Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jan Paweł Tarno, po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2011 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 19 stycznia 2011 r., sygn. akt II SA/Ke 623/10 w sprawie ze skargi J. P. na decyzję Rektora Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach z dnia [...] lipca 2010 r., nr [...] w przedmiocie skreślenia z listy studentów oddala skargę kasacyjną.

Wyrokiem z 19 stycznia 2011 r., sygn. akt II SA/Ke 623/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach oddalił J. P. na decyzję Rektora Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach z [...] lipca 2010 r., nr [...] w przedmiocie skreślenia z listy studentów.

Oddalając skargę, Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał, że warunki skreślenia studenta z listy studentów określa przepis art. 190 ust. 2 ustawy z 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2005 r. Nr 164, poz. 1365 ze zm.) - zwanej dalej ustawą, stanowiąc, że może to nastąpić m. in. w sytuacji nieuzyskania zaliczenia semestru lub roku w określonym terminie (pkt 2), bądź niewniesienia opłat związanych z odbywaniem studiów (pkt 3). Podkreślił, że są to przesłanki fakultatywne, zaś rozstrzygnięcie w tym przedmiocie jest podejmowane w ramach uznania administracyjnego. Powieleniem powyższych regulacji jest – w przypadku Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach – § 48 ust. 2 regulaminu (uchwała Senatu tej uczelni nr 25/2007 z 22 marca 2007 r.), zgodnie z którym dziekan może skreślić studenta z listy studentów w przypadku nieuzyskania przez niego zaliczenia semestru lub roku studiów w określonym terminie (pkt 2), niedokonania opłat związanych z tokiem studiów (pkt 3), bądź w przypadku nieuzupełnienia zaległości programowych w wyznaczonym terminie po uzyskaniu wpisu warunkowego zgodnie z § 31 ust. 4 regulaminu (pkt 6).

Z akt sprawy wynika, że J. P. był studentem II roku studiów drugiego stopnia kierunku [...] – studia niestacjonarne, specjalność [...] na Wydziale [...] Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach. Początkowo J. P. został skreślony decyzją Dziekana tego Wydziału z [...] lutego 2009 r. z listy studentów – z powodu niedostatecznych wyników w nauce. Jednakże wobec złożenia przez stronę stosownego wniosku, decyzją z [...] czerwca 2009 r., Dziekan postanowił o wznowieniu studiów przez J. P. na II semestrze II roku studiów niestacjonarnych, zakreślając jednocześnie termin zaliczenia różnic w zakresie planów i programów do dnia 31 maja 2010 r. Jednocześnie, wobec wznowienia studiów, J. P. miał obowiązek uregulować płatności za studia w kwocie 2 504 zł. Wobec faktu nieuiszczenia tych należności, decyzją z [...] grudnia 2009 r. J. P. został ponownie skreślony z listy studentów przez Dziekana. Następnie, w wyniku złożonego przez studenta odwołania, [...] marca 2010 r. Rektor uchylił decyzję o skreśleniu oraz zobowiązał J. P. do zapłaty zaległej kwoty czesnego – 2 504 zł oraz 2 496 zł (łącznie 5 000 zł). Po rozpoznaniu stosownego wniosku J. P., Dziekan postanowił [...] marca 2010 r. przedłużyć J. P. terminy spłaty zaległości, odraczając je do 15 kwietnia 2010 r. (kwota 2 504 zł) oraz do 30 maja 2010 r. (kwota 2 496 zł). Z kolei, mając na uwadze wniosek studenta z 12 kwietnia 2010 r., w którym powołał się on na ciężką sytuację zdrowotną oraz materialną, decyzją z [...] czerwca 2010 r. Rektor orzekł o częściowym umorzeniu zaległości, to jest kwoty 2.504 zł.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach wskazał, ze niesporna w niniejszej sprawie jest okoliczność braku uregulowania przez J. P. pozostałej mu do zapłaty zaległej kwoty czesnego, to jest 2 496 zł. Stało się tak pomimo przedłużenia terminu spłaty tej należności, jak również umorzenia połowy dotychczasowych zaległości. Podkreślenia wymaga, że wysokość drugiej raty czesnego za drugi rok studiów na kierunku politologia [...] (2 496 zł) oraz termin jej płatności (30 maja 2010 r.) określa umowa zawarta między Uniwersytetem a stroną [...] marca 2010 r. – z której skarżący niewątpliwie się nie wywiązał.

