Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Od postanowienia wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności w sprawie sprostowania służy zażalenie do ministra właściwego dla działu administracji rządowej "zabezpieczenie społeczne"

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Krzysztof Gruszecki Sędziowie: Sędzia WSA Wojciech Jarzembski Asesor WSA Grzegorz Saniewski (spr.) Protokolant Jakub Jagodziński po rozpoznaniu w Wydziale II Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy na rozprawie w dniu 19 lipca 2006r. sprawy ze skargi Jerzy A. na postanowienie Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w B. z dnia [...] 2004r. nr [...] w przedmiocie sprostowania postanowienia w sprawie pozostawienia wniosku bez rozpoznania postanawia 1. odrzucić skargę, 2. przyznaje od Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy na rzecz pełnomocnika skarżącego D. C. kwotę 292,80 zł. (dwieście dziewięćdziesiąt dwa złote i osiemdziesiąt groszy) tytułem zastępstwa procesowego udzielonego z urzędu.

II SA/Bd 169/06

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia [...] 2000 r. (znak Nr [...]) Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w B. (dalej wskazywany jako "Zespół Powiatowy") pozostawił bez rozpatrzenia wniosek J. A. w sprawie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

W dniu [...] 2001 r. Jerzy A. wniósł zażalenie na ww. postanowienie do Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności

w B. (dalej wskazywanego także jako "Zespół Wojewódzki"). Ponieważ Zespół Wojewódzki nie podejmował rozstrzygnięcia w przedmiocie wniesionego zażalenia, Jerzy A. wniósł skargę na bezczynność tegoż organu, którą Naczelny Sąd Administracyjny – Ośrodek Zamiejscowy w Gdańsku uwzględnił, zobowiązując w wyroku z dnia 8 października 2003 r. (sygn. akt II SAB/Gd 160/01) Zespół Wojewódzki w B. do rozpatrzenia zażalenia skarżącego na postanowienie Zespołu Powiatowego z dnia [...] 2000 r. i wydania orzeczenia w terminie jednego miesiąca od daty doręczenia wyroku. Dostrzegając oczywistą omyłkę Sąd postanowieniem z dnia 17 grudnia 2003 r. dokonał sprostowania sentencji wyroku

z dnia 8 października 2003 r. w ten sposób, że w opisie postanowienia Zespołu Powiatowego zamiast błędnych danych tj. "18 czerwca 2001r., Nr 9017/795/01" wpisał poprawne dane dotyczące dnia wydania i numeru tegoż postanowienia

tj. "23 listopada 2000r., nr ZOON-14673/MB/00".

Wykonując wyrok Sądu Zespół Wojewódzki w B. postanowieniem

z dnia [...] 2004r. (nr sprawy [...]) uchylił "postanowienie Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności w B. z dnia

[...] 2000 r. Nr [...] o pozostawieniu rozpatrzenia wniosku

p. Jerzego A. bez rozpoznania".

Pismem z dnia [...] 2004 r. J. A. wniósł do Zespołu Wojewódzkiego w B. o sprostowanie błędów i oczywistych omyłek zawartych w postanowieniu z dnia [...] 2004 r. poprzez m.in. wpisanie właściwego numeru postanowienia Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności, wskazania właściwej sygnatury akt sprawy i innych omyłek.

Postanowieniem z dnia [...] 2004 r. Zespół Wojewódzki w Bydgoszczy odrzucił wniosek o sprostowanie podnosząc, że kwestionowany numer postanowienia Zespołu Powiatowego jest prawidłowy - zgodny z postanowienie NSA O/Z w Gdańsku z dnia 17 grudnia 2003r. W kwestii sygnatury akt (tj. nr [...]) organ wyjaśnił, że pod takim numerem zostały zarejestrowane w Zespole Wojewódzkim akta sprawy J. A., zatem postanowienie tegoż Zespołu z [...] 2004 r. nie zawiera błędu w sygnaturze akt.

W postanowieniu z dnia [...] 2004 r. zostało zawarte pouczenie, że przysługuje na nie skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

w Bydgoszczy.

Stosując się do tegoż pouczenia J. A. wniósł skargę na postanowienie Zespołu Wojewódzkiego z dnia [...] 2004 r. zarzucając, iż organ nie zastosował się do wyroku NSA O/Z w Gdańsku z dnia 17 grudnia 2003 r.

W odpowiedzi na skargę Zespół Wojewódzki w B. wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga podlega odrzuceniu.

Zgodnie z art. 52 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270; z późn. zm.), zwanej dalej p.p.s.a., skargę do sądu administracyjnego można wnieść

po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie. W pierwszej zatem kolejności należy zbadać, czy skarżącemu przysługiwał środek zaskarżenia od postanowienia odrzucającego jego wniosek o sprostowanie, a jeżeli tak – czy środek ten został wyczerpany przed wniesieniem skargi do Sądu.

