Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Wojciech Czajkowski, Sędziowie sędzia WSA Ryszard Maliszewski, sędzia WSA Tadeusz Piskozub (spr.), Protokolant p.o. Specjalisty Monika Rząp, po rozpoznaniu w Olsztynie na rozprawie w dniu 25 stycznia 2012r. sprawy ze skargi spółki A na przewlekłe prowadzenie przez Burmistrza Miasta postępowania w sprawie nadpłaty podatku od nieruchomości za rok 2009 oraz od stycznia do marca 2010r. 1. orzeka, że postępowanie prowadzone przez Burmistrza Miasta jest przewlekłe i nakazuje Burmistrzowi Miasta wydanie decyzji w sprawie nadpłaty podatku w terminie 30 dni od daty uprawomocnienia się wyroku, 2. stwierdza, że przewlekłe postępowanie związane było z rażącym naruszeniem prawa, 3. zasądza od Burmistrza Miasta na rzecz skarżącego kwotę 457 zł (czterysta pięćdziesiąt siedem zł) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

A w W. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie skargę na przewlekłe prowadzenie przez Burmistrza Miasta P. postępowania w sprawie nadpłaty w podatku od nieruchomości za rok 2009 oraz za okres od stycznia do marca 2010 roku.

Z akt sprawy wynika następujący stan faktyczny:

A. w W. , jako podatnik na terenie Miasta P. posiada jako właściciel 2 działki ("[...]" i "[...]") o łącznej powierzchni 39.5060 m2, księga wieczysta KW nr "[...]", na których zlokalizowany jest Ośrodek Wypoczynkowy "[...]".

Za rok 2009 podatnik złożył w Urzędzie Miasta i Gminy P. deklarację DN-1 zawierającą zgłoszenie obowiązku zapłaty podatku od nieruchomości, łącznie na kwotę 299.573,00 zł.

Za rok 2010 podatnik złożył w Urzędzie Miasta i Gminy P. deklarację DN-l. zawierającą zgłoszenie obowiązku zapłaty podatku od nieruchomości, łącznie na kwotę 300.579,70 zł.

Wyżej wymienione podatki zostały zapłacone przez podatnika w miesięcznych ratach.

W dniu 30 sierpnia 2010 r. podatnik złożył do Burmistrza Miasta P. wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku od nieruchomości za rok 2009 w kwocie 227.841,00 zł zaś w dniu 9 września 2010 r. za okres od stycznia do marca 2010 r. w kwocie 57.797,85 zł. Obydwa wnioski podatnik uzasadnił błędną kwalifikacją obowiązku w zakresie podatku od nieruchomości w odniesieniu do posiadanych przez podatnika nieruchomości, położonych na terenie miasta P., co znalazło swój formalny wyraz w pierwotnie złożonych deklaracjach.

W ocenie podatnika dokonał on niewłaściwej kwalifikacji ustawowego obowiązku podatkowego przyjmując, że jest zobowiązany do zapłaty podatku od nieruchomości za całą działkę nr "[...]" i "[...]" (od marca 2010 r. podział na działki nr "[...]" i "[...]") z uwagi na to, że znaczna część przedmiotowych nieruchomości w żadnej mierze nie była zajęta na prowadzenie działalności gospodarczej przez podatnika, w rozumieniu art. 1 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych z dnia 12 stycznia 1991 r. (Dz.U. Nr 9, poz. 31 ze zm.) (dalej: "u.p.o.I.'').

Na podstawie umowy najmu z dnia 31 grudnia 2008 r. zawartej z A. z siedzibą w W., podatnik odpłatnie wynajmował część działki nr "[...]" o powierzchni 60.000 m2. W dniu 25 lutego 2010 r. Strony zawarły aneks do umowy najmu z dnia 31 grudnia 2008 r., w którym ograniczyły przedmiot umowy do 50.993 m2. Podatnik samodzielnie (poza ww. najmem) nie prowadził jakiejkolwiek działalności gospodarczej na swoich nieruchomościach w P. Zdaniem podatnika część działki "[...]" oraz działka nr "[...]" podlegała opodatkowaniu podatkiem rolnym i leśnym.

