Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Marek Leszczyński (spr.), Sędziowie sędzia WSA Grzegorz Dudar, asesor sądowy WSA Barbara Romanczuk, Protokolant sekretarz sądowy Katarzyna Derewońko, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 11 października 2022 r. sprawy ze skargi V. SA w B. na zarządzenie P. Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w B. z dnia [...] lipca 2022 r. nr [...] w sprawie włączenia karty ewidencyjnej do wojewódzkiej ewidencji zabytków oddala skargę

V. S.A. z siedzibą w B. (powoływana dalej jako "Skarżąca") złożyła do tut. Sądu Administracyjnego skargę na czynność P. Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w B. z dnia [...] lipca 2022 r. nr [...] w przedmiocie włączenia do wojewódzkiej ewidencji zabytków karty ewidencyjnej obiektu nieruchomego niewpisanego do rejestru zabytków, tj. domu położonego w B. przy ul. P. (działka oznaczona numerem geodezyjnym [...], obręb Ś., czas powstania: koniec XIX w.) zarzucając mu naruszenie:

1) art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 840, dalej jako: "u.o.z.") oraz art. 3 pkt 2 u.o.z. w zw. z § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2011 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 56, dalej jako: "rozporządzenie") poprzez uznanie budynku położonego w B. przy ul. P. za zabytek nieruchomy i włączenie karty ewidencyjnej ww. budynku do wojewódzkiej ewidencji zabytków, podczas gdy nie zostały spełnione przesłanki umożliwiające dokonanie czynności materialnotechnicznej polegającej na wpisie budynku do wojewódzkiej ewidencji zabytków, bowiem nieruchomość ta nie spełnia warunków koniecznych dla uznania jej za zabytek, w szczególności nie stanowi świadectwa minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową;

2) § 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z § 14 ust. 1 rozporządzenia poprzez nieprawidłowe sporządzenie karty ewidencyjnej obiektu nieruchomego poprzez wypełnienie rubryki numer 8 "Stan zachowania" wyłącznie cyfrą "4", tj. w sposób całkowicie niezrozumiały i powodujący niemożność weryfikacji stanu zachowania budynku stwierdzonego przez organ w kontekście faktycznego stanu budynku i tym samym oceny spełnienia przesłanek uprawniających do uznania go za zabytek nieruchomy, a następnie włączenie karty ewidencyjnej do wojewódzkiej ewidencji zabytków, pomimo jej nieprawidłowego i niewyczerpującego sporządzenia;

3) art. 11 k.p.a. w zw. z art. 8 § 1 k.p.a. poprzez brak wskazania jakiegokolwiek uzasadnienia dla uznania budynku położonego w B., przy ul. P. za zabytek nieruchomy i włączenia karty ewidencyjnej ww. budynku do wojewódzkiej ewidencji zabytków, co spowodowało dokonanie zaskarżonej czynności w sposób niebudzący zaufania do organu władzy publicznej.

Powołując się na powyższe zarzuty skarżąca Spółka wniosła o stwierdzenie bezskuteczności zaskarżonej czynności oraz o zasądzenie kosztów postępowania wg norm przepisanych.

