Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Elżbieta Trykoszko, Sędziowie sędzia WSA Marek Leszczyński (spr.), sędzia NSA Anna Sobolewska-Nazarczyk, Protokolant st. sekretarz sądowy Sylwia Tokajuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 22 września 2015 r. sprawy ze skargi P. T. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą A. "C." w B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] kwietnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie wymierzenia opłaty produktowej z tytułu wprowadzania na rynek krajowy produktów w latach 2009, 2010, 2011 oddala skargę

W dniu 4 listopada 2014 r. Marszałek Województwa P. wszczął postępowanie w sprawie wysokości zaległości z tytułu opłaty produktowej za lata 2009, 2010 i 2011.

Po przeprowadzonym postępowaniu, Marszałek Województwa P. decyzją z dnia [...] grudnia 2014 r., nr [...]:

I. wymierzył P. T. prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą A. "C." z siedzibą w B., opłatę produktową z tytułu wprowadzania na rynek krajowy produktów w latach 2009, 2010, 2011 w łącznej kwocie 1386,00 zł obliczoną w następujący sposób:

– za brak osiągnięcia wymaganego w roku 2009 poziomu odzysku odpadów poużytkowych powstałych z wprowadzonych olejów smarowych:

40,4 kg x [50 - 0 / 100] x 2,07 zł/kg = 42,00 zł

– za brak osiągnięcia wymaganego w roku 2009 poziomu recyklingu odpadów poużytkowych powstałych z wprowadzonych olejów smarowych:

40,4 kg x [35 - 0 / 100] x 2,07 zł/kg = 29,00 zł

– za brak osiągnięcia wymaganego w roku 2009 poziomu odzysku odpadów poużytkowych powstałych z wprowadzonych opon używanych pneumatycznych z gumy:

193 kg x [75 - 0 / 100] x 4,08 zł/kg = 591,00 zł

– za brak osiągnięcia wymaganego w roku 2009 poziomu recyklingu odpadów poużytkowych powstałych z wprowadzonych opon używanych pneumatycznych z gumy:

193 kg x [15 - 0 /100] x 4,08 zł/kg = 118,00 zł

– za brak osiągnięcia wymaganego w roku 2010 poziomu odzysku odpadów poużytkowych powstałych z wprowadzonych olejów smarowych:

22,4 kg x [50 - 0 / 100] x 2,07 zł/kg = 23,00 zł

– za brak osiągnięcia wymaganego w roku 2010 poziomu recyklingu odpadów poużytkowych powstałych z wprowadzonych olejów smarowych:

22,4 kg x [35 - 0 / 100] x 2,07 zł/kg = 16,00 zł

– za brak osiągnięcia wymaganego w roku 2010 poziomu odzysku odpadów poużytkowych powstałych z wprowadzonych opon używanych pneumatycznych z gumy:

126 kg x [75 - 0 / 100] x 4,08 zł/kg = 386,00 zł

– za brak osiągnięcia wymaganego w roku 2010 poziomu recyklingu odpadów poużytkowych powstałych z wprowadzonych opon używanych pneumatycznych z gumy:

126 kg x [15 - 0 /100] x 4,08 zł/kg = 77,00 zł

– za brak osiągnięcia wymaganego w roku 2011 poziomu odzysku odpadów poużytkowych powstałych z wprowadzonych olejów smarowych:

4,8 kg x [50 - 0 / 100] x 2,07 zł/kg = 5,00 zł

– za brak osiągnięcia wymaganego w roku 2011 poziomu recyklingu odpadów poużytkowych powstałych z wprowadzonych olejów smarowych:

4,8 kg x [35 - 0 / 100] x 2,07 zł/kg = 3,00 zł

– za brak osiągnięcia wymaganego w roku 2011 poziomu odzysku odpadów poużytkowych powstałych z wprowadzonych opon używanych pneumatycznych z gumy:

26 kg x [75 - 0 / 100] x 4,08 zł/kg = 80,00 zł

– za brak osiągnięcia wymaganego w roku 2011 poziomu recyklingu odpadów poużytkowych powstałych z wprowadzonych opon używanych pneumatycznych z gumy:

26 kg x [15 - 0 /100] x 4,08 zł/kg = 16,00 zł

II. określił P.T. prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą A. "C." wysokość zaległości z tytułu opłaty produktowej, o której mowa w pkt. I. w łącznej kwocie 1386,00 zł, w tym za rok 2009: 780,00 zł, za rok 2010: 502,00 zł, za rok 2011: 104,00 zł.

