drukuj    zapisz    Powrót do listy

6192 Funkcjonariusze Policji, , Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, Uchylono zaskarżoną decyzję, II SA/Wa 2185/18 - Wyrok WSA w Warszawie z 2019-05-08, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Wa 2185/18 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2019-05-08 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2018-12-06
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Agnieszka Góra-Błaszczykowska /sprawozdawca/
Iwona Maciejuk
Joanna Kube /przewodniczący/
Symbol z opisem
6192 Funkcjonariusze Policji
Sygn. powiązane
I OSK 1976/19 - Wyrok NSA z 2019-12-12
Skarżony organ
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
Treść wyniku
Uchylono zaskarżoną decyzję
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Joanna Kube, Sędziowie WSA Agnieszka Góra-Błaszczykowska (spr.), Iwona Maciejuk, Protokolant specjalista Ewa Kielak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 maja 2019 r. sprawy ze skargi [...] na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] października 2018 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wyłączenia stosowania przepisów ustawy uchyla zaskarżoną decyzję

Uzasadnienie

Pismem z dnia [...] stycznia 2017 r. J. K. (dalej także: skarżący) złożył, na podstawie art. 8a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 288, dalej powoływana jako ustawa zaopatrzeniowa) wniosek do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o wyłączenie w drodze decyzji stosowania w stosunku do niego art. 15c, art. 22a i art. 24a powołanej ustawy.

W uzasadnieniu wniosku skarżący wskazał, że służbę rozpoczął w dniu [...] stycznia 1987 r. w ramach odbywania zasadniczej służby wojskowej. Następnie w dniu [...] września 1988 r. podjął studia w Wyższej Szkole [...] Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w [...], a następnie w Wyższej Szkole [...] w [...]. Po ukończeniu studiów pełnił służbę w różnych komórkach Policji, od [...] stycznia 1994 r. zajmował się zwalczaniem przestępczości zorganizowanej, do [...] kwietnia 2000 r. pracując w Wydziałach d/z [...] Komend Wojewódzkich Policji oraz Komendy Głównej Policji, zaś po tej dacie w komórkach Centralnego Biura Śledczego Policji. Biorąc powyższe pod uwagę skarżący wniósł o uznanie jego służby w rozumieniu art. 8a ustawy zaopatrzeniowej za krótkotrwałą, gdyż obejmowała ona okres niespełna dwóch lat, tj. od dnia [...] września 1988 r. do dnia [...] lipca 1990 r. przy czym był to okres związany ze szkoleniem zawodowym uznanym następnie przez Wyższą Szkołę [...] w [...], nigdy nie pełnił natomiast służby w innych jednostkach i komórkach wymienionych w art. 13b ustawy zaopatrzeniowej.

Wymieniony podniósł ponadto, że jego służba jako funkcjonariusza Policji trwała 26 lat, zadania swoje wykonywał rzetelnie i zgodnie z prawem, wielokrotnie był nagradzany i awansowany, nigdy nie był karany dyscyplinarnie, otrzymywał pozytywne opinie od przełożonych, a oceny wywiązywania się z obowiązków i realizacji zadań były określane jako "zgodne z wymaganiami" lub "powyżej wymagań". W ramach służby wielokrotnie podejmował czynności związane bezpośrednio z ryzykiem zagrożenia zdrowia lub życia, prowadził śledztwa o dużym ciężarze gatunkowym i międzynarodowym zasięgu.

Pismem z dnia [...] lutego 2017 r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji

na podstawie art. 36 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 2096, dalej powoływana jako K.p.a) poinformował skarżącego, że postępowanie w niniejszej sprawie zostanie zakończone do dnia [...] czerwca 2017 r. Wydłużenie terminu wynika ze złożonego charakteru sprawy, w szczególności z konieczności uzyskania i weryfikacji informacji o przebiegu służby oraz innych informacji i materiałów mogących mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

W piśmie z dnia [...] czerwca 2017 r. organ ponownie poinformował skarżącego w trybie art. 36 K.p.a, że sprawa nie zostanie załatwiona w terminie wskazanym w art. 35 § 3 K.p.a. z uwagi na konieczność dokonania wszechstronnego i wnikliwego jej zbadania, co wymaga podjęcia przez organ szeregu czynności wyjaśniających. Jako nowy termin załatwienia sprawy podano [...] października 2017 r.