W odpowiedzi na skargę P. Wojewódzki Konserwator Zabytków w B. wniósł o oddalenie skargi i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania. Stwierdził, że procedurę włączenia karty ewidencyjnej zabytku: DOM, miejscowość: B., adres: ul. P., dz. nr geodezyjny [...] obr. Ś., czas powstania: koniec XIX w., opracowaną przez mgr K. N. z dnia 13 czerwca 2022 r. przeprowadzono zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 listopada 2011r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem. Zdaniem organu konserwatorskiego ujęcie ww. domu w wojewódzkiej ewidencji zabytków leży w interesie społecznym, ze względu na zachowane wartości artystyczne i naukowe. Odnosząc się zaś do zarzutu Skarżącej, że "posiadanie walorów nie może być z góry zakładane, lecz winno być poprzedzone ekspertyzą czy badaniami" organ stwierdził, że włączenie karty zabytku do wojewódzkiej ewidencji musi wynikać ze stwierdzenia przez organ konserwatorski, że obiekt charakteryzuje się cechami, które uzasadniają objęcie go szczególną formą ochrony ze względu na posiadaną przez niego wartość historyczną, artystyczną lub naukową. Tylko taki obiekt, który spełnia definicję zabytku może zostać ujęty w ewidencji. Nie jest natomiast konieczne, aby na okoliczność potwierdzenia walorów zabytkowych organ zlecał sporządzenie opinii przez właściwego biegłego. Odnośnie zaś stwierdzonego stanu zachowania obiektu określonego jako dobry (liczba 4), organ wyjaśnił, że opis ten został sporządzony zgodnie z Instrukcją opracowywania kart ewidencyjnych zabytków nieruchomych niewpisanych do rejestru zabytków sporządzona przez Narodowy Instytut Dziedzictwa, a wskazana liczba odnosi się do stanu zachowania ze szczególnym uwzględnieniem zachowanych wartości zabytkowych obiektu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm., dalej jako "p.p.s.a."), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Stosownie do art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje między innymi orzekanie w sprawach skarg na inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, z wyłączeniem aktów lub czynności podjętych w ramach postępowania administracyjnego określonego w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735, 1491 i 2052), postępowań określonych w działach IV, V i VI ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540, 1598, 2076 i 2105), postępowań, o których mowa w dziale V w rozdziale 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2021 r. poz. 422, z późn. zm.), oraz postępowań, do których mają zastosowanie przepisy powołanych ustaw. Stosownie do art. 134 § 1 p.p.s.a sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Jak wynika zaś z art. 53 § 2 p.p.s.a., jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi, skargę na akty lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4, wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności. W niniejszej sprawie 30 dniowy termin do wniesienia skargi został zachowany, albowiem o zaskarżonej czynności strona skarżąca dowiedziała się w dniu 15 lipca 2022 r. (data doręczenia zawiadomienia z dnia 13 lipca 2022 r.).

W niniejszej sprawie przedmiotem kontroli sądu jest włączenie przez P. Wojewódzkiego Zabytków w B. z dnia [...] lipca 2022 r. nr [...] do wojewódzkiej ewidencji zabytków karty ewidencyjnej obiektu nieruchomego niewpisanego do rejestru zabytków, tj. domu położonego w B. przy ul. P.

Włączenie karty ewidencyjnej obiektu nieruchomego do wojewódzkiej ewidencji zabytków na podstawie art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 840, dalej: "u.o.z.o.z.") w zw. z § 14 ust. 1 rozporządzeniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2011 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 56, dalej: "rozporządzenie") - jest czynnością organu administracji, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. Czynność ta podejmowana jest bowiem przez organ administracji publicznej i odnosi się do działania pozostającego w zakresie wykonywania administracji publicznej. Włączenie karty ewidencyjnej zabytku do wojewódzkiej ewidencji zabytków jest też działaniem jednostronnym będącym elementem władczych działań administracji publicznej. W rozpoznawanej sprawie zostało wprawdzie wydane zarządzenie z dnia [...] maja 2022 r. nr [...] w sprawie włączenia karty ewidencyjnej do wojewódzkiej ewidencji zabytków, tym niemniej stanowi ono w istocie jedynie potwierdzenie dokonania tej czynności materialno – technicznej.

Sąd w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę przychyla się do stanowiska wyrażanego w orzecznictwie, że czynność wpisania karty ewidencyjnej obiektu do ewidencji zabytków, w odróżnieniu od wpisania zabytku do rejestru zabytków, nie ma jurysdykcyjnego charakteru. Postępowanie w sprawie włączenia zabytku do wojewódzkiej ewidencji zabytków nie jest postępowaniem uregulowanym przepisami k.p.a., w którym organ administracji podejmowałby akt po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, ustawodawca odstąpił bowiem od traktowania działań wojewódzkiego konserwatora zabytków jako działań jurysdykcyjnych, które jako zorganizowany ciąg czynności proceduralnych wymagają dla zapewnienia ich poprawności szczegółowego unormowania. Brak przepisów określających tryb postępowania w sprawie włączenia zabytku do wojewódzkiej ewidencji zabytków skutkuje tym, że kontrola legalności działania organu polega na badaniu zgodności tego działania z przepisami prawa materialnego (zob. wyroki NSA z 21 stycznia 2015r., II OSK 2189/13, z 29 listopada 2018 r. sygn. II OSK 2225/18, z 5 lipca 2022r., II OSK 249/22, dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych). Z przepisów ustawy o ochronie zabytków należy wywieść normę, według której w przypadku zabytku nieruchomego organ ochrony zabytków nie jest niczym skrępowany przy dokonywaniu takiej czynności, działania podejmowane przez organ w tym zakresie stanowią bowiem środek wstępnej ochrony zabytków. Organ ochrony zabytków na podstawie posiadanych przez siebie informacji ocenia, czy określony przedmiot powinien podlegać ochronie jako zabytek w rozumieniu ustawy i nie prowadzi w tej sprawie postępowania, w którym właściciel lub posiadacz zabytku mógłby przedstawiać przeciwne twierdzenia. Dopiero w postępowaniu przed sądem administracyjnym, wszczętym na skutek skargi na czynność wojewódzkiego konserwatora zabytków polegającą na włączeniu zabytku do wojewódzkiej ewidencji zabytków, dopuszczalne jest badanie, czy organ administracji miał usprawiedliwione podstawy włączenia zabytku do ewidencji (por. wyrok NSA z 9 marca 2021 r. sygn. II OSK 931/20; wyrok NSA z 29 kwietnia 2020 r. sygn. II OSK 2116/19; wyrok NSA z 8 maja 2018 r. sygn. II OSK 1926/17; wyrok NSA z 26 października 2016 r. sygn. II OSK 21/15; wyrok NSA z 28 września 2016 r. sygn. II OSK 3174/14; CBOSA).

Przy czym brak sformalizowania reguł postępowania wiążącego się z włączeniem karty zabytku do ewidencji nie oznacza, że dokonanie tej czynności może nastąpić bez analizy przyczyn uzasadniających jej dokonanie, jak też udokumentowania jej chociażby w uproszczonej formie. Jest oczywiste bowiem, że włączenie karty zabytku do wojewódzkiej ewidencji musi wynikać ze stwierdzenia przez organ, że obiekt charakteryzuje się cechami, które uzasadniają objęcie go tą wstępną formą ochrony, ze względu na posiadaną przez niego wartość historyczną, artystyczną lub naukową. Tylko taki obiekt, który spełnia definicję zabytku z art. 3 pkt 1 ustawy może zostać ujęty w ewidencji (zob. np. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 września 2016 r. II OSK 254/15, z dnia 26 października 2016 r., II OSK 96/15, z dnia 20 listopada 2017 r. II OSK 2926/16).

Przepis art. 3 pkt 1 u.o.z.o.z. definiuje "zabytek" jako nieruchomość lub rzecz ruchomą, ich części lub zespoły, będące dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową. Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy, ewidencja zabytków jest podstawą do sporządzania programów opieki nad zabytkami przez województwa, powiaty i gminy. Z kolei przepis art. 22 ust. 2 tej ustawy stanowi, że wojewódzki konserwator zabytków prowadzi wojewódzką ewidencję zabytków w formie kart ewidencyjnych zabytków znajdujących się na terenie województwa.

Ze wskazanych przepisów wynika, że karta zabytku może być sporządzona i następnie dołączona do rejestru zabytków tylko w stosunku do takiej nieruchomości lub rzeczy ruchomej, która stanowi zabytek. Rzecz nie staje się zabytkiem przez to, że została dla niej założona karta zabytku, lecz dlatego, że stanowi ona świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową. Włączenie danego obiektu do ewidencji zabytków nie jest formą ochrony zabytków. Niemniej jednak ewidencja zabytków może być traktowana jako swoisty środek wstępnej ochrony danego obiektu uznanego za zabytkowy, wiążący się z pewnymi ograniczeniami względem nieruchomości ujętej w takiej ewidencji.