III. zobowiązał P. T. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą A. "C." do wpłaty zaległości w opłacie produktowej, o której mowa w pkt. II. wraz z odsetkami za zwłokę, obliczonymi tak jak dla zobowiązań podatkowych od dnia: 1 kwietnia 2010 r. - w odniesieniu do opłaty produktowej za rok 2009, 1 kwietnia 2011 r. - w odniesieniu do opłaty produktowej za rok 2010, 1 kwietnia 2012 r. - w odniesieniu do opłaty produktowej za rok 2011.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ wyjaśnił, że przeprowadzono kontrolę w przedsiębiorstwie P. T. dotyczącą przestrzegania przepisów ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, w latach 2009 - 2013. W trakcie kontroli ustalono, iż podmiot prawidłowo realizował obowiązki ustawowe w latach 2012 i 2013 za pośrednictwem organizacji odzysku. Natomiast w latach 2009, 2010 i 2011 obowiązki odzysku i recyklingu odpadów poużytkowych nie były przez podmiot realizowane. Na podstawie ewidencji prowadzonej przez Stronę, zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy, będącej załącznikiem do protokołu z kontroli, oraz faktur zakupu pojazdów, określono ilości i rodzaje wprowadzonych na rynek krajowy produktów w przedmiotowych latach. W dniu 4 listopada 2014 r. zostało z urzędu wszczęte postępowanie administracyjne mające na celu określenie wysokości zaległości z tytułu opłaty produktowej za lata 2009, 2010, 2011, zgodnie z dyspozycją art. 17 ust. 1 ustawy. W toku postępowania ustalono, na podstawie ewidencji będącej załącznikiem nr 3 do w/w protokołu z kontroli, iż prawidłowa wysokość należności Strony z tytułu opłaty produktowej za lata 2009 - 2011 wynosi 1386,00 zł. W opinii organu, Zainteresowany zobligowany jest do uiszczenia opłaty produktowej za lata 2009 - 2011 z tytułu wprowadzenia na rynek krajowy towarów, których częściami składowymi lub przynależnościami są produkty wymienione w Załączniku nr 4A do ustawy, a mianowicie oleje smarowe oraz opony używane pneumatyczne z gumy. Opłatę produktową obliczono, w myśl art. 12 ust. 3 ustawy, jako iloczyn masy wyrażonej w [kg] wprowadzonych na rynek krajowy produktów w poszczególnych latach oraz stawki opłaty i różnicy pomiędzy wymaganymi poziomami, a osiągniętymi (nieosiągniętymi, stąd 0 %) poziomami odzysku i recyklingu. Zastosowano obowiązujące w latach 2009 - 2011 stawki opłat oraz poziomy odzysku i recyklingu określone w przepisach przytoczonych w podstawie prawnej niniejszego rozstrzygnięcia.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł P. T.

W odwołaniu podniesiono, że w decyzji naruszono art. 17 w związku z art. 19 ustawy, poprzez jego błędne zastosowanie i nałożenie na Zainteresowanego opłaty produktowej, podczas gdy brak było podstaw do zastosowania tego przepisu, naruszenie art. 2 ust. 9 ustawy w brzmieniu obowiązującym do dnia 01 stycznia 2014 r. w związku z załącznikiem nr 3 do tej ustawy poprzez jego nieprawidłową interpretację i przyjęcie, że opony i oleje stanowiące części składowe pojazdu stanowią produkt podlegający ustawie, podczas gdy opony i oleje są produktem w rozumieniu ustawy tylko wówczas, gdy są przedmiotem samodzielnego obrotu, a także naruszenie art. 3 ust. 1 ustawy w brzmieniu obowiązującym do dnia 01 stycznia 2014 r. poprzez jego zastosowanie wobec przyjęcia, że Zainteresowany jest przedsiębiorcą wprowadzającym na terytorium kraju produkty, do których znajduje zastosowanie w/w ustawa, podczas, gdy Zainteresowany nie wprowadza na terytorium kraju produktów objętych ustawą.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B., decyzją z dnia [...] kwietnia 2015 r., nr [...], zaskarżoną decyzję utrzymało w mocy.

W uzasadnieniu decyzji organ wyjaśnił, że kluczową kwestią do rozstrzygnięcia sprawy jest analiza zakresu podmiotów zobowiązanych do wykonywania obowiązków nałożonych mocą ustawy (zarówno w poprzednim, jak i obecnym brzmieniu). Zgodnie z art. 1 ust. 3 ustawy, przed 1 stycznia 2014 r., ustawie podlegały wymienione w załącznikach towary, które stanowią część składową lub przynależność towarów stanowionych przedmiot importu lub wewnątrzwspólnotowego nabycia. Po 1 stycznia 2014 sformułowanie "towary" zstąpiono wyrazem "produkty". W brzmieniu aktualnie obowiązującym ustawy w art. 2 pkt. 9c) znajduje się definicja produktu, przez który należy rozumieć produkty zaliczone do rodzaju produktów wymienionych w załączniku nr 4a do ustawy, w tym te z nich, które stanowią część składową lub przynależność produktów stanowiących przedmiot importu produktów lub wewnątrzwspólnotowego nabycia produktów. Nawet jeśli Zainteresowany nie prowadzi działalności z zakresu wprowadzania na rynek polski samodzielnie opon czy olejów, to niewątpliwie opony i oleje stanowią części składowe sprowadzanych pojazdów. Według art. 47 § 2 K.c. częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości lub bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Niewątpliwe również częściami składowymi pojazdu będą opony i oleje. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy, przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić odzysk, a w szczególności recykling, odpadów takiego samego rodzaju jak odpady powstałe z produktów wprowadzonych przez niego na terytorium kraju. Ustawodawca zakłada więc, że odpady powstają z produktów wprowadzanych przez przedsiębiorcę na terytorium kraju. Dla nałożenia opłaty produktowej nie jest więc koniecznym wprowadzanie bezpośrednio opon czy olejów. Dyspozycję normy nakładającej obowiązek wnoszenia opłaty produktowej (art. 12 w zw. z art. 17 ustawy) wypełnia sytuacja, w której pojazdy sprowadzane przez przedsiębiorcę zawierają części składowe w postaci opon i olejów.

Skargę na powyższą decyzję SKO w B., do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, wniósł P.T., w której zaskarżonej decyzji zarzucił:

I. naruszenie przepisów postępowania:

- art. 138 § 1 pkt 1 i 2 k.p.a. poprzez utrzymanie w mocy zaskarżonej decyzji organu I instancji, podczas gdy decyzja powinna być uchylona, a postępowanie umorzone;

II. naruszenie przepisów prawa materialnego:

1. art. 17 w związku z art. 19 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 90, poz. 607 z późn. zm.), poprzez jego błędne zastosowanie i nałożenie na skarżącego opłaty produktowej, podczas gdy brak było podstaw do zastosowania tego przepisu,

2. art. 2 ust. 9 ustawy w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 stycznia 2014 r. w związku z załącznikiem nr 3 do tej ustawy poprzez jego nieprawidłową interpretację i przyjęcie, że opony i oleje stanowiące części składowe pojazdu stanowią produkt podlegający ustawie, podczas gdy opony i oleje są produktem w rozumieniu ustawy tylko wówczas, gdy są przedmiotem samodzielnego obrotu,

3. art. 3 ust. 1 ustawy w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 stycznia 2014 r. poprzez jego zastosowanie wobec przyjęcia, że skarżący jest przedsiębiorcą wprowadzającym na terytorium kraju produkty, do których znajduje zastosowanie w/w ustawa, podczas gdy skarżący nie wprowadza na terytorium kraju produktów objętych ustawą.

W oparciu o powyższe zarzuty, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej jej wydanie decyzji Marszałka Województwa P., w całości.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje.

Skarga jest niezasadna i podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.; dalej: "p.p.s.a.") sąd administracyjny sprawuje kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, stosując środki przewidziane w ustawie. Natomiast stosownie do art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach sprawy, nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną skargi.

Przedmiotem kontroli dokonywanej przez Sąd w niniejszej sprawie z punktu widzenia kryterium legalności jest zaskarżona decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] kwietnia 2015 r., która utrzymała w mocy decyzję Marszałka Województwa P. z dnia [...] grudnia 2014 r. o wymierzeniu opłaty produktowej z tytułu wprowadzenia na rynek krajowy produktów w latach 2009, 2010 i 2011 w łącznej wysokości 1386,00 zł.