Pismem z dnia [...] czerwca 2017 r. skarżący wezwał organ na podstawie art. 37 § 1 K.p.a. do usunięcia naruszenia prawa, polegającego na przewlekłym prowadzeniu postępowania administracyjnego. Wskazał, że w piśmie z dnia [...] czerwca 2017 r. nie podano przyczyn zwłoki w załatwieniu sprawy, zaś jak wynika z posiadanych przez niego informacji, organ dopiero w dniu [...] kwietnia 2017 r., a więc ponad dwa miesiące po wszczęciu postępowania wystąpił do ZER MSW z pytaniem, czy skarżący pobiera emeryturę. Ponadto dotychczas organ nie wystąpił do Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu z pytaniem o przebieg służby w organach bezpieczeństwa PRL oraz do Policji, pomimo upływu ponad czterech miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. Skarżący wezwał organ do podjęcia wszelkich czynności niezbędnych do załatwienia sprawy w terminie do [...] sierpnia 2017 r. W piśmie z tego samego dnia wymieniony zwrócił się ponadto do organu z pytaniem, czy w związku z prowadzonymi postępowaniami administracyjnymi dotyczącymi art. 8a ustawy zaopatrzeniowej zostały wydane i przez kogo jakiekolwiek zarządzenia, wytyczne, okólniki lub inne pisma instruktażowe, określające w oparciu o jakie kryteria będą podejmowane decyzje w tych sprawach, zaś w przypadku odpowiedzi twierdzącej zwrócił się z prośbą o wydanie ich kopii.

W odpowiedzi udzielonej skarżącemu w piśmie z dnia [...] lipca 2017 r. organ poinformował, że wydanie decyzji w tym momencie nie jest możliwe, wskazując jednocześnie, że merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy nastąpi niezwłocznie po otrzymaniu stosownych informacji z Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz Policji. Ponadto poinformowano, że organ nie posiada wiedzy na temat wydania przez Ministerstwo jakichkolwiek zarządzeń, wytycznych, okólników lub innych pism instruktażowych w zakresie kryteriów wydawania decyzji kończących postępowanie wszczynane przez wnioski składane w trybie art. 8a ustawy zaopatrzeniowej. Organ nadmienił również, że zgodnie z art. 7 i art. 77 K.p.a. organy administracji publicznej zobowiązane są stać na straży praworządności i w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy.

W dniu [...] września 2017 r. Minister Spraw Wewnętrznych ponownie poinformował skarżącego w trybie art. 36 K.p.a., że postępowanie w jego sprawie nie zostanie zakończone w trybie przewidzianym w art. 35 § 3 K.p.a., co wynika z konieczności wszechstronnego i wnikliwego zbadania sprawy i podjęcia szeregu czynności wyjaśniających. Poinformowano o zwróceniu się do Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA z zapytaniem, czy skarżący pobiera świadczenie emerytalne/rentowe/rentowe rodzinne oraz za jakie okresy służby i w jakich formacjach, oraz czy wymieniony podlega regulacjom ustawy art. 15c, art. 22a i art. 24a ustawy zaopatrzeniowej, wystąpiono do Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu z prośbą o przekazanie informacji o przebiegu służby J. K. na rzecz totalitarnego państwa oraz o przekazanie informacji pozwalających na ocenę ustawowego wymogu dotyczącego rzetelnego wykonywania zadań i obowiązków po dniu 12 września 1989 r. zwłaszcza z narażeniem życia i zdrowia. Zwrócono się ponadto do Policji z prośbą o weryfikację okresów służby pod kątem przedstawionego powyżej ustawowego wymogu. Jako termin załatwienia sprawy wskazano [...] stycznia 2018 r.

Skarżący w dniu [...] grudnia wniósł na podstawie art. 73 § 3 K.p.a. o udostępnienie do wglądu całości akt sprawy za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Pismem z dnia [...] grudnia 2017 r. organ poinformował skarżącego, że zebrana została dokumentacja niezbędna do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy oraz pouczył o uprawnieniach wynikających z art. 10 i 81 K.p.a.