Strona nie kwestionuje również braku zaliczenia w wyznaczonym terminach różnic programowych z przedmiotu [...]. Podkreślić trzeba, że jak wynika z odpowiedzi na skargę, J. P. już kilkukrotnie uzyskiwał przedłużenie terminu powyższego zaliczenia, wyznaczonego pierwotnie na 31 maja 2010 r. – do 15 czerwca 2010 r. oraz do 19 czerwca 2010 r.

Za niezasadny uznał Sąd pierwszej instancji zarzut skargi dotyczący braku rozpoznania wniosku strony z 15 czerwca 2010 r. o przedłużenie terminu zaliczenia w/w przedmiotu, ponieważ z adnotacji z 26 czerwca 2010 r. zamieszczonej na tym podaniu (data wpływu do organu – 22 czerwca 2010 r.) wynika, że zostało ono załatwione przez Prodziekana ds. studenckich i dydaktycznych – po konsultacji z egzaminatorem – odmownie. Niewątpliwie wpływ na takie rozstrzygnięcie miała okoliczność, że w wyniku wcześniejszego wniosku skarżącego (data wpływu – 15 czerwca 2010 r.) o identycznej treści, Prodziekan wydał zgodę na przedłużenie zaliczenia różnic programowych do 19 czerwca 2010 r. – któremu to wymogowi J. P. również nie zadośćuczynił.

Z kolei odnosząc się do załączonego do skargi wniosku o dopuszczenie do poprawkowej sesji egzaminacyjnej należy wskazać, że strona nie przedstawiła potwierdzenia nadania tego pisma, w związku z czym, wobec braku tego podania w aktach administracyjnych, brak podstaw aby przyjąć, że zostało ono rzeczywiście wysłane do Prodziekana.

Mając na uwadze powyższe, Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że w niniejszej sprawie zaistniały przesłanki, określone w art. 190 ust. 2 pkt. 2 i 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz § 48 ust. 2 pkt 2, 3, 6 regulaminu studiów, uzasadniające skreślenie J. P. z listy studentów. Brak zarazem podstaw aby uznać, że organy orzekając w tym względzie przekroczyły zakres uznania administracyjnego, zwłaszcza że skarżący był już uprzednio skreślany z listy studentów, w związku z czym dwuletnie studia II stopnia odbywał już piąty rok. Ponadto – wobec kilkakrotnego przedłużania terminu zaliczenia jednego tylko przedmiotu oraz odraczania terminu płatności zaległego czesnego (umorzonego zresztą w połowie wysokości) – J. P. miał zapewnioną możliwość kontynuacji studiów, a niedopełniając po raz kolejny tych wymogów musiał liczyć się z negatywnymi konsekwencjami.

W skardze kasacyjnej, J. P. zaskarżył wyrok Sądu I instancji w części oddalającej skargę (pkt I wyroku), zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania:

1. art. 3 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 roku – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), zwanej dalej p.p.s.a., przez dokonanie kontroli legalności decyzji z pominięciem oceny realizacji przepisów określających stan prawny sprawy,

2. art. 141 § 4 p.p.s.a. przez zaniechanie ustosunkowania się do zarzutów skargi, które skarżący uznawał za istotne do rozstrzygnięcia sprawy,

3. art. 145 § 1 pkt 1 lit. c. p.p.s.a. w zw. z art. 7 k.p.a. i art. 110 k.p.a. przez ich niezastosowanie mimo iż decyzja w przedmiocie skreślenia z listy studentów wskazuje wcześniejszą datę niż data doręczenia decyzji,

4. art. 145 § 2 p.p.s.a. w zw. z art. 207 ust. 1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym w zw. z art. 16 § 1 k.p.a., 110 k.p.a. i 130 § 2 k.p.a. przez zaakceptowanie, że datą skreślenia skarżącego z listy studentów był 29 czerwca 2010 r., mimo iż w tej dacie decyzja organu pierwszej instancji nie weszła do obrotu prawnego.

