Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Łucja Franiczek (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Elżbieta Kaznowska,, Sędzia WSA Maria Taniewska-Banacka, Protokolant st. sekretarz sądowy Ewa Jędrasik, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 lutego 2013 r. sprawy ze skargi A. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy wyrejestrowania pojazdu 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta T. z dnia [...] r. nr [...]; 2. orzeka, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku; 3. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. na rzecz skarżącego kwotę 457 (czterysta pięćdziesiąt siedem) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W dniu [...] r. A. K. wystąpił z wnioskiem o wyrejestrowanie samochodu osobowego marki [...], nr [...], nr rejestracyjny [...], rok produkcji [...].

Do wniosku dołączył:

1) kserokopię umowy kupna pojazdu z dnia [...] r. pomiędzy sprzedającymi: T. T. oraz M. D. a kupującym "A",

2) kserokopię faktury VAT – marża nr [...] z dnia [...] r. wystawioną przez "A" na nabywcę: T. D.,

3) kserokopię umowy kupna pojazdu z dnia [...] r. pomiędzy sprzedającym T. D. a kupującym U. Z.,

4) kserokopię umowy kupna pojazdu z dnia [...] r. pomiędzy sprzedającym U. Z. a kupującym "[...]" A. K.,

5) zaświadczenie nr [...] z dnia [...] r. wydane przez Komendę Miejską Policji w M. Wydział Kryminalny,

6) oświadczenie wnioskodawcy z dnia [...] r. o kradzieży dowodu rejestracyjnego,

7) oświadczenie wnioskodawcy z dnia [...]r. o kradzieży (przywłaszczeniu) przedmiotowego pojazdu.

W dniu [...] r. pismem [...] organ rejestrujący wezwał wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku o zaświadczenie wydane przez właściwy organ Policji, potwierdzające zgłoszenie kradzieży pojazdu albo postanowienie o umorzeniu dochodzenia w sprawie kradzieży pojazdu wystawione przez właściwy organ, w przypadku określonym w art. 79 ust. 1 pkt 2 ustawy.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie A. K. poinformował organ pismem z dnia [...], że posiada tylko zaświadczenie nr [...] z dnia [...]r. wydane przez Komendę Miejską Policji w M. o prowadzonym dochodzeniu w sprawie przywłaszczenia w/w pojazdu.

W tym stanie rzeczy decyzją z dnia [...] r. podjętą z up. Prezydenta Miasta M., orzeczono o odmowie wyrejestrowania przedmiotowego pojazdu. W uzasadnieniu organ pierwszej instancji wskazał, że zgodnie z art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r., Nr 108, poz. 908 ze zm.) "pojazd podlega wyrejestrowaniu przez organ właściwy ze względu na miejsce ostatniej rejestracji pojazdu, na wniosek jego właściciela, w przypadku:

1) przekazania pojazdu do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu lub przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojazdów, na podstawie zaświadczenia o demontażu pojazdu, o którym mowa w ust. 2 bądź w art. 24 ust. 1 pkt 2 lub art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, albo równoważnego dokumentu wydanego w innym państwie;

2) kradzieży pojazdu, jeżeli jego właściciel złożył stosowne oświadczenie pod odpowiedzialnością karną za fałszywe zeznania;

3) wywozu pojazdu z kraju, jeżeli pojazd został zarejestrowany za granicą lub zbyty za granicę;

4) zniszczenia (kasacji) pojazdu za granicą;

5) udokumentowanej, trwałej i zupełnej utraty posiadania pojazdu bez zmiany w zakresie prawa własności;

6) przekazania niekompletnego pojazdu do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu lub przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojazdów, na podstawie zaświadczenia o przyjęciu niekompletnego pojazdu, o którym mowa w art. 25 ust. 1 lub art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, albo równoważnego dokumentu wydanego w innym państwie..."