Badając tą kwestię należy przede wszystkim stwierdzić, że zgodnie

z art. 66 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776; z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o niepełnosprawnych", w sprawach nie unormowanych w przepisach tej ustawy stosuje się Kodeks postępowania administracyjnego, Kodeks cywilny oraz Kodeks pracy. Podzielając ugruntowane stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego co do przepisów obowiązujących w postępowaniu przed organami orzekającymi o niepełnosprawności (por. m.in. uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 listopada 1998 r. (w składzie 7 sędziów), sygn. akt

OPS 12/99, opublikowana w "Orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego"

z 2000r. Nr 2, poz. 467 i w elektronicznym Systemie Informacji Prawnej LEX pod

nr 39223 oraz uchwała NSA (w składzie 7 sędziów) z dnia 6 listopada 2000 r., sygn. akt OPS 8/00, opubl. w "ONSA" z 2001r., Nr 2, poz. 51 i LEX pod nr 46039) Sąd

w niniejszym składzie jest zdania, że przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego należy stosować także do postanowień wojewódzkich zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności w przedmiocie sprostowania ich wcześniejszych rozstrzygnięć.

Stosownie do art. 113 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2000r., Nr 98, poz. 1071;

z późn. zm.; zwanej dalej "k.p.a.") organ administracji publicznej może z urzędu lub na żądanie strony prostować w drodze postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez ten organ decyzjach. Przepis ten ma zastosowanie także w odniesieniu do postanowień (art. 126 k.p.a.)

Na postanowienie w sprawie sprostowania i wyjaśnienia służy zażalenie

(art. 113 § 3 k.p.a.).

Właściwym do rozpatrzenia zażalenia jest organ administracji publicznej wyższego stopnia, chyba że ustawa przewiduje inny organ odwoławczy

(art. 127 § 2 w związku z art. 144 k.p.a.). Definicję organu wyższego stopnia zawiera art. 17 k.p.a., który wskazuje, że organami wyższego stopnia w rozumieniu kodeksu są:

1) w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego - samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej,

2) w stosunku do wojewodów - właściwi w sprawie ministrowie,

3) w stosunku do organów administracji publicznej innych niż określone w pkt 1 i 2 - odpowiednie organy nadrzędne lub właściwi ministrowie, a w razie ich braku - organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością,

4) w stosunku do organów organizacji społecznych - odpowiednie organy wyższego stopnia tych organizacji, a w razie ich braku - organ państwowy sprawujący nadzór nad ich działalnością.

Jak wynika z treści art. 6 – 6a ustawy o niepełnosprawnych, wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności jest organem administracyjnym, o którym mowa w art. 17 pkt 3 k.p.a. Nie jest to bowiem ani organ jednostki samorządu terytorialnego, wojewoda (lub podmiot działający w imieniu wojewody), ani organ organizacji społecznej, lecz powoływany przez wojewodę odrębny organ administracji, który jest właściwy do orzekania o niepełnosprawności.

Ustawodawca w art. 6 ww. ustawy o niepełnosprawnych ustanowił strukturę organów administracji właściwych do orzekania o niepełnosprawności, wskazując

w ust. 1 pkt 2, że wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności są organami drugiej instancji. Jednocześnie ustawa nie wskazała organu nadrzędnego nad wojewódzkim zespołem do spraw niepełnosprawności. Wobec tego, stosownie do brzmienia art. 17 pkt 3 k.p.a. poszukując organu właściwego do rozpatrzenia zażalenia należy ustalić, który minister jest właściwy w danej sprawie, a dopiero w dalszej kolejności - jeżeli "brak" takiego ministra – należy zażalenie skierować do organu państwowego sprawującego nadzór nad wojewódzkim zespołem do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności.

Poszukując "ministra właściwego" należy mieć na względzie, iż szczegółowy zakres działania ministra ustala, w drodze rozporządzenia, Prezes Rady Ministrów (art. 33 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów; tekst jednolity Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 199; z późn. zm.). Określając szczegółowy zakres działania ministra, w wypadku ministra kierującego określonym działem administracji rządowej, Prezes Rady Ministrów wskazuje, z uwzględnieniem przepisów o działach administracji rządowej, dział lub działy, którymi kieruje minister (art. 33 ust. 1a pkt 1 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r.). Działy administracji rządowej zostały określone w ustawie z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (tekst jednolity - Dz. U. z 1999 r. Nr 82, poz. 928; z późn. zm.). Sprawy rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych oraz ich zatrudniania, które są przedmiotem regulacji ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, zostały ujęte

w dziale "zabezpieczenie społeczne" (art. 31 ust. 1 pkt 4 ustawy o działach administracji rządowej).

Powyższe prowadzi do wniosku, że od postanowienia wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności w sprawie sprostowania służy zażalenie do ministra właściwego dla działu administracji rządowej "zabezpieczenie społeczne". W stanie prawnym obowiązującym w dniu 1 kwietnia 2004 r. ministrem tym był Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, co wynika z § 1 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 stycznia 2003 r.

w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej (Dz. U. Nr 1, poz. 5).

Należy wspomnieć, że art. 6c ust. 1 ustawy o niepełnosprawnych wskazuje, że nadzór nad orzekaniem o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności sprawuje Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, jednakże nie można go uznać za organ "wyższego stopnia" (w rozumieniu art. 17 k.p.a.) nad wojewódzkim zespołem do spraw orzekania o niepełnosprawności. Z jednej bowiem strony z art. 17 pkt 3 k.p.a. wynika, że organ ten byłby brany pod uwagę dopiero,

o ile niepowodzeniem skończyłoby się poszukiwanie w systemie prawnym "właściwego ministra", a z drugiej strony – można mieć wątpliwości, czy "nadzór"

o którym mowa w art. 6c ww. ustawy jest "nadzorem" o którym mowa

w art. 17 pkt 3 k.p.a. Przepis art. 6c ust. 3 wskazuje, iż w przypadku jeżeli w ramach nadzoru Pełnomocnik stwierdzi, że istnieje uzasadniona wątpliwość co do zgodności orzeczenia ze stanem faktycznym lub że orzeczenie zostało wydane w sposób sprzeczny z przepisami dotyczącymi orzekania o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności, może zwrócić się do właściwego organu o:

1) stwierdzenie nieważności orzeczenia,

2) wznowienie postępowania.

"Nadzór" Pełnomocnika, w przypadku stwierdzenia niezgodności z prawem orzeczenia zespołu do spraw niepełnosprawności, został zatem ograniczony tylko

do wnioskowania o wszczęcie postępowań w trybach nadzwyczajnych. Tak określony zakres "nadzoru" powoduje, że z zakresu właściwości Pełnomocnika niewątpliwie usunięte zostają sprawy przynależne organowi wyższego stopnia

na mocy art. 157 § 1 i art. 150 § 2 k.p.a.. Powstaje natomiast wątpliwość, czy owo ograniczenie zakresu "nadzoru" Pełnomocnika dotyczy także postępowań w trybie zwykłym, tzn. czy powyższy przepis wyłącza również ewentualną możliwość orzekania przez Pełnomocnika w trybie zwykłym (np. przy rozpatrywaniu zażaleń). Rozwiązanie tej wątpliwości jest jednak – jak wyżej wykazano – zbędne na potrzeby niniejszej sprawy, jako że istnieje "właściwy minister" będący organem wyższego stopnia w stosunku do wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania

o niepełnosprawności.

Podsumowując powyższe rozważania – skarga na postanowienie Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności

w Bydgoszczy z dnia 1 kwietnia 2004 r. w przedmiocie sprostowania postanowienia wydanego przez ten organ przysługuje skarżącemu dopiero po wyczerpaniu środka zaskarżenia tj. po wniesieniu zażalenia na powyższe postanowienie i rozpoznaniu go przez właściwy organ (por. pkt 5 komentarza do art. 52 p.p.s.a. [w:] B. Dauter,

B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek "Prawo o postępowaniu

przed sądami administracyjnymi. Komentarz", Zakamycze, 2005). Zażalenie to winno być skierowane do ministra właściwego dla działu "zabezpieczenie społeczne"

tj. w momencie orzekania przez Sąd – do Ministra Pracy i Polityki Społecznej

(por. § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 31 października 2005 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Pracy i Polityki Społecznej; Dz. U. Nr 220, poz. 1891).

Błędne pouczenie o właściwym trybie zaskarżenia dokonane przez organ administracji publicznej tj. Zespół Wojewódzki - nie może szkodzić stronie, która się do niego zastosowała (art. 112 k.p.a.). Okoliczność ta daje w szczególności podstawę do domagania się przez stronę przywrócenia terminu do złożenia zażalenia (por. postanowienie NSA z dnia 9 maja 2001 r., sygn. akt IV SA 696/99, opubl. w LEX pod nr 55750).

Niezależnie jednak od prawa strony do ubiegania się o przywrócenie terminu ze względu na błędne pouczenie co do zażalenia - brak wyczerpania tego środka zaskarżenia czyni skargę niedopuszczalną, co skutkuje jej odrzuceniem, stosownie do art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a.

O kosztach (pkt 2 sentencji postanowienia) orzeczono na podstawie

art. 242 w związku z art. 239 pkt 4 p.p.s.a. oraz § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c) i § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349; z późn. zm.) w związku z art. 250 p.p.s.a.