W piśmie z dnia [...] lutego 2018 r. organ poinformował skarżącego w trybie art. 36 § 1 K.p.a., że sprawa nie zostanie załatwiona w terminie przewidzianym w art. 35 § 3 K.p.a. Jako termin rozpatrzenia wniosku wskazano dzień [...] marca 2018 r. W odpowiedzi na wniosek z [...] grudnia 2017 r. poinformowano ponadto, że organ umożliwił zapoznanie się z dokumentacją w siedzibie organu, o czym skarżący został pouczony przy piśmie z dnia [...] grudnia 2017 r.

W dniu [...] maja 2018 r. organ po raz kolejny poinformował skarżącego w trybie art. 36 § 1 K.p.a., że sprawa nie zostanie załatwiona w terminie przewidzianym w art. 35 § 3 K.p.a. Jako planowany termin rozpatrzenia wniosku wskazano dzień [...] listopada 2018 r.

Decyzją z dnia [...] października 2018 r. nr [...] Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji na podstawie art. 8a ustawy zaopatrzeniowej odmówił wyłączenia stosowania wobec wnioskodawcy stosowania art. 15c, art. 22a i art. 24a tej ustawy.

W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że skarżący został zwolniony ze służby w Policji w dniu [...] stycznia 2016 r. i ma ustalone prawo do emerytury, której wysokość ustalono z uwzględnieniem art. 15c ustawy zaopatrzeniowej. Z informacji udzielonych przez Instytut Pamięci Narodowej – Komisję Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu wynika, że skarżący pełnił służbę na rzecz totalitarnego państwa przez okres 1 roku i 11 miesięcy, przy całkowitym okresie służby wynoszącym 28 lat 11 miesięcy i 24 dni. Z akt osobowych skarżącego nie wynika, aby nierzetelnie wykonywał ona swoje obowiązki służbowe w okresie po dniu 12 września 1989 r. Z informacji przekazanych przez Komendanta Głównego Policji wynika natomiast, iż skarżący po dniu 12 września 1989 r. rzetelnie wykonywał swoje obowiązki, wielokrotnie przyznawano mu zwiększony dodatek służbowy do uposażenia, był również odznaczony Brązowym oraz Srebrnym Krzyżem Zasługi a nadto Brązową i Srebrną Odznaką Zasłużony Policjant. Nie stwierdzono, aby wobec wymienionego prowadzone były postępowania dyscyplinarne, ustalono natomiast, że w ramach obowiązków służbowych realizował on działania, w których istniało zagrożenie zdrowia lub życia.

Organ podkreślił, że na podstawie art. 8a ustawy zaopatrzeniowej, minister właściwy do spraw wewnętrznych w drodze decyzji, w szczególnie uzasadnionych przypadkach może wyłączyć stosowanie art. 15c, art. 22a i art. 24a w stosunku do osób pełniących służbę, o której mowa w art. 13b ze względu na:

1. krótkotrwałą służbę przed dniem 31 lipca 1990 r.,

2. rzetelne wykonywanie zadań i obowiązków po dniu 12 września 1989 r. w szczególności z narażeniem życia i zdrowia.

Obie powyższe przesłanki muszą być spełnione łącznie, a ponadto ustawa

nakłada na organ obowiązek weryfikacji, czy rozpoznawana sprawa stanowi szczególnie uzasadniony przypadek. W ocenie organu nieostrość przesłanek oznacza, że intencją ustawodawcy było zagwarantowanie uprawnionemu organowi możliwości indywidualnego podejścia do każdej sprawy poprzez wprowadzenie uznania administracyjnego.

