drukuj    zapisz    Powrót do listy

6329 Inne o symbolu podstawowym 632, Pomoc społeczna, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Oddalono skargę, II SA/Go 443/19 - Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z 2019-12-05, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Go 443/19 - Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp.

Data orzeczenia
2019-12-05 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2019-07-01
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp.
Sędziowie
Adam Jutrzenka-Trzebiatowski /przewodniczący sprawozdawca/
Jarosław Piątek
Krzysztof Dziedzic
Symbol z opisem
6329 Inne o symbolu podstawowym 632
Hasła tematyczne
Pomoc społeczna
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2019 poz 2325 art. 151
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j.
Dz.U. 2018 poz 1508 art. 2 ust. 1,art. 3 ust. 1-4, art. 7, art. 4, arty. 11 ust. 2
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - tekst jedn.
Dz.U. 2018 poz 2096 art. 7, art. 8 § 1, art. 77 § 1, art. 80
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jedn.
Dz.U. 2015 poz 1422 § 157 ust. 6
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie - tekst jedn.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Adam Jutrzenka-Trzebiatowski (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Krzysztof Dziedzic Asesor WSA Jarosław Piątek Protokolant sekr. sąd. Danuta Chorabik po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 grudnia 2019 r. sprawy ze skargi W.S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego [...] z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia niepieniężnego oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] lutego 2019 r. nr [...], działający z upoważnienia Burmistrza [...] Z-ca Dyrektora Ośrodka Pomocy Społecznej w [...], powołując się na art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 2096 ze zm. – określanej dalej jako k.p.a.), art. 106 ust. 4, art. 36 pkt 2, art. 107, art. 7 pkt 1 w zw. z art. 2 ust. 1, art. 3 ust. 1 i 2, art. 8 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz.1508 ze zm. – dalej jako u.p.s.), rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 lipca 2018 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. z 2018 r., poz.1358 - określanego dalej jako r.z.k.d.), odmówił przyznania W.S. świadczenia niepieniężnego, tj. urządzenia do gotowania na gaz ziemny w styczniu 2019 r.

W uzasadnieniu organ wskazał, iż W.S. pismem z dnia [...] stycznia 2019 r. złożył wniosek o udzielenie pomocy rzeczowej, m.in. wyposażenia w kuchenkę na gaz ziemny. Na podstawie rodzinnego wywiadu środowiskowego z dnia [...] stycznia 2019 r. oraz zebranej dokumentacji organ I instancji ustalił, że strona jest osobą samotnie gospodarującą, nie osiągającą żadnego dochodu, a zatem spełniającą kryterium dochodowe uprawniające do przyznania pomocy, określone w art. 8 ust. 1 pkt 1 u.p.s. oraz § 1 pkt 1 lit. a) r.z.d.k., wynoszące 701 zł dla osoby samotnie gospodarującej. Organ I instancji podkreślił, iż strona zajmuje jednopokojowy lokal, pozbawiony wygód, z możliwością użytkowania kuchni oraz toalety ze współlokatorami na piętrze. Na wyposażeniu pomieszczenia kuchennego znajduje się kuchenka typu "westfalka", do korzystania z której skarżący jest uprawniony. Strona od wielu lat nie pracuje, nie poszukuje nowego zatrudnienia ani nie była zainteresowana ofertami pracy przedstawionymi przez pracownika socjalnego, oczekuje bowiem przywrócenia do poprzedniej pracy. Strona nie podejmuje żadnych działań zmierzających do poprawy swojej sytuacji materialno-bytowej: brak ważnego dowodu osobistego mimo, że otrzymał dofinansowanie na wykonanie zdjęcia do tego dokumentu, brak rejestracji w Powiatowym Urzędzie Pracy, brak aktywnego poszukiwania zatrudnienia. Ponadto odmawia przyjęcia pomocy w formie nieodpłatnego gorącego posiłku oraz pomocy żywnościowej.

W związku z tym organ uznał, że wniosek nie spełnia wszystkich przesłanek kwalifikujących do przyznania świadczenia niepieniężnego.

