drukuj    zapisz    Powrót do listy

6150 Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego 6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym), Zagospodarowanie przestrzenne, Rada Gminy~Rada Miasta, Stwierdzono nieważność uchwały w części, IV SA/Wa 1746/18 - Wyrok WSA w Warszawie z 2018-11-26, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

IV SA/Wa 1746/18 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2018-11-26 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2018-06-19
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Tomasz Wykowski /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6150 Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym)
Hasła tematyczne
Zagospodarowanie przestrzenne
Skarżony organ
Rada Gminy~Rada Miasta
Treść wyniku
Stwierdzono nieważność uchwały w części
Powołane przepisy
Dz.U. 2017 poz 1875 art. 101 ust. 1
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - tekst jedn.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Joanna Borkowska, Sędziowie sędzia WSA Katarzyna Golat, sędzia WSA Tomasz Wykowski (spr.), Protokolant sekr. sąd. Wioletta Matuszewska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 listopada 2018 r. sprawy ze skargi W. D., A. K. na uchwałę Rady Gminy [...] z dnia [...] czerwca 2000 r. nr [...] w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego 1. stwierdza nieważność § 47 pkt 2 zaskarżonej uchwały w zakresie słów "jedynie na terenach kwartałów oznaczonych symbolem: [...], [...], [...], [...], [...] do czasu realizacji sieci kanalizacyjnej" w odniesieniu do działki nr ew. [...] z obrębu [...] w zakresie, w jakim działka ta znajduje się na obszarze planu, oznaczonym symbolem [...]; 2. stwierdza nieważność § 46 pkt 1 tiret 1 oraz § 46 pkt 2 zaskarżonej uchwały w zakresie objętym obszarem oznaczonym symbolem [...], [...] i [...] w odniesieniu do działki nr ew. [...] z obrębu [...]; 3. w pozostałym zakresie skargę oddala; 4. zasądza od Miasta [...] na rzecz skarżących W. D. i A. K. kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

I. Pismem z dnia [...] maja 2018 r. W. D. i A. K. (dalej łącznie "Skarżący") wnieśli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (dalej "Sądu") skargę na uchwałę Rady Gminy W. (dalej także "Rady") Nr [...] z [...] czerwca 2000 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu Osiedli [...] i [...] opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa [...] z 2000 r., Nr [...], poz. [...] (dalej "zaskarżona uchwała/plan").

Przed wniesieniem w/w skargi do Sądu, pismem z [...]marca 2018 r. Skarżący wezwali Radę [...]. W. do usunięcia naruszenia prawa. Wezwanie to pozostało bez odpowiedzi.

II. W skardze do Sądu Skarżący wnieśli o stwierdzenie nieważności:

- § 47 pkt 2 treści planu w zakresie słów "jedynie na terenach kwartałów oznaczonych symbolem: [...],[...],[...],[...],[...] do czasu realizacji sieci kanalizacyjnej" dla działek skarżącej;

- § 46 pkt 1 tiret 1 i 2 oraz ust 2 uchwały dotyczących zasad zaopatrzenia w wodę z wodociągu miejskiego terenu [...] i [...] w zakresie działek będących własnością skarżącej;

- § 47 pkt 1 tiret 5 - w tym terenów o funkcji droga położonych na działkach skarżącej (droga [...]L i droga [...]) oraz innych dróg na terenie planu tj.

– [...] (ul. P.), [...] (ul. P.), [...] (ul. R.), [...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...] (ul. Z.), [...],[...],[...] (ul. Z.);

– ulice dojazdowe, oznaczone symbolami:[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...] (ul. W.), [...] (ul. K.), [...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...];

– ulice pieszo - jezdne, oznaczone symbolami: [...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...];

– stwierdzenie nieważności § 47 pkt 1 tiret 6 w stosunku do działek Skarżącego.