Postanowieniem z dnia "[...]" Burmistrz Miasta P., w związku ze złożonymi przez podatnika wnioskami, wszczął z urzędu postępowanie podatkowe w celu określenia wysokości zobowiązania podatkowego podatnika za rok 2009 i okres od stycznia do marca 2010 r. Organ ponadto wezwał podatnika do uzupełnienia w terminie 7 dni od otrzymania pisma, wniosku o stwierdzenie nadpłaty podatku od nieruchomości za 2009 r. o stosowane deklaracje podatkowe za ten rok, do złożenia wyjaśnień, która działka spośród działek nr "[...]" i "[...]" jest zabudowana.

Organ zawiadomił też podatnika o konieczności przedłużenia terminu do załatwienia sprawy do dnia 13 listopada 2010 r.

W odpowiedzi na powyższe, podatnik w dniu 22 października 2010 r. złożył pismo, w którym podniósł, że wskazanie działki nr "[...]" jako zabudowanej było omyłką osoby sporządzającej wniosek. Jedyną zabudowaną działką jest nr "[...]", a od marca powstała w wyniku podziału działka nr "[...]".

Ponadto podatnik wyjaśnił, że budynki znajdujące się na działce nr "[...]", a od marca 2010 r. na działce nr "[...]" mają powierzchnię 157,49 m/2.

Burmistrz Miasta P. postanowieniem z dnia "[...]’ wezwał podatnika do złożenia deklaracji na podatek rolny za 2009 r. oraz do złożenia wyjaśnień w sprawie przyczyn nie złożenia deklaracji na podatek rolny za 2009 r. w związku z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty podatku od nieruchomości za 2009 r. z dnia 2 września 2010 r.

Podatnik w dniu 15 listopada 2010 r. przedłożył deklarację na podatek rolny za 2009 r., w której wykazał grunty zwolnione od opodatkowania na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku rolnym z dnia 15 listopada 1984 r. (Dz.U. Nr 52, poz. 268 ze zm.).

Postanowieniem z dnia "[...]" Burmistrz Miasta P. ponownie przedłużył termin do załatwienia sprawy do dnia 13 grudnia 2010 r.

Decyzją z dnia "[...]", nr "[...]" Burmistrz Miasta P. działając na podstawie art.21 § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005r.nr 8, poz.60 ze zm.) po przeprowadzonym postępowaniu podatkowym wszczętym z urzędu, w celu określenia Spółce A. w W. wysokości zobowiązania podatkowego za 2009r. i trzy miesiące 2010 r. w związku z wnioskami o stwierdzenie i zwrot nadpłaconego podatku od nieruchomości określił:

1.wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 2009r. w kwocie 299 573,OOzł. za grunty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków o powierzchni 395060mkw - podatek w kwocie 268 640,80zł ( 395069mkw x 0,68zł); oraz za budynki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej o powierzchni użytkowej 338,29mkw - podatek w kwocie 5 507,36zł (338,29mkw x 16,28zł); za budowle o wartości

1.271.218,13zł - podatek w wysokości 25424,36zł ( I 271 218,13 zł x 2%);

2. wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 2010r. w kwocie 162 064,00zł za nieruchomości: od stycznia do marca - w wysokości 75.000 zł.

W aktach znajduje się koperta zaadresowana do M.T. , Kancelaria prawna B. w P. ul. "[...]" , opieczętowana pieczęcią "P. 15.12.10" oraz pieczęcią " P. 05.01.11" z adnotacją "zwrot nie podjęto w terminie", a także datownik 27.12.2010. z adnotacją "Awizowano powtórnie". Do przedmiotowej koperty jest przyklejone zwrotne poświadczenie odbioru, gdzie na górnym marginesie jest dopisek "[...], dec."k.64.

Decyzją z dnia "[...]", nr "[...]", Burmistrz Miasta P. odmówił podatnikowi stwierdzenia nadpłaty podatku od nieruchomości za rok 2009 oraz za okres od stycznia do marca za 2010 rok. Od decyzji z dnia "[...]’, podatnik wniósł odwołanie w dniu 7 lutego 2011 r do Samorządowego Kolegium Odwoławczego za pośrednictwem Burmistrza Miasta P..

Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia "[...]", nr "[...]", uchyliło w całości decyzję organu pierwszej instancji z dnia "[...]" i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania.