Wniesiono o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Kielcach, zasądzenie od Rektora Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach na rzecz skarżącego kosztów zastępstwa procesowego, ewentualnie o przyznanie w razie oddalenia skargi kasacyjnej kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, a ponadto rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym, z uwagi na to, że skarga kasacyjna oparta jest wyłącznie na podstawie art. 174 pkt 2 ustawy o p.p.s.a. a strona zrzeka się rozprawy.

W uzasadnieniu podkreślono, że w wyroku Sąd podniósł, że materialnoprawną podstawą decyzji był art. 190 ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy. Decyzja na podstawie tego przepisu ma charakter uznaniowy, a ponieważ wystąpiły przesłanki określone w tym przepisie i § 48 ust. 2 pkt 2,3,6 regulaminu studiów, czyli niezaliczenie przez studenta w wyznaczonym terminie różnic programowych i zaniechanie uiszczenia płatności za studia, to brak podstaw by uznać, że orzekające w sprawie organy przekroczyły zakres uznania administracyjnego, a decyzja organu II instancji nie zawiera naruszeń prawa skutkujących koniecznością jej uchylenia lub stwierdzenia nieważności.

Zdaniem wnoszącego skargę kasacyjną, decyzja wydawana na podstawie art. 190 ust. 2 pkt 1,2,3 ustawy ma charakter decyzji konstytutywnej, czyli m.in. powoduje ustanie istniejącego stosunku prawnego, przy czym zmiana konkretnej sytuacji prawnej następuje nie z mocy ustawy, ale z mocy aktu administracyjnego (tak J. Starościak, Prawo Administracyjne, Warszawa 1999, str. 239). Skutek prawny takiej decyzji powstaje zatem dopiero z chwilą doręczenia takiego aktu, a więc ex nunc.

Zgodnie z art. 130 § 2 k.p.a., wniesienie odwołania w terminie wstrzymuje wykonanie decyzji i przepis ten ma zastosowanie na podstawie art. 207 ust. 1 ustawy o szkolnictwie. Art. 190 ustawy nie wskazuje daty, od której obowiązuje skreślenie z listy studentów, a zatem należy przyjąć, że ma to miejsce z chwilą doręczenia decyzji drugiej instancji, jeśli w sprawie zostało wniesione odwołanie, gdyż dopiero decyzja, od której nie służy odwołanie jest ostateczna (art. 16 § 1 k.p.a.).

W rozpoznawanej sprawie skarżący wniósł odwołanie od decyzji podjętej [...] czerwca 2010 r. z up. Dziekana, a decyzja Rektora z [...] lipca 2010 r. została doręczona odwołującemu 3 sierpnia 2010 r.

A zatem skuteczne skreślenie z listy studentów zaistniało dopiero w tej ostatniej dacie, gdyż stosunek administracyjny pomiędzy studentem a organem uczelni powstaje jako swoisty skutek stosunku proceduralnego, będącego zwieńczeniem konkretyzacji prawa dokonanego przez uprawniony organ administracji publicznej (tak R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, System Prawa Administracyjnego, Instytucje Prawa Administracyjnego, Warszawa 2010, Wydawnictwo C. H. BECK, str. 210).

Organ pierwszej instancji, wskazując w decyzji wcześniejszą datę niż data wejścia decyzji do obrotu prawnego, dopuścił się istotnego naruszenia art. 110 k.p.a., gdyż określone skutki prawne dla strony i organu wywołane są z dniem doręczenia decyzji i momentem, gdy stanie się ona ostateczna, a działanie takie zostało zaakceptowane w postępowaniu odwoławczym i także przez WSA w Kielcach.