Szczegółowy sposób procedowania w przypadku włączania karty ewidencyjnej zabytku do wojewódzkiej ewidencji zabytków określa rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2011 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem. I tak przepis § 14 ust. 1 tego rozporządzenia stanowi, że wojewódzki konserwator zabytków włącza kartę ewidencyjną zabytku do wojewódzkiej ewidencji zabytków po sprawdzeniu, czy dane zawarte w karcie ewidencyjnej zabytku są wyczerpujące i zgodne ze stanem faktycznym, a także czy dokumentacja fotograficzna zabytku umożliwia jego identyfikację. Zgodnie z § 10 ust. 1 rozporządzenia karta ewidencyjna zabytku nieruchomego niewpisanego do rejestru zawiera następujące rubryki: 1) nazwa, 2) czas powstania, 3) miejscowość, 4) adres, 5) przynależność administracyjna, 6) współrzędne geograficzne, 7) użytkowanie obecne, 8) stan zachowania, 9) materiały graficzne, 10) istniejące zagrożenia, najpilniejsze postulaty konserwatorskie, 11) adnotacje o inspekcjach, informacje o zmianach, 12) opracowanie karty ewidencyjnej.

Jak wynika z przywołanych regulacji ocena poprzedzająca włączenie karty ewidencyjnej zabytku nieruchomego do wojewódzkiej ewidencji zabytków nie oznacza w żadnej mierze dowolności organu ochrony zabytków. Oceniając legalność tej czynności, sąd zobowiązany jest bowiem zbadać, czy istniały przyczyny uzasadniające jej dokonanie i czy zostały w należyty sposób udokumentowane. Istotne dla tych kwestii jest to, czy organ zgromadził materiał dowodowy ujawniający podstawy nadania karcie ewidencyjnej opracowanej dla określonego obiektu nieruchomego treści w niej wyrażonej, czy przyczyny przyznania temu obiektowi ochrony konserwatorskiej są zgodne z zakresem pojęciowym zabytku, określonym w u.o.z.o.z.. oraz czy podjęta czynność w należyty sposób indywidualizuje przedmiot ochrony.

W ocenie sądu P. Wojewódzki Konserwator Zabytków powyższym wymaganiom w odniesieniu do podjętej przez siebie czynności włączenia do wojewódzkiej ewidencji zabytków karty ewidencyjnej obiektu nieruchomego niewpisanego do rejestru zabytków, tj. domu położonego w B. przy ul. P. - sprostał. Włączony obiekt wykazuje bowiem cechy normatywne zabytku, a przyjęty za podstawę tej oceny ujawniony stan faktyczny nie budzi wątpliwości co do jego wiarygodności i kompletności.

Zdaniem sądu, a wbrew odmiennej opinii pełnomocnika skarżącej Spółki, sporządzona karta ewidencyjna zabytku oraz dołączone do niej materiały i opracowania stanowią należyte rozpoznanie i udokumentowanie wartości zabytkowych domu położonego w B., przy ul. P., należącego do Spółki. Organ poprzedził czynność włączania ww. budynku do ewidencji przeprowadzonymi w dniu [...] maja 2022r. - oględzinami, które potwierdziły aktualny stan budynku. Jak wynika zaś ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, tj. planu miasta B. z 1937 r. org. Archiwum Państwowe w B.; Architektura ceglana w B., B. 2019) dom początkowo wchodził w skład posesji przy ul. Artyleryjskiej 15. Na posesji stały również dwa drewniane domy. Ich właścicielem był A. G., jeden z prężnie działających przedsiębiorców w B., który był m.in. przewodniczącym zarządu Banku Społecznego w B., a od 1925 roku prowadził "B. Towarzystwo Rozbudowy sp. z o. o.", później G. A. i Spółka" z siedzibą przy ul. A.. Właścicielem posesji pozostawał do II wojny światowej.

Dokonując czynności włączenia karty ewidencyjnej ww. obiektu do ewidencji zabytków organ wykazał też, że dom przy ul. P. w B. jest nośnikiem wartości zabytkowych, zachował nieprzebudowaną, oryginalną bryłę oraz ceglany wystrój architektoniczny elewacji. Zachowana bryła wskazuje na przedwojenne rozplanowanie tej części miasta, które po II wojnie światowej uległo znacznym przekształceniom. Ponadto dom stanowi dzieło minionej epoki jako przykład murowanego budownictwa mieszkalnego, wzniesionego na przełomie XIX i XX w. Zachowana oryginalna, proporcjonalna bryła i dekoracyjnie ceglane elewacje, posiadają charakterystyczne cechy architektury miasta z końca XIX w. Ze względu na niemal pierwotny stopień zachowania oryginalnej substancji, dom ma również wartość jako przedmiot badań nad budownictwem mieszkaniowym B. Jak wskazuję M. D. w dołączonej do akt postępowania - książce "W poszukiwaniu tożsamości miasta. Architektura i urbanistyka B. w latach 1795-1939" B. 2009 r., s. 169: "W elewacjach budynków mieszkalnych wykorzystywano dwa rodzaje materiału: lico ściany wykonywano w kolorze żółtym, elementy wypukłe i detal z cegły czerwonej (nie stanowiło to jednak reguły i wariantów zastosowania dwubarwnego wątku mogło być więcej). Znamienne było wydobycie swoistych właściwości cegły w detalu architektonicznym - stosowano gzymsy na uskokowych, kostkowych wspornikach, fryzy arkadowe, fryzy z ukośnie ustawionych cegieł, lizeny, płyciny, akcentowane odmiennym kolorem nadproża, zworniki, sterczyny itp. Charakterystyczne elewacje nadawały specyficzny koloryt architekturze miejskiej B. przełomu stuleci. Do dziś zachował się w niezmienionym stanie jedynie niewielki ich procent". Do tego typu obiektów został zaliczony - dom przy ul. P. w B. Jak wskazano w karcie ewidencyjnej zabytku zachowana bryła budynku, wystrój architektoniczny elewacji oraz drewniana stolarka okienna, świadczą o wartościach zabytkowych obiektu. Dane zawarte w karcie ewidencyjnej uzasadniają zatem w sposób niebudzący wątpliwości - zabytkowy wymiar obiektu, o jakim mowa w art. 3 u.o.z.o.z.

Na zabytkowy charakter budynku przy ul. P. w B. wskazuje dodatkowo dołączone do akt – opracowanie "Katalog Zabytków Sztuki" woj. P. (b.) Miasto B." pod. red. M. Z. i A. O. Z dołączonych do akt opracowań wynika jednoznacznie ww. dom stanowi autentyczny dokument historii rozwoju architektonicznego i urbanistycznego miasta B. zachodzącego na przełomie XIX i XX w. Dom przetrwał działania wojenne bez żadnych istotnych uszkodzeń. Zachowana została duża ilość oryginalnej substancji, ze szczególnym uwzględnieniem pierwotnego układu dekoracji ceglanej i stolarki okiennej. Zmianom nie uległa bryła budynku. Świadczy to o zachowanym walorze autentyczności przedmiotowego domu. W rozpoznawanej sprawie, jak trafnie wskazał P. Wojewódzki Konserwator Zabytków w odpowiedzi na skargę, walory zabytkowe domu przy ul. P. w B. zostały należycie zweryfikowane, a ich zachowanie niewątpliwie leży w interesie społecznym. Wartość historyczna i naukowa (dokumentacyjna) wskazanego obiektu została należycie udokumentowana w karcie zabytku i nie została przez skarżącą Spółkę skutecznie podważona. W tym stanie rzeczy ustalenia PWKZ, że obiekt ten spełnia definicję zabytku i podlega ochronie należy uznać za niewadliwe.

Wbrew zarzutom skargi, treść karty ewidencyjnej czyni też zadość wymogom § 10 rozporządzenia, będąc zgodna ze wzorem zawartym w załączniku nr 3 do rozporządzenia. W karcie scharakteryzowano położenie geograficzne obiektu, oceniono stan jego zachowania oraz wskazano istniejące zagrożenia i najpilniejsze postulaty konserwatorskie, wśród których wymieniono potrzebę oczyszczenia ceglanej elewacji głównie z "twórczości" wandali, uzupełnienie ubytków cegieł i naprawę stolarki. W karcie ujęto też dokumentację fotograficzną umożliwiającą identyfikację budynku.