Na podstawie § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów (Dz. U. Nr 186, poz. 1322 ze zm.), "w celu wyrejestrowania pojazdu właściciel pojazdu składa wniosek o wyrejestrowanie pojazdu w organie rejestrującym, właściwym ze względu na miejsce ostatniej rejestracji pojazdu i do wniosku dołącza:

1) zaświadczenie o demontażu pojazdu, o którym mowa w ustawie o recyklingu pojazdów lub równoważny dokument wydany w innym państwie, dowód rejestracyjny, kartę pojazdu, jeżeli była wydana, oraz tablice (tablicę) rejestracyjne, w przypadku określonym w art. 79 ust. 1 pkt 1 ustawy;

2) dowód rejestracyjny i kartę pojazdu, jeżeli była wydana, stosowne oświadczenie pod odpowiedzialnością karną za składanie fałszywych zeznań oraz zaświadczenie wydane przez właściwy organ Policji, potwierdzające zgłoszenie kradzieży pojazdu albo postanowienie o umorzeniu dochodzenia w sprawie kradzieży pojazdu wystawione przez właściwy organ, w przypadku określonym w art. 79 ust. 1 pkt 2 ustawy;

3) dokument potwierdzający zbycie pojazdu za granicę i stosowne oświadczenie lub kopię dokumentu potwierdzającego zarejestrowanie pojazdu za granicą, w przypadku określonym w art. 79 ust. 1 pkt 3 ustawy;

4) dokument potwierdzający zniszczenie (kasację) pojazdu za granicą, dowód rejestracyjny, kartę pojazdu, jeżeli była wydana, i tablice rejestracyjne, w przypadku określonym w art. 79 ust. 1 pkt 4 ustawy;

5) dokument potwierdzający trwałą i zupełną utratę posiadania pojazdu, dowód rejestracyjny, kartę pojazdu, jeżeli była wydana, tablice rejestracyjne oraz dokument potwierdzający wniesienie opłaty, o której mowa w art. 79 ust. 5 ustawy;

6) zaświadczenie o przyjęciu niekompletnego pojazdu, o którym mowa w ustawie o recyklingu pojazdów, lub równoważny dokument wydany w innym państwie, dowód rejestracyjny, kartę pojazdu, jeżeli była wydana, oraz tablice (tablicę) rejestracyjne, w przypadku określonym w art. 79 ust. 1 pkt 6 ustawy ...".

Zdaniem organu, z treści zaświadczenia nr [...] z dnia [...]r. wydanego przez Komendę Miejską Policji w M. Wydział Kryminalny faktycznie wynika, że organ ten prowadzi dochodzenie w sprawie przywłaszczenia w/w pojazdu, a nie jego kradzieży. Tymczasem przepis art. 79 ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym stanowi, że pojazd podlega wyrejestrowaniu w przypadku kradzieży, a nie przywłaszczenia. Organ wyjaśnił, że różnica między kradzieżą i przywłaszczeniem polega na tym, że sprawca kradzieży sam pozbawia inną osobę władztwa nad rzeczą, sam wyjmuje tę rzecz spod władztwa tej osoby, natomiast przy przywłaszczeniu sprawca przejmuje rzecz, której on sam nie wyjmował spod władztwa innej osoby..." (Kodeks karny z krótkim komentarzem praktycznym 1992 – Janusz Wojciechowski).

Zatem powyższe zdarzenie opisane przez wnioskodawcę jako kradzież, należy zakwalifikować jako przywłaszczenie (występujący element wydania przez wnioskodawcę na podstawie odpowiedniej umowy cywilno-prawnej), a nie jako kradzież. W ocenie organu, opisaną powyżej sytuację przywłaszczenia pojazdu nie można też zakwalifikować do żadnego przypadku określonego w art. 79 ust. 1 ustawy – Prawo o ruchu drogowym. Zatem brak podstaw do wyrejestrowania pojazdu.

