drukuj    zapisz    Powrót do listy

648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego, , Inne, uchylono zaskarżona decyzję oraz poprzedzającą decyzję tego samego organu, II SA/Kr 836/15 - Wyrok WSA w Krakowie z 2015-09-24, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Kr 836/15 - Wyrok WSA w Krakowie

Data orzeczenia
2015-09-24 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2015-07-22
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie
Sędziowie
Iwona Niżnik-Dobosz
Mariusz Kotulski
Mirosław Bator /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
Sygn. powiązane
I OSK 876/16 - Wyrok NSA z 2018-04-19
Skarżony organ
Inne
Treść wyniku
uchylono zaskarżona decyzję oraz poprzedzającą decyzję tego samego organu
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Mirosław Bator (spr.) Sędziowie: WSA Mariusz Kotulski WSA Iwona Niżnik- Dobosz Protokolant: st. sekr. sąd. Dorota Solarz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 września 2015 r. sprawy ze skargi Biura "[...]" Sp. z o. o. z siedzibą w K. na decyzję Rektora Uniwersytetu [...] w K. z dnia 8 czerwca 2015 r., znak: [...] w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję tego samego organu; II. zasądza od Rektora Uniwersytetu [...] w K. na rzecz strony skarżącej Biura "[...]" Sp. z o. o. z siedzibą w K. kwotę 457 ( czterysta pięćdziesiąt siedem ) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Prorektor Uniwersytetu [...] w K. decyzją z dnia 20 marca 2015 r. nr [...] działając na podstawie art. 16 w związku z art. 17 i art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej oraz art. 104 i art. 107 K.p.a. po rozpatrzeniu wniosku Biura "[...]" Sp.z.o.o. z siedzibą w K. o udostępnienie umowy z dnia 22 stycznia 2015 r. zawartej z wykonawcą inwestycji "Nowa siedziba Szpitala [...] ul. J." odmówił udostępnienia informacji publicznej. W uzasadnieniu organ podniósł, że procedura udzielenia zamówienia publicznego prowadzona była w trybie dialogu konkurencyjnego, podczas którego SIWZ oraz projekt umowy były przekazywane jedynie uczestnikom tego postępowania, albowiem postanowienia w nich zawarte zostały wypracowane w ramach dialogu z wykonawcami, którzy dzielili się swoim doświadczeniem oraz wiedzą (know-how). W związku z tym przeprowadzony dialog miał, zgodnie z brzmieniem przepisu art. 60d ust. 7 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. 2013.907, zwanej dalej p.z.p.), charakter poufny, a poufność ta dotyczyła wszelkich aspektów zamówienia żadna ze stron nie mogła ujawnić bez zgody drugiej strony informacji technicznych i handlowych związanych z dialogiem i taki obowiązek w zakresie zachowania poufności spoczywał i spoczywa nadal na [...] jako zamawiającym. Co więcej, zawarte w treści umowy warunki, będące wynikiem negocjacji pomiędzy stronami posiadają wartość gospodarczą i mogą stanowić źródło informacji dla konkurencji. Konsorcjum [...] S.A., [...] oraz [...] (Polska) S.A.- wykonawca umowy, w piśmie z 23 stycznia 2015 r., tj. już następnego dnia po jej podpisaniu, zwrócił się do zamawiającego z wnioskiem o uznanie umowy wraz z załącznikami za informację poufną, zawierającą tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zamawiający uznał przedmiotowy wniosek wykonawcy za uzasadniony. W związku z zaistniałą sytuacją, zamawiający ograniczył się do podania do publicznej wiadomości, zgodnie z art. 92 ust. 2 p.z.p., firm, siedzib i adresów członków konsorcjum wykonawcy, a także informacji dotyczących ceny, terminu wykonania zamówienia oraz innych ogólnych kwestii związanych z umową, bowiem pozostałe informacje zawarte w umowie zostały zastrzeżone jako poufne. Organ wskazał, że prawo dostępu do informacji publicznej nie ma zatem charakteru absolutnego. Nadto uczelnia publiczna, jaką jest Uniwersytet [...], zgodnie z art. 9 pkt 11 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych należy do sektora finansów publicznych. Na mocy wskazanej wyżej ustawy uczelnia również może podjąć działania w zakresie ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa. Klauzule umowne wyłączające zasadę jawności określone art. 35 ustawy to klauzule dotyczące: informacji technicznych, technologicznych, organizacyjnych przedsiębiorstwa lub innych posiadających wartość gospodarczą, w rozumieniu ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich w tajemnicy, lub w przypadku gdy jednostka sektora finansów publicznych wykaże, że informacja stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa z uwagi na to, że wymaga tego istotny interes publiczny lub ważny interes państwa. Strony umowy przewidziały zaś w artykule 24 umowy ("Prawa własności intelektualnej") zamknięty katalog celów, dla których wykonawca udziela [...] licencji na korzystanie z istotnej części umowy. W skład tego katalogu nie wchodzi możliwość ujawnienia stosownych postanowień umownych osobom trzecim dla celów innych niż realizacja umowy w określonym zakresie, co potwierdzają dalsze postanowienia umowy. W przypadku umowy pomiędzy [...] oraz wykonawcą wyłączenie zasady jawności nastąpiło także z uwagi na istotny interes publiczny. Umowa zawiera dane prywatne osób fizycznych powołanych przez strony do wykonywania czynności o fundamentalnym znaczeniu w zakresie wykonania umowy. Ujawnienie wspomnianych danych byłoby sprzeczne z przepisem art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, w zakresie ochrony prywatności osób fizycznych. Ponadto w razie ujawnienia rzeczonych danych podmioty prowadzące działalność konkurencyjną w zakresie objętym umową mogłyby uzyskać możliwość popełniania czynów niedozwolonej konkurencji.