Materialnoprawną podstawę dla wydania przedmiotowych decyzji stanowiły przepisy ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 1413; dalej: ustawa produktowa), przepisy rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 109, poz. 752), przepisy rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 18 grudnia 2007 r. w sprawie szczegółowych stawek opłat produktowych (Dz. U. Nr 247, poz. 1840) oraz przepisy rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 29 grudnia 2010 r. w sprawie szczegółowych stawek opłat produktowych (Dz. U. Nr 259, poz. 1774).

Zgodnie z art. 145 § 1 p.p.s.a., sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie, uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub części, jeżeli stwierdzi: a) naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, b) naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, c) inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

W ocenie Sądu, w stanie faktycznym niniejszej sprawy nie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego i procesowego, które miało lub mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy albo dawałoby podstawę do wznowienia postępowania. Organy administracji obu instancji ustaliły istotne okoliczności faktyczne związane z niniejszą sprawą, zastosowały prawidłową podstawę prawną, a także uzasadniły swoje rozstrzygnięcia zgodnie z wymaganiami art. 107 § 3 k.p.a.

W stanie faktycznym niniejszej sprawy spór sprowadza się do kwestii interpretacji art. 2 pkt 9 c) opłaty produktowej. W ocenie skarżącego, powołany przepis odsyła do załącznika ustawowego nr 4A, w którym wymienione są produkty podlegające opłacie produktowej. Załącznik ten nie wymienia pojazdów, to znaczy, że pojazd w rozumieniu ustawy produktem nie jest. W załączniku wymienione zostały natomiast oleje, preparaty smarowe oraz opony. Literalna wykładnia wskazanego przepisu prowadzi do wniosku, że skoro pojazd produktem nie jest, gdyż nie jest wymieniony w załączniku do ustawy, to produktem w rozumieniu ustawy, a więc podlegającym opłacie produktowej, nie będą również oleje i opony wprowadzone na rynek polski jako części składowe pojazdów.

W ocenie Sądu, na samym początku wyjaśnienia wymaga, że z dniem 1 stycznia 2014 r. w życie weszła ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz. U. z 2013 r., poz. 888; dalej: ustawa o gospodarce opakowaniami), która w art. 68 dokonała obszernej nowelizacji ustawy o opłacie produktowej. Zgodnie z art. 72 ustawy o gospodarce opakowaniami do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem jej wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Natomiast stosownie do art. 73 ust. 1 ustawy o gospodarce opakowaniami do powstałych przed dniem jej wejścia w życie obowiązków wynikających z ustawy o opłacie produktowej w zakresie uzyskania wymaganych poziomów odzysku i recyklingu, w tym do obowiązków sprawozdawczych oraz do zobowiązań z tytułu opłaty produktowej należnej za okres do dnia 31 grudnia 2013 r., stosuje się przepisy ustawy o opłacie produktowej obowiązujące w chwili powstania tych obowiązków, w tym zobowiązań z tytułu opłaty produktowej. W tym stanie rzeczy w niniejszej sprawie, w zakresie zasad ustalania opłaty produktowej znajdują zastosowanie przepisy ustawy o opłacie produktowej w brzmieniu po wejściu w życie ustawy o gospodarce opakowaniami (postępowanie wszczęte po dniu 1 stycznia 2014 r.); natomiast do powstania obowiązku, w tym zobowiązania z tytułu opłaty produktowej należnej za okresy 2009 r., 2010 r. i 2011 r., zastosowanie znajdują przepisy ustawy o opłacie produktowej obowiązujące w chwili powstania tego obowiązku, w tym zobowiązania z tytułu tej opłaty produktowej.

Powyższe oznacza, że organy trafnie przyjęły (czego skarżący także nie kwestionuje), że w sprawie niniejszej należy zastosować art. 2 pkt 9c) ustawy produktowej w brzmieniu, że ilekroć w ustawie jest mowa o produktach - rozumie się przez to produkty zaliczone do rodzaju produktów wymienionych w załączniku nr 4a do ustawy, w tym te z nich, które stanowią część składową lub przynależność produktów stanowiących przedmiot importu produktów lub wewnątrzwspólnotowego nabycia produktów. Z Załącznika nr 4a zatytułowanego "POZIOM ODZYSKU I RECYKLINGU ODPADÓW POWSTAŁYCH Z PRODUKTÓW" wynika zaś, że chodzi m.in. o odpady powstałe z produktów w postaci olejów smarowych otrzymanych z ropy naftowej oraz opon używanych pneumatycznych z gumy.