Odwołanie od decyzji wniósł A. K., zarzucając naruszenie art. 79 ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, poprzez jego błędną interpretację. Zdaniem odwołującego się, przedstawione dokumenty, w szczególności zaświadczenie wystawione przez Policję, są wystarczające do wyrejestrowania pojazdu. Błędna jest bowiem interpretacja przepisu art. 79 ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, zastosowana w zaskarżonej decyzji. Celem tego przepisu jest umożliwienie wyrejestrowania pojazdu w sytuacji, gdy właściciel utracił posiadanie pojazdu w sposób uniemożliwiający mu, wbrew jego woli, korzystanie z samochodu. Zarówno w przypadku przestępstwa kradzieży z art. 278 kk, jak i w przypadku przestępstwa przywłaszczenia z art. 284 kk, istotą przestępstwa jest utrata władztwa nad rzeczą. Te same zatem względy, które przemawiają za potrzebą umożliwienia właścicielowi wyrejestrowanie auta w przypadku jego kradzieży przemawiają też za możliwością wyrejestrowania w przypadku jego przywłaszczenia. WSA w Warszawie wyrokiem z dnia 2 listopada 2004 r. , sygn. akt 6 II SA 3906/03 (opubl. Legalis) wskazał, że "przywłaszczenie, tak jak kradzież, odnosi ten sam skutek dla właściciela rzeczy ruchomej, który zostaje jej pozbawiony wbrew własnej woli i przepis art. 79 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, nie może być za pomocą wykładni językowej interpretowany wbrew i w oderwaniu od wykładni celowościowej tej normy prawnej.

Zaskarżoną decyzją Samorządowe Kolegium Odwoławcze odwołania nie uwzględniło. Utrzymując w mocy decyzję organu pierwszej instancji Kolegium wskazało, że przepis art. 79 ust. 1 ustawy – Prawo o ruchu drogowym wymienia enumeratywnie okoliczności, kiedy jest możliwe wydanie decyzji o wyrejestrowaniu pojazdu. Rodzaje dokumentów, które obowiązany jest dołączyć do wniosku o wyrejestrowanie właściciel pojazdu, określa natomiast § 15 powołanego rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. W przypadku złożenia wniosku o wyrejestrowanie pojazdu w związku z jego kradzieżą, jak to miało miejsce w przedmiotowej sprawie, właściciel pojazdu jest obowiązany złożyć dowód rejestracyjny i kartę pojazdu, jeżeli była wydana, stosowne oświadczenie pod odpowiedzialnością karną za składanie fałszywych zeznań oraz zaświadczenie wydane przez właściwy organ Policji, potwierdzające zgłoszenie kradzieży pojazdu albo postanowienie o umorzeniu dochodzenia w sprawie kradzieży pojazdu wystawione przez właściwy organ.

W ocenie Kolegium w rozpoznawanej sprawie brak jest podstaw do wyrejestrowania przedmiotowego pojazdu.

A. K., mimo wyraźnego wezwania, nie złożył bowiem niezbędnych do wyrejestrowania pojazdu – w związku z jego kradzieżą – dokumentów. Dołączone do wniosku zaświadczenie nr [...] z dnia [...] r. wydane przez Komendę Miejską Policji w M. informujące, że jest prowadzone dochodzenie w sprawie przywłaszczenia przedmiotowego pojazdu, z całą pewnością nie spełnia bowiem stawianego przez ustawodawcę wymogu dołączenia do wniosku zaświadczenia wydanego przez właściwy organ Policji, potwierdzającego zgłoszenie kradzieży pojazdu albo postanowienia o umorzeniu dochodzenia w sprawie kradzieży pojazdu wystawionego przez właściwy organ. Wynika bowiem z niego wyłącznie, że prowadzone jest postępowanie w sprawie przywłaszczenia przedmiotowego pojazdu. Co więcej, również z załączonego do wniosku oświadczenia właściciela pojazdu wynika, iż przedmiotowy pojazd w istocie został przywłaszczony. Potwierdza to także treść odwołania.

W przepisach ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz wydanego na jej podstawie w/w rozporządzenia, mowa jest natomiast wyłącznie o kradzieży, tj. przestępstwie z art. 278 kk, a nie o innych przestępstwach przeciwko mieniu, do których znamion nie należy zabór mienia, a jakim jest przestępstwo przywłaszczenia, tj. przestępstwo z art. 284 kk. W sytuacji braku odrębnej definicji kradzieży na gruncie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz cyt. rozporządzenia, konieczne jest odwołanie się w tym zakresie do przepisów ustawy – Kodeks karny, która to wyraźnie odróżnia przestępstwo kradzieży od przestępstwa przywłaszczenia. Zdaniem Kolegium, brak jest zatem jakichkolwiek podstaw do stosowania proponowanej przez stronę postępowania szerokiej interpretacji w/w regulacji prawnej, zgodnie z którą użyte przez ustawodawcę pojęcie kradzież obejmuje swym zakresem również przestępstwo przywłaszczenia.

