Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Tomasz Grossmann (spr.) Sędziowie WSA Anna Jarosz WSA Maciej Busz Protokolant st.sekr.sąd. Justyna Frankowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 lutego 2013 r. sprawy ze skargi M. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] października 2012 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Burmistrza Miasta [...] z dnia [...] lipca 2012 r. nr [...]

Dnia [...] czerwca 2012 r. do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w [...] wpłynął wniosek M. S. (dalej: "Wnioskodawca" lub "Skarżący") o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad matką, B. S.

Decyzją z [...] lipca 2012 r., nr [...], Burmistrz Miasta [...] (dalej: "Burmistrz") – działając na podstawie art. 17, art. 20 ust. 3 i art. 24 ust. 4 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.; dalej: "ustawa o świadczeniach rodzinnych", w skrócie "u.ś.r.") – odmówił Wnioskodawcy przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.

Uzasadniając wyjaśnił, że zgodnie z art. 17 ust. 1 u.ś.r. świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje: matce lub ojcu, innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59, z późn. zm.; dalej: "Kodeks rodzinny i opiekuńczy", w skrócie "k.r.o.") ciąży obowiązek alimentacyjny, a także opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Organ I instancji ustalił, że Wnioskodawca zamieszkuje wspólnie z matką, która legitymuje się orzeczeniem lekarza-orzecznika ZUS z [...] kwietnia 1998 r. o trwałej niezdolności do samodzielnej egzystencji, w związku ze stanem narządu wzroku. Wnioskodawca z dniem [...] czerwca 2012 r. ukończył 18 rok życia, od września będzie uczniem klasy maturalnej. Naukę kontynuuje w systemie dziennym. Nigdy nie był zatrudniony, jak również zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy. Organ ocenił jako bezsporny fakt, że matka Wnioskodawcy ze względu na stan zdrowia wymaga pomocy innej osoby przy codziennych czynnościach życiowych, a Wnioskodawca w miarę swoich możliwości stara się matce taką pomoc zapewnić. W ramach wspomnianej pomocy pomaga w przygotowywaniu posiłków, zmywaniu, sprzątaniu, praniu, robieniu zakupów, pomocy przy załatwianiu spraw urzędowych, pomocy przy poruszaniu się, jak również towarzyszeniu podczas wyjazdów. W ocenie organu wskazane działania "mają charakter usługowy i wspierający funkcjonowanie matki w codziennym życiu". Burmistrz uznał, że nie została spełniona przez Wnioskodawcę przesłanka nie podejmowania lub rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, bowiem rezygnacja z zarobkowania lub innej pracy zarobkowej spowodowana jest nauką w szkole ponadgimnazjalnej w trybie dziennym, a nie w celu zapewnienia opieki matce.

Od opisanej decyzji Burmistrza odwołanie złożył Wnioskodawca. Ocenił, że pomaganie niepełnosprawnej mamie jest prawdziwą opieką, nie zaś usługami, jak to ocenił organ I instancji. Stwierdził, iż nie jest prawdą, że zrezygnował z pracy zarobkowej na rzecz nauki, uczniowi wolno podejmować pracę podczas ferii, wakacji, dni wolnych od szkoły oraz w godzinach popołudniowych. Opiekuje się mamą odkąd tylko pamięta, w miarę dorastania przejmował na siebie coraz więcej obowiązków. Matka nie daje sobie rady bez opiekuna. Skarżący mieszka tylko z mamą, nie mają rodziny, od której mogliby uzyskać pomoc. Żyją bardzo skromnie tylko z renty inwalidzkiej mamy. Skarżący podniósł, że mógłby w czasie wakacji wyjechać do pracy (inne miasto), ale nie może i nie chce zostawić mamy samej, ponieważ sobie nie poradzi i dlatego w roku 2012 zrezygnował z rejestrowania się w Młodzieżowym Biurze Pracy, z którego jako 18-latek miałby duże szanse na propozycje pracy. Podkreślił, że nauka w liceum nie przeszkadza w opiece nad mamą, a jeśli chodzi o pracę, to mógłby pracować w wakacje i inne dni, ale jest to wykluczone ze względu na całkowitą niepełnosprawność mamy.