W uzasadnieniu w/w zarzutów podniesiono, co następuje:

Przedmiotem skargi są zapisy przedmiotowej uchwały dotyczące zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków, a także ustalenia dotyczące odwodnienia dróg uniemożliwiające od ponad 18-u lat zabudowę należących do nich działek, mimo iż są to według skarżonego planu działki inwestycyjne. Tym samym przedmiotem skargi są ustalenia planu naruszające interes prawny Skarżących.

Jak wskazali Skarżący z tekstu ustaleń planu zawartych w § 47 pkt 2 wynika, że w zakresie odprowadzania ścieków sanitarnych plan dopuszcza odprowadzenie ścieków do zbiorników bezodpływowych (szamb) dla zabudowy istniejącej i projektowanej jedynie na terenach kwartałów oznaczonych symbolem [...],[...],[...],[...],[...] do czasu realizacji kanalizacji sanitarnej. Plan nie dopuścił takiego ustalenia dla obszaru [...] (obejmującego również ich działkę). Ustalenia co do innych parametrów dla terenów [...] i [...] są analogiczne jak dla terenu [...]. Zdaniem Skarżących, położenie terenu [...] nie uzasadnia zawarcia w planie w stosunku do tej jednostki innych ustaleń odnośnie odprowadzania ścieków niż te które dotyczą pozostałych terenów. Jednocześnie brak dopuszczenia odprowadzenia ścieków do zbiorników bezodpływowych (szamb) jest niezgodny z prawem, bo jest to nadużycie władztwa planistycznego wprowadzające ograniczenie możliwości realizacji inwestycji na terenie [...], na którym położone są działki skarżącej do czasu wybudowania kanalizacji sanitarnej. Skarżący zaznaczyli, że mimo upływu 18 lat od dnia uchwalenia planu, nadal kanalizacja nie została wybudowana. W ocenie Skarżących niedopuszczalne jest przeznaczenie w planie działek pod zabudowę usługową, a równocześnie ustalenie zasad gospodarowania ściekami sanitarnymi z planowanych obiektów w sposób de facto uniemożliwiający ich powstanie (do czasu wybudowania kanalizacji sanitarnej na danym obszarze), zwłaszcza że przepisy prawa dopuszczają do realizacji zabudowy w przypadku braku kanalizacji sanitarnej (§ 26 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie).

Zdaniem Skarżących, przekroczeniem władztwa planistycznego gminy jest uzależnienie zabudowy od wykonania kanalizacji sanitarnej. Tym bardziej, że organ planistyczny nie uzasadnił, dlaczego wprowadził takie ograniczenie na terenach [...].

Analogiczną argumentację w kontekście rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie skarżąca zaprezentowała w kwestii wymogu planu w zakresie zaopatrzenia w wodę planowanych inwestycji na terenie planu, a w szczególności terenów [...],[...] i [...] jedynie z wodociągu, o czym mowa w § 46 treści planu, co oznacza zakaz źródeł indywidualnych dopuszczalnych ww. rozporządzeniem. Zdaniem skarżącej jest to ustalenie bezprawne (bezzasadne). Skarżący wskazali, że wodociągu o którym mowa w planie nie ma na terenie planu w rejonie terenów [...],[...] i [...], ani w ich sąsiedztwie. To oznacza brak możliwości realizacji inwestycji ponad 18 lat mimo, iż przepisy wyższej rangi niż skarżony akt prawa miejscowego przewidują możliwość rozwiązań równorzędnych.

Kolejną kwestią, na którą Skarżący zwrócili uwagę, jest przekroczenie władztwa planistycznego w związku z zawarciem w planie bezprawnego (i bezzasadnego) wymogu planu w § 47 pkt 1 tiret 5 w zakresie, nakazującym odprowadzanie do miejskiej kanalizacji deszczowej wód opadowych wyłącznie z powierzchni komunikacyjnych. Ani na terenie planu ani w pobliżu kanalizacji deszczowej nie ma.

