Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Przemysław Żmich Sędziowie: Sędzia WSA Jolanta Dargas Sędzia WSA Emilia Lewandowska (spr.) Protokolant starszy sekretarz sądowy Katarzyna Krynicka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 czerwca 2011 r. sprawy ze skargi H.T. i J.T. na decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia [...] września 2010 r. nr [...] w przedmiocie potwierdzenia prawa do rekompensaty 1. stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji w części, w jakiej utrzymuje ona w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] lutego 2009 r. nr [...] w punktach od 1 do 4; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja w części określonej w pkt 1 nie podlega wykonaniu; 3. w pozostałej części oddala skargę; 4. zasądza od Ministra Skarbu Państwa na rzecz skarżących H.T. i J.T. solidarnie kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu połowy kosztów postępowania sądowego.

Minister Skarbu Państwa, decyzją z [...] września 2010 r. nr [...], utrzymał w mocy decyzję Wojewody [...] z [...] lutego 2010 r. nr [...] potwierdzającą A.S., T.S., H.T., B.T., A.T. prawo do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej i odmawiającej potwierdzenia tego prawa w odniesieniu do udziału spadkowego wynoszącego 1/8 części przysługującego J.T. z racji spadkobrania po J.T..

Z ustaleń organu odwoławczego wynika, że wnioskiem z dnia 8 marca 2004 r. T.S., A.S., H.T., A.T. i B.T. wystąpili do Wojewody [...] o wydanie decyzji potwierdzającej prawo do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez A.S., A.S., A.S. i J.T. nieruchomości w L. przy ul. [...], którą stanowił budynek mieszkalny, czterokondygnacyjny, z użytkowym poddaszem, całkowicie podpiwniczony, murowany, o powierzchni zabudowy [...] m², wybudowany w 1908 r. Następnie organ omówił dowody jakie zostały zgromadzone w aktach sprawy, których opis zajął ponad siedem stron uzasadnienia. Decyzją z dnia [...] lutego 2010 r. Wojewoda [...] potwierdził wskazanym w niej osobom – spadkobiercom współwłaścicieli nieruchomości pozostawionej w L. - prawo do rekompensaty i jednocześnie odmówił potwierdzenie tego prawa w odniesieniu do udziału spadkowego wynoszącego 1/8 części przysługującego J.T. jako spadkobiercy po J.T.. Rozpoznając odwołanie H.T. i J.T. od decyzji Wojewody [...] organ odwoławczy uznał, że zaskarżona decyzja nie narusza prawa a zarzuty podniesione w odwołaniu nie zasługują na uwzględnienie.

W postępowaniu odwoławczym organ drugiej instancji ustalił, że współwłaścicielami nieruchomości położonej w L. przy ul. [...] byli: A.S., A.S., A.S. i J.T.. Osoby te zamieszkiwały w dniu 1 września 1939 r. na byłym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, posiadały w tym dniu obywatelstwo polskie i opuściły Kresy Wschodnie na mocy układu, o którym mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r.

Na podstawie znajdujących się w aktach wniosków o potwierdzenie prawa do rekompensaty, postanowień spadkowych oraz uwierzytelnionych kopii dowodów osobistych, Minister Skarbu Państwa stwierdził, że stronami niniejszego postępowania są: H.T., T.S., A.S., A.T. i B.T. oraz, że osoby te są obywatelami polskimi.

W ocenie organu wyższej instancji, w przedmiotowej sprawie nie nastąpiła realizacja prawa do rekompensaty.

W sprawie zostały również zebrane dowody potwierdzające miejsca zamieszkania współwłaścicieli mienia zabużańskiego oraz ich następców prawnych – którzy są stronami postępowania.

Zdaniem Ministra Skarbu Państwa, Wojewoda [...] poprawnie określił także udziały spadkowe poszczególnych stron oraz wartość rekompensat im przysługujących, a także zasadnie odmówił potwierdzenia tego prawa w odniesieniu do udziału przysługującego J.T. na podstawie spadkobrania po jednym ze współwłaścicieli mienia zabużańskiego.

Jeżeli chodzi o zarzuty podniesione w odwołaniu, to w ocenie organu drugiej instancji, wskazanie dokonane pismem z dnia 5 marca 2007 r. przez H.T., występującego jako pełnomocnik J.T., w którym H.T. wskazał siebie jako osobę uprawnioną do rekompensaty, nie może wywoływać skutków prawnych w postaci zwiększenia należnej H.T. rekompensaty, o udział przypadający J.T., jako spadkobiercy współwłaściciela mienia zabużańskiego.