Od powyższej decyzji W.S. wniósł odwołanie, w którym wystąpił o zobowiązanie Ośrodka Pomocy Społecznej do wydrukowania i uwierzytelnienia oraz przedłożenia do akt postępowania całości uporządkowanego kompletu materiału dowodowego od dnia [...] kwietnia 1987 r. Ponadto zarzucił przekroczenie uprawnień oraz niedopełnienie obowiązków przez pracownika socjalnego Ośrodka Pomocy Społecznej. Strona powołała się również na liczne nadużycia organów i pracowników administracyjnych w sprawach, których jest stroną, ich celowe działanie na jego szkodę.

Decyzją z dnia [...] marca 2019 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze [...], powołując się na art. 2 ust. 1, art. 3 ust. 1 i 2 oraz 4, art. 4, art. 8 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 2, art. 36 pkt 2, art. 39 ust. 1 i 2, art. 106 ust. 4 u.p.s. oraz art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., utrzymało zaskarżoną decyzję w mocy.

W pierwszej części uzasadnienia Kolegium podzieliło ustalenia organu I instancji, uznając je za własne, następnie przytoczyło zastosowane przepisy, tj. art. 2 ust. 1, art. 3 ust. 1 i 4, art. 8, art. 36 pkt 1 lit. a-h oraz art. 36 pkt 2 u.p.s., podkreślając, iż organ I instancji wydając zaskarżoną decyzję nie przekroczył granic uznania administracyjnego i w sposób dostateczny uzasadnił stanowisko przemawiające za negatywnym załatwieniem wniosku odwołującego z dnia [...] stycznia 2019 r. o udzielenie pomocy niepieniężnej w postaci wyposażenia w kuchenkę na gaz ziemny. Trafnie – zdaniem Kolegium - organ I instancji wskazał, że decyzja wydawana w oparciu o przepis art. 39 u.p.s. ma charakter uznaniowy, a skoro tak to nieuwzględnienie wniosku o tego rodzaju pomoc musi znajdować oparcie w ważkich argumentach. Ponadto uznało, iż - mając na uwadze zadania i cele pomocy społecznej wynikające z przepisów art. 2 ust. 1 i art. 3 ust. 4 u.p.s., w szczególności uzupełniający i wspomagający charakter pomocy społecznej - odwołujący ma możliwości i zasoby pozwalające przezwyciężyć swą trudną sytuację życiową. Jest bowiem w wieku produkcyjnym, ma 59 lat. Posiada wykształcenie wyższe. Nie Jest osobą niepełnosprawną w jakimkolwiek stopniu, nie ma orzeczonej przez lekarza orzecznika ZUS częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy. Zamieszkuje w [...], a więc na terenie, gdzie jest rynek pracy i ruch kadrowy. Odwołujący się jest osobą samotną, nie ma na utrzymaniu czy też pod opieką żadnych osób, którymi musiałby się zająć i przez to nie podejmować zatrudnienia. Ponadto – w ocenie Kolegium - z materiału dowodowego sprawy wynika, że odwołujący się jest osobą, która potrafi zadbać o swoje sprawy, od niekorzystnych dla niego rozstrzygnięć składał odwołania i skargi sądowe. Stąd nie można mu przypisać całkowitej bezradności, czy braku rozeznania co do sytuacji, w której sam się znajduje i za niego podejmować działań koniecznych do poprawy jego sytuacji.

Zdaniem Kolegium, rację ma organ I instancji, że odwołujący nie podejmuje żadnej aktywności w kierunku znalezienia jakiegokolwiek zatrudnienia umożliwiającego uzyskanie dochodów i pokrycie swych potrzeb życiowych. Z akt sprawy wynika bowiem, że strona nie jest zarejestrowana w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna. Jak wynika z treści kwestionariusza rodzinnego wywiadu środowiskowego nie szuka pracy, nie przyjmuje propozycji współpracy z Centrum Integracji Społecznej, pracownikiem socjalnym, odmawia konsultacji z doradcą zawodowym i pośrednikiem pracy w Urzędzie Pracy. Jak wskazał pracownik socjalny przeprowadzający wywiad środowiskowy w dniu [...] stycznia 2019 r., strona odrzucała oferty pracy. Z wywiadu wynika, że pracownik socjalny wskazał odwołującemu kierunki pracy socjalnej, tj. pomoc w przezwyciężeniu bezrobocia, wizytę w Centrum Integracji Społecznej, pomoc pracownika socjalnego ds. bezrobocia, a także pomoc psychologiczną, co spotkało się z odmową. Jednocześnie odwołujący odrzucił zaproponowaną możliwość korzystania z bezpłatnych posiłków.