Skarżący wskazali, że przepisy prawa zezwalają na odprowadzanie wód opadowych, w tym z terenów komunikacji miejskiej do rowów chłonnych lub studzienek chłonnych lub powierzchniowo na przyległy do drogi pas terenu w granicach pasa drogowego (prawo wodne oraz rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie z dnia [...] marca 1999 r., opubl. w Dz. U. 1999 nr [...] poz. [...] ze zm). Zwróciła również uwagę że obszar planu nie znajduje się na terenie chronionym przepisami szczególnymi, które mogłyby wymagać zastosowania rozwiązań szczególnych, co do sposobu odprowadzania wód opadowych z terenów komunikacji, o których mowa w § 107 ww. rozporządzenia. Tym bardziej, że nawet i te przepisy zezwalają na terenach chronionych na odprowadzanie wód do ziemi z powierzchni komunikacji przy zastosowaniu stosownych rozwiązań typu studnie, drenaż itp. Ponadto skarżąca zauważyła, że plan nakazuje odprowadzanie wód deszczowych do kanalizacji deszczowej jedynie z pow. komunikacyjnych (dróg) patrz § 47 pkt 1 tiret 5, co oznacza dopuszczenie odprowadzania wód do ziemi (powierzchniowo do rowów chłonnych, studzienek chłonnych itp.) z pozostałych terenów określonych w planie, w tym utwardzonych, a nawet zaleca się odprowadzanie powierzchniowe wód deszczowych do ziemi na terenach ekstensywnej zabudowy jednorodzinnej (patrz § 47 pkt 3).

Skarżący zaznaczyli, że skarga dotyczący ustaleń w zakresie wszystkich planowanych dróg w planie (w tym fragmentów dróg [...],[...]i [...]wytyczonych na terenach ich działki), bo w istocie wszystkie drogi pośrednio lub bezpośrednio służą obsłudze komunikacyjnej jej nieruchomości na terenie [...],[...]i [...]. W szczególności są to drogi [...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...] stanowiące zasadniczy dojazd do ich nieruchomości.

Odnośnie § 47 tiret 6, Skarżący wskazali, że jego wyeliminowanie umożliwi odprowadzanie wody z terenów ich działek do ziemi, w tym ewentualnie przez indywidualne osadniki. Zwrócono uwagę, że obowiązujące przepisy zarówno w dniu uchwalania planu jak i obecnie dopuszczają taką możliwość.

III. W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

W uzasadnieniu podniesiono, że niezrozumiałe są zarzuty skargi dotyczące zaopatrzenia w wodę z wodociągów centralnego i lokalnego, powyższe były bowiem uzgadniane z Powiatowym Inspektorem Sanitarnym i [...] Urzędem Wojewódzkim w W. Wydział Ochrony Środowiska, istniejące wodociągi mają możliwość podłączenia kolejnej nowej zabudowy.

Nadto organ wyjaśnił, że zgodnie z pismem Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w [...] W. z [...] czerwca 2018 r. następuje sukcesywna budowa przewodów wodociągowych i kanalizacji ściekowej na terenie osiedli [...] i [...]. Budowa sieci wodociągowej na terenie osiedli [...]-[...]będzie odbywała się zgodnie z założeniami Wieloletniego Planu Rozwoju i Modernizacji Urządzeń Wodociągowych i Kanalizacyjnych według kolejności zgłoszonych zadań dokonanych przez Urząd Dzielnicy [...] za pośrednictwem Biura Infrastruktury Urzędu [...]. W.. Tereny objęte skargą znajdują się w planach inwestycyjnych: zadanie Nr [...] — Budowa przewodu wodociągowego w drodze dojazdowej do ul. D. [...],[...] m zgodnie z załącznikiem graficznym do pisma MPWiK. oraz zadanie Nr [...] Budowa kanalizacji ściekowej w drodze dojazdowej do ul. D. [...],[...] m zgodnie z załącznikiem graficznym do pisma MPWiK.

