Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Agnieszka Wilczewska-Rzepecka, , Sędzia WSA Tadeusz Nowak (spr.), Sędzia WSA Elżbieta Zielińska-Śpiewak, Protokolant P. B., po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 października 2007 r. sprawy ze skargi C. [...] Sp. z o.o. w B. na decyzję Głównego Inspektora Farmaceutycznego z dnia [..] znak [...] w przedmiocie nakazu natychmiastowego zaprzestania prowadzenia reklamy produktów leczniczych. I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji, II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku, III. zasądza od Głównego Inspektora Farmaceutycznego na rzecz skarżącego C. [...] Sp. z o.o. w B. kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

VII SA/Wa 1157/07

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...].02.2007 r. Główny Inspektor Farmaceutyczny na podstawie 62 ust. 2 pkt 1 i ust.3 w związku z art. 55 ust.2, 57 ust.1 pkt.1 i 3 art. 60 ust.1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. -Prawo farmaceutyczne (Dz.U. z 2004 r. nr 53 poz. 533 z późn. zm) nakazał C.[...] Sp. z o.o. z siedzibą w B. natychmiastowe zaprzestanie prowadzenia reklamy produktów leczniczych kierowanej do publicznej wiadomości w formie dodatku do [...]

Powyższa decyzja została zakwestionowana przez spółkę , która wystąpiła do Głównego Inspektora Farmaceutycznego z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Główny Inspektor Farmaceutyczny decyzją z dnia [...] kwietnia 2007r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

Zdaniem organu folder umieszczony w [...] zawierał elementy takie jak - informowanie i zachęcanie - wymienione w art. 52 ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne a konieczne do potraktowania folderu jako reklamy produktów leczniczych. Zdaniem organu brak jest podstaw do traktowania powyższego folderu jako publikacji o której mowa w art. 52 ust. 3 pkt 3 wskazanej ustawy t.j. listy cenowej.

Organ wskazał, że za zachętę do nabycia produktu leczniczego należy uznać sposób, w jaki strona przedstawia ceny leków będących odpowiednikami tzn. zawierających tę samą substancję czynną. Zachętę do zakupu leku tańszego stanowi różnica cen tych leków, określona jako "ZYSK". Do zakupu leków wymienionych w wykazie zachęcają także hasła "Sensacyjne zamiany" oraz "Gwarancja najniższych cen". Reklama zawsze odwołuje się do sfery emocjonalnej potencjalnego klienta, przekazowi reklamowemu zazwyczaj towarzyszy element przesady czy wyolbrzymienia, które mają zwrócić uwagę przeciętnego odbiorcy na reklamowane produkty (w tym przypadku tańsze zamienniki).

W ocenie Głównego Inspektora Farmaceutycznego - treść hasła "Sensacyjne zamiany" wypełnia wymienione powyżej przesłanki. Dlatego też Główny Inspektor Farmaceutyczny nie zgadza się z twierdzeniem pełnomocnika strony, iż "w wydanym [...] chodzi tylko i wyłącznie o informacje dotyczące znajdujących się w sprzedaży w Aptece o nazwie C. [...] tańszych zamienników leków."

Organ wskazał, że postępowanie strony miało na celu zwiększenie liczby przepisywanych recept (w odniesieniu do produktów leczniczych wydawanych wyłącznie na podstawie recepty), sprzedaży oraz konsumpcji produktów leczniczych.

Następnie organ stwierdził, że zgodnie z art. 52 ust. 3 pkt 3 ustawy - Prawo farmaceutyczne, za reklamę produktów leczniczych nie uważa się ogłoszeń o charakterze informacyjnym dotyczących w szczególności zmiany opakowania, ostrzeżeń o działaniach niepożądanych, katalogów handlowych i list cenowych, pod warunkiem, że nie zawierają treści o charakterze reklamowym natomiast kwestionowany przez organ folder wydawany przez przedsiębiorcę prowadzącego C. [...] zawiera treści reklamowe.

W skardze wniesionej do Sądu, spółka C. [...] zarzuciła zaskarżonej decyzji naruszenie:

-art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 roku Prawo farmaceutyczne poprzez uznanie, że informacje umieszczone w [...] stanowią reklamę produktów leczniczych -art. 52 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 6 września 2001 roku Prawo farmaceutyczne poprzez błędne uznanie, że informacja zamieszczona w [...] nie stanowi katalogu cenowego, list cenowych

-art. 55 ust. 2, art. 57 ust. 1 pkt 1 oraz art. 57 ust.l pkt 3 w/w ustawy poprzez bezpodstawne zastosowanie niniejszych przepisów do zaistniałej sytuacji faktycznej,

-art. 62 pkt 4 w związku z art. 38 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych poprzez dokonanie błędnej wykładni i uznanie, że informacja zamieszczona przez skarżącego nie odpowiada wymogom przewidzianym w przepisach prawa,