Odwołujący uważa, iż powinien otrzymać pomoc pieniężną z pomocy społecznej na pokrycie swych potrzeb i to bez konieczności uprzedniego zaangażowania w to przedsięwzięcie swojej osoby, czy też wykorzystania własnych możliwości znalezienia pracy, aby zdobyć środki na swoje utrzymanie. Samorządowe Kolegium Odwoławcze podkreśliło, że taka postawa odwołującego jest sprzeczna z zadaniami i celami pomocy społecznej. Z przepisów art. 2 ust. 1 i art. 3 ust. 1 i 2 u.p.s. wynika bowiem, że pomoc społeczna wkracza dopiero tam, gdzie osoba nie jest w stanie własnym działaniem wyjść z sytuacji kryzysowej i zaspokoić swoich niezbędnych potrzeb albo stać się samodzielna życiowo. Odwołujący pomija to, że działalność pomocy społecznej oparta jest na wspieraniu aktywności samej osoby fizycznej i to przez pewien niezbędny czas (jeżeli chodzi o osoby pełnosprawne, zdolne do pracy), a nie na prostym rozdawnictwie świadczeń i zapewnieniu świadczeniobiorcy dożywotniego źródła utrzymania.

Zdaniem Kolegium w sytuacji odwołującego, która wynika z akt sprawy, cele pomocy społecznej można realizować poprzez wykorzystanie takich sfer działalności organu pomocy społecznej jak, np. praca socjalna (art. 6 pkt 12 u.p.s.), przyznanie zasiłku celowego w celu realizacji postanowień kontraktu socjalnego (art. 39a u.p.s.), zapewnienie odwołującemu świadczeń niepieniężnych o charakterze rzeczowym, np. w postaci poradnictwa specjalistycznego (np. psychologicznego - jeżeli u odwołującego brak motywacji do poszukiwania pracy w ogóle lub pracy określonego rodzaju), czy też pomocy w uzyskaniu zatrudnienia (jeżeli odwołujący chce znaleźć pracę, ale nie ma rozeznania na rynku pracy), nie wykluczając takich form pomocy jak zapewnienie posiłku, niezbędnego ubrania (art. 36 pkt 2 lit. g, q, j, k u.p.s.). W niniejszej sprawie chodzi bowiem o to, aby rezultatem otrzymanej pomocy społecznej było to, że odwołujący jako osoba w sile wieku, dobrze wykształcona, podjął jak najszybciej aktywność zawodową i w ten sposób zarobił na swoje utrzymanie. Osiągnięcie wyżej wymienionych celów pomocy społecznej nie będzie jednak realne, bez osobistego zaangażowania się skarżącego.

Jeżeli chodzi o podnoszony w sprawie problem braku współdziałania w rozwiązaniu trudnej sytuacji życiowej odwołującego Kolegium stwierdziło, że w niniejszej sprawie odwołujący oczekuje pomocy finansowej, bez jakiegokolwiek zaangażowania ze swej strony. Uważa, że skoro złożył wniosek o pomoc i jest osobą ubogą, to winien otrzymać świadczenia pieniężne. Tymczasem odwołujący musi zrozumieć, że skoro ubiega się o pomoc od organu pomocy społecznej, to musi liczyć się z tym, że będzie wzywany do ośrodka pomocy społecznej, że pracownicy socjalni muszą ustalić jego sytuację osobistą, rodzinną, dochodową, majątkową i w tym celu przeprowadzić rodzinny wywiad środowiskowy i w związku z tym zobowiązany jest współdziałać z pracownikiem socjalnym. W judykaturze “brak współdziałania osoby lub rodziny" interpretowany jest łącznie z pozostałymi wymienionymi w przepisie art. 11 ust. 2 u.p.s. przesłankami i oznacza takie działanie, które jest nacechowane negatywnością, niechęcią, negacją, celowym utrudnianiem. W ocenie organu odwoławczego nie jest możliwa prawidłowa wykładnia przepisu art. 11 ust. 2 u.p.s. bez uwzględnienia dyrektyw systemowych i funkcjonalnych wykładni. Z woli ustawodawcy wyrażonej w art. 2 ust. 2 u.p.s., zastosowanie pomocy społecznej powinno mieć miejsce przy łącznym spełnieniu dwóch przesłanek: wystąpienia trudnej sytuacji życiowej i niemożliwości jej samodzielnego przezwyciężenia. Organ współdziałając z osobami zgłaszającymi się po pomoc społeczną musi też uwzględniać, że przyznanie świadczeń nie może być uzależnione wyłącznie od trudnych warunków materialnych osoby zainteresowanej, ale powinno być uzasadnione również jej nieporadnością bądź nieskutecznością działań.