W ocenie organu zapis, który przewiduje dopuszczenie szamb na terenach [...],[...],[...],[...]i [...]nie dotyczy sytuacji prawnej Skarżących w takim zakresie, w jakim może ona skorzystać z przepisów odrębnych, które działają niezależnie od planu miejscowego Zapisy planu bowiem nie mogą wyłączyć ich stosowania, a nadto w planie nie zawarto wprost zakazu budowy szamb na [...]gdzie leży działka Skarżących. Ponadto organ wskazał, że w aglomeracji jaką jest W. nie może dojść do sytuacji, w której sieć kanalizacji nigdy nie powstanie, a tym samym nie będzie możliwe do niej podłączenie choćby z powodu braku możliwości technicznych i ekonomicznych.

Odnosząc się do zarzutów dotyczących dróg organ wskazał, że brak jest po stronie Skarżących interesu prawnego w zaskarżaniu tych fragmentów uchwały, bowiem nie wpływają one na ich sytuację prawną. Zaś w kwestii odprowadzania wód opadowych zaznaczono, że rów odprowadzający istnieje i nie było potrzeby planowania jego przebiegu, a ponadto to gmina jest adresatem zapisów dotyczących tej kwestii i w jej gestii leży wypełnienie tych zadań.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

IV. Zgodnie z art. 147 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm., dalej "p.p.s.a.") Sąd uwzględniając skargę na uchwałę lub akt, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6, stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności.

Z kolei stosownie do art. 151 p.p.s.a. w razie nieuwzględnienia skargi w całości albo w części sąd oddala skargę odpowiednio w całości albo w części.

Rozpoznając niniejszą skargę Sąd uznał, że zasługuje ona na uwzględnienie w części kwestionującej – w odniesieniu do działki Skarżących - uregulowania planu dotyczące: 1) zasad odprowadzania ścieków, 2) zaopatrzenia w wodę (poza uregulowaniem zawartym § 46 pkt 1 tiret 2 uchwały), co skutkowało stwierdzeniem nieważności:

- § 47 pkt 2 zaskarżonej uchwały w zakresie słów "jedynie na terenach kwartałów oznaczonych symbolem: [...] z obrębu [...] w zakresie, w jakim działka ta znajduje się na obszarze planu, oznaczonym symbolem [...];

- § 46 pkt 1 tiret 1 oraz § 46 pkt 2 zaskarżonej uchwały w zakresie objętym obszarem oznaczonym symbolem [...],[...] i [...]w odniesieniu do działki nr ew. [...] z obrębu [...].

W pozostałym zakresie natomiast (tj. w odniesieniu do § 46 pkt 1 tiret 2 uchwały oraz kwestionowanych zasad odprowadzania wód opadowych do miejskiej sieci kanalizacji deszczowej oraz do rowu [...]) Sąd skargę oddalił, przyjmując iż w/w regulacje planu nie naruszają interesu prawnego Skarżących.

V. Kontrola legalności zaskarżonej uchwały w części kwestionowanej skargą prowadzi do następujących wniosków:

1. Skarga została wniesiona na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (jedn. tekst Dz. U z 2017 r., poz. 1875 ze zm., dalej "u.s.g.). Według tego przepisu prawo do wniesienia skargi do sądu administracyjnego na uchwałę z zakresu administracji publicznej ma każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostało naruszone takim aktem, przy czym zaskarżenie uchwały do sądu musi być poprzedzone wezwaniem organu do usunięcia naruszenia prawa. Stosownie do powyższego:

1.1. Bezspornie wymóg poprzedzenia skargi wezwaniem organu uchwałodawczego do usunięcia naruszenia prawa został w sprawie spełniony (pismo Skarżących z [...] marca 2018 r.).