Rozpatrując sprawę odwołania od decyzji z dnia "[...]" Samorządowe Kolegium Odwoławcze /SKO/ stwierdziło w uzasadnieniu, że w sytuacji, gdy podatnik wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty złożył korektę deklaracji podatkowej, wykazując wysokość zobowiązania w mniejszej kwocie od uprzednio wykazanej, a organ podatkowy kwestionuje wysokość zobowiązania podatkowego wynikającą ze skorygowanego zeznania, to obowiązany jest w pierwszej kolejności, po wszczęciu z urzędu postępowania podatkowego, określić w formie decyzji prawidłową wysokość zobowiązania podatkowego, a następnie rozstrzygnąć co do istoty wniosek podatnika o stwierdzenie nadpłaty.

W uzasadnieniu decyzji z dnia "[...]’, SKO podniosło, że organ pierwszej instancji decyzją z dnia "[...]" określił Spółce wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 2009 rok w kwocie 299.573 zł oraz za 2010 rok w kwocie 164.064 zł, a z akt sprawy wynika, że niniejszej decyzji nie doręczono stronie.

SKO podkreśliło, że Ordynacja podatkowa przewiduje dwa zasadnicze sposoby doręczania pism w postępowaniu podatkowym: doręczenie właściwe, tj. doręczenie dokonywane bezpośrednio adresatowi pisma oraz doręczenia zastępcze, dokonywane w sposób określony przepisami art. 150 tej ustawy. (Skuteczność doręczenia zastępczego uzależniona jest od spełnienia wszystkich przesłanek. Po pierwsze - zachodzić musi niemożność właściwego doręczenia pisma oraz doręczenia w trybie art. 148 § l i 149 ustawy - Ordynacja podatkowa, z powodu braku osoby, której mogłoby być dokonane doręczenie. Przesłanką drugą, w przypadku doręczania pisma przez pocztę, jest przechowywanie pisma przez okres 14 dni w placówce pocztowej. Przesłankę trzecią stanowi wymóg umieszczenia odpowiedniego zawiadomienia o pozostawieniu pisma w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata. Ostatnim wreszcie wymogiem jest dwukrotnie zawiadomienie adresata. Spełnienie powyższych wymogów powoduje, ze doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia 14 - dniowego okresu, a pismo pozostawia się w aktach sprawy. W ocenie SKO, z uwagi nie spełnienie przesłanek z art. 150 O.p. (m.in. brak dowodu na dopełnienie wymogu umieszczenia dwukrotnie stosownego zawiadomienia o pozostawieniu pisma w oddawczej skrzynce pocztowej) przedmiotowa decyzja nie została skutecznie doręczona i nie weszła do obrotu. Zatem jak stwierdziło SKO, w obecnym stanie, dopóki nie zostanie doręczona decyzja określająca zobowiązanie podatkowe, nie można wydać decyzji w przedmiocie nadpłaty.

SKO podniósł, z uwagi na powyższe okoliczności, że decyzja odmawiająca nadpłaty podlega uchyleniu, a sprawa przekazaniu do ponownego rozpatrzenia. Ponadto, "materiał dowodowy znajdujący się w aktach niniejszej sprawy, nadal nie potwierdza w sposób nie budzący wątpliwości, że w okresie objętym opodatkowaniem na spornych gruntach była prowadzona działalność gospodarcza".

Decyzja SKO z dnia "[...]" została doręczona organowi I instancji w dniu 3 czerwca 2011 roku, która to data wynika z pieczęci Urzędu Miasta i Gminy P..

W dniu 22 czerwca 2011 r. Burmistrz Miasta P. zawiadomił podatnika o przedłużeniu terminu zakończenia sprawy do dnia 22 lipca 2011 r. i wezwał Prezesa Zarządu A. celem stawienia się w Urzędzie i złożenia wyjaśnień w sprawie różnic istniejących między deklaracjami składanymi przez niego a deklaracjami składanymi przez pełnomocnika podatnika. Organ wezwał podatnika do podania listy pracowników, z danymi adresowymi za lata 2009¬2010, odpowiedzialnych za prowadzenie na gruntach należących do podatnika działalności gospodarczej. W odpowiedzi na powyższe, podatnik w piśmie z dnia 29 czerwca 2011 r. przytoczył wszystkie znane mu okoliczności.

Burmistrz Miasta P. postanowieniem z dnia "[...]" dopuścił dowód z informacji i w związku z tym wezwał Zarząd A. do podania listy pracowników zatrudnionych w Ośrodku Wypoczynkowym "[...]" w P. w latach 2009¬2010.