-art. 60 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 roku Prawo farmaceutyczne poprzez bezpodstawne zastosowanie i powoływanie w sprawie -rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 grudnia 2002 roku w sprawie reklamy produktów leczniczych poprzez bezpodstawne zastosowanie w przedmiotowej sprawie -art. 86 ust. 2 tiret 3 Dyrektywy Rady i Parlamentu Europejskiego nr 2001/83/WE z dnia 8 listopada 2001 roku o wspólnotowym kodeksie produktów leczniczych przeznaczonych dla ludzi poprzez błędne uznanie, że informacja zamieszczona przez skarżącego nie wypełnia przesłanek do tego by być uznaną za informację nie stanowiącą reklamy, a tym samym nie uznanie, że nie podlega ona pod reżim przepisów o reklamie produktów leczniczych

-art. 20 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku, gdyż poprzez wydany nakaz zaprzestania zamieszczania informacji złamano zasadę swobody prowadzenia

działalności gospodarczej

-art. 32 w zw. z art. 2 Konstytucji RP poprzez nierówne potraktowanie skarżącego w sytuacji, gdy inne podmioty wydają podobne informacje bez żadnych sankcji ze strony organu.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie i podtrzymał dotychczasowe stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do dyspozycji art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002r.- Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej jedynie pod względem zgodności z prawem, a więc prawidłowości zastosowania przepisów obowiązującego prawa oraz trafności ich wykładni. Uwzględnienie skargi następuje tylko w przypadku stwierdzenia przez Sąd naruszenia przepisów prawa materialnego lub istotnych wad w przeprowadzonym postępowaniu (art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. -Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

W rozpoznawanej sprawie tego rodzaju wady wystąpiły, wobec czego skarga została uwzględniona.

Art. 52 ust 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne stanowi, że reklamą produktu leczniczego jest działalność polegająca na informowaniu i zachęcaniu do stosowania produktu leczniczego, mająca na celu zwiększenie liczby przepisanych recept, dostarczania sprzedaży lub konsumpcji produktów leczniczych. Z brzmienia tego przepisu wynika więc, że aby uznać działalności za reklamę produktu leczniczego musi ona polegać na przekazaniu informacji dotyczącej produktu z jednoczesnym zachęcaniem do jego stosowania - czyli musi to być informacja opisująca produkt leczniczy w sposób zachęcający do jego stosowania, przekazywana w celu zwiększenia liczby przepisanych recept, dostarczenia, sprzedaży lub konsumpcji.

Rozpatrując z tego punktu widzenia, folder będący przedmiotem oceny w rozpoznanej sprawie należy stwierdzić, że nie spełnia on warunków wynikających z definicji reklamy zawartej w art. 52 ust 1 w/w ustawy. Brak jest w nim bowiem komunikatu zachęcającego ewentualnego kupującego do stosowania tego, a nie innego produktu leczniczego.

Zdaniem sądu przedmiotowy folder stanowi informację o cenach poszczególnych leków we wskazanej w folderze aptece i ma na celu zachęcić kupującego do zakupu w tej właśnie aptece produktu leczniczego lub do zrealizowania (wystawionej już) recepty po niższej, niż w innej aptece cenie.

Folder więc, nie zachęca do stosowania określonego leku, nie wartościuje go lecz daje wskazówkę co do możliwości nabycia różnych produktów leczniczych za wskazaną cenę niższą, niż w konkurencyjnej aptece.

W rozpoznawanej sprawie zdaniem Sądu, organ administracji wadliwie zastosował normę prawa materialnego upatrując w konkurencyjnych działaniach podmiotów rynkowych naruszenia przepisów dotyczących reklamy produktów leczniczych.

Nie jest zachętą do stosowania określonego produktu leczniczego podawanie przez sprzedawcę informacji dotyczących ceny takiego produktu przy jednoczesnym pominięciu cech wartościujących dany produkt. Tak więc zachęcający do dokonywania zakupów w nowej [...] folder informacyjny nie spełnia przesłanek z art. 52 ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne.

W ocenie Sądu, Główny Inspektor Farmaceutyczny wykroczył poza ustawowe przesłanki ograniczające swobodę w przekazie o charakterze informacyjnym. W szczególności nie wziął pod uwagę, że reklama ze swej istoty ma na celu zachęcenie do stosowania, zwiększenie sprzedaży lub konsumpcji produktu leczniczego. Takie cele zawiera definicja pojęcia reklamy sformułowana w ustawie. Reklama to nie tylko czysta

informacja, ale również zachęty i eksponowanie walorów produktu.

Organ administracji takiego postępowania faktycznie nie przeprowadził i nie wskazał dowodów świadczących o tym, że charakter przekazu jest reklamą.

Mając powyższe na uwadze należy uznać, że zaskarżone decyzje zostały wydane z naruszeniem przepisów art.7,77 i 80 k.p.a. oraz art.53 ust.1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2004 r. Nr 53 poz. 533 ze zm. ) a rodzaj i charakter tych naruszeń mogących mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia uzasadnia uchylenie zaskarżonej decyzji jak i decyzji poprzedzającej.

W tym stanie rzeczy, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, działając na podstawie art. 145 § 1 pkt a i c , art. 152 i 200 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. -Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. z 2002r. nr 153, poz. 1270 ze zm.), orzekł jak w sentencji wyroku.