1.2. Sąd dokonując oceny dopuszczalności złożonej skargi podkreśla, że przepis art. 101 ust. 1 u.s.g. stanowi lex specialis w stosunku do ogólnej normy art. 50 p.p.s.a. Strona inicjująca postępowanie sądowe w trybie art. 101 ust. 1 u.s.g musi wykazać istnienie związku pomiędzy zaskarżoną uchwałą, a jej indywidualną sytuacją prawną (interes prawny), a także musi wykazać, że ze względu na istnienie tego związku zaskarżona uchwała negatywnie wpływa na jej sytuację prawną, pozbawiając np. uprawnień lub uniemożliwiając ich realizację (naruszenie interesu prawnego).

W rozpoznawanej sprawie Sąd stwierdza, że Skarżący niewątpliwie posiadają interes prawny jako właściciele działki nr [...] z obrębu [...] położonej przy ul. D. w W., tj. na terenie objętym kwestionowanym planem.

1.3. Wyjaśnić należy, że przyjmuje się, że postanowienia planu naruszają interes prawny, wówczas, gdy zaskarżonym aktem zostaje odebrane lub ograniczone jakieś prawo skarżącego wynikające z przepisów prawa materialnego, względnie zostanie nałożony na niego nowy obowiązek lub też zmieniony obowiązek dotychczas na nim ciążący (wyrok NSA z 19 czerwca 2009r., sygn. akt II OSK 205/09).

W rozpatrywanej sprawie Skarżący upatrują ograniczenia swojego prawa własności w nałożeniu na nich przepisami planu szeregu obowiązków dotyczących zaopatrzenia ich nieruchomości w wodę oraz odprowadzania z niej ścieków sanitarnych. W ocenie Sądu powyższe co do zasady świadczy o naruszeniu przez postanowienia planu własnego, indywidualnego interesu prawnego Skarżących (co samo z siebie nie przesądza jeszcze o wadliwości planu albowiem kontrola legalności naruszenia konkretnego interesu prawnego właściciela nieruchomości objętej planem następuje dopiero po stwierdzeniu przez sąd administracyjny spełnienia się w/w przesłanek formalnych, przewidzianych w art.101 ust.1 u.s.g.).

2. Stwierdzenie spełnienia się w/w przesłanek w niniejszej sprawie upoważnia Sąd do oceny merytorycznej zasadności wniesionej skargi. Stosownie do powyższego:

2.1. Omawiany plan został uchwalony w 2000 r. Oznacza to konieczność oceny tego planu w toku niniejszego postępowania w oparciu o przepisy ustawy z 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (tj. Dz. U. z 1999r, Nr 15, poz. 139 ze zm.).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 i art. 4 ust. 1 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym(tj. Dz. U. z 1999r., Nr 15, poz. 139 ze zm.)" pod rządami której uchwalono zaskarżony plan zagospodarowania przestrzennego, gmina w ramach zadań własnych ustala przeznaczenie i zasady zagospodarowania terenu, a uprawnienie to realizuje między innymi przez uchwalanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. To uprawnienie gminy określane w doktrynie jako władztwo planistyczne oznacza, że gmina samodzielnie rozstrzyga o zasadach zagospodarowania na swoim terenie. Nie może jednak ono nosić cech dowolności działania. Rozstrzygnięcie o przeznaczeniu terenu i zasadach jego zagospodarowania musiało być dokonane z uwzględnieniem obowiązujących przepisów i na zasadach określonych w ustawie, bowiem miejscowy plan zagospodarowania wraz z innymi ustawami kształtuje sposób wykonywania m. in. prawa własności i definiuje jego treść w zakresie wykorzystywania nieruchomości (art. 33 ustawy). W związku z tym wszelkie rozstrzygnięcia planistyczne, które ograniczają właściciela w sposobie korzystania z niej, muszą być dokonywane z uwzględnieniem obowiązującego prawa. Oznacza to, że ograniczenie prawa własności musi mieć oparcie w normie ustawowej uprawniającej gminę do takiego działania. Należy też podkreślić, że uprawnienie gminy do ustalania przeznaczenia terenu i sposobu jego zagospodarowania nie może być nadużywane i niezależnie od legalności jest oceniane także pod kątem ewentualnego przekroczenia tych uprawnień. Prawnie wadliwymi ustaleniami planu będą zatem nie tylko te, które naruszają przepisy prawa, ale także te, które będą wynikiem nadużycia przysługujących gminie uprawnień władczych.