W niniejszej sprawie nie stwierdzono również jakichkolwiek innych podstaw do wyrejestrowania przedmiotowego pojazdu. Stąd też odwołania nie uwzględniono.

W skardze do sądu administracyjnego A. K. zarzucając naruszenie art. 79 ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, poprzez jego błędną interpretację, wniósł o uchylenie decyzji Kolegium i zasądzenie kosztów postępowania.

Zdaniem skarżącego, Kolegium dokonało błędnej, wąskiej interpretacji przepisu art. 79 ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, uznając że użyte w nim pojęcie "kradzieży", nie może obejmować innych sytuacji, w których właściciel zostaje wbrew swojej woli, trwale pozbawiony władztwa nad rzeczą. Jego zdaniem, celem tego przepisu jest umożliwienie wyrejestrowania pojazdu w sytuacji, gdy właściciel utracił posiadanie pojazdu w sposób uniemożliwiający mu, wbrew jego woli, korzystanie z rzeczy.

Zarówno w przypadku przestępstwa kradzieży z art. 278 kk, jak i w przypadku przestępstwa przywłaszczenia z art. 284 kk, istotą przestępstwa jest utrata władztwa nad rzeczą. Oba przestępstwa odróżnia tylko to, że do znamion przywłaszczenia nie należy zabór mienia, gdyż przywłaszczenie dotyczy rzeczy, którą sprawca objął wcześniej we władanie w sposób legalny. Skutek jest jednak ten sam.

Na konieczność funkcjonalnej wykładni przepisu art. 79 ust. 1 pkt 2 u.p.r.d. wskazał WSA w Warszawie w wyroku z dnia 2 listopada 2004 r., sygn. akt 6 II SA 3906/03 (opubl. Legalis) uznając, że "przywłaszczenie, tak jak kradzież, odnosi ten sam skutek dla właściciela rzeczy ruchomej, który zostaje jej pozbawiony wbrew własnej woli i przepis art. 79 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym nie może być za pomocą wykładni językowej interpretowany wbrew i w oderwaniu od wykładni celowościowej tej normy prawnej".

Na konieczność celowościowej wykładni pojęcia "kradzieży" użytego w art. 79 u.p.r.d. wskazuje także analiza przepisów Kodeksu karnego. Otóż "kradzieżą" w ścisłym tego słowa znaczeniu jest tylko przestępstwo z art. 278 kk. Nie jest to jednak jedyny typ czynu zabronionego, którego skutkiem jest wyjęcie rzeczy spod władztwa jej właściciela. Zbliżony charakter mają też typy czynów zabronionych określone w art. 279 kk (kradzież z włamaniem) i art. 280 kk (rozbój). Niewątpliwie utrata władztwa nad pojazdem w warunkach określonych w tych przepisach w pełni uzasadnia przyznanie właścicielowi możliwości wyrejestrowania auta na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 2 u.p.r.d. Taka rozszerzająca wykładnia art. 79 u.p.r.d. jest tym bardziej uzasadniona, że oba przepisy, tj. art. 279 i 280 kk, posługują się znamieniem "kradnie". Te typy przestępstw nie wyczerpują jednak wszystkich zasługujących na podobne potraktowanie, z punktu widzenia art. 79 ust.1 pkt 2 u.p.r.d. sytuacji. Istnieje bowiem jeszcze art. 282 kk (wymuszenie rozbójnicze), który nie posługuje się czasownikowym określeniem "kradnie". Stąd pokrzywdzony tym przestępstwem, który utracił władztwo nad pojazdem, np. będąc zmuszony do podpisania umowy sprzedaży pojazdu pod groźbą użycia przemocy, nie może być pozbawiony możliwości wyrejestrowania pojazdu.

Skarżący podniósł, że podobnie argumenty natury celowościowej należy odnieść do przywłaszczenia. Nie sposób wyjaśnić dlaczego np. właściciel, który oddał pojazd osobie rzekomo zamierzającej go kupić, celem odbycia jazdy próbnej, nie mógłby wyrejestrować pojazdu w sytuacji, gdy rzekomy nabywca odjechał nie zwracając auta. Dotyczy to także sytuacji zaistniałej w niniejszej sprawie, gdzie wynajęty przez skarżącego pojazd został przywłaszczony przez najemcę.

W odpowiedzi na skargę Kolegium wniosło o jej oddalenie jako bezzasadnej.

W toku rozprawy sądowej skarżący podał dodatkowo, że przedmiotowy pojazd zniknął wraz z najemcą. Oświadczył, że dysponuje umową najmu. Pełnomocnik skarżącego wyjaśnił, że nie było prowadzone postępowanie cywilne o wydanie tego pojazdu. Sprawa przed organami ścigania zakończyła się zaś bądź umorzeniem dochodzenia, bądź odmową jej wszczęcia, lecz nie dysponuje dokumentem.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Decyzje organów obydwu instancji zapadły bowiem z naruszeniem art. 79 ust. 1 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, wyżej powołanej, oraz bez należytego wyjaśnienia okoliczności faktycznych, co miało wpływ na wynik sprawy. Na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 2 ustawy pojazd podlega wyrejestrowaniu na wniosek właściciela w przypadku jego kradzieży, jeżeli właściciel złożył stosowne oświadczenie pod odpowiedzialnością karną za fałszywe zeznania. Przywołane przez organy obydwu instancji rozporządzenie Ministra Infrastruktury wymaga dodatkowo przedłożenia zaświadczenia wydanego przez właściwy organ Policji, potwierdzającego zgłoszenie kradzieży pojazdu albo postanowienia o umorzeniu dochodzenia w sprawie kradzieży pojazdu.

W niniejszej sprawie skarżący domagając się wyrejestrowania pojazdu, do wniosku dołączył oświadczenie, że przedmiotowy pojazd został skradziony (przywłaszczony) oraz zaświadczenie Komendy Miejskiej Policji w M. z dnia [...] r. o prowadzeniu dochodzenia w sprawie przywłaszczenia tego pojazdu. Istota sporu sprowadza się do zdefiniowania pojęcia "kradzież pojazdu", użytego w przepisie art. 79 ust. 1 pkt 2 Prawa o ruchu drogowym. W ocenie Kolegium, skoro ustawa ta nie objaśnia terminu "kradzież", należy odwołać się do przepisów Kodeksu karnego, który wyraźnie odróżnia przestępstwo kradzieży (art. 278 kk) od przestępstwa przywłaszczenia (art. 284 kk). Stąd też organ odwoławczy stanął na stanowisku, że brak było podstaw do stosowania szerokiej interpretacji ustawy – Prawo o ruchu drogowym.