Od tej decyzji Biuro "[...]" Sp.z.o.o. złożyło wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Strona podkreśliła, że wyjątek od ogólnej zasady mówiącej o jawności postępowań prowadzonych w sprawach udzielania zamówień publicznych, dotyczy tylko samej procedury negocjacyjnej będącej dialogiem konkurencyjnym. Rzeczona procedura przeprowadzona w formie dialogu konkurencyjnego pomiędzy zaproszonymi wykonawcami a zamawiającym ma jedynie na celu wybranie ostatecznego wykonawcy inwestycji będącej zamówieniem publicznym. Samej procedurze negocjacyjnej i informacjom handlowym ujawnionym w toku prowadzenia rzeczonego dialogu ustawodawca przyznał walor poufności. Rzeczona poufność nie rozciąga się jednak już na następny etap realizacji zamówienia publicznego, a mianowicie na zawarcie umowy z wybranym w ramach dialogu konkurencyjnego wykonawcą. Podniesiono również, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 8 listopada 2012 r. sygn. akt I CSK 190/12 dane osobowe w zakresie imienia i nazwiska zawarte w umowach nie podlegają ograniczeniu jawności, ponieważ każdy kto korzysta z przywileju czerpania z zasobów publicznych musi liczyć się z udostępnieniem danych osobowych.

Prorektor Uniwersytetu [...] w K. decyzją z dnia 8 czerwca 2015 r. utrzymał w mocy własną decyzję z dnia 20 marca 2015 r. W uzasadnieniu organ podtrzymał stanowisko, że zawarte w treści umowy warunki, będące wynikiem negocjacji pomiędzy stronami posiadają wartość gospodarczą i mogą stanowić źródło informacji dla konkurencji. W umowie znajdują się takie elementy zastrzeżone jak, między innymi: podział ryzyk, czy wysokość kar umownych. Organ w tej decyzji powtórzył całość argumentacji zawartej w decyzji z dnia 20 marca 2015 r. Szczególnie nacisk został położony na to, że Konsorcjum [...] S.A., [...] S. A.- generalny wykonawca umowy, w piśmie z 23 stycznia 2015 r., tj. już następnego dnia po jej podpisaniu, zwrócił się do zamawiającego z wnioskiem o uznanie umowy wraz z załącznikami za informację poufną, zawierającą tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zamawiający uznał przedmiotowy wniosek za uzasadniony. W związku z zaistniałą sytuacją, zamawiający ograniczył się do podania do publicznej wiadomości, zgodnie z art. 92 ust. 2 p.z.p., firm, siedzib i adresów członków konsorcjum wykonawcy, a także informacji dotyczących ceny, terminu wykonania zamówienia oraz innych ogólnych kwestii związanych z umową, bowiem pozostałe informacje zawarte w umowie zostały zastrzeżone jako poufne. Wobec powyższego Uniwersytet [...] oraz generalny wykonawca dopełnili należytej staranności w zastrzeżeniu poufności informacji, a także podjęli niezbędne działania zmierzające do ich zabezpieczenia, działając zgodnie z przepisami prawa, w tym m.in. art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Od tej decyzji skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wniosło Biuro "[...]" Sp.z.o.o. z siedzibą w K.. Zaskarżonej decyzji zarzucono naruszenie:

1/ art. 5 ust. 2 ustawy o odstępie do informacji publicznej poprzez uznanie, że w rzeczonej sprawie prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej i tajemnicę przedsiębiorcy;

2/ art. 8 ust. 3 ustawy prawo zamówień publicznych poprzez nieujawnienie informacji poprzez wskazanie, ze stanowi ona tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, pomimo niespełnienia przez wykonawcę ustawowych przesłanek umożliwiających takie ograniczenie zasady jawności postępowania o udzielenie zamówienia publicznego;

3/ art. 139 ust. 3 ustawy prawo zamówień publicznych poprzez nieudostępnienie na zasadach określonych w ustawie o dostępie do informacji publicznej umowy zawartej w dniu 22 stycznia 2015 r. z wykonawcą inwestycji w ramach zamówienia publicznego;

4/ art. 35 ustawy o finansach publicznych poprzez niewykazanie, że informacja publiczna będąca przedmiotem wniosku o jej udostępnienie stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa z uwagi na to, że wymaga tego istotny interes publiczny;

5/ art. 8 ust. 1 ustawy prawo zamówień publicznych poprzez naruszenie określonej w tym artykule zasady jawności postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

W uzasadnieniu strona skarżąca podniosła, że zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy prawo zamówień publicznych istnieje określona procedura, która może doprowadzić do nieujawnienia informacji publicznej stanowiącej tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z treścią wskazanego przepisu informacji takiej nie ujawnia się w sytuacji, gdy wykonawca nie później niż w terminie składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu zastrzegł, że nie mogą być one udostępniane oraz wykazał, że zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Natomiast w przedmiotowej sprawie wniosek został złożony przez wykonawcę dopiero w dniu 23 stycznia 2015 r. tj. dopiero po zawarciu umowy będącej przedmiotem postępowania. Wykonawca nie wypełnił obowiązków przewidzianych przez ustawę prawo zamówień publicznych i tym samym nie może korzystać ze szczególnego wyjątku od ogólnej zasady jawności zamówień publicznych. Podniesiono również, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 8 listopada 2012 r. sygn. akt I CSK 190/12 dane osobowe w zakresie imienia i nazwiska zawarte w umowach nie podlegają ograniczeniu jawności, ponieważ każdy kto korzysta z przywileju czerpania z zasobów publicznych musi liczyć się z udostępnieniem danych osobowych. W konkluzji strona skarżąca stwierdziła, że Uniwersytet [...] jako jednostka sektora finansów publicznych w żaden sposób nie wykazała istnienia istotnego interesu publicznego, który uprawniałby do wyłączenia jawności rzeczonej umowy.

W odpowiedzi na skargę Uniwersytet [...] wniosło o jej oddalenie podtrzymując przy tym argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:

Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone między innymi art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. – dalej powoływana jako P.p.s.a.), sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego. Jednocześnie, zgodnie z art. 134 § 1 P.p.s.a., sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Sąd obowiązany jest zatem dokonać oceny zgodności z prawem zaskarżonej decyzji także wtedy, gdy dany zarzut nie został podniesiony w skardze.

Kontroli legalności w przedmiotowej sprawie poddano decyzję Uniwersytetu [...] w K. o odmowie udostępnienia informacji publicznej poprzez udostępnienie umowy z dnia 22 stycznia 2015 r. zawartej z wykonawcą inwestycji "Nowa siedziba Szpitala [...] ul. J.". Odmawiając dostępu do informacji organ Uniwersytetu powołał się przede wszystkim na tajemnicę przedsiębiorcy. Mając na uwadze tak zakreślone granice sprawy przede wszystkim wyjaśnić należy, że w myśl art. 61 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności podmiotów reprezentujących państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego. Konstytucyjne prawo do informacji publicznej rozwija ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (tj.: Dz.U. z 2014 r., poz. 782). Powołana ustawa reguluje zakres podmiotowy i przedmiotowy jej stosowania, a także tryb i procedurę udostępniania informacji publicznej.