W tym kontekście trzeba wskazać, że prawo własności korzysta z najdalej idących gwarancji ochrony wynikających z ustaw oraz z Konstytucji. Jak wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie nie jest to jednakże prawo nieograniczone i absolutne.

Regulacjom przewidującym ochronę prawa własności towarzyszą jednocześnie normy dopuszczające ingerencję w to prawo. Wskazać tu należy przede wszystkim na przepisy art. 21 ust. 1 i art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji RP, stanowiący, że własność i inne prawa majątkowe podlegają równej ochronie prawnej, obok których znajdują się jednocześnie regulacje dopuszczające ograniczoną ingerencję we własność (art. 21 ust. 2 i art. 64 ust. 3 Konstytucji RP) - w granicach określonych ustawowo i w zakresie nienaruszającym istoty własności, w tym przy wywłaszczeniu - jedynie na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Trzeba również zwrócić uwagę na przepisy ustawowe przewidujące ochronę prawa własności, zwłaszcza na przepis art. 140 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że uprawnienia właścicielskie (posiadanie, korzystanie z rzeczy i rozporządzanie nią) mogą być wykonywane w granicach określonych przez ustawę i zasady współżycia społecznego - a zatem nie w sposób absolutny.

Zgodnie z art. 31 ust. 3 Konstytucji ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla bezpieczeństwa lub porządku publicznego bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. Ingerencja w sferę prawa rzeczowego do nieruchomości (własności i odpowiednio użytkowania wieczystego) musi zatem pozostawać w racjonalnej, odpowiedniej proporcji do wskazanych celów (por. wyrok NSA z dnia 4 stycznia 2010 r., sygn. akt II OSK 1708/09).

Skoro miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego uchwalany jest na podstawie przepisów rangi ustawowej, to ograniczenia w prawie własności wprowadzane tym planem są prawnie dopuszczalne. Ustalenia planu mogą i często ograniczają własność, ale takie normy wynikające z aktu prawa miejscowego jakim jest plan nie mogą być uznane za sprzeczne z generalnymi postanowieniami Konstytucji oraz art. 140 k.c. przewidującymi szczególną ochronę tego prawa. Warunkiem tego jest jednak, aby pozostawały w zgodzie z zasadą proporcjonalności.

Wymóg proporcjonalności, zwany także zakazem nadmiernej ingerencji, oznacza konieczność zachowania proporcji pomiędzy ograniczeniem danego konstytucyjnego prawa lub wolności (czyli nałożonymi na jednostkę obciążeniami), a zamierzonym celem (pozytywnym efektem) danej regulacji prawnej. Wymóg proporcjonalności oznacza konieczność wyważania dwóch dóbr (wartości), których pełna realizacja jest niemożliwa (vide wyrok NSA z dnia 3 lipca 2014r., sygn. akt II OSK 240/13).

2.2. W niniejszej sprawie, jakkolwiek ograniczenia dotyczące zaopatrzenia w wodę (§46 pkt 1 tiret 1 oraz § 46 pkt 2) i odprowadzania ścieków (§ 47 pkt 2) wynikają z zastosowania przepisu rangi ustawowej, tj. art. 10 ust. 1 pkt 5, to jednak nie są one zgodne z obowiązującymi w tej mierze przepisami rozporządzenia, a nadto nie spełniają w ocenie Sądu wymogu proporcjonalności. Stosownie do powyższego:

2.3. W zakresie zaopatrzenia w wodę plan stanowi, co następuje:

– w § 46 pkt 1 tiret 1, iż w zakresie zaopatrzenia w wodę plan ustala zasilanie obszaru planu w wodę z Wodociągów Układu Centralnego "[...]" poprzez magistralę w ul. R.;

– w § 46 pkt 2 plan dopuszcza zaopatrzenie w wodę z lokalnego wodociągu (ujęcia wody) w ulicy P.:

1. istniejącej zabudowy;

2. nowej zabudowy, pod warunkiem uzgodnienia przyłączenia z dysponentem lokalnego wodociągu, z uwzględnieniem ustaleń par. 145 rozdz.16.

Zacytowane ustalenia planu dotyczą całego obszaru planu, a zatem w szczególności dotyczą również obszarów oznaczonych symbolami [...] oraz [...] i [...], na których położona jest działka Skarżących. Wynika z nich znaczące ograniczenie lokalizowania inwestycji, a wręcz uniemożliwia eksploatację inwestycji powstałych przed uchwaleniem planu, wobec wprowadzenia zacytowanych wymogów dotyczących zasilania i zaopatrzenia w wodę, w sytuacji gdy wskazane źródła zaopatrzenia w wodę nie zostały zrealizowane.

Z taką zaś sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Organ nie zawarł racjonalnego uzasadnienia dla wprowadzenia takich obostrzeń, co już samo w sobie świadczy o nadużyciu przysługującego organowi władztwa planistycznego.

Niemniej podkreślenia wymaga, że owo nadużycie w rozpoznanej sprawie idzie dalej, stanowi bowiem o niezgodności zapisów planu z przepisami prawa powszechnie obowiązującego wyższej rangi. Skoro miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest przepisem gminnym (art. 7 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym), to jako taki jest częścią systemu prawnego państwa. Ustawodawca nie przyznał organom gminy kompetencji do stanowienia wszelkich norm prawnych, lecz jedynie kompetencję do precyzowania rozwiązań zawartych w ustawach. Tym samym organy gminy nie mogą zmieniać lub uchylać przepisów zawartych w źródłach prawa powszechnie obowiązującego, o jakich mowa w art. 87 ust. 1 Konstytucji RP, w tym też w rozporządzeniach. Wyjście poza katalog spraw określonych w przepisie kompetencyjnym oznacza wydanie aktu normatywnego z przekroczeniem granic ustawowego upoważnienia i powoduje, że taki plan dotknięty jest w tej części wadą nieważności, o której mowa w art. 27 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym.

Wskazać zatem należy, że obowiązujące w dniu uchwalenia planu rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (Dz. U z 1999 r., Nr 15, poz. 140), stanowiły, że działka budowlana, przewidziana pod zabudowę budynkami przeznaczonymi na pobyt ludzi, powinna mieć zapewnioną możliwość przyłączenia uzbrojenia działki lub bezpośrednio budynku do zewnętrznej sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i elektroenergetycznej oraz scentralizowanego zaopatrzenia w ciepło bądź korzystania z indywidualnych źródeł ciepła (§ 26 ust. 1). W razie braku warunków przyłączenia do zewnętrznej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, działka, o której mowa w ust. 1, może być wykorzystana pod zabudowę budynkami przeznaczonymi na pobyt ludzi, pod warunkiem zapewnienia możliwości korzystania z indywidualnego ujęcia wody, urządzenia do oczyszczania ścieków w sposób określony w odrębnych przepisach lub szczelnego zbiornika do czasowego gromadzenia nieczystości ciekłych, jeżeli ich ilość nie przekracza 2 m3 na dobę. Jeżeli ilość nieczystości ciekłych odprowadzanych do zbiornika przekracza 2 m3 na dobę, niezbędna jest pozytywna opinia właściwego terenowo państwowego inspektora sanitarnego. (§ 26 ust. 2).

Z przywołanych przepisów wynika, że w razie braku możliwości przyłączenia do sieci zewnętrznej zaopatrzenia w wodę, istnieje prawna możliwość zabudowy nieruchomości pod warunkiem zapewnienia możliwości korzystania z indywidualnego ujęcia wody. Omawiane przepisy planu w brzmieniu uchwalonym (i obowiązującym w dniu złożenia skargi) taką możliwość wyłączyły. Stąd jako niezgodne z aktem prawa wyższego rzędu, musiały zostać wyeliminowane. Tym bardziej, że ustalenie to ma ten skutek, że do czasu wybudowania sieci wodociągowej nie jest możliwe (zgodnie z zapisami planu) korzystanie z prywatnego ujęcia wody. Argumentacja zawarta w odpowiedzi na skargę, dotycząca braku możliwości wyłączenia zapisami planu uregulowań zawartych w przepisach odrębnych (czyt. Rozporządzenia) nie może w tym zakresie zostać uwzględniona. Plan nie zawiera w tym zakresie stosownych zastrzeżeń, a obowiązkiem organów przy wydawaniu pozwolenia na budowę jest ustalenie treści zapisów planu.

W konsekwencji powyższego należało stwierdzić nieważność § 46 pkt 1 tiret 1 oraz § 46 pkt 2 zaskarżonej uchwały w zakresie objętym obszarem oznaczonym symbolem [...],[...] i [...]w odniesieniu do działki Skarżących.

2.4. W/w rozważania i wnioski znajdą odpowiednie zastosowanie do ustaleń planu, odnoszących się do odprowadzania ścieków sanitarnych, a zawartych w § 47 pkt 2 tego aktu - w odniesieniu do terenu oznaczonego w planie symbolem [...] (w zakresie działki Skarżących).

Wynika to stąd, że w omawianym przepisie plan dopuszcza odprowadzenie ścieków sanitarnych do zbiorników bezodpływowych (szamb) dla zabudowy istniejącej i projektowanej jedynie na terenach kwartałów oznaczonych symbolem: [...],[...],[...],[...],[...]do czasu realizacji sieci kanalizacyjnej. Powyższe zatem oznacza, że jedynie na terenach tu wymienionych dopuszcza się lokalizację szamb. Stąd konieczne było uwzględnienie skargi odnośnie do terenu oznaczonego symbolem [...]. Zapis ten nie tylko jest sprzeczny z przepisami rozporządzenia, ale dodatkowo wobec braku uzasadnienia dla wprowadzenia zezwoleń dla wybranych terenów, narusza omówioną wyżej zasadę proporcjonalności.

W zakresie terenu oznaczonego symbolem [...] i [...]Sąd uznał, że zawarcie w § 47 pkt 2 zezwolenia dla terenu [...], bez wyszczególnienia numerów, dotyczy całego obszaru oznaczonego tym symbolem, a zatem również symbolem [...] i [...], gdzie leży nieruchomość Skarżących.

3. W pozostałym zakresie Sąd skargę oddalił przyjmując, że ustalenie planu zawarte w § 46 pkt 1 tiret 2 oraz § 47 pkt 1 tiret 5 i 6 dotyczą obowiązków Gminy, zatem nie stanowią naruszenia interesu Skarżących. Gdyby natomiast przyjąć, że wobec ustalenia na nieruchomościach Skarżących terenów komunikacji ([...],[...]), to na dzień orzekania ewentualny interes Skarżących jest przyszły (działki nie zostały wydzielone geodezyjnie ani ich użytkowanie faktyczne nie odpowiada terenom komunikacyjnym). Tymczasem dla objęcia zapisów planu kognicją Sądu, należy wykazać interes aktualny.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w pkt 1 - 3 sentencji na podstawie art. 147 § 1 oraz art.151 p.p.s.a. O kosztach orzeczono na zasadzie art. 200 p.p.s.a.



Powered by SoftProdukt