W okolicznościach rozpoznawanej sprawy odwołujący jako ubiegający się o przyznanie pomocy społecznej nie wyraził zgody na uczestnictwo w zajęciach integracyjnych i zawodowych w Centrum Integracji Zawodowej, odmówił pomocy, nie podjął pracy, odmówił korzystania z bezpłatnych posiłków, nie wyrobił dokumentu tożsamości, nie zainteresował się i nie skorzystał z bezpłatnych porad prawnych - taka postawa strony ubiegającej się o przyznanie świadczenia jednoznacznie wskazuje na brak współdziałania.

W ocenie Kolegium organ I instancji dokonał prawidłowej wykładni art. 11 ust. 2 u.p.s. i prawidłowo ocenił zachowanie odwołującego. Odnośnie podnoszonych przez odwołującego okoliczności i zdarzeń, które w jego ocenie stanowiły przyczynę jego obecnej trudnej sytuacji (sprawy mieszkaniowej, przywrócenia do pracy), organ odwoławczy podkreślił, że świadczenia z pomocy społecznej nie mają charakteru odszkodowania czy rekompensaty w powszechnym tego słowa znaczeniu. Przesłanki przyznania świadczeń określa u.p.s., a organ świadczący pomoc społeczną jest uprawniony i jednocześnie zobowiązany do ich stosowania zgodnie z zasadą praworządności wyrażoną w art. 6 k.p.a. Przyznanie świadczeń w oparciu o przesłanki pozaustawowe stanowiłoby, więc naruszenie prawa.

Odnośnie podniesionego przez odwołującego zarzutu, że organ nie dopełnił obowiązku zebrania z urzędu całości materiału na okoliczność ustalenia faktu i sposobu dyskryminacji odwołującego zagrażającej bezpieczeństwu jego zdrowia i życia przez Gminę [...] Kolegium stwierdziło, że "ewentualne dochodzenie przez odwołującego spraw nie powinno odbywać się w trybie postępowania o udzielenie pomocy społecznej".

Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. złożył W.S., domagając się uchylenia nieważnych ex tunc decyzji organów obu instancji. W uzasadnieniu skarżący podał, iż Ośrodek Pomocy Społecznej w [...] nie dopełnił obowiązku zarejestrowania złożonego przez niego wniosku z dnia [...] sierpnia 1996 r. i przeprowadzenia od tej daty wywiadu środowiskowego wg. części I kwestionariusza oraz zebrania kompletu materiału dowodowego w celu wszechstronnego wyjaśnienia sprawy dającego dopiero prawo podjęcia decyzji. Ponadto zarzucił pracownikom powyższego Ośrodka niedopełnienie obowiązków i nadużycie uprawnień.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Postanowieniem z dnia 5 grudnia 2019 r. Sąd oddalił wnioski dowodowe skarżącego, dotyczyły bowiem okoliczności niemających znaczenia w sprawie, a tym samym nie były one niezbędne w tej konkretnej sprawie do wyjaśnienia istotnych wątpliwości, których Sąd zresztą nie powziął po analizie zgromadzonego materiału dowodowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Przedmiotem kontroli sądowoadministracyjnej pod względem legalności w niniejszej sprawie jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego utrzymująca w mocy decyzję Burmistrza [...] w przedmiocie odmowy przyznania skarżącemu świadczenia niepieniężnego w postaci urządzenia do gotowania na gaz ziemny w styczniu 2019 r.

