Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący WSA Krystyna Józefczyk /spr./ Sędziowie WSA Magdalena Józefczyk WSA Maciej Kobak Protokolant specjalista Anna Mazurek – Ferenc po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 listopada 2016 r. sprawy ze skargi A. D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] kwietnia 2016 r. nr [...] w przedmiocie umorzenie postępowania odwoławczego w sprawie środowiskowych uwarunkowań dla przedsięwzięcia uchyla zaskarżoną decyzję

Przedmiotem skargi A.D. jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego, dalej SKO lub Kolegium z dnia [...] kwietnia 2016 r. Nr [...] wydana w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego w sprawie środowiskowych uwarunkowań dla przedsięwzięcia w następującym stanie sprawy.

Wójt Gminy [....] decyzją z dnia [...] lutego 2016 r. znak [...] określił środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia pn.: "Budową dwóch budynków inwentarskich do hodowli brojlera kurzego wraz z budowlami towarzyszącymi oraz infrastrukturą niezbędną do prawidłowego funkcjonowania na działce o nr ewid. 1509, miejscowość W.W., gmina [...], powiat [...], województwo [...]".

Od decyzji wniosła odwołanie A.D. sprzeciwiając się planowanej inwestycji i zarzucając szereg braków w postępowaniu dowodowym i w treści decyzji.

Opisaną na wstępie decyzją Kolegium umorzyło postępowanie odwoławcze w podstawie prawnej powołując art. 138 § 1 pkt 3 w związku z art. 28 i art. 105 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. Z 2016 r. poz. 23, dalej "K.p.a."). Organ w uzasadnieniu wyjaśnił, że odwołująca nie posiada w toczącym się postępowaniu interesu prawnego w rozumieniu art. 28 K.p.a. Przez interes prawny w rozumieniu tej regulacji należy rozumieć publiczne prawo podmiotowe, które przyznaje jednostce konkretne korzyści, które można realizować w postępowaniu administracyjnym i o których orzeka organ przez wydanie decyzji. W aktach sprawy brak jakichkolwiek dowodów na to, aby A.D. była stroną postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla wnioskowanego przedsięwzięcia. Brak również racjonalnych przesłanek do stwierdzenia występowania oddziaływań inwestycji na działkę zlokalizowaną w oddaleniu rzędu ponad 800 m i oddzieloną od tego przedsięwzięcia innymi działkami, w tym terenami leśnymi o znacznej szerokości. W tej sytuacji istnieją jasne przesłanki do stwierdzenia bezprzedmiotowości postępowania, odwoławczego, a zatem powinno nastąpić jego umorzenie.

W skardze na opisaną wyżej decyzję A.D. zażądała jej uchylenia. W uzasadnieniu zarzuciła organowi, że zajął się wyłącznie badaniem czy skarżąca posiada interes prawny do wniesienia odwołania i doszedł do błędnej, jej zdaniem konkluzji, że takiego interesu nie posiada. W ocenie skarżącej uwzględnienie przez Kolegium art. 7 K.p.a. i dokonanie czynności niezbędnych do ustalenia stanu faktycznego, a nie działanie w oparciu o art. 28 K.p.a. wymuszałoby na organie merytoryczne ustosunkowanie się do wszystkich podniesionych przez nią zarzutów w postępowaniu odwoławczym i w efekcie uznanie, iż składając odwołanie posiadała do tego legitymację. W ocenie skarżącej Kolegium prowadząc postępowanie dowodowe naruszyło art. 77 § 1 K.p.a. oraz art. 80 K.p.a. Podniosła, że zgodnie z art. 82 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej obowiązkiem obywatela polskiego jest wierność Rzeczypospolitej Polskiej oraz troska o dobro wspólne. Ujęcie wody pitnej jest dobrem wspólnym z którego korzysta kilka tysięcy mieszkańców kilku okolicznych miejscowości i dlatego występuje w jego obronie. Zacytowała fragmenty orzeczeń sądów administracyjnych, z których wynika, że stanowisko SKO, iż oddziaływanie planowanej inwestycji zamyka się w granicach działki inwestora wyrażone w oparciu o dokumentację przedstawioną przez wnioskodawcę, w tym z raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko jest błędne. Zarówno sporządzony raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, jak również aneks do tego raportu nie stanowią dokumentu urzędowego w rozumieniu art. 76 K.p.a., nie korzystają więc z domniemania zgodności ich treści ze stanem faktycznym. W sytuacji, w której skarżący w toku postępowania stawiali zarzuty co do poprawności, rzetelności i mocy dowodowej raportu, nie budzi wątpliwości, że organy rozpoznające sprawę nie mogą ograniczyć się tylko do przywołania wniosków wynikających z tego dokumentu, bez odniesienia się do jego treści, sposobu ustalania danych, dokonanych obliczeń, uzasadnienia wniosków kończących i ich oceny w kontekście argumentacji zaprezentowanej przez autora dokumentu i stawianych mu zarzutów. To na organie spoczywa obowiązek weryfikacji ustaleń sporządzonego raportu w zakresie oddziaływania higienicznego i zdrowotnego na środowisko. Nie można zgodzić się ze stanowiskiem organu, że skoro w polskim ustawodawstwie nie określono standardów zapachowych uciążliwych dla ludzi, to okoliczność ta nie może stanowić o formalnych rozstrzygnięciach administracyjnoprawnych.