Pismem z dnia 25 lipca 2011 r. Burmistrz Miasta P. przedłużył termin załatwienia sprawy do dnia 22 sierpnia 2011 r.

W dniu 27 lipca 2011 r. odbyło się przesłuchanie podatnika, na które stawił się w jego imieniu pełnomocnik M.T., jednakże nie wniosło ono nic nowego do sprawy.

Podatnik wniósł w dniu 2 sierpnia 2011 r. do Samorządowego Kolegium Odwoławczego zażalenie na przewlekłe prowadzenie przez Burmistrza Miasta P. przedmiotowego postępowania.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze postanowieniem z dnia "[...]", działając na podstawie art.141§1 Op., uznało ponaglenie za nieuzasadnione

W dniu 24 października 2011 r. Burmistrz Miasta P. przedłużył termin do załatwienia sprawy do dnia 24 listopada 2011 r., z uwagi na konieczność przesłuchania kolejnych świadków.

W dniu 24.08.2011r. przeprowadzono dowody z przesłuchania świadków M.S. i K.J..

Organ podatkowy I instancji przeprowadził w dniu 11.10.2011 roku, dowód z przesłuchania strony - Prezesa Zarządu A. - H.Ż. w celu ustalenia czy podatnik prowadził działalność gospodarczą na całości czy na części terenu w latach 2007- 2008 oraz od 2009r do marca 2010 r.:

Organ podatkowy pismami z dnia 5.01.2012 r. i 12.01.2012 r. wystąpił do Powiatowego Urzędu Pracy oraz do ZUS z wnioskiem o udostępnienie danych osób zgromadzonych w rejestrze publicznym, które wykazały ostatnie zatrudnienie w okresie od 2007r. do marca 2010r., w Ośrodku wypoczynkowym "[...]" w P. lub A. w P.

A. w W. reprezentowana przez radcę prawnego M.G. pismem z dnia 28 października 2011 roku złożyła skargę na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Burmistrza Miasta P. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie.

Pełnomocnik powołując się na art. 50 § 1 i 52 § 1 w związku z art. 3 § 2 pkt 8) ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi z dnia 30 sierpnia 2002 r. (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późno zm.), dalej "p.p.s.a." wniósł skargę na przewlekłe prowadzenie postępowania podatkowego przez Burmistrza Miasta P. w sprawie stwierdzenia i zwrotu nadpłaty podatku od nieruchomości podatnika za rok 2009 r. oraz za okres od stycznia do marca 2010 r. wnosząc o:

1.stwierdzenie przewlekłego prowadzenia postępowania podatkowego przez Burmistrza Miasta P. w przedmiotowej sprawie,

2.zobowiązanie Burmistrza Miasta P. do ostatecznego załatwienia przedmiotowej sprawy w określonym terminie,

3. stwierdzenie, że przewlekłe prowadzenie postępowania ma miejsce z rażącym naruszeniem prawa oraz

4.zasądzenie od Burmistrza Miasta P. na rzecz Skarżącej kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi, podatnik stwierdził, że Burmistrz Miasta P. podejmuje szereg czynności, pozorując działania podatkowe, w celu opóźnienia rozpatrzenia wniosków o stwierdzenie nadpłaty w podatku od nieruchomości za 2010 i 2011 rok.

W odpowiedzi na skargę Burmistrz Miasta P., pismem z dnia 7 grudnia 2011 roku przesłał komplet dokumentów w sprawie, stwierdzając, że sprawa wymagała szeregu czynności, a czasokres załatwiania nie wynikał z zaniedbania urzędu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie rozpatrując sprawę zważył, co następuje:

Skarga jako uzasadniona podlega uwzględnieniu.

Zgodnie z art. 52 § 1 i 2 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej p.p.s.a., skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeśli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi Prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie. Niewyczerpanie środków zaskarżenia jest podstawą do odrzucenia skargi w oparciu o art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a.

Powyższy warunek dotyczy zarówno skarg na działanie, jak i na bezczynność organu, z tym że, w przypadku skargi na bezczynność przed jej wniesieniem należy złożyć zażalenie do organu wyższego stopnia, o czym stanowi art.141 Op.

Sprawę niniejszą o wymiar podatku od nieruchomości za 2010 rok i 2011 roku prowadzi Burmistrz Miasta P. Organem wyższego stopnia, do którego według art. 141 § 1 Op. należało przed złożeniem skargi, wnieść ponaglenie jest Samorządowe Kolegium Odwoławcze.

