Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący S. WSA Jarosław Szaro Sędziowie WSA Małgorzata Niedobylska WSA Tomasz Smoleń / spr./ Protokolant sekr. sąd. Eliza Kaplita-Wójcik po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 18 lutego 2014r. spraw ze skarg Starosty Ropczycko-Sędziszowskiego na decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie z dnia 4 października 2013r. - nr SKO.4141/50/2013 w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji Burmistrza Ropczyc w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2009 rok, - nr SKO.4141/49/2013 w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji Burmistrza Ropczyc w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2010 rok, - nr SKO.4141/48/2013 w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji Burmistrza Ropczyc w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2011 rok 1) uchyla zaskarżone decyzje oraz poprzedzające je decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie z dnia 9 lutego 2013r. nrnr SKO.4141/112/2012, SKO.4141/113/2012, SKO.4141/114/2012, 2) określa, że decyzje wymienione w pkt. 1) nie podlegają wykonaniu do chwili uprawomocnienia się wyroku.

Zaskarżonymi decyzjami Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Rzeszowie utrzymało w mocy decyzje własne z dnia 9 lutego 2013 r., Nr: SKO.4141/114/2012, Nr SKO.4141/113/2012, Nr SKO.4141/112/2012 odmawiające stwierdzenia nieważności decyzji Burmistrza Ropczyc z dnia 17 czerwca 2011 r., Nr: RP.3120.0.8.2011.BP, RP.3120.0.13.2011.BP, RP.3120.0.14.2011.BP, określające Skarbowi Państwa zobowiązanie w podatku od nieruchomości na 2009, 2010 i 2011 r.

Jako podstawę prawną rozstrzygnięć organ wskazał art. 233 § 1 pkt 1 w zw. z art. 248 § 3 oraz 247 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.)- dalej: Ordynacja podatkowa w związku z art. 2 ust. 1 pkt 1, art. 3 ust. 1, art. 6 ust. 1 i 9 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych ( Dz.U. z 2002 r., Nr 9, poz. 84 ze zm.) – dalej: u.o.p.l.

Z uzasadnienia decyzji i akt sprawy wynika, że decyzjami z dnia 17 czerwca 2011 r., Nr RP. 3120.0.8.2011.BP, RP.3120.0.13.2011.BP, RP.3120.0.14.2011.BP Burmistrz Ropczyc określił Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Starostę Ropczycko – Sędziszowskiego ( dalej Starostę lub skarżącego ) zobowiązanie w podatku od nieruchomości za lata 2009, 2010 i 2011.

Wnioskami z dnia 19 lipca 2012 r. Starosta zwrócił się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie o stwierdzenie nieważności tych decyzji.

Jako podstawę wniosku powołał art. 156 § 1 pkt 2 i 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1070 ze zm.)-dalej: k.p.a.

W uzasadnieniach wskazał, że decyzje zostały wydane z rażącym naruszeniem prawa, gdyż skierowano je do podmiotu niebędącego podatnikiem.

Odmawiając stwierdzenia nieważności organ I instancji, jako podstawę prawną, wskazał art. 247 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej, dokonując analizy przedstawionego stanu faktycznego pod kątem przesłanek określonych w tym przepisie.

Również te przepisy zostały wskazane w podstawach prawnych decyzji utrzymujących w mocy decyzje wydane w I instancji.

W skargach na te decyzje Starosta zarzucił zarówno naruszenie przepisów postępowania art. 120, 121 Ordynacji podatkowej, przez naruszenie zasady praworządności i złamanie zasady budowania zaufania obywateli do organów podatkowych, art. 187 Ordynacji podatkowej, przez nierozpatrzenie materiału dowodowego w sposób wystarczający, a także art. 248 w zw. z art. 247 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 3 ust. 3 u.p.o.l., przez błędne przyjęcie, że zaskarżone decyzje nie są dotknięte wadą nieważności, w przypadku obciążenia obowiązkiem podatkowym w podatku od nieruchomości podmiotu nieobowiązanego do zapłaty podatku.