W odpowiedzi na skargę organ II instancji wniósł o jej oddalenie z przyczyn podniesionych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Istota sądowej kontroli administracji publicznej sprowadza się do ustalenia czy w określonym przypadku, jej organy dopuściły się kwalifikowanych naruszeń prawa.

Sąd stoi na stanowisku, iż w pierwszej fazie rozpoznania odwołania podstawowym obowiązkiem Samorządowego Kolegium Odwoławczego było ustalenie czy podmiot wnoszący odwołanie jest stroną postępowania, a więc czy posiada interes prawny w rozumieniu art. 28 K.p.a. O posiadaniu przymiotu strony rozstrzyga organ badając czy istnieje potrzeba ochrony prawnej jednostki żądającej takiej ochrony. Do cech interesu prawnego zalicza się jego realność, co powoduje wykluczenie interesów przewidywalnych w przyszłości, interesów czysto hipotetycznych.

Pojęcie interesu prawnego użyte w art. 28 K.p.a., w bezpośrednim rozumieniu oznacza interes oparty na prawie lub chroniony przez prawo. Wydaje się ponadto, że zaletą tego pojęcia jest właśnie niedookreślony charakter, który zezwala sądowi administracyjnemu na rozciągnięcie ochrony prawnej jednostki na takie sytuacje prawne, które nie są objęte zakresem pojęcia prawa podmiotowego (w doktrynie prawa cywilnego) jako "przyznana przez normę prawną na rzecz podmiotu stosunku prawnego sfera prawnej możności postępowania w sposób ustalony w tej normie".

O istnieniu tak rozumianego interesu możemy mówić wówczas, kiedy działanie organu administracji o wymiarze konkretyzującym dotyka w sposób bezpośredni normatywnie ukształtowaną sytuację konkretnego podmiotu (A. Duda Interes prawny w polskim prawie administracyjnym, W – wa 2008 r., str. 79-80).

W orzecznictwie sądowo – administracyjnym przyjmuje się, że przymiot strony w sprawach o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach mają podmioty posiadające tytuł prawny do nieruchomości, na których będzie realizowana inwestycja oraz położonych w bezpośrednim jej sąsiedztwie, a oprócz tego inne podmioty, jeżeli ich nieruchomości mieszczą się w zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia, przy czym pojęcie oddziaływania jest rozumiane jako wpływ na środowisko przyrodnicze, jak i na nieruchomości sąsiednie w szerokim znaczeniu sąsiedztwa.

W pojęciu tym mieści się zatem rzeczywisty wpływ zarówno na korzystanie z innych nieruchomości, jak i na wartości prawnie chronione; np. środowisko (patrz: wyrok WSA w Krakowie z dnia 20 marca 2012 r., sygn. akt II SA/Kr 1932/11).

W kontrolowanej decyzji Kolegium w bardzo lakonicznym uzasadnieniu stwierdziło, ze w aktach brak dowodu aby skarżąca brała udział w toczącym się postępowaniu o uwarunkowaniach środowiskowych przed organem I instancji, a analiza zgromadzonej dokumentacji nie pozwala uznać aby były podstawy do wniesienia odwołania w przepisach prawa materialnego.

Błędne jest również uzasadnienie, w którym przyjmuje się, iż zabudowania skarżącej znajdują się w odległości 800 m, z akt wynika, iż jest to odległość 280 m.

W uzasadnieniu brak jakichkolwiek wywodów organu odwoławczego, w przedmiocie interesu prawnego w rozumieniu ustawy będącej podstawą decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. Należy uwzględnić również tzw. prawo sąsiedzkie w rozumieniu art. 140 k.c. i inne.

Rzeczą organu będzie, aby w ponownie prowadzonym postępowaniu uwzględnić wskazania tut. Sądu.

Z tych względów na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w zw. z art. 28 K.p.a. i art. 107 § 3 K.p.a. Sąd uwzględnił skargę .

Ze względu na brak wniosku o zwrot kosztów Sąd nie orzekł o kosztach.