Z akt sprawy niniejszej wynika, że po wszczęciu postępowania podatkowego organ podatkowy wielokrotnie przedłużał termin załatwiania sprawy podejmując szereg czynności dowodowych, z udziałem podatnika.

Pismem z dnia 2 sierpnia 2011 roku, zatytułowanym zażalenie na przewlekłość postępowania prowadzonego przez burmistrza Miasta P., podatnik zarzucając organowi pozorność działań dowodowych złożył zażalenie na przewlekłość postępowania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego /SKO/.

SKO postanowieniem z dnia "[...]" uznało ponaglenie za nieuzasadnione, stwierdzając, że organowi samorządowemu nie można zarzucić bezczynności.

Wskazać trzeba, że każda sprawa, również ta obecnie rozpoznawana, powinna podlegać indywidualnej ocenie.

Z akt sprawy wynika, że Burmistrz Miasta P. jako organ pierwszej instancji rozstrzygnął wnioski podatnika o stwierdzenie nadpłaty w podatku od nieruchomości za 2010 i 2011 rok, i tak:

Decyzją z dnia "[...]", nr "[...]’ Burmistrz Miasta P. działając na podstawie art.21 § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005r.nr 8, poz.60 ze zm.) po przeprowadzonym postępowaniu podatkowym wszczętym z urzędu, w celu określenia Spółce A. w W. wysokości zobowiązania podatkowego za 2009r. i trzy miesiące 2010 r., w związku z wnioskami o stwierdzenie i zwrot nadpłaconego podatku od nieruchomości za ten okres określił:

1.wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 2009r. w kwocie 299 573,OOzł.

2. wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 2010r. w kwocie 162 064,00zł za nieruchomości: od stycznia do marca - w wysokości 75.000 zł.

W aktach sprawy znajduje się koperta zaadresowana do M.T. , Kancelaria prawna B. w P. ul. "[...]" , opieczętowana pieczęcią "P. 15.12.10" oraz pieczęcią " P. 05.01.11" z adnotacją "zwrot nie podjęto w terminie", a także jest datownik 27.12.2010. z adnotacją "Awizowano powtórnie". Do przedmiotowej koperty jest przyklejone zwrotne poświadczenie odbioru, gdzie na górnym marginesie jest dopisek "[...], dec." , k.64, a jest to o numer decyzji podatkowej z dnia "[...]".

Kolejną decyzją z dnia "[...]", nr "[...]", Burmistrz Miasta P., odmówił podatnikowi stwierdzenia nadpłaty podatku od nieruchomości za rok 2009 oraz za okres od stycznia do marca za 2010 rok. Od decyzji z dnia "[...]", podatnik wniósł odwołanie w dniu 7 lutego 2011 r do Samorządowego Kolegium Odwoławczego za pośrednictwem Burmistrza Miasta P..

Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia "[...]" nr "[...]", uchyliło w całości decyzję organu pierwszej instancji z dnia "[...]" i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania.

Rozpatrując sprawę odwołania od decyzji z dnia "[...]", Samorządowe Kolegium Odwoławcze /SKO/ stwierdziło w uzasadnieniu, że w sytuacji, gdy podatnik wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty złoży korektę deklaracji podatkowej, wykazując wysokość zobowiązania w mniejszej kwocie od uprzednio wykazanej, a organ podatkowy kwestionuje wysokość zobowiązania podatkowego wynikającą ze skorygowanego zeznania, to obowiązany jest w pierwszej kolejności, po wszczęciu z urzędu postępowania podatkowego, określić w formie decyzji prawidłową wysokość zobowiązania podatkowego, a następnie rozstrzygnąć co do istoty wniosek podatnika o stwierdzenie nadpłaty.

SKO podniosło w uzasadnieniu decyzji odwoławczej, że organ pierwszej instancji decyzją z dnia "[...]" określił Spółce wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 2009 rok w kwocie 299.573 zł oraz za 2010 rok w kwocie 164.064 zł, a z akt sprawy wynika, że niniejszej decyzji nie doręczono stronie.