Zdaniem sądu administracyjnego, stanowiska tego nie sposób jednak podzielić. Zasadnie bowiem skarżący wskazał, że argumenty wykładni celowościowej przemawiają za przyjęciem, że ratio legis tego przepisu sprowadza się do umożliwienia właścicielowi wyrejestrowania pojazdu w każdym wypadku, gdy utracił posiadanie wbrew własnej woli, a pozbawienie władztwa stanowi przestępstwo (czyn zabroniony), bądź nawet wykroczenie z uwagi na wartość pojazdu. Wszak w rozumieniu potocznym funkcjonuje właściwie jedynie pojęcie "kradzież" jako określenie zaboru mienia. Składając zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, poszkodowany nie jest zobowiązany do podania kwalifikacji prawnej czynu, lecz jedynie opisu przebiegu zdarzenia. Dopiero organy ścigania na podstawie okoliczności sprawy dokonują jego kwalifikacji prawnej. Nie sposób wymagać od obywateli znajomości prawa, pozwalającej na właściwą ocenę prawną przestępstwa. W każdym wypadku przestępstwa przeciwko mieniu, skutek dla pokrzywdzonego jest zaś identyczny. Okoliczności zdarzenia różnicują jedynie postać przestępstwa, a w konsekwencji zagrożenie karą. Wszak przepis art. 278 § 1 kk, stanowi o zaborze w celu przywłaszczenia cudzej rzeczy ruchomej, nie używając określenia "kradnie". Pojęcie to funkcjonuje natomiast w treści art. 279 i art. 280 kk. Również przepis art. 282 kk, nie posługuje się terminem "kradzież". Trafnie podkreślono zatem w skardze, że przestępstwo z art. 280 kk, określone jako rozbój, przy wąskiej wykładni pojęcia kradzież, nie stanowiłoby przypadku do wyrejestrowania pojazdu. Niuansy natury prawnej nie mogą jednak wypaczać sensu regulacji z art. 79 ust. 1 pkt 2 Prawa o ruchu drogowym. Właściciel pojazdu, który został pozbawiony w sposób bezprawny władztwa nad nim, nie może być pozbawiony możliwości jego wyrejestrowania. W tym względzie skład orzekający podzielił pogląd zawarty w przywołanym w skardze wyroku WSA w Warszawie. Dodać należy, że problem ten został również zauważony w literaturze. Ryszard Stefański w Komentarzu do ustaw (LEX 2008), wypadek przywłaszczenia pojazdu, ukrywania go przez określoną osobę kwalifikuje jednak jako przypadek z art. 79 ust. 1 pkt 5 ustawy (udokumentowana trwała i zupełna utrata posiadania pojazdu). Jednak zdaniem sądu administracyjnego, przy takim rozumowaniu właściciel jest nie tylko wówczas zobowiązany dodatkowo do wniesienia stosownej opłaty lecz co istotne, w razie odzyskania pojazdu, brak byłoby podstawy prawnej do jego powtórnej rejestracji (art. 79 ust. 4 Prawa o ruchu drogowym). Jedynie pojazd odzyskany po kradzieży podlega ponownej rejestracji. Stąd też popełnienie przestępstwa przywłaszczenia winno być interpretowane jako kradzież pojazdu na użytek Prawa o ruchu drogowym. Złożenie oświadczenia przez właściciela pojazdu o popełnieniu na jego szkodę przestępstwa, ma zaś na celu zapobieżenie sytuacjom nadużywania instytucji wyrejestrowywania bez wniesienia stosownej opłaty. Jednakże w przypadku najmu pojazdu, a więc wówczas, gdy osoba trzecia wchodzi w jego posiadanie na podstawie umowy i po upływie okresu najmu nie zwraca pojazdu właścicielowi, nie w każdym wypadku dochodzi do przywłaszczenia. Możliwa jest sytuacja, w której chodzi jedynie o nienależyte wykonanie umowy. Stąd kwestie te wymagają wyjaśnienia w postępowaniu o wyrejestrowanie pojazdu.

Tymczasem w niniejszej sprawie organy administracji ograniczyły się jedynie do wezwania skarżącego do złożenia zaświadczenia Policji o prowadzeniu dochodzenia w sprawie kradzieży przedmiotowego pojazdu, błędnie przyjmując, że przypadek przywłaszczenia nie podpada pod ustawowe przesłanki wyrejestrowania, podczas gdy w razie popełnienia przestępstwa przywłaszczenia, wykładnia funkcjonalna i celowościowa nakazuje przypadek taki kwalifikować w takich samych kategoriach, jak kradzież, co uzasadnia wyrejestrowanie pojazdu na podstawie art. 71 ust. 1 pkt 2 Prawa o ruchu drogowym. O ile zaś wynajęty pojazd ulegnie utracie w nieznanych okolicznościach, nie podpadając pod przestępstwo kradzieży lub przywłaszczenia, tego rodzaju przypadek może stanowić o trwałej i zupełnej utracie posiadania bez zmiany w zakresie własności, co jednak wymaga udokumentowania przez właściciela oraz uprzedniego wniesienia opłaty zgodnie z art. 71 ust. 5 ustawy.

Zdaniem sądu administracyjnego, nie sposób jednak podzielić stanowiska organów obydwu instancji, że przywłaszczenie pojazdu nie stanowi żadnego z przypadków uzasadniających jego wyrejestrowanie. W zależności od okoliczności sprawy, może bowiem wchodzić w rachubę popełnienie przestępstwa, co należy kwalifikować na gruncie art. 71 ust. 1 pkt 2 ustawy, bądź też trwała i zupełna utrata posiadania pojazdu bez zmiany w zakresie prawa własności (pkt 5 tego przepisu), przy czym ustawodawca nie wskazał, jakiego rodzaju dokumentami fakt ten właściciel winien wykazać.

W tym jednak względzie organy administracji nie zebrały niezbędnego materiału, nie wzywając skarżącego o przedłożenie dokumentów w celu wyjaśnienia okoliczności utraty posiadania przedmiotowego pojazdu. W szczególności, nie zobowiązano skarżącego do przedłożenia umowy najmu, co pozwalałoby na stwierdzenie, czy i kiedy upłynął okres jej trwania oraz przedłożenia postanowienia organów ścigania o sposobie zakończenia dochodzenia w sprawie przywłaszczenia przedmiotowego pojazdu w sytuacji, gdy wydanie decyzji przez organ pierwszej instancji nastąpiło po upływie 1,5 miesiąca od daty wydania zaświadczenia Policji o prowadzeniu postępowania w tej sprawie. O ile bowiem doszło do odmowy wszczęcia postępowania z powodu niestwierdzenia przestępstwa, sprawa administracyjna o wyrejestrowanie pojazdu winna być rozpatrzona jako przypadek z art. 79 ust. 1 pkt 5 Prawa o ruchu drogowym, a zatem należało wezwać skarżącego do udokumentowania faktu trwałej i zupełnej utraty posiadania pojazdu w określonym terminie, a następnie uiszczenia opłaty, o której mowa w ust. 5 tego przepisu. O ile zaś w postępowaniu przed organami ścigania wydano postanowienie o umorzeniu dochodzenia z powodu niewykrycia sprawcy przestępstwa, lecz z jego uzasadnienia wynikać będzie fakt stwierdzenia przestępstwa kradzieży, bądź przywłaszczenia pojazdu, sprawa o wyrejestrowanie pojazdu stanowić będzie przypadek z art. 79 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Błędna wykładnia art. 79 ust. 1 ustawy, że przywłaszczenie pojazdu przez najemcę nie stanowi podstawy jego wyrejestrowania, a w konsekwencji, niewyjaśnienie okoliczności sprawy zgodnie z wymogami art. 7, 77 § 1 i 80 kpa, musiały zatem skutkować uwzględnieniem skargi, bowiem odmowę wyrejestrowania pojazdu należy uznać za przedwczesną.

Z tych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdzając naruszenie prawa materialnego i reguł procedury administracyjnej, uchylił decyzje organów obydwu instancji na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c oraz art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Wobec uwzględnienia skargi należało orzec o niewykonalności zaskarżonej decyzji na zasadzie art. 152 cyt. ustawy.

O kosztach postępowania, obejmujących wpis sądowy w kwocie 200 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w osobie adwokata w kwocie 240 zł oraz opłatę skarbową w kwocie 17 zł, czyli łącznie kwotę 457 zł, rozstrzygnięto na wniosek skarżącego po myśli art. 200, art. 205 § 2 i art. 209 tej ustawy.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ pierwszej instancji winien zatem uzupełnić postępowanie dowodowe we wskazanym wyżej kierunku, o ile skarżący w dalszym ciągu podtrzymuje wniosek i nie odzyskał pojazdu. Niezbędne jest więc zebranie aktualnych danych o wyniku dochodzenia w sprawie przywłaszczenia przedmiotowego pojazdu oraz rozważenie na tej podstawie, czy doszło do popełnienia przestępstwa. O ile w postępowaniu przed organami ścigania nie stwierdzono przestępstwa, ponowne rozpoznanie sprawy winno być prowadzone jako przypadek z art. 79 ust. 1 pkt 5 Prawa o ruchu drogowym, co wymaga udokumentowania przez skarżącego faktu trwałej i zupełnej utraty posiadania pojazdu bez zmian w zakresie jego własności oraz poniesienia stosownej opłaty.

mw