Z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. wynika, że w przypadku ubiegania się o rekompensatę spadkobiercy właściciela mienia zabużańskiego, warunkiem przyznania takiej osobie tego prawa jest posiadanie przez nią obywatelstwa polskiego.

Abstrahując na tym etapie od rozpatrywania możliwości dokonania wskazania osoby uprawnionej za pośrednictwem pełnomocnika, zdaniem organu odwoławczego, nie jest dopuszczalne uznanie skuteczności takiego wskazania w sytuacji, gdy osoba wskazująca jest spadkobiercą ale nie posiada obywatelstwa polskiego. Dopuszczalność takiego działania oznaczałoby zgodę na obejście art. 3 ust. 2, w zw. z art. 2 ust. 2 ustawy zabużańskiej i byłoby sprzeczne z zasadą nemo plus iuris in alium transferre potest quam opse habet, zgodnie z którą, nikt nie może przenieść na drugą osobę więcej praw, aniżeli sam posiada. Jeżeli bowiem spadkobierca, który nie posiada obywatelstwa polskiego nie może uzyskać potwierdzenia prawa do rekompensaty na swoją rzecz, to tym bardziej – nie posiadając tego prawa – nie może go przekazać innej osobie.

Na podstawie art. 58 § 1 kc: "Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy".

Sankcją naruszenia zakazów ustanowionych w ww. przepisie jest bezwzględna nieważność czynności prawnej, a pod pojęciem ustawy użytym w tym artykule należy rozumieć wszystkie akty prawne składające się na system źródeł prawa powszechnie obowiązującego.

Organ stwierdził, że przyjmując za dopuszczalną sytuację, w której osoba nie mogąca otrzymać rekompensaty z powodu nie posiadania obywatelstwa polskiego, mogłaby przekazywać w drodze czynności prawnej prawo, które jej nie przysługuje innemu spadkobiercy współwłaścicieli mienia zabużańskiego, prowadziłoby do obejścia art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r., a w związku z tym, że właściwe przepisy nie przewidują innego skutku, taką czynność prawną uznać należy za bezwzględnie nieważną z mocy prawa.

Organ odwoławczy wskazał również, że o ile w ogóle dopuszczalne jest dokonanie wskazania poprzez pełnomocnika, to w przedmiotowej sprawie brak jest umocowania w tym względzie. Pełnomocnictwo udzielone H.T. dotyczy bowiem wyłącznie szeroko rozumianego umocowania do rozporządzenia udziałem spadkowym, czego nie można utożsamiać z dokonaniem wskazania, o którym mowa w art. 3 ust. 2 ustawy o realizacji prawa do rekompensaty, gdyż poprzez dokonanie wskazania osoba wskazująca nie wyzbywa się udziału spadkowego. W takim przypadku, wskazujący traci tylko uprawnienie do rekompensaty, natomiast cały czas jest spadkobiercą w stosunku do majątku spadkodawcy, który ten posiadał w chwili śmierci. Ponadto uprawnienie do rekompensaty skonstruowane jest jako prawo, którego beneficjentami są bądź pierwotni właściciele nieruchomości zabużańskich, bądź też ich spadkobiercy. Przy takiej konstrukcji prawnej, wskazanie osoby uprawnionej jest swoistym wyjątkiem, który jak każdy w wykładni prawa winien być interpretowany ściśle. Nie można więc tym samym uznawać przedmiotowego pełnomocnictwa – sformułowanego ogólnie i odnoszącego się do wszelkich czynności związanych z rozporządzeniem udziałem spadkowym – jako pełnomocnictwa, dzięki któremu skutecznie można dokonać wskazania osoby uprawnionej do rekompensaty. Wskazania regulowane w art. 3 ust. 2 ustawy zabużańskiej ze swojej istoty dotyczy bowiem konkretnie oznaczonego prawa i dokonane być może wyłącznie w konkretnej formie i na rzecz konkretnej, zindywidualizowanej z imienia i nazwiska osoby fizycznej, nie pozostawiając w tym względzie wątpliwości co do wybranej osoby. Pełnomocnictwo w przedmiotowej sprawie dotyczy natomiast czynności związanych z rozporządzeniem udziałem spadkowym oraz pozostawia pełnomocnikowi wybór co do osoby, na rzecz której takie rozporządzenie miałoby nastąpić. Tak sformułowane pełnomocnictwo nie może być w ocenie organu podstawą do dokonania skutecznego wskazania.

W skardze na decyzję Ministra Skarbu Państwa H.T. i J.T. wnieśli o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości oraz utrzymanej nią w mocy decyzji organu I instancji wyłącznie w części tj. w punkcie 5 i o zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm prawem przepisanych.

Zaskarżonej decyzji skarżący zarzucili:

I naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy:

1) art. 2 pkt 2 w zw. z art. 3 ust. 2 ustawy z 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej poprzez jego błędną, a zarazem niedopuszczalną rozszerzającą wykładnię tego przepisu contra legem, interpretując wyjątek od konstytucyjnej zasady równego traktowania wszystkich spadkobierców, w sposób rozszerzający ten wyjątek także na "osoby wskazujące", które nie ubiegają się o rekompensatę zabużańską dla siebie lecz dla innych spadkobierców tj. osób "wskazanych" przez siebie,

2) naruszenie art. 3 ust. 2 zd. 2 "ustawy zabużańskiej" w zw. z art. 32 kpa i 95 k.c. poprzez dokonanie całkowicie błędnej jego wykładni, polegającej na wadliwym stwierdzeniu, iż oświadczenie o wskazaniu osoby uprawnionej do rekompensaty zostało złożone bez umocowania,

3) naruszenia art. 3 ust. 2 zd. 2 "ustawy zabużańskiej" w zw. z art. 1037 § 1 k.c. poprzez dokonanie całkowicie błędnej jego wykładni,

4) naruszenie art. 2 ust. 2 w zw. z art. 3 ust. 2 "ustawy zabużańskiej" w zw. z art. 64 ust. 2 w zw. z art. 21 ust. 1 oraz art. 32 ust. 2 Konstytucji,

5) postanowień Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską ze szczególnym uwzględnieniem art. 12 zawierającego zakaz dyskryminacji ze względu na przynależność państwową,

6) postanowień Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności – art. 14 zakaz dyskryminacji,

7) postanowień Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej.

II naruszenie przepisów postępowania: art. 6 i 8 kpa w zw. z art. 7 oraz art. 87 ust. 1 Konstytucji RP, art. 50 § 1 w zw. z art. 32 kpa, art. 64 § 2 w zw. z art. 9 kpa w zw. z art. 33 § 4 kpa, art. 107 § 1 kpa w zw. z art. 6 "ustawy zabużańskiej", art. 7 kpa, 80 kpa, 107 § 3 kpa w zw. z art. 140 kpa.

W odpowiedzi na skargę Minister Skarbu Państwa wniósł o jej oddalenie i podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

W piśmie, które do Sądu wpłynęło 15 kwietnia 2011 r. (k. 49-53) skarżący złożyli wniosek o ewentualne wystąpienie przez Sąd, na podstawie art. 234 TWE do ETS w Luxemburgu z pytaniem prejudycjalnym o treści:

"Czy przepisy art. 12 TWE, art. 17 TWE i art. 4 Porozumienia EOG, w których zawarty jest zakaz wszelkiej dyskryminacji ze względu na przynależność państwową zakazują Państwu Członkowskiemu (Polsce) stosowanie przepisów art. 3 ust. 2 w zw. z art. 2 pkt 2 ustawę z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 169, poz. 1418 ze zm.) w zakresie w jakim wyłączają z grona osób uprawnionych do rekompensaty zabużańskiej osoby (w tym spadkobierców) nie posiadającą obywatelstwa polskiego?"

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga jest częściowo uzasadniona chociaż z innych powodów niż podniesiono w jej treści.

Decyzja Wojewody [...] z [...] lutego 2010 r. rozstrzyga o prawie do rekompensaty w 5 punktach. Punkty 1-4 zawierają rozstrzygnięcie co do tego komu zostaje potwierdzone prawo do rekompensaty i w jakiej wysokości. Natomiast w 5 organ zawarł odmowę potwierdzenia prawa do rekompensaty w odniesieniu do udziału spadkowego wynoszącego 1/8 części a przysługującego J.T..

Odwołanie zostało wniesione tylko od części tej decyzji tj. od punktu 5 orzekającego o odmowie potwierdzenia prawa do rekompensaty. Oznacza to, ze w pozostałej części, w której potwierdzono prawo do rekompensaty decyzja organu I instancji stała się ostateczna. Organ odwoławczy uprawniony był zatem tylko do ponownego rozpatrzenia decyzji w zaskarżonej odwołaniem części i wydania rozstrzygnięcia tylko co do tej części decyzji. Natomiast, co wynika zarówno z komparycji jak i uzasadnienia decyzji organu odwoławczego, organ ten rozstrzygnął o całości decyzji wydanej przez organ I instancji, a więc również o części, która stała się ostateczna. Decyzje ostateczne nie mogą być poddane kontroli w postępowaniu zwykłym jakim jest postępowanie wywołane wniesieniem odwołania. Stosownie do treści art. 16 § 1 kpa decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy są ostateczne. Uchylenie lub zmiana takich decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie postępowania może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie lub ustawach szczegółowych. Tak więc zaskarżona decyzja Ministra Skarbu Państwa, w części w jakiej rozstrzyga o decyzji organu I instancji w zakresie w jakim stała się ona ostateczna zapadła z rażącym naruszeniem art. 16 § 1 kpa i art. 138 § 1 pkt 1 kpa co stanowi przesłankę do stwierdzenia nieważności takiej decyzji określoną w art. 156 § 1 pkt 2 kpa. W sytuacji, gdy Sąd stwierdza, że zachodzą przyczyny określone w art. 156 kpa zobligowany jest na mocy art. 145 § 1 pkt 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi do stwierdzenia nieważności decyzji w części jaką ta decyzja jest dotknięta wadą. Z tego względu Sąd z mocy powołanego przepisu w związku

z art. 135 powołanej ustawy Prawo o postępowaniu (...) orzekł jak w pkt 1 wyroku.

Natomiast skarga w części w jakiej kwestionuje decyzje organów obu instancji odmawiające potwierdzenia prawa do rekompensaty w odniesieniu do udziału przysługującego skarżącemu J.T. jest nieuzasadniona.

Przede wszystkim należy stwierdzić, że stan faktyczny w sprawie jest niesporny i wynika z dokumentów znajdujących się w aktach. Jest bezsporne, że skarżący J.T. jest jednym ze spadkobierców właściciela nieruchomości pozostawionej poza obecnymi granicami RP, że nie posiada obywatelstwa polskiego – jest obywatelem Finlandii oraz, że "wskazał" jako uprawnionego do rekompensaty współspadkobiercę i współskarżącego H.T.. Organy odmówiły potwierdzenia prawa do rekompensaty w odniesieniu do udziału przysługującego J.T. z tytułu spadkobrania po J.T. z tego względu, że nie posiada on polskiego obywatelstwa a zatem nie spełnia wymogu określonego w art. 2 pkt 2 w zw. z art. 3 ust. 2 ustawy z 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 169, poz. 1418 ze zm.). Przepis ten stanowi, że w przypadku śmierci właściciela nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej prawo do rekompensaty przysługuje wszystkim spadkobiercom albo niektórym z nich, wskazanym przez pozostałych spadkobierców, jeżeli spełniają wymóg określony w art. 2 pkt 2, a więc posiadają obywatelstwo polskie.