SKO podkreśliło, że Ordynacja podatkowa przewiduje dwa zasadnicze sposoby doręczania pism w postępowaniu podatkowym: doręczenie właściwe, tj. doręczenie dokonywane bezpośrednio adresatowi pisma oraz doręczenia zastępcze, dokonywane w sposób określony przepisami art. 150 tej ustawy, (Skuteczność doręczenia zastępczego uzależniona jest od spełnienia wszystkich przesłanek).

Zdaniem Sądu, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, w sposób wadliwy oceniło sposób doręczenia decyzji wymiarowej z dnia "[...]".

Decyzja z dnia "[...]" kierowana do pełnomocnika nie została odebrana w terminie i po dwukrotnym awizowaniu, zwrócono przesyłkę organowi I instancji. Dlatego zgodnie z art.150 Op. doszło do jej doręczenia, a decyzja wywołała skutki prawne, zgodnie z art. 212 Op.

W związku z jej wydaniem organ podatkowy i instancji powinien podjąć stosowne działania zmierzające do załatwienia w taki sposób, aby nie można było mu zarzucić opieszałości, czy zbędnej zwłoki.

Zdaniem Sądu, w okolicznościach niniejszej sprawy doszło do przewlekłości organu w przedmiocie orzeczenia nadpłaty w podatku od nieruchomości za lata 2010 i 2011, po wydaniu przez SKO decyzji z dnia "[...]", odmawiającej stwierdzenia nadpłaty w podatku od nieruchomości za 2010 i 2011 roku, oraz przekazującej sprawę do ponownego rozpatrzenia.

Przedmiotem sądowej kontroli w sprawie przewlekłości postępowania, nie jest określony akt lub czynność organu, lecz ich brak w sytuacji, gdy organ miał obowiązek podjąć działanie w określonej formie i w terminie określonym przez prawo.

Postępowanie podatkowe jest postępowaniem administracyjnym regulowanym przepisami Ordynacji podatkowej, z odrębnościami wynikającymi z ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Obowiązują w niej terminy załatwiania spraw wynikające z art. 139 Op.. Przepis art. 139 § 1 i 2 Op.. nakłada na organy obowiązek działania bez zbędnej zwłoki tam, gdzie jest to możliwe wyznaczając miesięczny termin załatwienia sprawy, a dla spraw szczególnie skomplikowanych - nie dłuższy niż dwumiesięczny od dnia wszczęcia postępowania.

W ocenie składu orzekającego, Burmistrz Miasta P. po otrzymaniu w dniu 3 czerwca 2011 roku decyzji SKO z dnia "[....]" wobec dwumiesięcznego terminu do załatwienia sprawy, jako organ I instancji powinien w terminie do dnia 3.08.2011r., rozpatrzyć wniosek podatnika o stwierdzenie nadpłaty w podatku od nieruchomości za 2010 i 2011 rok, czego nie uczynił. Do dnia wydania wyroku w niniejszej sprawie tj. 25.01.2012 r. sprawa nie została załatwiona .

Zarzut przekroczenia ustawowych terminów został w skardze podniesiony skutecznie, bowiem od wszczęcia postępowania od dnia 3.06.2011 r.. faktycznie do chwili wyrokowania, czyli przez okres ponad 7 miesięcy, nie zostały przez Burmistrza podjęte żadne konkretne, realne i skuteczne próby zakończenia postępowania w sprawie. Wspomnieć przy tym należy, że wnioski o stwierdzenie nadpłaty złożone zostały w dniu 10 i 13 września 2010 roku,, a były to daty zgłoszenia żądań strony zgodnie z art.165 § 3 Op. Faktycznie zatem wniosek oczekuje na załatwienie już ponad 16 miesięcy.

Sąd zwraca uwagę, że w okresie między złożeniem wniosków, organ I instancji dokonywał czynności zmierzających do ich załatwienia w ustalonym terminie, wzywając podatnika do uzupełnienia materiału dowodowego, wydając w dniu "[...]" decyzję wymiarową, a w dniu "[...]" decyzję o odmowie stwierdzenia nadpłaty.

Burmistrz Miasta P., po otrzymaniu w dniu 3.06.2011r. decyzji SKO, kasującej decyzję organ I instancji, powinien do dnia 3.08.2011 r. rozstrzygnąć ponownie sprawę stwierdzenia nadpłaty. Do dnia wyrokowania w niniejszej sprawie nie wydał jednak orzeczenia . Mimo znacznego przekroczenia ustawowego terminu załatwienia sprawy z art. 139 § 1 Op., organ zawiadamiał stronę o przyczynie zwłoki i wyznaczał kilkakrotnie przybliżone terminy załatwienia sprawy, których to terminów nie dotrzymywał. Okoliczności te wskazują, w sposób oczywisty, że organ prowadził postępowanie w sposób przewlekły. Z akt nie wynika , by na datę wyrokowania stan ten uległ zmianie.