O tym, że data skreślenia została przyjęta na [...] czerwca 2010 r. świadczy ostatnie zdanie uzasadnienia decyzji z [...] czerwca 2010 r., a także pismo z tej samej daty Dziekana działającego z up. Rektora, a stanowiące załącznik do decyzji, w którym to piśmie powiadomiono J. P., że na podstawie decyzji Dziekana z [...].06.2010 r. wypowiedziano skarżącemu umowę o warunkach i zasadach odpłatności.

Z kolei sentencja decyzji Rektora nie zawiera oznaczenia w postaci daty pierwszoinstancyjnego rozstrzygnięcia ani nazwy organu, od którego Rektor rozpoznał odwołanie. Uchybienie w tym zakresie ma istotny wpływ na wynik sprawy, bo przy przyjęciu, że chodzi o decyzję z [...] czerwca 2010 r. (tak wynika z uzasadnienia), to Sąd w świetle powołanych wyżej przepisów uznał za legalną decyzję, która utrzymała w mocy decyzję, mocą której J. A. P. utracił status studenta wcześniej niż to wynika z obowiązujących przepisów, a zatem WSA zaaprobował działanie contra legem.

Jeżeli decyzja organu pierwszej instancji jest wadliwa, to taką samą jest decyzja organu drugiej instancji, która tą pierwszą utrzymała w mocy. Decyzja Rektora nie zawiera żadnego reformatoryjnego rozstrzygnięcia.

Niezależnie od powyższego, powołane w decyzji Rektora art. 190 ust. 3 ustawy o szkolnictwie, czy też art. 104 i 107 k.p.a. nie stanowią materialnoprawnej podstawy rozstrzygnięcia. Ten pierwszy przepis określa legitymację Rektora do rozpatrzenia i rozstrzygnięcia odwołania od decyzji wydanej przez Dziekana. Podstawę rozstrzygnięcia przez organ odwoławczy winien stanowić art. 138 § 1 k.p.a., który to przepis daje podstawę do utrzymania w mocy zaskarżonej decyzji (pkt 1) lub do wydania stosownego rozstrzygnięcia reformatoryjnego (pkt 2). Doszło zatem do naruszenia przez WSA art. 3 § 1 ustawy o p.p.s.a. przez dokonanie kontroli legalności decyzji z pominięciem oceny realizacji przepisów określających stan prawny sprawy.

Art. 141 § 4 ustawy o p.p.s.a. nakłada na Sąd obowiązek przedstawienia stanu sprawy, podania podstawy prawnej rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienia. Obowiązek wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku nie polega na przytoczeniu przepisów prawa, lecz na wskazaniu, dlaczego Sąd zastosował określony przepis i w jaki sposób wpłynął on na rozstrzygnięcie sprawy. Uzasadnienie wyroku ma spełniać rolę wychowawczo - perswazyjną w celu przekonania strony, że odmowa uwzględnienia skargi odpowiada prawu i jest sprawiedliwe.

Uchybienie ww. przepisowi ma istotny wpływ na wynik sprawy, gdyż skarżący wielokrotnie powoływał się na swoje dolegliwości zdrowotne związane z wypadkiem, któremu uległ w czasie misji w Polskim Kontyngencie Wojskowym, co uniemożliwiało mu terminowe wywiązywanie się z obowiązków studenckich, a Sąd — podobnie jak wcześniej orzekające organy - w tym zakresie nie wypowiedział się, a zatem nie została zrealizowana funkcja wychowawczo - perswazyjna wyroku.

Okoliczność, że decyzja w tym zakresie jest uznaniowa z takiego obowiązku nie zwalnia, zwłaszcza, że jest już powszechnie aprobowany pogląd, że legalność takich decyzji jest oceniana przez Sąd pod kątem proceduralnym, a jedynie skutek prawny wybiera organ.

Zgodnie z art. 190 ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy, przypadki tam wymienione stanowią fakultatywną przesłankę skreślenia studenta z listy studentów. Oznacza to, że na organie ciąży ciężar wykazania, iż ocena tych przesłanek została dokonana w ramach uznania administracyjnego, a nie zupełnej dowolności.