Pierwsza z przesłanek – krótkotrwałość służby - musi być każdorazowo oceniana indywidualnie; winna być ona rozpatrywana przede wszystkim w ujęciu bezwzględnym, jako długość okresu służby na rzecz totalitarnego państwa; dodatkowo należy ocenić powyższą przesłankę w aspekcie proporcjonalnym - w porównaniu stosunku służby na rzecz totalitarnego państwa do całości okresu służby byłego funkcjonariusza; oznacza to, że - obok oceny, czy dany okres może być uznany jako "krótkotrwały" w ujęciu ogólnym – należy go oceniać także abstrakcyjnie, jako stosunek tego czasu do całego okresu służby; krótkotrwałość jest wprawdzie pojęciem nieostrym, w zakresie którego trudno sformułować choćby przybliżoną definicję; przy oparciu się jednak na wykładni językowej krótkotrwałość jest tożsama z nietrwałością, przelotnością lub chwilowością; również ze słownika wyrazów bliskoznacznych można przytoczyć synonimy danego słowa - to: "chwilowy, doraźny, niedługi, niestały, nietrwały, okresowy, przejściowy, przemijający, tymczasowy, krótkookresowy, czasowy, trwający krótko, niedługo trwający, nieustabilizowany, szybki, epizodyczny" (Wielki słownik wyrazów bliskoznacznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005 r.); pierwszeństwo wykładni językowej jest przy tym powszechnie akceptowane w orzecznictwie i piśmiennictwie (np. wyrok Sądu Najwyższego z 12 czerwca 2015 r. w sprawie o sygn. akt II CSK 518/14). Tym samym krótkotrwałość w świetle powyższej wykładni winna być rozumiana jako czasookres obejmujący tygodnie, najwyżej miesiące. W ocenie organu dłuższy okres nie może być uznany za krótkotrwały, bowiem nie odpowiada to powyższej wykładni językowej.

Druga z przesłanek - rzetelność wykonywania zadań i obowiązków po 12 września 1989 r., w szczególności z narażeniem zdrowia czy życia – ma również charakter nieostry; winna być ona oceniana każdorazowo indywidualnie; analogicznie, w oparciu o wykładnię językową, pojęcie rzetelność, w ujęciu określającym postawę oraz jakość wykonywania zadań i obowiązków zawodowych, należy definiować jako sumienne, solidne i dokładne wykonywanie swojej pracy - przyjętych na siebie obowiązków; przytoczono synonimy tego słowa ze słownika wyrazów bliskoznacznych: "akuratny, całościowy, dogłębny, dokładny, drobiazgowy, gorliwy, niestrudzony, niezawodny, obowiązkowy, oddany, ofiarny, pedantyczny, pewny, pilny, pracowity, precyzyjny, przenikliwy, skrupulatny, solidny, staranny, sumienny, uczciwy, wierny, wnikliwy, wszechstronny, wytrwały" (tak powołany wcześniej Wielki słownik wyrazów bliskoznacznych); wobec tego rzetelne wykonywanie obowiązków służbowych oznacza ich realizację na najwyższym poziomie; postawa rzetelnego funkcjonariusza charakteryzuje się wzorowością w działaniu służbowym, nie tylko w zakresie podejmowania i nienagannej realizacji zadań obligatoryjnych, ale także wykazywania inicjatywy i realizowania obowiązków dodatkowych; istotna jest także postawa funkcjonariusza w służbie i poza nią, rygorystyczne przestrzeganie prawa, dyscypliny i etyki zawodowej, a także honoru funkcjonariusza służb publicznych. Zwrot szczególnie z narażeniem zdrowia i życia należy traktować jako dodatkowy czynnik, wpływający na ocenę wartości rzetelnej służby funkcjonariusza; warunek "narażenie zdrowia i życia" odnosi się do kwalifikacji narażenia, rozumianej jako stwierdzenie istnienia zagrożenia innego niż normalne następstwo pełnienia służby, przy założeniu, że w jej istotę wpisane jest ryzyko zagrożenia życia i zdrowia; z perspektywy ustawowej regulacji jest ważne, aby zagrożenie nie było normalnym następstwem służby, czy też nie miało charakteru hipotetycznego - było rzeczywiste, dowiedzione i miało charakter wyjątkowy.