Odnosząc się do zarzutu skarżącej Spółki, że "posiadanie walorów nie może być z góry zakładane, lecz winno być poprzedzone ekspertyzą czy badaniami" należy podzielić stanowisko PWKZ w B., że włączenie karty zabytku do wojewódzkiej ewidencji musi wynikać ze stwierdzenia przez organ konserwatorski, że obiekt charakteryzuje się cechami, które uzasadniają objęcie go szczególną formą ochrony ze względu na posiadaną przez niego wartość historyczną, artystyczną lub naukową. Nie jest natomiast konieczne, aby na okoliczność potwierdzenia walorów zabytkowych organ zlecał sporządzenie opinii przez właściwego biegłego. Wojewódzki konserwator zabytków jest wyspecjalizowanym organem dysponującym wykwalifikowaną kadrą kompetentną do badania wartości zabytkowych obiektów na obszarze województwa (por. też wyrok NSA z dnia 26 października 2016 r. sygn. II OSK 96/15, CBOSA). W sytuacji zatem, gdy stan faktyczny nie wymaga ekspertyzy, ale jedynie oceny w świetle posiadanej wiedzy w zakresie właściwości organu, zbędne jest przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego (por. wyrok NSA z 24 stycznia 2017 r. o sygn. II OSK 2232472, CBOSA).

W próżnię trafiają też zarzuty skargi dotyczące naruszenia przez organ administracji w rozpoznawanej sprawie przepisów art. 11 i 8 k.p.a. Organ prowadzący ewidencję zabytków nie jest bowiem, jak to już zostało zasygnalizowane wyżej, zobowiązany do przeprowadzania jurysdykcyjnego postępowania administracyjnego ani w przedmiocie włączenia karty danego obiektu do ewidencji zabytków ani w przedmiocie rozpatrywania wniosków o wyłączenie karty danego obiektu z ewidencji zabytków. Wystarczające było wskazanie przez organ administracji w postępowaniu przed sądem administracyjnym podstaw takiej oceny, co w rozpoznawanej sprawie miało miejsce. W tym kontekście zarzut braku wskazania jakiegokolwiek uzasadnienia dla uznania nieruchomości położonej w Bi. przy ul. P., działki oznaczonej numerem geodezyjnym [...], obręb Ś. za zabytek nieruchomy i włączenia karty ewidencyjnej ww. budynku do wojewódzkiej ewidencji zabytków, jest nietrafiony. Tym bardziej, że w świetle przedstawionej i udokumentowanej argumentacji organu nie ma podstaw do podważenia zabytkowych walorów budynku, które prawidłowo wskazał organ. Skarżąca Spółka nie przedstawiła zaś okoliczności, które w sposób skuteczny podważyłyby twierdzenia organu.

Odnosząc się zaś do zarzutu nieprawidłowego sporządzenia karty ewidencyjnej obiektu poprzez wypełnienie rubryki numer [...] "Stan zachowania" wyłącznie cyfrą "4", należy wyjaśnić, że stan zachowania przedmiotowego obiektu określono jako dobry, co zgodnie z "Instrukcją opracowywania kart ewidencyjnych zabytków nieruchomych niewpisanych do rejestru zabytków" sporządzoną przez Narodowy Instytut Dziedzictwa i dostępną na stronie internetowej tego Instytutu, dokumentuje liczba 4. Wskazana liczba odnosi się do stanu zachowania ze szczególnym uwzględnieniem zachowanych wartości zabytkowych obiektu. Przy czym, co istotne, przy ocenie stanu zachowania obiektu organ powinien wziąć pod uwagę nie tylko jego stan techniczny, ale również zachowane wartości artystyczne, historyczne i naukowe, jak to uczyniono w niniejszej sprawie.

W konsekwencji, wbrew twierdzeniom skarżącej Spółki, organ w wystarczający sposób wykazał, że włączenie budynku przy ul. P., którego dotyczy sprawa, do wojewódzkiej ewidencji zabytków nie było dowolne, co potwierdza zarówno treść karty ewidencyjnej zabytku, jak i zarządzenie o włączeniu do ewidencji. Zabytkowy charakter obiektu włączonego do ewidencji został przez organ prawidłowo zweryfikowany, co znalazło odzwierciedlenie w zgromadzonym materiale dowodowym.

Z tych też względów skarga jako niezasadna podlegała oddaleniu (art. 151 p.p.s.a.).