Decyzją z [...] października 2012 r., nr [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] (dalej: "SKO") – działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.; dalej: "k.p.a.") – utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie SKO wyjaśniło, że orzeczenie lekarza orzecznika ZUS zaliczające na stałe do osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji jest traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, na podstawie art. 5 ust. 1a ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.). Wymagająca opieki jest więc osobą o znacznym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu art. 3 pkt. 21 lit. b u.ś.r.. Jest również oczywiste, że Wnioskodawca należy do kręgu osób, które obciąża obowiązek alimentacyjny wobec matki.

Oceniając przesłankę rezygnacji z zatrudnienia lub jego niepodejmowanie w celu sprawowania opieki nad matką, SKO wskazało, że podstawą rezygnacji z zatrudnienia lub jego niepodejmowania jest kontynuowanie przez Wnioskodawcę nauki w systemie dziennym. Podkreśliło, że zleciło organowi I instancji uzupełnienie materiału dowodowego, którego analiza doprowadziła SKO do wniosku o zasadności odmówienia wnioskowanych świadczeń. Codzienne obowiązki szkolne wykonywane w ramach kilkugodzinnych lekcji, jak również konieczność wykonywania zadanych prac domowych, które w szkole średniej są bardzo absorbujące, w szczególności w okresie kończącym semestr czy rok szkolny, w ocenie Kolegium angażują ucznia w takim stopniu, że nie jest możliwe sprawowanie przez niego opieki o charakterze stałym i długotrwałym nad osobą niepełnosprawną. Przyznanie świadczenia w takiej sytuacji może nastąpić jedynie wyjątkowo, gdy występują w sprawie szczególne okoliczności, takie jak na przykład podejmowanie przez opiekuna indywidualnego toku nauczania, które pozwalają przyjąć, iż opiekun rzeczywiście podjął się starania stałej lub długotrwałej opieki w zastępstwie własnej aktywności zawodowej. SKO zaznaczyło, że postępowanie uzupełniające pozwoliło ustalić także i to, że Wnioskodawca w chwili składania wniosku był na utrzymaniu rodziców (renta matki i alimenty zasądzone od ojca – 350 zł). Organ odwoławczy zaznaczył, że zainteresowanie matką i udzielanie jej pomocy w funkcjonowaniu w codziennym życiu jest niewątpliwie chwalebne, ale nie może wiązać się z prawem do uzyskania korzyści finansowych. Tym bardziej, że nie każda pomoc musi rodzić obowiązek państwa do zrekompensowania tego zainteresowania, które wynikać powinno również z szacunku do starszej i bliskiej osoby. Istota wnioskowanego prawa wiąże się z rezygnacją z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania opieki nad chorym niepełnosprawnym członkiem rodziny przez osobę, z którą ustawa wiąże prawo do świadczenia pod warunkiem, że osoba ta faktycznie świadczy osobistą opiekę w takim zakresie, który uniemożliwia jej podjęcie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. SKO oceniło, że brak związku pomiędzy rezygnacją z pracy a ewentualną opieką nad osobą niepełnosprawną stanowi przeszkodę do ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.

Na opisaną decyzję skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu złożył Wnioskodawca, domagając się uchylenia obu wydanych w sprawie decyzji i orzeczenia o przyznaniu prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, ewentualnie uchylenia tych decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia.

W uzasadnieniu Skarżący podniósł, że zajęcia w szkole nie przeszkodziłyby jemu w podjęciu pracy na podstawie umowy zlecenia, umowy o dzieło oraz pracy w wakacje. Wielu kolegów Skarżącego pracuje osiągając dochód. Między innymi wyjeżdżają w wakacje za granicę i zarabiają na cały rok swojego utrzymania. Skarżący nie może tego uczynić, ze względu na konieczność opieki nad matką. Kodeks pracy nie zabrania zarobkowania uczniom, przy czym Skarżący podkreślił, że jest osobą pełnoletnią.