Odnosząc się do przesłanki szczególnie uzasadnionego przypadku, przemawiającego za wyłączeniem stosowania przepisów ogólnych (art. 15c, 22a i 24a ustawy zaopatrzeniowej), wskazano, że spełnienie tego warunku trzeba postrzegać przez pryzmat całkowitego braku jakichkolwiek faktów, mogących stawiać pod znakiem zapytania rzetelność służby konkretnej osoby. Zasadność takiego wywodu wynika z tego, że szczególnie uzasadniony przypadek znalazł się w ustawie obok dwóch, pozostałych przesłanek; oznacza to, że krótkotrwałość służby na rzecz państwa totalitarnego i rzetelność służby pełnionej po dniu 12 września 1989 r., nawet z narażeniem zdrowia i życia, nie wystarczą do oceny, czy jest zasadne zastosowanie art. 8a ustawy zaopatrzeniowej. Szczególnie uzasadniony przypadek zachodzi gdy funkcjonariusz - poza spełnieniem dwóch wskazanych wyżej przesłanek – miał wybitne osiągnięcia w służbie, szczególnie wyróżniające ją na tle pozostałych funkcjonariuszy. Jak wynika z powyższego, uprawnienie z art. 8a ustawy zaopatrzeniowej ma charakter wyjątkowy; dotyczy wyłącznie osób, w przypadku których "krótkotrwałość" jest niezaprzeczalna, a "rzetelność" służby oczywista, bezdyskusyjna i poparta nadzwyczajnymi osiągnięciami; tylko wówczas można bowiem uznać, że w sprawie zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek.

Odnosząc powyższe do realiów rozpoznawanej sprawy organ podkreślił, że służba na rzecz totalitarnego państwa była pełniona przez okres 1 roku i 11 miesięcy. W ocenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji taki okres służby zarówno w ujęciu bezwzględnym – długość tego okresu, jak i proporcjonalnym – stosunek długości tego okresu do całego okresu służby, nie może być oceniony jako krótkotrwały. Organ nie zakwestionował rzetelnego wykonywania przez skarżącego obowiązków służbowych po dniu 12 września 1989 r., jednakże z uwagi na powyższą okoliczność w sprawie nie zostały spełnione przesłanki dopuszczalności wyłączenia stosowania art. 15c, art. 22a i art. 24a ustawy zaopatrzeniowej.

Powyższa decyzja stała się przedmiotem skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. J. K. w pierwszej kolejności podniósł, że postępowanie prowadzone było w sposób przewlekły, wielokrotnie przekładano termin załatwienia sprawy i nie podejmowano czynności zmierzających do jej zakończenia – co stało się przedmiotem odrębnej skargi z dnia [...] marca 2018 r. W ocenie skarżącego odwlekanie wydania decyzji w niniejszej sprawie było celowe i wynikało z politycznych pobudek.

Następnie skarżący wskazał, że w trakcie odbywania zasadniczej służby wojskowej skorzystał z możliwości podjęcia nauki w szkole [...] MSW w [...], której słuchaczem został w dniu [...] września 1988 r. i od tego dnia według IPN jest liczona służba na rzecz totalitarnego państwa, podczas gdy skarżący rozpoczął naukę w tej szkole w trakcie odbywania zasadniczej służby wojskowej i tym samym jego służba w okresie służby, wynikającym z ustawy o powszechnym obowiązku obrony, nie powinna być uznana za służbę na rzecz totalitarnego państwa. Ponadto skarżący wyjaśnił, że słuchacze szkoły [...] w [...] zaliczeni byli do etatów SB, co jednak nie determinowało ich przydziału do jednostki po ukończeniu szkoły. Z końcem stycznia 1988 r. skarżący zakończył zasadniczą służbę wojskową i z tą datą został funkcjonariuszem w służbie stałej. Z opinii ówczesnego przełożonego wynika, że wymieniony jest lepiej przygotowany do służby w MO, gdyż nigdy nie pracował w wydziałach operacyjnych SB. Od [...] października 1988 r. szkoła w [...] została przekształcona w filię Akademii [...] MSW i nowy rocznik studentów rozpoczynających naukę w 1989 r. w rozumieniu ustawy zaopatrzeniowej nie pełni już służby na rzecz totalitarnego państwa pomimo, że studiując również etatowo byli zaliczeni do SB.