W uzasadnieniu powoływanego w skardze wyroku NSA z 11 lipca 2008 r. sygn. akt I OSK 1087/07 Sąd stwierdził, że przepisy ustawy z 8 lipca 2005 r. są jasne i z tego powodu sięganie w ich przypadku do wykładni innej aniżeli gramatyczne jest nieuprawnione. Wymaga natomiast podkreślenie, że problematyka tzw. roszczeń zabużańskich była na przestrzeni lat, które minęły od czasu zakończenia II wojny światowej wielokrotnie regulowana w licznych aktach prawnych. Regulacje prawne uzupełniało też liczne orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego i Sądów Administracyjnych. Źródła zobowiązań Państwa Polskiego do przyznania rekompensaty Zabużanom znajdują się w umowach republikańskich, wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy z 8 lipca 2005 r. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 15 grudnia 2004 r. sygn. akt K 2/04 (opublik. OTK 2004 nr 11/A, poz. 117) stwierdził, że układy republikańskie kreowały zobowiązanie władz państwa polskiego do uregulowania w prawie wewnętrznym Rzeczypospolitej Polskiej rozliczeń z obywatelami polskimi, którzy utracili mienie nieruchome w związku ze zmianą granic na skutej wojny rozpoczętej w 1939 r. Tak więc zobowiązania, które powstały na mocy umów republikańskich były wprowadzone do wewnętrznego porządku prawnego kolejnymi regulacjami. Należy podkreślić, że od początku tych regulacji akcentowane było zobowiązanie państwa polskiego do rozliczeń ale tylko z obywatelami polskimi. Mimo, że kolejne regulacje były poddawane krytyce z różnych względów, to nigdy nie podważano tej regulacji, która stawia wymóg by ubiegający się o rekompensatę posiadał obywatelstwo polskie. Również i ustawa z 8 lipca 2005 r. wyraźnie akcentuje wymóg posiadania obywatelstwa polskiego przez osobę ubiegającą się o przyznanie rekompensaty. Wymóg ten odnosi się zarówno do właściciela nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami RP (art. 2 pkt 2) jak i do spadkobierców właściciela takiej nieruchomości (art. 3 ust. 2). Nie ulega więc wątpliwości, że obecnie obowiązująca ustawa nie zawiera żadnych ograniczeń co do wymogów jakim powinien odpowiadać spadkobierca, poza posiadaniem obywatelstwa polskiego. Takie stanowisko zaprezentował także NSA w wyroku z 1 października 2009 r. sygn. akt I OSK 182/09 (nie publik.), a które to stanowisko skład orzekający w niniejszej sprawie podziela. Wymóg posiadania obywatelstwa polskiego odnosi się do wszystkich spadkobierców – zarówno do tych którym ma być przyznane prawo do rekompensaty jak i do tych, którzy wskazują komu spośród nich rekompensata ma przysługiwać. Prawo do rekompensaty jest bowiem wspólnym uprawnieniem spadkobierców. Ustawodawca wprowadził tylko dla nich ten przywilej wynikający z przysługiwania prawa do rekompensaty, że spadkobiercy bez konieczności przeprowadzania działu spadku mogą się umówić, którzy z nich zrealizują przysługujące im wspólne uprawnienie. Dlatego też nieuprawniona jest wykładnia art. 3 ust. 2 ustawy o realizacji prawa do rekompensaty (...) dokonana przez skarżących. Według nich wymóg posiadania obywatelstwa polskiego odnosi się tylko do spadkobierców, którzy mają otrzymać rekompensatę a nie dotyczy tych spadkobierców, którzy wskazują kto ze spadkobierców ma otrzymać rekompensatę. Trzeba mieć na uwadze to, że przez "wskazanie" spadkobierca dysponuje własnym udziałem spadkowym w prawie do rekompensaty a aby tym prawem zadysponować to trzeba je najpierw nabyć. Słusznie podnosi organ w odpowiedzi na skargę, że przyjęcie wykładni art. 3 ust. 2 ustawy o realizacji prawa (...) prezentowanej przez skarżących prowadziłoby do obejścia tego przepisu. Poza tym to spadkobiercy "wskazujący", którym spośród nich przysługuje prawo do rekompensaty byliby sytuowani w sytuacji lepszej niż ci spadkobiercy, którzy mają mieć przyznane prawo do rekompensaty gdyż ci muszą spełnić wymóg posiadania polskiego obywatelstwa. I co więcej to mieliby oni sytuację uprzywilejowaną w stosunku do samych właściciel nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami RP bo im również przysługuje prawo do rekompensaty tylko w sytuacji gdy, poza innymi wymogami, posiadają obywatelstwo polskie.

W rozpoznawanej sprawie jeden ze współspadkobierców właściciela nieruchomości pozostawionej poza obecnymi granicami RP – J.T. nie posiada obywatelstwa polskiego. Nie nabył więc prawa do rekompensaty, a zatem nie mógł zadysponować prawem do rekompensaty w wysokości jego udziału przez wskazanie swojego brata, jako współspadkobiercy, co do tego udziału. Należy bowiem podkreślić, że H.T. otrzymał potwierdzenie prawa do rekompensaty w wysokości przysługującego mu udziału spadkowego. Z tego względu decyzje organów obu instancji odmawiające potwierdzenia prawa do rekompensaty w tej części są zgodne z prawem. Z tego też względu zbędne jest dokonywanie przez Sąd oceny czy forma "wskazania" jako uprawnionego H.T. przez J.T. była zgodna z prawem i czy załączone pełnomocnictwo uprawniało do złożenia oświadczenia woli, które może być uznane za "wskazanie", o jakim stanowi art. 3 ust. 2 zd. 2 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. Z tego też powodu nie ma potrzeby ustosunkowywanie się przez Sąd do zarzutów skargi odnoszących się do formy w jakiej nastąpiło "wskazanie".