W trakcie postępowania skarżący podnosił okoliczności związane ze zwłoką w zaliczeniu różnic programowych i trudnościach z zapłatą czesnego, tj. na swój stan zdrowia i sytuację finansową (np. pisma z 12.04.2010 r., 15.06.2010 r.). Organ w ogóle nie ustosunkował się do tych twierdzeń, które J. P. uważał za istotne do ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy. Prawdą jest, że skarżący dwukrotnie uzyskał przedłużenie terminu do zaliczenia różnic programowych, ale uszło uwadze Sądu, że te przedłużenia były do 15 czerwca 2010 r. i następnie do 19 czerwca 2010 r., a zatem w świetle przedstawionych okoliczności faktycznych terminy te były nierealne do dotrzymania.

W takiej sytuacji u strony pojawia się przeświadczenie, że organ lekceważy jej twierdzenia i załatwia sprawę bez uwzględnienia całokształtu okoliczności. Jest po prostu stronniczy i niesprawiedliwy, a Sąd takie działania aprobuje.

W orzecznictwie sądów administracyjnych był wielokrotnie dawany wyraz, że działanie w ramach uznania administracyjnego nie oznacza dowolności po stronie organu orzekającego. Ustawodawca pozostawia jedynie organowi wybór skutku prawnego znajdującego uzasadnienie we względach celowości oraz zasadach współżycia społecznego i interesu społecznego, tj. zasadach wypełniających dyspozycję art. 7 k.p.a.

Ponieważ Sąd naruszył powołane na wstępie przepisy w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy, to wnoszę, jak na wstępie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

W myśl art. 174 p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Naczelny Sąd Administracyjny jest związany podstawami skargi kasacyjnej, albowiem według art. 183 § 1 ustawy - p.p.s.a. rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod uwagę jedynie nieważność postępowania.

Skargę kasacyjną oparto na zarzutach naruszenia przepisów postępowania, a zatem, skoro strona, która wniosła skargę kasacyjną, zrzekła się rozprawy, zaś pozostałe strony, w terminie czternastu dni od doręczenia skargi kasacyjnej, nie zażądały przeprowadzenia rozprawy, to stosownie do treści art. 182 § 2 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny może rozpoznać taką skargę kasacyjną na posiedzeniu niejawnym.

Niezasadny jest zarzut naruszenia przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach art. 3 § 1 p.p.s.a. Przepis ten stanowi, że sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Skoro sprawa skarżącego została rozpoznana przez sąd administracyjny, to nie można skutecznie podnosić zarzutu opartego o art. 3 p.p.s.a.

Nieusprawiedliwiony jest zarzut naruszenia przez sąd art. 141 § 4 p.p.s.a. Wbrew stanowisku skargi kasacyjnej, sąd pierwszej instancji odniósł się do wniosków skarżącego z 15 i 22 czerwca 2010 r. wskazując, że w pierwszym wypadku – na wniosku znajduje się adnotacja o wpływie do organu (22 czerwca 2010 r.) oraz o odmownym załatwieniu sprawy (datowana na [...] czerwca 2010 r.), a w drugim przypadku, że brak potwierdzenia nadania pisma uniemożliwia uznanie, że rzeczywiście zostało ono wysłane. Ponadto, Sąd ocenił, że w świetle zebranego materiału dowodowego, organy uczelni nie wydały decyzji o skreśleniu studenta z naruszeniem uznania administracyjnego. W uzasadnieniu wskazano na przesuwanie terminów płatności za studia (w tym zwolnienie z obowiązku uiszczenia części opłaty) ostatecznie do 30 maja 2010 r. z jednej strony, a z drugiej przesuwanie na wniosek studenta terminu zaliczenia różnic programowych - od 31 maja 2010 r. ustalonego decyzją z [...] czerwca 2009 r. ostatecznie do 26 czerwca 2010 r. (na kolejnym podaniu z 15 czerwca 2010 r., data wpływu 22 czerwca 2010 r., po konsultacji z egzaminatorem, k. 5 akt sądowych). To wszystko zdaniem Sądu wystarczyło, aby uznać decyzje za uzasadnione.