W odpowiedzi na skargę organ administracji wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy podkreślić, że zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem (legalności), jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sądy administracyjne, kierując się wspomnianym kryterium legalności, dokonują oceny zgodności treści zaskarżonego aktu oraz procesu jego wydania z normami prawnymi – odpowiednio: ustrojowymi, proceduralnymi i materialnymi – przy czym ocena ta jest dokonywana według stanu prawnego i zasadniczo na podstawie akt sprawy istniejących w dniu wydania zaskarżonego aktu. W świetle art. 3 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.; dalej: "p.p.s.a.") kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne. Stosownie do art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną. Oznacza to, że bierze pod uwagę wszelkie naruszenia prawa, a także wszystkie przepisy, które powinny znaleźć zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, niezależnie od żądań i wniosków podniesionych w skardze – w granicach sprawy, wyznaczonych przede wszystkim rodzajem i treścią zaskarżonego aktu. Kontrola sądu nie obejmuje natomiast zasadniczo oceny wypełniania przez organy administracji pozasystemowych kryteriów słusznościowych, w szczególności kierowania się zasadami współżycia społecznego, ani kryteriów celowościowych, takich jak realizacja określonej polityki stosowania prawa administracyjnego (por. wyrok NSA z 25.09.2009 r., I OSK 1403/08, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl, dalej: "CBOSA").

Dokonując tak rozumianej kontroli legalności zaskarżonej decyzji SKO oraz poprzedzającej ją decyzji Burmistrza, Sąd doszedł do przekonania, że zostały one wydane z naruszeniem prawa materialnego – tj. art. 17 ust. 1 u.ś.r. poprzez jego błędną wykładnię – które miało wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a.), a także przepisów postępowania, tj. art. 7 i 77 § 1 k.p.a. w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a to w związku z błędnym zawężeniem zakresu postępowania wyjaśniającego w wyniku przyjętej wykładni art. 17 ust. 1 u.ś.r. (art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a.).

Materialnoprawną podstawę rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie stanowiły przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych. Jak wynika z art. 17 ust. 1 u.ś.r. – w brzmieniu obowiązującym w dniu wydania zaskarżonej decyzji – w razie nie podejmowania lub rezygnacji z zatrudnienia bądź innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną możliwe jest uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego. W świetle powołanego przepisu ta forma pomocy jest uzależniona od łącznego spełnienia następujących trzech przesłanek: (i) wnioskodawca jest jednym z podmiotów wskazanych przez ustawodawcę, (ii) który nie podjął lub zrezygnował z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej (iii) w celu sprawowania opieki nad: (a) osobą, która legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki bądź pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, bądź też (b) osobą, która legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Podmiotami uprawnionymi do otrzymywania tego świadczenia są: (1) matka albo ojciec dziecka, (2) inna osoba, na której spoczywa obowiązek alimentacyjny wedle przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.; dalej: "k.r.o.") lub (3) opiekun faktyczny dziecka.

Odnosząc powyższe uwagi do okoliczności niniejszej sprawy, należy wskazać, że orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z [...] kwietnia 1998 r. Nr [...] B. S. została uznana za niezdolną do samodzielnej egzystencji z uwagi na stan narządu wzroku [zob. wypis z treści orzeczenia datowany na dzień 20 czerwca 2012 r.; k. 4 akt adm. I inst.], czyli w świetle definicji legalnej z art. 3 pkt 21 lit. e u.ś.r. jest osobą legitymującą się znacznym stopniem niepełnosprawności w rozumieniu art. 17 ust. 1 u.ś.r. Wobec tego nie ulega wątpliwości, że w niniejszej sprawie została spełniona pierwsza z wymienionych wyżej przesłanek, dotycząca sytuacji osoby wymagającej opieki.

Podobnie nie budzi wątpliwości ziszczenie się przesłanki dotyczącej osoby ubiegającej się o świadczenie. M. S. jest osobą, na której ciąży obowiązek alimentacyjny względem jego matki, B. S. Według art. 128 k.r.o. obowiązek alimentacyjny obciąża bowiem krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo, z tym że, zgodnie z art. 129 k.r.o., obowiązek ten obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych, obciąża on bliższych stopniem przed dalszymi. W celu zapewnienie możliwie efektywnej opieki nad osobą niepełnosprawną ustawodawca wprowadził w art. 17 ust. 1a u.ś.r. zastrzeżenie, że osobie innej niż spokrewniona w pierwszym stopniu, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, należy się świadczenie pielęgnacyjne w przypadku, gdy nie ma osoby spokrewnionej w pierwszym stopniu albo gdy osoba ta nie jest w stanie sprawować omawianej opieki. W okolicznościach niniejszej sprawy oznacza to, że bezspornie w pierwszej kolejności do uzyskania wskazanego świadczenia byłby uprawniony właśnie Wnioskodawca, jako jedyny syn B. S. Jest on uczniem III klasy Liceum [...], w trybie dziennym.