Katalog podmiotów zobowiązanych do udostępnienia informacji publicznej zawiera art. 4 ust. 1 ustawy. Art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy stanowi, że obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego, które na podstawie przepisów Konstytucji i właściwych ustaw wykonują zadania administracji publicznej korzystając ze środków prawnych o charakterze władczym, właściwych władzy państwowej. Uniwersytet zgodnie z art. 12 w związku z art. 252 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (tj.: Dz. U. z 2012 r., poz. 572 ze zm.) jest publiczną osobą prawną, wykonującą zadania publiczne, a jego organy wykonują władztwo administracyjne na zasadzie i w granicach określonych ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym. Organy tej uczelni wykonują zadania publiczne oraz dysponują majątkiem publicznym. Kwestia statusu publicznej szkoły wyższej w świetle ustawy o dostępie do informacji publicznej była już przedmiotem rozstrzygnięć podejmowanych przez sądy administracyjne. W orzecznictwie wskazano, że organy uniwersytetu wykonują zadania publiczne i są obowiązane do udostępniania informacji publicznej. Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, władze publiczne, na zasadach określonych w ustawie, zapewniają uczelniom publicznym środki finansowe niezbędne do wykonywania ich zadań. Oznacza to, że Rektor kierujący uczelnią publiczną oraz wydający decyzje administracyjne (por. np. art. 169 ust. 8 ustawy) i dysponujący majątkiem publicznym, jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej w myśl art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Tym bardziej, że uczelnia realizuje swoją podstawową funkcję, jaką jest kształcenie studentów poprzez nauczycieli akademickich, którzy również pełnią funkcję publiczną. (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 maja 2006r. sygn. I OSK 601/05 LEX nr 236545 i dnia 8 czerwca 2011r. sygn. I OSK 391/11wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 20 stycznia 2006 r. sygn. II SAB/Gd 66/04 ONSAiWSA 2007/1/16, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 9 października 2012 r. sygn. II SAB/Lu 77/12). Wobec tego organy uczelni na podstawie art. 4 ust. w pkt 1 i 5 ustawy są obowiązane do udostępniania informacji publicznej.

Przechodząc natomiast do analizy charakteru żądanej we wniosku informacji należy odwołać się do treści art. 1 ust. 1 ustawy, który stanowi, że każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu i ponownemu wykorzystywaniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie. Innymi słowy informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych rozumianych jako działalność organów władzy publicznej oraz samorządów, osób i jednostek organizacyjnych w zakresie wykonywania zadań władzy publicznej oraz gospodarowania mieniem publicznym, komunalnym lub Skarbu Państwa. Przepis art. 6 ustawy zawiera przykładowy katalog informacji oraz danych, które podlegają reżimowi ustawy. W świetle tego przepisu przesłanką kwalifikującą konkretną informację do kategorii informacji publicznej jest spełnianie przez nią kryterium przedmiotowego. Decydującym jest zatem wyłącznie treść i charakter konkretnej informacji.

W orzecznictwie za informacje publiczną uznaje się każdą wiadomość wytworzoną lub odnoszoną do władz publicznych, a także wytworzoną lub odnoszoną do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa. (wyrok Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu z dnia 19 grudnia 2007 r., IV SA/Po 652/07, LEX nr 460751).Takie też stanowisko wyrażono w wyrokach Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 8 czerwca 2006 r., sygn. II SAB/Lu 19/06 (LEX Nr 236231), Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 maja 2004 r., sygn. IV SA/Wa 221/04 (LEX Nr 146742) oraz postanowieniu Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 21 sierpnia 2008 r., sygn. II SAB/Bk 36/08 (LEX Nr 146742).

Przepis art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy stanowi, że udostępnianiu podlega informacja publiczna, w szczególności o podmiotach, o których mowa w art. 4, w tym o majątku, którym dysponują (lit. f). Natomiast art. 6 ust. 1 pkt 5 lit. a ustawy stanowi o udostępnieniu informacji publicznej, w szczególności o majątku publicznym, w tym o majątku Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych.

Z przepisów tych wynika, że żądane przez stronę skarżącą informacje odnoszące się umowy zawartej z wykonawcą inwestycji związanej z jej realizacją mają charakter informacji publicznej. Dotyczy ona bowiem sposobu dysponowania przez Uniwersytet przekazanymi mu środkami publicznymi. Zgodnie bowiem z przepisami ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym uczelnię publiczną wyposaża się w mienie niezbędne dla realizacji jej zadań ustawowych. Działalność uczelni publicznej jest finansowana z dotacji z budżetu państwa na zadania ustawowo określone oraz może być finansowana z przychodów własnych (art. 92 ust. 1 ustawy). Z powyższego wynika, że po pierwsze wnioskowane przez skarżącą spółkę informacje mają charakter informacji publicznej i po drugie Rektor Uniwersytetu jest podmiotem zobowiązanym do jej udostępnienia.

Rozważenia wymagało zatem, czy w sprawie uzasadniona jest odmowa udostępnienia żądanych informacji ze względu na tajemnicę przedsiębiorcy. Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na tajemnicę przedsiębiorcy. Wykładnia pojęcia "tajemnica przedsiębiorcy" na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej nie może być dokonana w oderwaniu od rozumienia pojęcia przedsiębiorcy przyjętego w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tj.: Dz.U. z 2013 r., poz. 672 ze zm.), według której przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą rozumianą jako zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły (art. 4 ust. 1 w zw. z art. 2 ust. 1 ustawy). Definicja legalna tajemnicy przedsiębiorstwa zawarta w art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tj.: Dz.U. z 2003 r., Nr 153, poz. 1503 ze zm.), wskazuje, iż przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. Na tajemnicę przedsiębiorstwa składają się takie informacje należące do tego podmiotu, których przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie albo nabycie od osoby nieuprawnionej zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy. Do ochrony określonych informacji jako tajemnicy przedsiębiorcy nie wystarczy samo przekonanie podmiotu dysponującego informacją o działalności przedsiębiorcy, że posiadane przez niego dane mają charakter poufny. To na nim spoczywa bowiem, w razie sporu, ciężar wykazania, że określone dane stanowiły tajemnicę przedsiębiorcy. Aby określone informacje mogły zostać objęte tajemnicą przedsiębiorcy muszą, ze swojej istoty, dotyczyć kwestii, których ujawnianie obiektywnie mogłoby negatywnie wpłynąć na sytuację przedsiębiorcy. Z cytowanego unormowania wynika, że przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą. Informacje dotyczące umów przewidujących sposób wykonania inwestycji nie są niewątpliwie informacjami technicznymi, technologicznymi, organizacyjnymi. Z okoliczności sprawy nie wynika także by mogły one mieścić się w pojęciu informacji posiadających wartość gospodarczą.

Wskazać także należy, że z art. 35 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.) wynika, że klauzule umowne dotyczące wyłączenia jawności ze względu na tajemnicę przedsiębiorstwa w umowach zawieranych przez jednostki sektora finansów publicznych lub inne podmioty, o ile wynikające z umowy zobowiązanie jest realizowane lub przeznaczone do realizacji ze środków publicznych, uważa się za niezastrzeżone, z wyłączeniem informacji technicznych, technologicznych, organizacyjnych przedsiębiorstwa lub innych posiadających wartość gospodarczą, w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich w tajemnicy, lub w przypadku gdy jednostka sektora finansów publicznych wykaże, że informacja stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa z uwagi na to, że wymaga tego istotny interes publiczny lub ważny interes państwa. Z przepisu tego wynika zasada domniemania nie zastrzeżenia klauzuli dotyczącej wyłączenia jawności w umowach zawieranych przez jednostki sektora finansów publicznych lub inne podmioty, o ile wynikające z umowy zobowiązanie jest realizowane lub przeznaczone do realizacji ze środków publicznych. Złożone zastrzeżenie może stać się skuteczne dopiero w sytuacji, gdy podmiot zobowiązany do ujawnienia informacji, po przeprowadzeniu stosownego badania, pozytywnie przesądzi, że zastrzeżone informacje mają charakter tajemnicy przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 11 ust. 4 powołanej ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jeżeli w wyniku weryfikacji okaże się, że zastrzeżona informacja nie stanowi tajemnicy przedsiębiorstwa, to zadeklarowane zastrzeżenie staje się bezskuteczne (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 października 2012 r., II SA/Wa 1483/12). Należy podkreślić, że w rozpoznawanej sprawie obowiązywało domniemanie braku wyłączenia jawności postanowień zawartej umowy, albowiem po pierwsze zawarła ją państwowa osoba prawa w postaci uczelni publicznej, a po drugie wynikające z umowy zobowiązanie realizowane miało być przy zaangażowaniu środków publicznych przekazanych uczelni do jej dyspozycji. W takiej sytuacji prawo do informacji uzasadnione jest niezbędną potrzebą transparentności życia publicznego ocenianą zgodnie ze standardami przyjętymi w demokratycznym państwie prawa. W konsekwencji, ograniczenie prawa do informacji mogło nastąpić tylko wówczas, gdy rzetelnie przeprowadzone postępowanie dowodowe dostarczyłoby obiektywnego materiału uzasadniającego, że żądane informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorcy.