Ze względów wyżej omówionych przyjęta wykładnia art. 3 ust. 2 w zw. z art. 2

pkt 2 ustawy z 8 lipca 2005 r. nie narusza powołanych w skardze przepisów Konstytucji RP, a w szczególności tych odnoszących się do ochrony prawa dziedziczenia. W niniejszej sprawie organy nie rozstrzygały o prawie dziedziczenia przez J.T. po babce J.T. i nie są do tego uprawnione. Prawo do dziedziczenia spadku rozstrzygnął sąd powszechny i wynika to z postanowienia Sądu Rejonowego w O. z [...] grudnia 2000 r. sygn. akt [...]. Natomiast komu przysługuje prawo do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami RP reguluje ustawa z 8 lipca 2005 r. Przyznanie prawa do rekompensaty z tego tytułu tylko osobom posiadającym obywatelstwo polskie wynika z celu jakiemu pierwotnie to zobowiązanie, na mocy umów republikańskich, miało służyć, a co zostało już wcześniej omówione. Rekompensata przyznawana w trybie przepisów powołanej ustawy ma charakter odszkodowawczy. Odpowiedzialność odszkodowawcza państw członkowskich Unii Europejskiej nie jest przedmiotem regulacji traktatowej. Problematyka odszkodowawcza państw członkowskich należy do prawa wewnętrznego każdego z tych państw. Znalazło to wyraz również w wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 22 czerwca 2004 r. w sprawie "B. przeciwko Polsce". zapadłym na tle realizacji uprawnień Zabużan. Nie wdając się w szczegółowe rozważanie na temat tego wyroku należy tylko stwierdzić, że Trybunał uznał, iż doszło do naruszenia artykułu 1 Protokołu 1 do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka na skutek nieprawidłowego funkcjonowania polskiego ustawodawstwa i praktyki administracyjnej przez co nastąpiło zaniechanie skutecznej realizacji "prawa zaliczania" wobec osób uprawnionych do rekompensaty za mienie zabużańskie. Wyrokiem tym zobowiązano rząd polski do zapewnienia stosownych środków prawnych w celu zaspokojenia roszczeń wszystkich uprawnionych lub przyznanie im w zamian równorzędnego zadośćuczynienie. Jednakże Trybunał nie przyznał w tym wyroku odszkodowania lecz przyznał Państwu Polskiemu uprawnienie do swobodnego wyboru środków służących realizacji roszczeń Zabużan. Tak więc naruszenie art. 1 Protokołu 1 polegało na tym, że brak było wówczas regulacji prawnej, która zapewniałaby realizację roszczeń Zabużan. Obecnie taka regulacja jest i nie można mówić, że zaskarżona decyzja narusza powołane szczegółowo w skardze "prawo unijne". Natomiast zakres tej regulacji pozostawiony został prawu krajowemu. To, że Polska jest członkiem Unii Europejskiej, a każda osoba będąca obywatelem państwa członkowskiego jest obywatelem Unii nie oznacza, że każdy obywatel Unii ma prawo do rekompensaty za mienie "zabużańskie". Wymogi jakie musi spełniać osoba ubiegająca się o rekompensatę z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami RP określa ustawa z 8 lipca 2005 r., z którą zaskarżona decyzja jest zgodna.

Nie zachodzą więc warunki do wystąpienia przez Sąd z pytaniem prejudycjalnym do ETS na podstawie art. 234 TWE, a w szczególności o treści proponowanej przez skarżących.

Ponieważ Sąd nie dopatrzył się naruszeń tak prawa materialnego jak i procesowego w odniesieniu do decyzji organów obu instancji orzekających w części dotyczącej odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty to na zasadzie art. 151 Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w pozostałej części skargę oddalił.

-----------------------

9