Wobec powyższego i w świetle stanowiska organów administracji zaprezentowanych w uzasadnieniach kontrolowanych decyzji wątpliwości dotyczą jedynie ostatniej z wymienionych wyżej przesłanek, tj. niepodejmowania przez Wnioskodawcę zatrudnienia w celu sprawowania opieki nad matką. Organy nie kwestionują faktu wykonywania przez Skarżącego czynności opiekuńczych, lecz uznają, że rzeczywistą przyczyną niepodejmowania przezeń zatrudnienia jest nie sprawowana opieka, lecz okoliczność kontynuowania nauki w szkole ponadgimnazjalnej. Ponadto, zdaniem organu I instancji, wykonywane przez Wnioskodawcę czynności opiekuńcze mają "charakter usługowy i wspierający funkcjonowanie matki w codziennym życiu", czyli, jak należy rozumieć, nie stanowią w pełni "opieki" w znaczeniu, o jakim mowa w art. 17 ust. 1 u.ś.r. Podobnie argumentuje organ odwoławczy, gdy podnosi, że w sytuacji kontynuowania przez Wnioskodawcę nauki "nie jest możliwe sprawowanie przez niego opieki o charakterze stałym i długotrwałym nad osobą niepełnosprawną".

Argumentacja organów, iż Skarżący nie jest w stanie sprawować opieki nad swoją matką wobec faktu kontynuowania nauki w szkole w systemie dziennym, nie zasługuje, w ocenie Sądu, na aprobatę.

Przede wszystkim SKO błędnie zinterpretowało art. 17 ust. 1 u.ś.r. przyjmując, że ustanawia on wymóg, aby opieka sprawowana przez wnioskodawcę była "stała i długotrwała". Tymczasem z brzmienia powołanego przepisu jasno wynika, iż wymóg "stałej i długotrwałej opieki" odnosi się wyłącznie do niezbędnej treści ("wskazań") jednego ze sformalizowanych orzeczeń, jakim winna legitymować się osoba wymagająca opieki. Art. 17 ust. 1 u.ś.r. nie określa natomiast expressis verbis żadnych "standardów" sprawowanej opieki, jako przesłanki warunkującej przyznanie świadczenia (por. wyrok WSA z 22.02.2012 r., III SA/Kr 777/11, CBOSA). Uznanie, iż opieka nad niepełnosprawnym musi być w każdym przypadku "stała i długotrwała" prowadziłoby zresztą do trudnych do zaakceptowania skutków z perspektywy doświadczenia życiowego oraz konieczności zachowania dobrostanu osoby sprawującej opiekę. W szczególności nakładałoby bowiem na tę osobę obowiązek nieodstępowania na krok osoby niepełnosprawnej i permanentnego wykonywania czynności opiekuńczych, praktycznie całodobowo. Wykluczałoby też dopuszczalność incydentalnego korzystania z zastępstwa innej osoby. Tylko bowiem przy spełnieniu tak rygorystycznych warunków można by mówić o rzeczywiście "stałej" opiece.

Taką interpretację art. 17 ust. u.ś.r. – jako nie znajdującą oparcia w wykładni językowej tego przepisu, a ponadto prowadzącą do skutków w praktyce niemożliwych do zaakceptowania (argumentum ad absurdum) – należy zdecydowanie odrzucić. Zdaniem Sądu oceny minimalnego zakresu opieki sprawowanej przez wnioskodawcę, uprawniającej do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego, należy każdorazowo dokonywać z uwzględnieniem całokształtu okoliczności konkretnej sprawy, a przede wszystkim indywidualnej sytuacji osoby wymagającej opieki, w tym m.in. rodzaju i stopnia jej niepełnosprawności, stanu zdrowia, sprawności ruchowej i intelektualnej, trybu życia itp. Innego zakresu opieki wymaga bowiem niewątpliwie np. osoba niewidoma, ale w pełni sprawna ruchowo aniżeli osoba wprawdzie widząca, ale przykuta na stałe do łóżka.

W tym kontekście stanowisko organów, iż kontynuowanie przez Skarżącego nauki w klasie maturalnej uniemożliwia sprawowanie właściwej opieki nad matką, jawi się jako nietrafne. Doświadczenie życiowe wskazuje bowiem, iż osoba niewidząca lub niedowidząca – o ile nie jest dotknięta inną jeszcze dysfunkcjonalnością, w szczególności ruchową – potrafi zwykle dość dobrze samodzielnie radzić sobie w zwykłych czynnościach życiowych o charakterze rutynowym, zamykających się w granicach znanej przestrzeni, tj. w obrębie własnego domu lub mieszkania (przystosowanych wszak, najczęściej, do potrzeb osoby niepełnosprawnej) oraz najbliższego sąsiedztwa. Osoba taka zwykle nie wymaga opieki nieprzerwanej, całodobowej, lecz pomocy ograniczonej czasowo, najczęściej do kilku, czasem kilkunastu godzin dziennie, przeznaczonych na czynności o wyższym stopniu trudności z perspektywy osoby niepełnosprawnej, takich jak np.: wyręka lub pomoc w gotowaniu obiadu, sprzątaniu, załatwianiu spraw urzędowych, asysta przy wizytach u lekarzy specjalistów, przemieszczaniu się na większe odległości itp.

Wszystkie te czynności wykonuje w realiach niniejszej sprawy Wnioskodawca, czego organy nie kwestionują. Zarazem organy nie wykazały, iżby opieka sprawowana przez Wnioskodawcę była niewystarczająca z punktu widzenia sytuacji osobistej, w tym rzeczywistych potrzeb i stanu zdrowia, osoby wymagającej opieki. Wobec powyższego, w ocenie Sądu, brak podstaw do uznania, iż kontynuowanie przezeń nauki uniemożliwia sprawowanie efektywnej opieki nad matką wymaganej w świetle art. 17 ust. 1 u.ś.r.

Nie przekonuje także stanowisko organów, które kwestionują twierdzenia Wnioskodawcy o tym, iż niepodejmowanie przezeń zatrudnienia, we wskazywanych przezeń formach, ma związek z koniecznością opiekowania się matką. Potencjalna możliwość podjęcia zatrudnienia przez Skarżącego nie powinna raczej budzić wątpliwości – w każdym razie organy odmiennych ustaleń w tym zakresie nie poczyniły – tym bardziej, że ustawa o świadczeniach rodzinnych nie precyzuje ani formy, ani wymiaru zatrudnienia, którego niepodjęcie lub zaprzestanie uprawnia do ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne.

Stanowisko, że fakt odbywania nauki w trybie dziennym, sam w sobie, nie stanowi przeszkody w sprawowaniu opieki uprawniającej do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego, znalazło już swój wyraz we wcześniejszym orzecznictwie sądów administracyjnych. I tak, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z 04 listopada 2010 r. (II SA/Lu 539/10, CBOSA) wyraził pogląd, że stanowisko organów, iż osoba ubiegająca się o świadczenie pielęgnacyjne studiuje w systemie dziennym na uniwersytecie, co mogłoby kolidować ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem, stanowi podstawę odmowy przyznania tego świadczenia, nie może się ostać. Wbrew sugestii wynikającej z uzasadnienia zaskarżonej decyzji SKO, wymowa tego orzeczenia nie ogranicza się do sytuacji, gdy wnioskodawca korzysta z indywidualnego toku studiów. W cytowanym orzeczeniu sąd sformułował bowiem tezę ogólniejszej natury, iż mianowicie takie stanowisko organów opiera się na rozumowaniu, które a priori prowadziłoby do pozbawienia świadczeń pielęgnacyjnych rodziców dziecka będących studentami, co z kolei byłoby sprzeczne z ratio legis art. 17 ust. 1 u.ś.r. oraz z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Tezę tę podzielił następnie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 18 stycznia 2012 r. (IV SA/Po 1206/11, CBOSA) konkludując, iż tym bardziej nauka w szkole średniej w systemie dziennym nie może pozbawić świadczenia pielęgnacyjnego dziecka matki będącego uczniem.

W tym stanie rzeczy Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i lit. c, orzekł jak w sentencji wyroku, tj. uchylił decyzje organów obu instancji.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ administracji uwzględni powyższe uwagi i uzupełni w niezbędnym zakresie zebrany w sprawie materiał dowodowy oraz dokona jego ponownej oceny – w celu rozstrzygnięcia, czy zostały w niniejszej sprawie spełnione wszystkie ustawowe przesłanki przyznania wnioskowanego prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.