Ponadto skarżący wskazał, że w 1990 r. podlegał weryfikacji, w ramach której został oceniony okres jego nauki w szkole od września 1988 r. do lipca 1990 r. Zgodnie z wydaną wówczas opinią, J. K. odpowiadał wymogom przewidzianym dla funkcjonariusza MSW i posiadał kwalifikacje moralne do pełnienia służby w Policji. Nigdy w czasie swojej służby nie pracował w komórce operacyjnej SB, nie prowadził spraw dotyczących działalności opozycji politycznej w PRL, nie podejmował żadnych działań wobec działaczy opozycji, stąd też w jego ocenie nie można twierdzić, aby w ogóle pełnił służbę na rzecz totalitarnego państwa, a jednocześnie zgromadzone w aktach dokumenty wskazują na rzetelne wykonywanie przez niego służby w Policji, w tym działań związanych z narażeniem życia i zdrowia.

W odpowiedzi na skargę organ podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko i

wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga zasługiwała na uwzględnienie.

Zaskarżoną decyzję wydano bowiem bez wyjaśnienia istotnych w sprawie okoliczności, w odniesieniu do konkretnego przypadku Skarżącego, co powinno znaleźć odzwierciedlenie w uzasadnieniu decyzji, w myśl art. 7, 77 §. 1, art. 80 oraz 107 § 3, wobec art. 8 § 1 i art. 11 K.p.a. Naruszenie przepisów postępowania w tym zakresie –zdaniem Sądu – wywarło istotny wpływ na treść zaskarżonej decyzji.

Organ administracji trafnie scharakteryzował uwarunkowania formalne sprawy, w tym przywołał treść stosownych regulacji normatywnych oraz właściwy sposób ich rozumienia, wedle zasad wykładni językowej - w szczególności, jak należy określać ramy dla zastosowania wyjątku, przewidzianego w art. 8a ustawy zaopatrzeniowej. Jednakże nie odniósł tych rozważań do konkretnego przypadku skarżącego, opisywanych przez niego okoliczności faktycznych jego zatrudnienia, w tym wykonywanej pracy, uzyskanych orderów i odznaczeń oraz ocen służby (znajdujących się w aktach administracyjnych sprawy).

Wobec uprzedniego szczegółowego zreferowanie stanowiska organu w kwestiach uwarunkowań formalnych jego powtarzanie byłoby bezzasadne. Sąd przyjmuje je za własne, z wyłączeniem wcześniej sygnalizowanego zastrzeżenia.

Odnosząc zarysowane ramy prawne do rozpatrywanego stanu faktycznego należy wskazać, co następuje:

Oceniając przesłankę krótkotrwałości służby na rzecz totalitarnego państwa organ oparł się, co do czasu jej trwania, na informacji z IPN. Jak z niej wynika, Skarżący pełnił taką służbę w okresie: [...] stycznia 1988 r. do [...] lipca 1990 r. czyli 1 rok i 11 miesięcy. W sumie skarżący pracował do dnia [...] stycznia 2016 roku, a całkowity okres jego służby wynosił 28 lat, 11 miesięcy i 24 dni.

W toku postępowania skarżący kwestionował prawidłowość zakwalifikowania jego służby, jako pełnionej na rzecz totalitarnego państwa, organ zaś oceniając wskazaną przesłankę oparł się wyłącznie na informacji udzielonej w tym zakresie przez IPN. W szczególności do okresu służby na rzecz totalitarnego państwa zaliczono skarżącemu okres odbywania zasadniczej służby wojskowej oraz odbywania nauki w szkole policyjnej (akademii [...] MSW).

W myśl art. 13a ust. 6 ustawy zaopatrzeniowej do informacji z IPN nie stosuje się przepisów K.p.a. Taki zapis wyraża jednoznacznie wolę prawodawcy, aby dane stanowisko, zajmowane w toku postępowania, nie mogło być samodzielnie kwestionowane w myśl zasad, przewidzianych w danym Kodeksie. Chodzi więc o tryb instancyjny a następnie możliwość zaskarżenia do sądu.

