Jednym z nowych dowodów miała być wydana przez Starostę w dniu 29 marca 2016 r. decyzja uwzględniająca zarzut skarżących w części dotyczącej przebiegu granicy działki nr [...] z działką nr [...] i zmieniająca dane ewidencyjne określające położenie punktów granicznych, przebieg granicy ewidencyjnej działki nr [...] z działkami nr [...] i [...], dane ewidencyjne określające pole powierzchni działek ewidencyjnych nr [...], [...] oraz dane ewidencyjne określające pole powierzchni użytków gruntowych wykazanych w tych działkach, zgodnie z mapą uzupełniającą i wykazem zmian danych ewidencyjnych. W ocenie skarżących ww. decyzja rzutuje na dane dotyczące powierzchni działki nr [...] oraz uprawdopodabnia zarzuty wnioskodawców odnośnie przebiegu pozostałych granic, zwłaszcza z działkami o nr [...] i [...]. Ponadto w ocenie wnioskujących, geodeta przeprowadzający czynności geodezyjne w sposób dowolny przesuwał granice nieruchomości, między innymi pas drogowy drogi wojewódzkiej B.-G. oznaczonej jako działka ew. nr [...], w konsekwencji czego część ich działki o nr [...] wraz z zabudowaniami gospodarczymi i studnią w opracowanym przez geodetę operacie została przeniesiona w granice działki E. P. Również skutkiem działań geodety jest fakt, że piwnica wnioskodawców, od ponad 100 lat posadowiona na działce [...], obecnie w połowie znajduje się na terenie działki E. P. i w połowie na terenie działki M. R.

Zdaniem wnioskujących sporządzony przez geodetę J. S. operat geodezyjny stanowi poświadczenie nieprawdy i wypełnia ustawowe znamiona przestępstwa z art. 207 Kodeksu karnego, co wynika też z nieprzedłożenia przez M. R. dowodów własności rozgraniczanych działek w postępowaniu przed Sądem Rejonowym prowadzonym pod sygn. akt [...]. Postępowanie dotyczyło rozgraniczenia działki o nr [...].

Wyjaśnili, że złożyli podpisy pod protokołem granicznym in blanco i wprowadzono ich w błąd co do treści protokołu.

Burmistrz postanowieniem z dnia 31 maja 2016 r. nr [...] odmówił wznowienia postępowania administracyjnego prowadzonego przez Burmistrza zakończonego ostateczną decyzją z dnia 24 kwietnia 2012 r.

Postanowienie wskutek zaskarżenia do Samorządowego Kolegium Odwoławczego zostało uchylone na mocy postanowienia tego organu z dnia 18 stycznia 2017 r. nr [...] a sprawa została przekazana do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji z uwagi na niezbadanie spełnienia przez wniosek o wznowienie wymogów formalnych, w szczególności czy został on złożony w terminie.

Ostatecznie Burmistrz wydał w dniu 12 maja 2017 r. postanowienie o nr [...] wznawiające na podstawie przepisu art. 145 § 1 pkt 1, 2 i 5 orz § 2 Kpa postępowanie administracyjne prowadzone przez Burmistrza zakończone decyzją z dnia 24 kwietnia 2012 r. nr [...], która stała się prawomocna z dniem 29 lipca 2014 r.

Organ stwierdził, że strona powołała się na ustawowe przesłanki wznowienia z art. 145 Kpa a termin do wniesienia wniosku o wznowienie został zachowany.

W wyniku wznowienia wydana została decyzja w dniu 31 sierpnia 2017 r. nr [...] którą Burmistrz odmówił uchylenia decyzji z dnia 24 kwietnia 2012 r. nr [...] w sprawie rozgraniczenia nieruchomości w jednostce ewidencyjnej B. obręb R. pomiędzy działką nr [...] ([...]) stanowiącą własność R. K. i L. K. a działką nr [...] ([...]), której właścicielem jest M. R. i działką nr [...] ([...]) będącą własnością E. P., która stała się ostateczna w dniu 29 lipca 2014 r.

Odmowa poprzedzona została postępowaniem w toku którego organ zwrócił się do wnioskodawców o przedłożenie dowodu stwierdzającego sfałszowanie dokumentacji geodezyjnej dotyczącej postępowania rozgraniczeniowego. Ponadto w dniu 20 czerwca 2017 r. zostało zlecone niezależnemu geodecie sporządzenie oceny prawidłowości wykonania czynności rozgraniczeniowych zakończonych decyzją z dnia 24 kwietnia 2012 r. Wykonując to zlecenie, geodeta przedłożył w dniu 6 lipca 2017 r. opinię stwierdzającą, że oceniana dokumentacja spełnia wymogi rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 14 kwietnia 1999 r. w sprawie rozgraniczania nieruchomości.

W dniu 31 lipca 2017 r. organ wystąpił do Prokuratury Rejonowej z prośbą o przekazanie postanowienia [...] w celu oceny zasadności zarzutów o sfałszowaniu dokumentacji geodezyjnej. Postanowienie zostało przekazane i wynikało z niego, że postępowanie w tej sprawie zostało umorzone.

Organ nie uwzględnił zarzutu, że dowody, na podstawie, których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne okazały się fałszywe jak również tego, że decyzja została wydana w wyniku przestępstwa. Decyzja Starosty z dnia 29 marca 2016 r. nie może stanowić istotnego dowodu w sprawie nieznanego organowi wydającemu decyzję z tego powodu, że jej ustalenia nie podważają ustaleń kontrolowanej w wyniku wznowienia decyzji rozgraniczeniowej. Nadto nie spełniona jest przesłanka pozwalająca na wznowienie postępowania z uwagi na niezbędność dla uniknięcia niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego albo poważnej szkody dla interesu społecznego.

W odwołaniu od ww. decyzji skarżący zarzucili naruszenie przepisów art. 8, 12, 35 § 1 i 36 § 1 kpa poprzez rażące przekroczenie terminów załatwienia sprawy oraz zaniechanie przeprowadzenia czynności rozgraniczeniowych. Zakwestionowali zasadność wzywania ich w toku postępowania o wykazanie dowodów stwierdzających sfałszowanie dokumentacji geodezyjnej, wskazując, że wystarczającym materiałem dowodowym w wysokim stopniu uprawdopodabniającym zarzuty są m.in. czynności geodezyjne w postępowaniu zakończonym wydaniem decyzji z dnia 29 marca 2016 r., prace geodezyjne związane z ponownym rozgraniczeniem działek M. R. i J. W., ustalone granice działek o nr [...] i [...] oraz wydane w sprawie decyzje Kolegium.

Odwołujący podnieśli, że podczas zapoznawania się ze zgromadzonym materiałem dowodowym uzyskali informację o dokonanej w toku postępowania wznowieniowego koreckie działek o nr [...] i [...] w ten sposób, że została przywrócona granica sprzed kwestionowanych czynności geodety J.S. W związku z tym wnieśli o ponowne zastabilizowanie działek również z uwagi na to, że korekta granicy polegająca na ustaleniu jej innego przebiegu powinna zostać dokonana w drodze decyzji administracyjnej, zmieniającej poprzednią decyzję.

Uzyskana w toku postępowania opinia geodety stanowi w ocenie odwołujących się w kontekście decyzji Starosty poświadczenie nieprawdy, a sama treść decyzji podważa poprawność prac rozgraniczeniowych wykonanych przez J. S..

Samorządowe Kolegium Odwoławcze podzieliło ustalenia fatyczne i prawne organu I instancji.

Odnosząc się kolejno do wskazanych przez skarżących podstaw prawnych wznowienia postępowania organ podniósł, że w aktach sprawy brak jest dowodów na okoliczność, że dokumenty stanowiące podstawę orzekania zostały sfałszowane. Przesłanka wznowienia na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 Kpa musi znaleźć potwierdzenie w orzeczeniu sądu lub innego organu natomiast możliwość wznowienia postępowania przed uzyskaniem stosownego orzeczenia uwarunkowana jest zaistnieniem dwóch przesłanek: oczywistością sfałszowania dowodu i niezbędnością uniknięcia niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego albo poważnej szkody da interesu społecznego.

W aktach sprawy znajdowało się jedynie postanowienie KPP w G., zatwierdzone przez Prokuratora Prokuratury o umorzeniu dochodzenia w sprawie (1) Poświadczenie w dniu 20 maja 2011 r. nieprawdy co do okoliczności mającej znaczenie prawne w dokumencie mającym postać protokołu granicznego z rozgraniczenia pomiędzy dz. ew. nr [...] a działkami nr [...], [...], [...], [...], [...] opracowanego w opercie pomiarowym [...] poprzez błędne ustalenie przebiegu granic dla ww. działek; (2) Używania w bliżej nieustalonym czasie od dnia 3 kwietnia 2015 r. nieustalonym miejscu na terenie powiatu [...] dokumentu mającego postać protokołu granicznego z rozgraniczenia pomiędzy dz. ew. nr [...] a działkami nr [...], [...], [...], [...], [...] opracowywanego w operacie pomiarowym [...], w którym poświadczono nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne poprzez błędne ustalenie przebiegu granic dla ww. działek.

Nie zaistniała też w ocenie organu odwoławczego przesłanka wznowienia postępowania związana z ujawnieniem się istotnych dla sprawy nowych okoliczności faktycznych lub nowych dowodów istniejących w dniu wydania decyzji, nieznanych organowi, który wydał decyzję. W szczególności nie jest nią wskazywana przez skarżących decyzja Starosty z dnia 29 marca 2016 r. znak [...]. Po pierwsze z tego względu, że decyzja zapadła później niż decyzja, wobec której podjęto próbę wznowienia postępowania a po drugie, w decyzji tej przyjęto odmienną interpretację określonych faktów, co nie mieści się w przesłankach określonych w art. 145 § 1 pkt 5 Kpa.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie R. i L. K. podnieśli zarzuty:

- naruszenia przepisów postępowania mającego wpływ na treść rozstrzygnięcia tj. art. 145 § 1 pkt 1, 2 i 5 Kpa poprzez błędną wykładnię i niezastosowanie w sprawie dyspozycji powołanych przepisów oraz niesłuszne uznanie, że w rozpatrywanej sprawie nie zaistniały wskazane przez nich przesłanki wznowieniowe,

- błędne ustalenie stanu faktycznego mające wpływ na treść orzeczenia i pozostające w sprzeczności ze zgromadzonym materiałem dowodowym a wyrażające się w niesłusznym uznaniu, że korekta granicy między działkami nr [...] a [...] dokonana przez organ administracyjny w trakcie postępowania wznowieniowego oraz decyzja Starosty z dnia 29 marca 2016 r. nie stanowią podstawy wznowienia postępowania i uchylenia decyzji.

Uzasadnienie skargi ponowiło argumentację się z uzasadnieniem odwołania.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:

Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t. j., Dz.U. 2017, poz. 2188 ze zm.), sądy administracyjne powołane są do kontroli zgodności z prawem działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W ramach swej kognicji sąd bada, czy przy wydaniu zaskarżonego aktu nie doszło do naruszenia prawa materialnego i przepisów postępowania administracyjnego, nie będąc przy tym związanym granicami skargi, stosownie do treści art. 134 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j., Dz.U. z 2018 r., poz. 1308), zwanej dalej w skrócie p.p.s.a. Orzekanie - w myśl art. 135 p.p.s.a. - następuje w granicach sprawy będącej przedmiotem kontrolowanego postępowania, w której został wydany zaskarżony akt lub czynność i odbywa się z uwzględnieniem wówczas obowiązujących przepisów prawa.

Sąd, uwzględniając skargę na decyzję, uchyla decyzję w całości albo w części, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, co wynika z art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a.

Przeprowadzona według powyższych zasad sądowa kontrola zaskarżonej decyzji doprowadziła do uznania, że skarga zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy.

Decyzja została wydana w wyniku wznowienia postępowania administracyjnego zakończonego ostateczną decyzją Burmistrza z dnia 24 kwietnia 2012 r. nr [...] wydaną na podstawie art. 29 ust. 3 i art. 33 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j., Dz.U. z 2010 r., poz. 98 ze zm.), po przeprowadzeniu na wniosek M. R. rozgraniczenia nieruchomości określonej w ewidencji gruntów obrębu R. stanowiącej działkę nr [...] z działkami nr [...], [...], [...], [..] i nr [...].

Podnieść należy, że instytucja wznowienia postępowania ma charakter nadzwyczajny. Stwarza bowiem prawną możliwość ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej zakończonej decyzją ostateczną. Stanowi z tego względu wyjątek od zasady trwałości decyzji administracyjnej, którą ustanawia art. 16 § 1 kpa.

Postępowanie to, o ile wszczynane jest na wniosek strony, składa się z dwóch etapów. W pierwszym etapie organ właściwy w sprawie wznowienia postępowania bada wyłącznie przesłanki formalne niezbędne do uruchomienia tego nadzwyczajnego trybu weryfikacji ostatecznych rozstrzygnięć administracyjnych, tj. ustala, czy inicjatywa w sprawie wznowienia postępowania pochodzi od podmiotu mającego czynną legitymację procesową, czy wniosek został złożony z zachowaniem terminów określonych w art. 148 K.p.a. i czy wskazano w nim ustawową przyczynę wznowienia postępowania. Ten etap kończy się wydaniem między innymi postanowienia o wznowieniu postępowania, które to postanowienie stanowi podstawę do przeprowadzenia przez właściwy organ postępowania co do przyczyn wznowienia oraz co do rozstrzygnięcia istoty sprawy (art. 149 § 1 i 2 kpa). Przedmiotem tego postępowania jest: 1) ustalenie, czy postępowanie było dotknięte jedną z wad wymienionych w art. 145 § 1 i art. 145a bądź 145b; 2) przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego w celu rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej rozstrzygniętej decyzją ostateczną, przy czym może dojść do ponownego merytorycznego rozpatrzenia sprawy, ale jedynie w sytuacji, gdy postępowanie wyjaśniające doprowadzi do wniosków potwierdzających, że dana decyzja ostateczna dotknięta jest kwalifikowaną wadą prawną, wskazaną w podaniu o wznowienie postępowania (por. M. Jaśkowska, [w:] A. Wróbel, M. Jaśkowska, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Wyd. Wolters Kluwer, Warszawa 2016, s. 882). Natomiast merytoryczne rozpoznanie sprawy może zakończyć się wydaniem jednego z rozstrzygnięć przewidzianych w art. 151 kpa. W oparciu o ten przepis organ może wydać decyzję: 1) odmawiającą uchylenia decyzji dotychczasowej, gdy stwierdzi brak podstaw do jej uchylenia na podstawie art. 145 § 1, art. 145a lub art. 145b (art. 151 § 1 pkt 1 kpa) albo 2) uchylającą decyzję dotychczasową, gdy stwierdzi istnienie podstaw do jej uchylenia i orzec na nowo co do istoty sprawy (art. 151 § 1 pkt 2 kpa) albo 3) stwierdzającą, że zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem prawa, gdy występują przesłanki negatywne określone w art. 146 kpa, wyłączające dopuszczalność uchylenia decyzji w trybie wznowienia postępowania (art. 151 § 2 kpa).

Z uwagi na konstrukcję postępowania w przedmiocie wznowienia postępowania, sądowa kontrola tego postępowania odbywa się na dwóch płaszczyznach: formalnej i merytorycznej, z tym, że pozytywne wyniki tej pierwszej warunkują wydawanie jakichkolwiek ocen w stosunku do wyników postępowania administracyjnego osiągniętych po przeprowadzenia etapu rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy.

Przenosząc tę uwagę na grunt postępowania administracyjnego, organ administracyjny tylko i wyłącznie w razie ustalenia, że wniosek spełnia wymogi formalne (legitymacja, termin, właściwa podstawa wznowienia) może wydać postanowienie o wznowieniu postępowania, które zgodnie z przepisem art. 149 § 2 kpa stanowi podstawę do przeprowadzenia przez właściwy organ postępowania co do przyczyn wznowienia oraz co do rozstrzygnięcia istoty sprawy.

Podkreślenia przy tym wymaga, że dokonywana przez organ ocena w całym postępowaniu wznowieniowym (również na etapie wszczęcia) powinna uwzględniać zasady obowiązujące w postępowaniu administracyjnym, w tym art. 7 kpa, który wskazuje na konieczność podejmowania wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego. Tak samo należy uwzględnić przepis art. 77 § 1 kpa, nakładający na organy obowiązek wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego, który zgodnie z kolei z art. 80 kpa w całości powinien być podstawą dokonywanej oceny.

W ocenie Sądu w niniejszym postępowaniu zasady te zostały naruszone na pierwszym etapie, w którym dokonywana była kontrola spełnienia warunków formalnych złożonego przez skarżących w dniu 3 maja 2016 r. wniosku o wznowienie postępowania, a ściślej rzecz biorąc przesłanki zachowania terminu.

Zgodnie z przepisem art. 148 § 1 kpa podanie o wznowienie postępowania wnosi się do organu administracji publicznej, który wydał w sprawie decyzję w pierwszej instancji, w terminie jednego miesiąca od dnia, w którym strona dowiedziała się o okoliczności stanowiącej podstawę do wznowienia postępowania.

Skarżący za podstawę wznowienia postępowania wskazali "wyjście na jaw nowych okoliczności i dowodów" nieznanych organowi, który wydał decyzję w sprawie rozgraniczenia. Tą nową okolicznością miały być ustalenia wynikające z decyzji Starosty z dnia 29 marca 2016 r., która między innymi uwzględniła zarzut skarżących w części dotyczącej przebiegu granicy działki nr [...] z działką nr [...], co według skarżących rzutowało na konieczność ponownej oceny w ramach postępowania wznowieniowego prawidłowości ustaleń w kwestii rozgraniczenia z pozostałymi działkami, w szczególności o nr [...] i [...]. Drugą faktyczną podstawą wniosku o wznowienie było popełnienie przestępstwa polegającego na przerobieniu dokumentacji geodezyjno-kartograficznej.

W stosunku do obu tych podstaw skuteczność złożenia wniosku o wznowienie postępowania zależała od wykazania, że został on wniesiony w terminie jednego miesiąca od uzyskania wiedzy o okoliczności stanowiącej podstawę do wznowienia postępowania.

W orzecznictwie podkreśla się, że "to na wnioskodawcy ciąży obowiązek wykazania, w jakiej dacie dowiedział się o okolicznościach stanowiących podstawę wznowienia. Zachowanie terminu musi być udowodnione przez stronę. Nie zwalnia to jednak organu administracji, stosownie do art. 7 k.p.a. i art. 9 k.p.a. od podjęcia czynności mających na celu wyjaśnienie tej kwestii" (wyrok WSA w Olsztynie z dnia 26 lutego 2013 r., II SA/Ol 1163/12, LEX nr 1286976).

Wskazuje się, że organ administracji zobowiązany jest z urzędu badać zachowanie terminu do złożenia wniosku o wznowienie postępowania, bowiem wszczęcie postępowania wznowieniowego na wniosek strony, pomimo uchybienia terminu, stanowi rażące naruszenie prawa, które godzi w zasadę trwałości decyzji administracyjnych (por. wyrok NSA z dnia 28 stycznia 2014 r., sygn. akt II OSK 2043/12, wyrok WSA w Warszawie z dnia 27 lutego 2013 r., I SA/Wa 2014/12). Brak zaś ustalenia okoliczności zachowania terminu do złożenia wniosku o wznowienie postępowania jest naruszeniem, które może mieć wpływ na wynik sprawy (por. wyrok NSA z dnia 13 listopada 2013 r., II OSK 2721/13). Ze względu na szczególny charakter instytucji wznowienia postępowania, ustalenia organu administracji publicznej dotyczące zachowania terminu do złożenia podania o wznowienie postępowania muszą być jednoznaczne (tak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 21 marca 2018 r. sygn. akt VIII SA/Wa 47/18).

Znamienne jest, że pierwsze wydane przez Burmistrza postanowienie z dnia 31 maja 2016 r. odmawiające wznowienia postępowania administracyjnego zakończonego prawomocną decyzją z dnia 24 kwietnia 2012 r. zostało uchylone na mocy postanowienia Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 18 stycznia 2017 r. a sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania z uwagi na brak formalnej kontroli wniosku o wznowienie, w szczególności ze względu na nieustalenie, czy wniosek o wznowienie postępowania został złożony z zachowaniem terminu określonego w art. 148 § 1 kpa. W treści postanowienia Kolegium wyraźnie podnosiło, iż "skoro wnioskodawcy powołali się na przesłanki określone w art. 145 § 1 pkt 1, 2 i 5 kpa, rzeczą organu było ustalenie jakie konkretnie okoliczności podali na uzasadnienie wskazanych przesłanek wznowienia oraz w jakiej dacie wnioskodawcy powzięli wiadomość o powołanych przez nich okolicznościach".

Z dostępnych akt administracyjnych rozpoznawanej sprawy wynika, że w okresie od dnia wydania ww. postanowienia do dnia wydania postanowienia, które ostatecznie doprowadziło do wydania zaskarżonego rozstrzygnięcia – postanowienia Burmistrza z dnia 12 maja 2017 r. o wznowieniu postępowania administracyjnego zakończonego prawomocną decyzją z dnia 24 kwietnia 2012 r. nie zostały podjęte żadne czynności nakazane w postanowieniu Kolegium. Organ I instancji, na podstawie tych samych okoliczności i twierdzeń strony skarżącej, wydał zgoła odmienne w treści postanowienie, tym razem wznawiające postępowanie administracyjne. Ograniczył się do stwierdzenia, że "wniosek o wznowienie postępowania wniosła strona powołując się na ustawowe przesłanki wznowieniowe określone w art. 145 § 1 pkt 1, 2, 5, § 2 kpa oraz a termin z art. 148 kpa został zachowany".

Postanowienie to nie zostało poddane kontroli organu wyższego stopnia, dopiero od decyzji Burmistrza z dnia 31 sierpnia 2017 r. odmawiającej uchylenia ostatecznej decyzji w sprawie rozgraniczenia z dnia 24 kwietnia 2012 r. skarżący wnieśli odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, czego efektem jest zaskarżona decyzja.

Dostrzeżenie przez Kolegium uchybienia w zakresie kontroli (jej braku) przesłanek formalnych wniosku o wznowienie i uchylenie pierwszego postanowienie odmawiającego wznowienia postępowania w żaden sposób nie eliminowało obowiązku organu odwoławczego oceny zasadności rozstrzygania merytorycznego (istnienia podstaw prawnych) w świetle nadal niezrealizowanego przez organ I instancji obowiązku wyjaśnienia kwestii terminowości wniosku o wznowienie postępowania.

Tymczasem wniosek skarżących o wznowienie postępowania należy ocenić jako dosyć chaotyczny, gdyż skarżący wskazują z jednej strony, że podstawę wznowienia opierają na fakcie wydania przez Starostę decyzji w dniu 29 marca 2016 r., dokonują jej oceny i znaczenia w świetle postępowania o rozgraniczenie, ale z drugiej nie wskazują na datę doręczenia im tej decyzji względnie na datę, w jakiej uzyskali wiedzę o tej decyzji. Podobnie, podstawę wznowienia wiązali z bliżej nieokreślonymi działaniami przestępczymi, również nie precyzując w jakiej dacie mieli powziąć wiedzę o tych zdarzeniach.

Powyższa okoliczność ma o tyle znaczenie procesowe, iż w razie ustalenia, że nastąpiło wydanie postanowienia o wznowieniu w trybie przepisu art. 149 § 1 kpa, z uchybieniem terminów określonych w art. 148 kpa, powinno nastąpić umorzenie wadliwie wznowionego postępowania na podstawie przepisu art. 105 § 1 kpa, bez badania przyczyn wznowienia i ponownego rozstrzygnięcia istoty sprawy w trybie art. 149 § 2 kpa.

Organ odwoławczy nie dostrzegł tym razem naruszenia przez organ pierwszej instancji przepisów postępowania art. 7, 77 § 1 Kpa w zw. z art. 148 § 1 kpa, nie prowadząc postępowania wyjaśniającego w kierunku ustalenia, czy skarżący wnieśli wniosek o wznowienie w terminie.

Konsekwencją tego uchybienia jest unicestwienie kontroli Sądu zapadłego w sprawie rozstrzygnięcia merytorycznego, tj. kontroli tego, czy słusznie orzeczono o odmowie uchylenia ostatecznej decyzji Burmistrza z dnia 24 kwietnia 2012 r., bowiem kontrola taka wymaga w pierwszej kolejności oceny zasadności wznowienia postępowania w szczególności, w sprawie rozpatrywanej, co do okoliczności zachowania terminu określonego art. 148 kpa.

Zaskarżona decyzja była z powyższych względów przedwczesna. Ponownie rozpoznając sprawę, Kolegium przeprowadzi w oparciu o przepis art. 136 § 1 kpa postępowanie wyjaśniające, od którego wyniku uzależniona będzie decyzja w ramach art. 138 kpa.

Sąd uchylił w pkt 1 zaskarżoną decyzję na podstawie przepisu art. 145 § § 1 pkt 1 lit. c ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

W pkt 2 Sąd orzekł na podstawie art. 200 i 2015 § 2 ww. ustawy.