Zdaniem Sądu, art. 2 pkt 9c) ustawy produktowej należy interpretować w ten sposób, że skoro oleje smarowe oraz używane opony pneumatyczne z gumy zaliczone zostały do produktów wymienionych w Załączniku nr 4a, to nie tracą tego przymiotu w sytuacji, gdy stanowią one część składową lub przynależność produktów stanowiących przedmiot importu produktów lub wewnątrzwspólnotowego nabycia produktów, w tym w postaci używanych samochodów. Przesądza o tym użyte przez ustawodawcę sformułowanie: "w tym te z nich". Gdyby bowiem ustawodawcy chodziło o uznanie za produkt części składowych lub przynależności olei smarowych i używanych opon pneumatycznych z gumy, to użyłby w omawianym przepisie sformułowania: "produktach - rozumie się przez to produkty zaliczone do rodzaju produktów wymienionych w załączniku nr 4a do ustawy, w tym części składowe lub przynależności tych produktów". Tak się jednak nie stało i stąd stanowczo trzeba stwierdzić, że czym innym są, w rozumieniu art. 2 ust. 9c) ustawy produktowej, produkty, które zostały wymienione w załączniku nr 4a do ustawy, a czym innym produkty, stanowiące przedmiot importu produktów lub wewnątrzwspólnotowego nabycia produktów. Może się zdarzyć tak, że smary olejowe i używane opony pneumatyczne będą stanowić samodzielnie przedmiot importu produktów lub wewnątrzwspólnotowego nabycia produktów, ale też może być i tak, jak w sprawie niniejszej, że będą one stanowić część składową przedmiotu importu produktów lub wewnątrzwspólnotowego nabycia produktów, w tym przypadku samochodów używanych.

W oparciu o powyższe stwierdzić należy, że zarzut dotyczący naruszenia przez organ II instancji art. 138 § 1 pkt 1 i 2 k.p.a. jest całkowicie niezasadny. Skoro organ I instancji prawidłowo rozstrzygnął sprawę, wobec tego należało zastosować wskazany przepis.

Niezasadne są również zarzuty dotyczące naruszenia art. 2 ust. 9 ustawy produktowej oraz art. 3 ust.1 ustawy produktowej w brzmieniu do dnia 1 stycznia 2014 r. Jak już bowiem wyżej wskazano, skoro postępowanie w niniejszej sprawie zostało wszczęte w dniu 4 listopada 2014 r., w zakresie zasad ustalania opłaty produktowej znajdują zastosowanie przepisy ustawy o opłacie produktowej w brzmieniu po wejściu w życie ustawy o gospodarce opakowaniami (po dniu 1 stycznia 2014 r.).

Niezasadny jest też zarzut dotyczący naruszenia art. 17 w zw. z art. 19 ustawy produktowej. Skoro skarżący nie wykonał ciążącego na nim obowiązku i nie dokonał wpłaty opłaty produktowej, Marszałek Województwa P. uprawniony był do wydania decyzji, w której określił wysokość zaległości z tytułu opłaty produktowej.

Prawidłowo także, w ocenie Sądu, organy przyjęły, że obowiązki wynikające z ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 140) pozostają bez wpływu na obowiązki skarżącego wynikające z ustawy produktowej. Ani Sąd w niniejszym postępowaniu, ani tym bardziej organy, nie są uprawnieni do ewentualnej odmowy zastosowania przepisów obowiązujących ustaw.

Reasumując, zdaniem Sądu, podniesione w skardze zarzuty okazały się niezasadne, gdyż postępowanie przed organami zostało przeprowadzone w sposób wyczerpujący i prawidłowy, zaś zgromadzony w sprawie materiał oceniono właściwie. Mające natomiast zastosowanie w sprawie przepisy zostały także należycie zinterpretowane i użyte. Sąd nie doszukał się też innych naruszeń przepisów prawa materialnego, czy procesowego, które skutkowałyby koniecznością uchylenia zaskarżonych decyzji.

Mając powyższe na uwadze, na mocy art. 151 p.p.s.a., należało orzec jak w sentencji.