Materialnoprawną podstawę powyższych decyzji stanowiły przepisy u.p.s., która stanowi w art. 2 ust. 1, iż pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka (art. 3 ust. 1 u.p.s). Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie sytuacjom, o których mowa w art. 2 ust. 1, przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem (art. 3 ust. 2 u.p.s.). Rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy (art. 3 ust. 3 u.p.s.). Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej (art. 3 ust. 4 u.p.s.).

Wnioskowana przez skarżącego pomoc w postaci wyposażenia w kuchenkę na gaz ziemny ma charakter świadczenia niepieniężnego z pomocy społecznej, a dokładnie należy do kategorii pomocy rzeczowej, o której mowa w przepisie art. 36 pkt 2 lit. e) u.p.s. Tego rodzaju pomoc ma charakter fakultatywny i następuje wówczas, gdy z okoliczności wynika, iż przyznanie takiej pomocy odpowiada ustawowym celom pomocy społecznej i mieści się w możliwościach jej organów, co wynika z powołanego przepisu art. 3 ust. 4 u.p.s. (por. wyrok WSA w Bydgoszczy z 10 sierpnia 2010 r., II SA/Bd 566/10). Postanowienia zawarte w tym przepisie należy traktować jako pewien zakres swobody, przyznany podmiotom organizującym pomoc społeczną, która umożliwia m.in. dokonanie klasyfikacji potrzeb zgłaszanych przez beneficjentów, ustalenie priorytetów, zróżnicowanie rozmiaru świadczeń. Co do zasady świadczenia niepieniężne nie wymagają spełnienia kryterium dochodowego (por. I Sierpowska, Pomoc społeczna. Komentarz, WK 2017, t. do art. 3 i 36). Nie sposób jednak abstrahować od powodów wskazanych w art. 7 u.p.s., które uzasadniają udzielanie pomocy. Takim powodem jest ubóstwo, z którym mamy do czynienia w przypadku skarżącego, który nie osiąga żadnego dochodu. Zdaniem Sądu organy w kontrolowanej sprawie zasadnie uznały, iż brak jest podstaw przyznania żądanego przez skarżącego świadczenia. Z zacytowanych powyższej przepisów art. 3 ust. 1 i 3 u.p.s. jednoznacznie wynika, iż pomoc społeczna powinna być nakierowana na zaspokojenie niezbędnych potrzeb, a rodzaj i forma świadczenia powinny być dostosowane do okoliczności uzasadniających jego udzielenie. W sytuacji zatem, kiedy skarżący ma dostęp do kuchenki typu "westfalka", nie sposób uznać, że zakup kuchenki na gaz ziemny jest niezbędną potrzebą ani też, że tego rodzaju świadczenie byłoby adekwatne do jego sytuacji bytowej. To, że skarżący został skazany wyrokiem z [...] lutego 2018 r. przez Sąd Rejonowy w [...] w sprawie o sygn. akt [...] na karę grzywny za niedopuszczalne korzystanie z kuchenki zasilanej na propan-butan wbrew zakazowi wynikającemu z § 157 ust. 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1065), nie jest wystarczającą podstawą do tego, aby pomoc społeczna zakupiła dla niego kuchenkę na gaz ziemny, gdy wynajmujący zapewnił mu możliwość korzystania z innej kuchenki pozostającej w zgodzie z przepisami powyższego rozporządzenia.