Podkreślenia wymaga, że zgodnie z art. 8 ust. 3 prawa zamówień publicznych istnieje określona procedura, która może doprowadzić do nieujawnienia informacji publicznej stanowiącej tajemnicę przedsiębiorcy. W myśl tego przepisu nie ujawnia się informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o nieuczciwej konkurencji, jeżeli wykonawca, nie później niż w terminie składania ofert lub wniosków o dopuszczeniu do udziału w postępowaniu zastrzegł, że nie mogą być one udostępniane oraz wykazał, iż zastrzeżone informacje stanowią tajemnice przedsiębiorstwa. Z tego przepisu wynika obowiązek badania przez zamawiającego czy informacje zastrzeżone przez wykonawcę jako tajemnica przedsiębiorstwa rzeczywiście tę tajemnicę stanowią w rozumieniu ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zawarte w art. 8 ust. 3 prawa zamówień publicznych odstępstwo od zasady jawności jest traktowane przez ustawodawcę rygorystycznie. Dlatego też zwrócić należy uwagę, że w niniejszej sprawie wykonawca nie zastrzegł skutecznie informacji, które nie podlegają udostępnieniu. Sam organ przyznaje i jednoznacznie określa, że wniosek wykonawcy został złożony dopiero w dniu 23 stycznia 2015 r., czyli dopiero po zawarciu umowy będącej przedmiotem postępowania. Tym samym wykonawca nie wypełnił ustawowych przesłanek wskazanych w art. 8 ust. 3 prawa zamówień publicznych, których spełnienie umożliwiłoby wprowadzenie wyjątku i potraktowanie niektórych informacji jako tajemnicy przedsiębiorcy. Zgodzić się należy ze skarżącą spółką, że w rozpoznawanej sprawie nie można powoływać się na ochronę danych osobowych o której mówi art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznych. Słusznie w tym zakresie powołano się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 listopada 2012 r., sygn. akt I CSK 190/12 stwierdzający, że dane osobowe w zakresie imienia i nazwiska zawarte w umowach nie podlegają ograniczeniu jawności, ponieważ każdy kto korzysta z przywileju czerpania z zasobów publicznych musi liczyć się z udostępnieniem danych osobowych. Stanowisko organu jest tym bardziej niezrozumiałe, że skarżąca spółka nigdy nie domagała się udostępnienia danych osobowych, a przecież umowę w tym zakresie można zanonimizować.

Dodatkowo wskazać należy, że tajemnica przedsiębiorstwa, będąca wyjątkiem od zasady jawności umów zawieranych przez jednostki sektora finansów publicznych, nie może być interpretowana w sposób rozszerzający, gdyż naruszałoby to przewidziane w art. 61 Konstytucji RP oraz ustawie o dostępie do informacji publicznej prawo do informacji o działaniach władzy publicznej organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne, które to prawo obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.

Reasumując, wykazane naruszenia prawa skutkują uchyleniem zaskarżonej decyzji oraz decyzji ją poprzedzającej. To z kolei powoduje konieczność ponownego rozpoznania wniosku strony skarżącej i załatwienia go zgodnie ze wskazanymi w niniejszym wyroku wytycznymi. Pamiętać bowiem należy, że ograniczenie dostępności informacji publicznej ze względu na tajemnicę ustawowo chronioną (art. 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej) ma bowiem charakter wyjątku od zasady. Przesłanki przemawiające za nieudzieleniem informacji publicznej ze wskazanej przyczyny muszą być rzeczywiste i precyzyjnie określone. Warto również pamiętać, że każda procedura tocząca się przed organami państwa w szczególności prowadząca do rozdysponowania środków publicznych – nawet taka, która kończy się zawarciem umowy – ma charakter postępowania w sprawie publicznej, a podmiot decydujący się na udział w takiej procedurze musi liczyć się z tym, że podawane przez niego informacje będą objęte zakresem sprawy o charakterze publicznym.

Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji. O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 P.p.s.a.



Powered by SoftProdukt