Z akt postępowania nie wynika też, by Burmistrz wykazywał zdecydowaną inicjatywę w dążeniu do zakończenia postępowania, w tym by z własnej woli podejmował działania dyscyplinujące podatnika, karząc go grzywną za opieszałość w udzielaniu odpowiedzi na odezwy organu podatkowego.

Organ nie zakończył postępowania podatkowego w terminach wynikających z art. 139 Op. Reasumując przyznać trzeba, że warunkiem koniecznym dokonania wymiaru podatku od nieruchomości, jest uprzednie ustalenie bezspornego stanu faktycznego w zakresie gruntów związanych z działalnością gospodarczą podatnika. Brak takiego rozgraniczenia nie może jednak usprawiedliwiać, w rozumieniu art. 139§1 Op., przewlekłości postępowania w załatwieniu wniosku strony o stwierdzenie nadpłaty za 2010 i 2011 rok.

Mając powyższe na uwadze skarga podlegała uwzględnieniu i na podstawie art. 149 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono jak w sentencji. Sąd ocenił, że miesięczny termin na załatwienie sprawy ma charakter optymalny. Przy jego wyznaczeniu Sąd miał na uwadze treść art. 139 § 1 Op., fakt że sprawa toczy się od dłuższego czasu i zebrano większość materiału dowodowego w sprawie. Organ powinien zgromadzić materiał dowodowy wystarczający do jej zakończenia w terminie miesięcznym.

W dacie wyrokowania obowiązuje znowelizowane brzmienie art. 149 p.p.s.a. Przepis art. 14 pkt 2 ustawy nowelizującej ( ustawa z 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa (Dz. U. Nr 34, poz. 173 z późn. zm.), dodał do treści art. 149 p.p.s.a. następujące zdanie: "Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa". Zatem Sąd był zobowiązany - uwzględniając skargę na przewlekłość postępowania - orzec czy kontrolowane postępowanie było prowadzone z rażącym naruszeniem prawa, przy czym przepisy ustawy stosuje się do działań i zaniechań funkcjonariuszy publicznych, które nastąpiły od dnia wejścia w życie ustawy (art. 16 ustawy zmieniającej).

Orzeczenie w przedmiocie charakteru naruszenia prawa dotyczyć może zatem okresu od dnia 17 maja 2011 r. (dzień wejścia w życie nowelizacji) do dnia orzekania, gdyż tylko ten okres mógł być przedmiotem oceny w kontekście znowelizowanego art. 149 p.p.s.a.

Sąd uznał, że przewlekłość postępowania ustalona w okresie po 17 maja 2011 r. do daty wyrokowania, nosi cechy rażącego naruszenia prawa. Za rażące naruszenie przepisów art. 139 §1 Op., można uznać ich oczywiste niezastosowanie, jak również długotrwałość prowadzenia postępowania, czy brak jakiejkolwiek aktywności organu.

Przyznać trzeba, wystąpiła długotrwałość postępowania w sprawie niniejszej oraz, że w okresie ocenianym na potrzeby zastosowania art. 149 § 1 zd. 2 p.p.s.a., organ nie wykazywał wystarczającej aktywności w ponaglaniu strony do przedstawienia stosownych dowodów w sprawie, a więc już samo nie załatwienie sprawy w formie procesowej (zakończenie postępowania) nie wynikało wyłącznie i bezpośrednio z opieszałości organu. Taka sytuacja - zależna bezpośrednio od organu - miałaby miejsce wówczas, gdyby materiał dowodowy był kompletny, a Burmistrz nie podejmował czynności procesowych. W sprawie niniejszej negatywnie należało ocenić niepodjęcie skutecznych kroków w celu aktywizacji strony w zakresie przedkładania dowodów. Jak wyżej wskazano skarga w zakresie przewlekłości postępowania podlegała uwzględnieniu na podstawie art. 149 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Sąd orzekł o zwrocie kosztów postępowania na podstawie art.200 p.p.s.a.