Wnoszący skargę kasacyjną stoi na stanowisku, że Sąd pierwszej instancji nie wziął pod uwagę braku wykazania przez organy, że działały w ramach uznania administracyjnego. Organy uczelni nie odniosły się do podnoszonych przez skarżącego w pismach problemów finansowych i zdrowotnych, a także z decyzji nie wynika, aby zostały rozważone okoliczności faktyczne sprawy i przedstawione dowody w oparciu o które podjęto rozstrzygnięcie.

J. P. podkreśla, że w decyzji I instancji, organ powołuje się wyłącznie na stwierdzenie nieotrzymania zaliczenia różnic programowych i brak dokonania opłat za studia wraz ze wskazaniem błędnej ich wysokości, bez przedstawienia szczegółowych okoliczności sprawy. Dopiero Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu wyroku przeprowadził szczegółowe rozważania, które powinny być podjęte przez organy uczelni.

W decyzji organu II instancji brak powołania pełnej podstawy prawnej (art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a.), jednakże wskazano na treść art. 190 ust. 3 oraz art. 207 ust. 1 dotyczący odpowiedniego stosowania przepisów k.p.a.

W tym miejscu zauważyć należy, że art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. stanowi, że sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyjaśnił, w oparciu o dokumenty zawarte w aktach administracyjnych, że decyzje organów uczelni są zasadne. Wykazał tym samym, że powyższe wady uzasadnień zaskarżanych decyzji nie miały wpływu na wynik sprawy.

Odnosząc się do pozostałych zarzutów, które koncentrują się wokół przekonania skarżącego, że skreślenie z listy studentów jest skuteczne z chwilą doręczenia decyzji organu drugiej instancji, nie można zaprzeczyć, że jest to pogląd prawidłowy. Nie przesądza to jednak o tym, że sama decyzja o skreśleniu z listy studentów jest wadliwa. Można co najwyżej mówić o wadliwości wykonania decyzji ostatecznej.

Odpowiednie stosowanie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego wynikające z treści art. 207 ust. 1 ustawy polega na zachowaniu przez organ minimum procedury administracyjnej, niezbędnej do załatwienia sprawy i zagwarantowania ustawowych uprawnień strony.

Stosownie do art. 174 pkt 2 p.p.s.a. naruszenie przepisów postępowania może mieć taką samą postać jak naruszenie prawa materialnego, czyli przez błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie. Stanowi ono jednak podstawę kasacyjną, jeżeli stwierdzone uchybienie sądu mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. A zatem pomiędzy uchybieniem procesowym a wydanym w sprawie orzeczeniem podlegającym zaskarżeniu musi zachodzić związek przyczynowy, polegający na tym, że gdyby tego naruszenia nie było, to najprawdopodobniej rozstrzygnięcie sprawy byłoby inne.

Skarżący nie wykazał takiego związku, a więc podniesione przez niego zarzuty naruszenia przepisów postępowania nie zasługują na uwzględnienie. Naczelny Sąd Administracyjny pragnie podkreślić, że powtarzalność opóźnień w realizowaniu przyjętych na siebie zobowiązań, dokonane przez uczelnię ustępstwa, a także brak wykazania przez J. P. w przedstawionych dokumentach medycznych takich okoliczności zdrowotnych, które uniemożliwiałyby podejście do zaliczenia przedmiotu w kolejnych terminach (np. pobyt w szpitalu – inne jak stałe leczenie, czy istniejąca od pewnego czasu niepełnosprawność nie mają takiego charakteru ponieważ skarżący zdaje sobie z nich sprawę akceptując wyznaczane przez uczelnię terminy wywiązywania się z obowiązków studenta) pozwalają stwierdzić, że podjęta decyzja mieściła się w zakresie uznania administracyjnego, co zasadnie wyjaśnił Wojewódzki Sąd Administracyjny.

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny uznał skargę kasacyjną za niemającą usprawiedliwionych podstaw i na podstawie art. 184 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji.

Do rozpoznania wniosku o przyznanie wynagrodzenia z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu właściwy jest Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach.