Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jerzy Dudek,, Sędziowie Sędzia NSA Maria Wieczorek-Zalewska (sprawozdawca), Sędzia NSA Witold Falczyński, po rozpoznaniu w Wydziale II w dniu 22 lutego 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym sprawy ze skargi Z. W. na bezczynność i przewlekłość postępowania Wójta Gminy w przedmiocie umorzenia kosztów upomnienia 1. zobowiązuje Wójta Gminy do załatwienia wniosku skarżącego z dnia [...]r. r. w terminie 30 dni od daty doręczenia odpisu prawomocnego wyroku; 2. stwierdza, że bezczynność i przewlekłość nie miały miejsca z rażącym naruszeniem prawa; 3. przyznaje [...] M. G.-D. od Skarbu Państwa (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie) wynagrodzenie w kwocie 295,20 (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy) z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, w tym 55,20 (pięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy) należnego podatku od towarów i usług.

Z. W. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę na bezczynności i przewlekłe prowadzenie postępowania przez Wójta Gminy w przedmiocie umorzenia kosztów upomnienia w kwocie [...]zł oraz "brak decyzji". Jednocześnie skarżący wskazał, że w niniejszej sprawie wniósł zażalenie z dnia 15 listopada 2016 r.

W odpowiedzi na skargę organ przedstawił stan faktyczny sprawy i wskazał, że zarzuty podnoszone przez Z. W. są bezpodstawne.

Organ wyjaśnił, że Z. W. w dniu [...] r. zwrócił się do Wójta Gminy z wnioskiem o umorzenie kwoty "odsetek od umorzonych kwot zaległości". W odpowiedzi na powyższy wniosek organ wezwał stronę do uzupełnienia braków formalnych. Wezwanie powyższe zawierało pouczenie, że wniosek zostanie pozostawiony bez rozpatrzenia w przypadku nieuzupełnienia braków formalnych. Poza tym organ podniósł, że w ramach czynności występował do Ośrodka Pomocy Społecznej [...] z wnioskiem o udzielenie informacji o świadczeniach pobieranych przez zaintersowanego. Następnie podatnik nie przedłożył dokumentów umożliwiających zwolnienie go z opłaty skarbowej, oraz potwierdzających jego wyjątkowo trudną sytuację materialną, w związku z powyższym organ odstąpił od rozpatrzenia wniosku. Organ wyjaśnił także, że działał w sprawie zgodnie z art. 64 K.p.a.

Z. W. w dniu 15 listopada 2016 r. złożył zażalenie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, na niezałatwienie wniosku z [...] . w sprawie umorzenia kwoty [...]zł. W uzasadnieniu zażalenia wskazał "...(...) że wymienionych w wezwaniu 20.10.2016r. rzeczy nie posiadałem i nie posiadam

a mogą sobie zdobyć!". Zarzuty podnoszone przez podatnika dotyczące wycofania się z deklaracji, braku odbioru odpadów oraz brak decyzji o podleganiu ustawie śmieciowej - w ocenie organu – uznane zostały za bezpodstawne i nie odzwierciedlają stanu faktycznego.

Kolegium postanowieniem nr. [...] z dnia 30 listopada 2016 r. stwierdziło niedopuszczalność tego zażalenia.

Konkludując organ wskazał, że akta niniejszego postępowania znajdują się jeszcze w SKO.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest uzasadniona.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że złożona w niniejszej sprawie skarga została rozpoznana przez Sąd na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym, stosownie do art. 119 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.; dalej: p.p.s.a.). Zgodnie z tym przepisem, sprawa może być rozpoznana w trybie uproszczonym, jeżeli przedmiotem skargi jest bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania.

Rozpatrując skargę na bezczynność organu, czy skargę na przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ Sąd kontroluje, czy skarga została wniesiona w sprawie, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 1 - 4a p.p.s.a. oraz czy zwłoka w załatwieniu sprawy przekroczyła terminy określone w przepisach prawa. Natomiast na podstawie art. 149 § 1 p.p.s.a Sąd, uwzględniając skargę na bezczynność organu w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1 - 4a, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu, interpretacji lub dokonania czynności albo stwierdzenia lub uznania uprawnienia czy obowiązku wynikających z przepisów prawa. Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

Wskazać należy, że zgodnie za art. 52 § 1 ww. ustawy warunkiem dopuszczalności wniesienia skargi na bezczynność organu jest wyczerpanie środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie. W myśl przepisu art. 37 § 1 k.p.a. na niezałatwienie sprawy w terminie określonym w art. 35 k.p.a. lub ustalonym w myśl art. 36 k.p.a. stronie służy zażalenie do organu administracji publicznej wyższego stopnia, a jeżeli nie ma takiego organu – wezwanie do usunięcia naruszenia prawa.

W niniejszej sprawie warunek powyższy został spełniony, w aktach sprawy znajduje się bowiem zażalenie skierowane do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. z dnia 15 listopada 2016 r.

Należy wskazać, że oceniając w dalszym ciągu zasadność skargi na bezczynność organu należy przypomnieć, że z bezczynnością organu mamy do czynienia wówczas, gdy organ zobowiązany do podjęcia określonych czynności proceduralnych, przewidzianych w obowiązujących przepisach prawa, nie wykonuje ich w terminie określonym przez te przepisy. W konsekwencji zarzut bezczynności powinien pojawić się wówczas, gdy organ, będąc zobowiązanym do wydania np. decyzji lub innego aktu administracyjnego, pozostaje w zwłoce. Skarga na bezczynność ma na celu spowodowanie wydania przez organ administracji publicznej oczekiwanego aktu i rozstrzygnięcia określonej sprawy administracyjnej. Strona wnosząca do organu administracji publicznej żądanie określonej treści ma prawo domagać się rozstrzygnięcia o jej prawach i obowiązkach na podstawie i w granicach zakreślonych obowiązującymi przepisami prawa, w tym regułami proceduralnymi oraz normami kompetencyjnymi wyznaczającymi zakres właściwości tego organu. To rozstrzygnięcie natomiast powinno nastąpić niezwłocznie.

Zgodnie z treścią art. 149 § 1 p.p.s.a. Sąd, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1- 4a, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

W okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy, nie budzi wątpliwości Sądu, iż Wójt Gminy, nie wywiązał się z ustawowego obowiązku rozstrzygnięcia sprawy bez zbędnej zwłoki od daty wpływu wniosku o wszczęcie postępowania.

Z akt sprawy wynika, że skarżący wnioskiem z dnia [...] r. zwrócił się do Wójta [...] "o umorzenie idiotyzmów z tytułu wykonawczego [...] z [...]". Kwota ta dotyczy kosztów upomnienia należnych Wójtowi Gminy jako wierzycielowi, związanych z dochodzonymi opłatami za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

W związku z tym, że organ nie mógł nadać biegu powyższemu wnioskowi, wezwał stronę do uzupełnienia jego braków formalnych (wezwanie z dnia 20 października 2016 r.). Strona nie usunęła w terminie 7 dni wskazanych w wezwaniu braków wniosku, wobec tego organ na podstawie art. 64 § 2 K.p.a. pozostawił przedmiotowy wniosek bez rozpoznania (zawiadomienie z dnia 7 listopada 2016 r.).

W dniu 15 listopada 2016 r. skarżący wniósł zażalenie na niezałatwienie wniosku z dnia [...] r. W odpowiedzi na to pismo Wójta [...] wskazał, że skarżący nie przedłożył dokumentów umożliwiających zwolnienie go z opłaty skarbowej oraz potwierdzających jego wyjątkową trudną sytuację materialną, w związku z powyższym organ odstąpił od rozpatrzenia wniosku.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L. po przeanalizowaniu materiału dowodowego postanowieniem z dnia [...] r., nr [...] stwierdziło niedopuszczalność zażalenia z dnia 15 listopada 2016 r. Organ uznał bowiem, że w niniejszej sprawie mamy do czynienia z niedopuszczalnością zażalenia z uwagi na przyczynę o charakterze przedmiotowym, tj. brak w sensie prawnym przedmiotu zaskarżenia. Pozostawienie podania bez rozpoznania jest czynnością materialno-technicznej. Stwierdzenie niedopuszczalności zażalenia na pozostawienie podania bez rozpoznania skutkuje brakiem podstawy prawnej możliwości ustosunkowania się merytorycznego przez Kolegium do sformułowanych w nim zarzutów. Organ dodał także, że wnoszącemu podanie przysługuje ochrona prawna w postaci skargi na bezczynność organu (Wójta Gminy [...]) do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Z powyższego wynika zatem, że wniosek z dnia [...] r., nie został przez organ załatwiony. Stwierdzić przy tym należy, że organ oprócz bezczynności, dopuścił się także przewlekłości postępowania – który to stan istniał jeszcze w dniu wniesienia skargi i nie ustał do dnia wydania wyroku przez Sąd.

W związku z powyższym Sąd, na podstawie art. 149 § 1 zdanie pierwsze p.p.s.a. zobowiązał Wójta Gminy do załatwienia wniosku skarżącego z dnia [...] r., w terminie 30 dni od daty doręczenia odpisu prawomocnego wyroku.

Poza tym Sąd uznał w pkt 2. wyroku, że stwierdzona bezczynność i przewlekłość nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa. Stosownie bowiem do treści art. 149 § 1 p.p.s.a. zdanie drugie (in fine) sąd uwzględniając skargę na bezczynność jednocześnie stwierdza, czy bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Ocena charakteru naruszenia prawa powinna być dokonywana w powiązaniu z okolicznościami danej sprawy, rozpatrywanej indywidualnie wyznaczonej przez wiele elementów zmiennych (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 8 października 2013 r. sygn. akt II SAB/Bk [...]). Każda bezczynność lub przewlekłość postępowania jest naruszeniem prawa. Nie można jednak przyjąć, że w każdej bezczynności lub przewlekłości mamy do czynienia z rażącym naruszeniem prawa. W okolicznościach niniejszej sprawy należało mieć na uwadze nie tyko charakter sprawy, lecz także sposób działania stron, a także postępowania wpadkowe, które niewątpliwie wpłynęły na przedłużenie postępowania w niniejszej sprawie.

Orzeczenie o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu zawarte w pkt 3. Wyroku znajduje natomiast uzasadnienie w art. 250 p.p.s.a. oraz § 21 ust. 1 pkt 1 lit. c w związku z § 4 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2015 r. poz. 1801) w związku z § 22 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016 r. poz. 1714).