W odpowiedzi na skargi Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Rzeszowie wniosło o ich oddalenie. W pierwszej kolejności organ wskazał, że postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności jest postępowaniem odrębnym od postępowania zwyczajnego, które nie może być poświęcone ponownej ocenie zasadności wydanego rozstrzygnięcia, lecz może dotyczyć wyłącznie ustalenia czy decyzje, objęte postępowaniem o stwierdzenie nieważności obarczone są wadami określonymi w art. 247 § 1 Ordynacji podatkowej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Z kolei z mocy art. 3 § 1 i § 2 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) – dalej P.p.s.a., sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie; kontrola działalności administracji publicznej obejmuje orzekanie w sprawach skarg m.in. na decyzje administracyjne. Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 P.p.s.a.).

Dokonując kontroli w wyznaczonych wyżej granicach Sąd stwierdził, że zaskarżone decyzje, jak również decyzje je poprzedzające naruszają prawo, aczkolwiek z innych przyczyn aniżeli wskazane w skargach.

Zaskarżone decyzje zostały wydane w postępowaniach w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji określających wysokość zobowiązania w podatku od nieruchomości, zainicjowanych przez Starostę Ropczycko – Sędziszowskiego.

Wnosząc o stwierdzenie nieważności decyzji Starosta, jako podstawę prawną wniosków wyraźnie powołał art. 156 § 1 pkt 2 i 4 k.p.a., podczas gdy organ rozpoznając wnioski, jako podstawę prawną rozstrzygnięć wskazał art. 248 § 3 oraz art. 247 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej, nie zwracając się wcześniej do skarżącego o ewentualne sprecyzowanie wniosku.

W ocenie Sądu tego rodzaju postępowanie stanowiło niedopuszczalną ingerencję w swobodę formułowania wniosków stron. Organ dopuścił się naruszenia podstawowych zasad postępowania, w tym zasady prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organów i obowiązku udzielania wszelkich niezbędnych informacji i wyjaśnień o przepisach prawa podatkowego pozostających w związku z przedmiotem tego postępowania ( art. 121 Ordynacji podatkowej).

Nie uprawniał organu do takiego działania fakt, że w postępowaniu dotyczącym podatku od nieruchomości nie mają zastosowania przepisy k.p.a., ani też fakt, że w postępowaniu o stwierdzenie nieważności zainicjowanym wnioskiem strony, organ jest obowiązany zbadać nie tylko okoliczności wskazane we wniosku, ale także pozostałe przesłanki stwierdzenia nieważności.

Zgodnie z art. 248 § 1 Ordynacji podatkowej postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wszczyna się z urzędu lub na żądanie strony.

Warunkiem przeprowadzenia postępowania w niniejszej sprawie było prawidłowe sformułowanie wniosku. Organ dochodząc do przekonania, że powołana w nim podstawa prawna jest nieprawidłowa, powinien był wezwać wnioskodawcę o jej sprecyzowanie, a nie dokonywać tego z urzędu. Nie bez znaczenie pozostaje fakt, na podstawie jakich przepisów strona domaga się stwierdzenia nieważności. Choć przepisy tak k.p.a. jak i Ordynacji podatkowej powołują się na podobne podstawy stwierdzenia nieważności, to jednak występują różnice, które mają istotne znaczenie.

Podstawową różnicą, jaka występuje pomiędzy instytucją stwierdzenia nieważności na tle k.p.a., a Ordynacją podatkową jest to, że o ile na podstawie k.p.a. można domagać się stwierdzenia nieważności decyzji nieostatecznej, o tyle w Ordynacji podatkowej istnieje bezwzględny wymóg waloru ostateczności decyzji, której stwierdzenia nieważności się domaga, do której to kwestii organ się nie odniósł.

Dopiero prawidłowe sformułowanie wniosku dawało podstawy do oceny ważności zaskarżonych decyzji, zarówno pod kątem przesłanek wskazanych we wniosku jak też pozostałych wskazanych w doprecyzowanym przez wnioskodawcę przepisie.

Mając powyższe na uwadze Sąd uchylił zarówno zaskarżone decyzje, jak również decyzje je poprzedzające na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit c i 135 P.p.s.a. W przedmiocie wykonalności Sąd orzekł na podstawie art. 152 P.p.s.a.