Ponadto zasadnie organy uznały, że za odmową przyznania świadczenia przemawia również brak ze strony skarżącego współdziałania w rozwiązywaniu jego trudnej sytuacji życiowej. Zgodnie bowiem z art. 4 u.p.s. osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej. Rozwinięciem tej zasady jest przepis art. 11 ust. 2 u.p.s., który - w brzmieniu obowiązującym w dniu wydawania zaskarżonej decyzji – stanowił, że brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym lub asystentem rodziny, o którym mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej, odmowa zawarcia kontraktu socjalnego, niedotrzymywanie jego postanowień, nieuzasadniona odmowa podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej przez osobę bezrobotną lub nieuzasadniona odmowa podjęcia lub przerwanie szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, wykonywania prac interwencyjnych, robót publicznych, prac społecznie użytecznych, a także odmowa lub przerwanie udziału w działaniach w zakresie integracji społecznej realizowanych w ramach Programu Aktywizacja i Integracja, o których mowa w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, lub nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego przez osobę uzależnioną mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. Z powołanych przepisów wynika, iż rozpatrując wniosek o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej organ winien mieć zawsze na uwadze, że pomoc ta ma charakter wspomagający osobę zainteresowaną w przezwyciężeniu jej trudnej sytuacji życiowej. Pomoc ta powinna być jednym z instrumentów polityki społecznej zmierzającym do ułatwienia i umożliwienia danej osobie powrót do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie. Zaspakajanie niezbędnych potrzeb bytowych, których dana osoba nie jest w stanie zaspokoić własnym działaniem stanowi formę wsparcia w przezwyciężeniu trudnej sytuacji życiowej. Jednakże trzeba zauważyć, że z woli ustawodawcy poszczególne instytucje wsparcia pomocy społecznej zakładają współpracę osoby wnioskującej z organem w przezwyciężeniu jej trudnej sytuacji życiowej oraz podejmowanie własnych inicjatyw przez wnioskodawcę w celu poprawy swojej sytuacji. W kontrolowanej sprawie skarżący pomimo, że nie osiąga żadnego dochodu nie zarejestrował się w PUP jako osoba bezrobotna oraz nie podejmuje zatrudnienia, przy czym z akt sprawy nie wynika, aby jego stan zdrowia stał na przeszkodzie w podjęciu zatrudnienia. W ocenie Sądu okoliczność ta prawidłowo została oceniona przez organy jako brak współpracy ze strony skarżącego w celu zmiany sytuacji życiowej. Podnoszone przez skarżącego w skardze okoliczności sprzed ponad 20, a nawet 30 lat nie mogą stanowić uzasadnienia dla jego pasywności w zakresie podjęcia zatrudnienia i oczekiwania, iż organ pomocy społecznej rozwiąże wszystkiego jego problemy, które w dużej mierze pozostają poza jego kompetencjami.

Powyższe stanowisko pozostaje w zgodzie z zasadą pomocniczości (subsydiarności) wynikającą z powołanego art. 2 ust. 1 u.p.s., którą można sprowadzić do kilku tez. Po pierwsze, społeczeństwo nie powinno pozbawiać jednostki tego, co sama może zrobić – zakaz odbierania. Po drugie, państwo powinno wesprzeć jednostkę w działaniach przekraczających jej możliwości, powinna to być tzw. pomoc do samopomocy – subsydiarne towarzyszenie. Po trzecie, pomoc powinna mieć charakter przejściowy, skłaniający jednostkę do aktywizacji i samodzielnego działania. Z zasady tej wynika nie tylko zachęta do działania, ale wręcz dezaprobata dla pasywności i nadopiekuńczości państwa (por. I. Sierpowska, op.cit., t. do art. 2 i powołane tamże orzecznictwo i piśmiennictwo). Stąd trafnie w judykaturze podkreśla się, iż celem pomocy społecznej nie jest proste rozdawnictwo świadczeń, ale wspieranie osoby w wysiłkach zmierzających do pokonania trudnej sytuacji życiowej. Wykazywanie kategorycznej niechęci do podjęcia takiego wysiłku stanowi podstawę odmowy udzielenia pomocy (por. wyrok WSA w Bydgoszczy z 8 maja 2019 r., II SA/Bd 1219/18). Zebrany materiał dowodowy nie dawał żadnych podstaw do stwierdzenia, iż organy uchybiły swym powinnościom w toku przeprowadzonego postępowania administracyjnego, wynikającym z art. 7, 8 § 1, 77 § 1 i art. 80 k.p.a. Wyciągniętych przez organy wniosków nie można uznać za dowolne, a uzasadnień wydanych decyzji za niespełniających wymogów określonych w art. 107 § 3 k.p.a. Natomiast odmowa przyznania świadczenia znajdowała uzasadnienie w przywołanych powyższej art. 2 ust. 1, art. 3 ust. 1 i 3, art. 4, art. 11 ust. 2 u.p.s.

W tym stanie rzeczy, skoro zaskarżone rozstrzygnięcie nie naruszało prawa, Sąd - na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postepowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j Dz.U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.) - oddalił skargę.



Powered by SoftProdukt