Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Barbara Adamiak /spr./, Sędziowie NSA Jan Paweł Tarno, Leszek Leszczyński, Protokolant Kamil Wertyński, po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2007 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Redaktora Naczelnego "D." od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 lutego 2006 r. sygn. akt II SA/ Wa 2022/05 w sprawie ze skargi Redaktora Naczelnego "D." na odmowę udzielenia informacji prasowej przez Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego oddala skargę kasacyjną

Pismem z dnia 4 sierpnia 2005 r. Redaktor Naczelny "D.", powołując się na ustawę z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24 ze zm.), zwrócił się do S. D. - Łowczego Okręgowego Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego (PZŁ) w [...] o przedstawienie stanowiska tego Zarządu, w sprawie opisanej przez jednego z czytelników "D.". W związku z przedstawioną sprawą zostało sformułowanych 7 pytań, na które odpowiedź miała zostać opublikowana przez autora pytań na łamach "D." (sprawa dotyczyła procedury uzyskania członkowstwa w kole łowieckim).

Ten sam Redaktor Naczelny pismem z dnia 10 sierpnia 2005 r., zwrócił się do K. C. - Łowczego Okręgowego Zarządu Okręgowego PZŁ w [...] (również w oparciu o ustawę - Prawo prasowe) o przedstawienie stanowiska tego Zarządu, w sprawie opisanej przez jego z czytelników. W piśmie tym postawiono 10 pytań w związku z przedmiotem sprawy, a udzielona odpowiedź miała zostać przedstawiona na łamach D. (sprawa dotyczyła usunięcia z koła łowieckiego).

Wyżej powołane pisma zostały również skierowane do wiadomości Zarządu Głównego PZŁ.

Przewodniczący Zarządu Głównego PZŁ, w związku z zapytaniami kierowanymi do Zarządów Okręgowych PZŁ w [...] i [...], skierował do P. G. będącego Redaktorem Naczelnym "D." pismo z dnia 7 września 2005 r. wskazując, że zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy - Prawo prasowe, internetowe strony "D." nie stanowią prasy w rozumieniu ustawy. W jego ocenie jest to forum dyskusyjne, na łamach, którego myśliwi niebędący dziennikarzami i inni uczestnicy zainteresowani ta tematyką, mogą dzielić się poglądami, wiadomościami czy spostrzeżeniami.

Redaktor Naczelny P. G. pismem z dnia 19 września 2005 r., zwrócił się do Przewodniczącego Zarządu Głównego PZL o powtórne przeanalizowanie przez ten Zarząd stanowiska w sprawie udzielenia czytelnikom "D." odpowiedzi na stawiane przez redakcję pytania.

W dniu 6 października 2005 r. Redaktor Naczelny "D." skierował w trybie art. 4 ust. 4 ustawy - Prawo prasowe, skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, na odmowę udzielenia informacji D. Jako dowód tego załączył pismo Przewodniczącego Zarządu Głównego PZŁ z dnia 7 września 2005 r., które jak podaje otrzymał w dniu 9 września 2005 r.

Skarżący w uzasadnieniu skargi podaje, że redakcja oczekiwała na stanowisko Zarządów Okręgowych PZŁ w [...] i [...], jednak po odmowie udzielenia takiej informacji przez Zarząd Główny PZŁ, pismem z dnia 7 września 2005 r., przesłanym również do Zarządów Okręgowych w [...] i [...], nie otrzymał żadnej odpowiedzi.

Wnoszący skargę zakwestionował stanowisko Zarządu Głównego PZŁ co do oceny, że "D." nie jest prasą w rozumieniu ustawy - Prawo prasowe. Wyjaśnił, że ZG PZŁ był informowany o powstaniu tego D., na potwierdzenie czego załączył pismo podpisane przez Przewodniczącego Zarządu Głównego PZŁ skierowane w dniu 12 lipca 2005 r. do Redaktora Naczelnego "D.".

W odpowiedzi na skargę wniesiono o jej oddalenie oraz o zasądzenie kosztów, w tym zastępstwa procesowego. Podtrzymano stanowisko, że witryna internetowa "Łowiecki", mimo iż została zarejestrowana przez Sąd, nie ma charakteru dziennika czy w ogóle czasopisma, a więc nie może korzystać z uprawnień przewidzianych w art. 4 ust. 1 ustawy - Prawo prasowe.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z 16 lutego 2006 r. sygn. akt II SA/Wa 2022/05, po rozpoznaniu sprawy ze skargi Redaktora Naczelnego "D." na odmowę udzielenia informacji prasowej przez Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego, oddalił skargę. W uzasadnieniu Sąd wywodził, że należało rozważyć, czy skargę rozpoznać na podstawie przepisów ustawy - Prawo prasowe, czy też należałoby ją rozpoznać w oparciu o przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.). Ustalenie tego wymagało zbadania, czy podmiot wnoszący skargę jest prasą w myśl ustawy - Prawo prasowe.

W rozumieniu przepisu art. 7 ust. 2 pkt 1 powołanej wyżej ustawy - Prawo prasowe, termin "prasa" oznacza publikacje periodyczne, które nie tworzą zamkniętej, jednorodnej całości, ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, opatrzone stałym tytułem lub nazwą, numerem bieżącym i datą, a w szczególności: dzienniki i czasopisma, serwisy agencyjne, stałe przekazy teleksowe, biuletyny, programy radiowe i telewizyjne oraz kroniki filmowe; prasą są także wszelkie istniejące i powstające w wyniku postępu technicznego środki masowego przekazywania, w tym także rozgłośnie oraz tele - i radiowęzły zakładowe, upowszechniające publikacje periodyczne za pomocą druku, wizji, fonii lub innej techniki rozpowszechniania; prasa obejmuje również zespoły ludzi i poszczególne osoby zajmujące się działalnością dziennikarską. Natomiast zgodnie z punktem 2 tego przepisu, dziennikiem jest ogólnoinformacyjny druk periodyczny lub przekaz za pomocą dźwięku oraz dźwięku i obrazu, ukazujący się częściej niż raz w tygodniu.

Zgodnie z art. 20 ustawy - Prawo prasowe, wydawanie dziennika lub czasopisma wymaga rejestracji w sądzie okręgowym właściwym miejscowo dla siedziby wydawcy (...)

Niewątpliwie "D." posiada atrybuty, o których stanowią powołane wyżej przepisy prawa, co znalazło potwierdzenie w postanowieniu Sądu Okręgowego I Wydział Cywilny z dnia 9 czerwca 2005 r. sygn. akt I Ns rej. Pr.52/05.

Wobec tego, że nie zostało w sprawie wykazane, że rejestracja D. utraciła ważność ani też, że organ rejestracyjny zawiesił jego wydawanie to należało uznać, że Redaktor Naczelny "D." jest podmiotem uprawnionym do złożenia skargi w trybie ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe.

Należy wskazać, że skarżący wyczerpał również tryb skargowy określony w przepisie art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1279 ze zm.), poprzez wniesienie wezwania do usunięcia naruszenia prawa, które nastąpiło pismem z dnia 19 września 2005 r.

Przystępując do oceny merytorycznej skargi, Sąd wskazał na przepis art. 1 ust. 1-4 ustawy - Prawo prasowe, który stanowi, że określone nim podmioty mają obowiązek udzielania prasie informacji o swej działalności, o ile na podstawie odrębnych przepisów informacja nie jest objęta tajemnicą lub nie narusza prawa do prywatności.

W przypadku odmowy udzielenia informacji, na żądanie redaktora naczelnego, odmowę doręcza się zainteresowanej redakcji w formie pisemnej, w terminie trzech dni. Odmowa powinna zawierać oznaczenie organu, jednostki organizacyjnej lub osoby, od której pochodzi, datę jej udzielenia, redakcję, której dotyczy, oznaczenie informacji będącej jej przedmiotem oraz powody odmowy.

Odmowę lub niezachowanie wymogów określonych w tym przepisie można zaskarżyć do sądu administracyjnego w terminie 30 dni. W postępowaniu przed sądem stosuje się odpowiednio przepisy o zaskarżaniu do sądu decyzji administracyjnych.