Jednoznacznie wyrażona wola prawodawcy wyłączenia wskazanych trybów kwestionowania informacji z IPN, nie usprawiedliwia konstatacji, jakoby miałyby być one - wedle jego woli - sui generis aktem ostatecznym i niepodważalnym, kreującym w istotnym zakresie sytuację prawną osób, pobierających świadczenia emerytalne i rentowe, niepodlegającym żadnej kontroli w postępowaniu administracyjnym a później sądowym. Intencji takiej nie sposób przypisać racjonalnemu prawodawcy, szanującemu konstytucyjne zasady państwa prawnego. Prowadzi to jednoznacznie do konkluzji, że - skoro zamknięto szczególne tryby odrębnego kwestionowania informacji z IPN - legalność danego stanowiska - jego zgodność z prawem - musi być badana w ramach kontroli w związku z wydawaniem orzeczeń, w myśl art. 8a ustawy zaopatrzeniowej.

Oznacza to, że jeżeli w toku postępowania wyrażona w informacji IPN ocena w kwestii istotnej, jak okres "pełnienia służby na rzecz totalitarnego państwa" jest kwestionowana, rolą organu administracji jest odniesienie się do co do meritum sformułowanych zarzutów. Organ może to także uczynić zwróciwszy się wcześniej o dodatkowe wyjaśnienia od instytucji wyspecjalizowanej, jaką jest IPN. Wynika to z zasady swobodnej oceny dowodów oraz ustalenia w postępowaniu administracyjnym prawdy materialnej (art. 7, 75 § 1, art. 77 § 1 i art. 80 K.p.a.).

Zdaniem Sądu, organ niewystarczająco ocenił kwestię krótkotrwałości służby Skarżącego, która przepracował mniej niż 10% swojego stażu pracy na rzecz totalitarnego Państwa. Organ uznał, że krótkotrwałość może dotyczyć tygodni, najwyżej miesięcy, ale nie odniósł tego twierdzenia do konkretnego przypadku Skarżącego, który podkreślał, że niezgodnie ze stanem faktycznym, do w.w. okresu zaliczono mu okres zasadniczej służby wojskowej oraz nauki w Wyższej Szkole [...] Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w [...], a następnie w Wyższej Szkole [...] w [...]. W tym zakresie nie można uznać, aby stanowisko organu zostało w ogóle uzasadnione.

Skarżący w toku postępowania przywoływał szereg okoliczności, które - jego zdaniem - przemawiają ze szczególnym charakterem pełnionej przez niego służby, jak wykonywanie czynności operacyjno-rozpoznawczych lub dochodzeniowo- śledczych albo interwencji w celu ochrony osób, mienia lub przywrócenia porządku publicznego w sytuacjach, w których istniało zagrożenie życia lub zdrowia, potwierdzona rzetelność w jej trakcie, nagradzanie orderami i odznaczeniami za sposób pełnienia służby, przyznawanie dodatków za pracę (tzw. "wysługę"). Organ administracji odnotował daną argumentację i nie zakwestionował powołanych faktów. Nie ocenił ich jednak w kontekście zakreślonych ustawą przesłanek z art. 8a ustawy zaopatrzeniowej. Skonstatował jedynie, że nie zachodzą podstawy do zastosowania wyjątku.

Przestając na ogólnym wskazaniu, że dokonania i służba powinny spełniać przesłanki zakreślone w pkt 2 i części wstępnej art. 8a ust. 1 organ nie odniósł się w ogóle do faktów przywoływanych przez skarżącego.

Wzbudziło to uzasadnione wątpliwości Sądu co do kryteriów, jakimi kierował się organ podczas rozpatrywania sprawy Skarżącego, dlatego Sąd uznał, że zaskarżona decyzja nie poddaje się kontroli sądowej.

Nie jest bowiem możliwe samodzielne ustalenie przez Sąd, jakimi kryteriami kierował się organ uznając, że powoływane przez skarżącego okoliczności nie spełniają przesłanek zakreślonych ustawą – np. szczególnego przebiegu służby i zasług skarżącego, posiadanych przez niego orderów i odznaczeń, uzyskanych wysokich ocen pracy itp.

Sprawa skarżącego musi być zatem wnikliwie rozważona przez organ administracji, a wyniki tych analiz muszą znaleźć odzwierciedlenie w treści uzasadnienia.

Z przytoczonych wyżej przyczyn, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w sentencji.

Rozpatrując ponownie sprawę organ administracji uwzględni ocenę prawną, sformułowaną w niniejszym uzasadnieniu.



Powered by SoftProdukt