W rozpoznawanej sprawie chodzi niewątpliwie o uprawnienie prasy do uzyskania informacji.

Sąd stwierdził, że skierowana w dniu 6 października 2005 r. skarga na odmowę udzielenia informacji prasowej nie mogła być skuteczna, ponieważ została wymierzona w podmiot, który do udzielenia tej odpowiedzi nie był wzywany przez Redaktora Naczelnego "D.".

Niewątpliwym jest w sprawie, że w trybie art. 4 ust. 1 powoływanej ustawy, pisma skarżącego kierowane były do Zarządów Okręgowych PZŁ w [...] i [...]. Jednak brak jest podstaw do przyjęcia, że pismami tymi zwrócił się on także w tym trybie do Zarządu Głównego PZŁ. Nie można bowiem uznać, że skierowanie odpisu tych pism do wiadomości temu organowi wyczerpuje przesłanki powołanego ostatnio przepisu.

Mając na uwadze powyższe, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 powołanej ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - orzekł jak w sentencji.

Redaktor Naczelny D. wniósł od wyroku skargę kasacyjną, zaskarżając wyrok w całości. Skargę kasacyjną oparł na zarzutach:

a) naruszenie prawa procesowego - art. 25 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 143, poz. 1270 ze zm.) przez przyjęcie, iż skarga w sprawie powinna być skierowana przeciwko innemu podmiotowi, niż Polski Związek Łowiecki, co miało istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia,

b) naruszenie prawa materialnego przez niezastosowanie normy z art. 32 ust. 2 i art. 32a ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 ze zm.),

c) naruszenie prawa materialnego przez niezastosowanie normy z art. 4 ust. 1 art. 11 ust. 2 i art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24 ze zm.).

Na tych podstawach wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Polski Związek Łowiecki wnosił o oddalenie skargi kasacyjnej.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania sądowoadministracyjnego. W sprawie nie występują enumeratywnie wyliczone w art. 183 § 2 powołanej ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, przesłanki nieważności postępowania sądowoadministracyjnego. W tym stanie rzeczy, przy rozpoznaniu sprawy, Naczelny Sąd Administracyjny związany był granicami skargi kasacyjnej.

Skarga kasacyjna nie została oparta na usprawiedliwionych podstawach. W sprawie Sąd nie stosował art. 25 § 1 powołanej ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, odmawiając zdolności sądowej Polskiemu Związkowi Łowieckiemu. Sąd w oparciu o akta sprawy ustalił, że w tej sprawie Polski Związek Łowiecki nie jest stroną, a to z tego względu, że żądanie udzielenia informacji zostało skierowane do innego podmiotu.: Okręgowego Zarządu Polskiego Związku Łowieckiego w [...] i do Okręgowego Zarządu Polskiego Związku Łowieckiego w [...]. Żądanie to zostało jedynie przekazane do wiadomości Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego.

Według art. 4 ust. 1 ustawy z 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24 ze zm.) "Przedsiębiorcy i podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku, są obowiązane do udzielania prasie informacji o swojej działalności, o ile na podstawie odrębnych przepisów informacja nie jest objęta tajemnicą lub nie narusza prawa do prywatności". Art. 4 ust. 1 tej ustawy określa zakres podmiotów obowiązanych do udzielania informacji prasie. W tym zakresie nie ogranicza podmiotów tylko do tych, które mają osobowość prawną. Rozpatrując zatem zakres podmiotowy w związku z art. 32a ust. 4 ustawy z 12 października 1995 r. - Prawo łowieckie (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.), obowiązek udzielania prasie informacji nie ogranicza się tylko do Polskiego Związku Łowieckiego, który posiada osobowość prawną, ale też do jego organów, w tym powołanych ustawą Prawo łowieckie ale i statutem Polskiego Związku Łowieckiego. Nie został też naruszony art. 11 ust. 2 i ust. 3 Prawa prasowego. Nie był stosowany w zaskarżonym wyroku, a zatem zarzut jego naruszenia nie jest zasadny.

W tym stanie rzeczy, skoro skarga kasacyjna nie została oparta na usprawiedliwionych podstawach, na mocy art. 184 powołanej ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji.