Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Aleksandra Wieczorek (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Michał Ruszyński Sędzia WSA Jacek Jaśkiewicz Protokolant referent - stażysta Malwina Tomiak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 lipca 2011 r. sprawy ze skargi S.Ś. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie rejestracji pojazdu I. stwierdza nieważność decyzji Starosty z dnia [...] roku nr [...] w części orzekającej o unieważnieniu dowodu rejestracyjnego [...], tablic rejestracyjnych o nr [...], karty pojazdu nr [...], znaku legalizacyjnego [...] oraz nalepki kontrolnej seria nr [...], II. stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji w części utrzymującej w mocy decyzję organu I instancji, w zakresie określonym w punkcie I wyroku, III. oddala skargę w pozostałej części, IV. stwierdza, iż decyzje wskazane w pkt I i II wyroku, w częściach objętych stwierdzeniem nieważności, nie podlegają wykonaniu, V. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącej S.Ś. kwotę 100 (sto) złotych, tytułem zwrotu części kosztów postępowania sądowego.

1. Zaskarżoną skargą decyzją z dnia [...] września 2009r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze, na podstawie art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym ( tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908) oraz art. 138 § 1 pkt 1 Kpa utrzymało w mocy decyzję Starosty z dnia [...] lipca 2009 r. (znak: [...]) wydaną w wyniku wznowienia postępowania administracyjnego. Decyzją tą Starosta uchylił w całości własną decyzję z dnia [...] września 2005 r. nr [...] w sprawie rejestracji na rzecz J.Z. pojazdu marki [...] o nr rej. [...], o numerze nadwozia [...], umorzył postępowanie w sprawie rejestracji wyżej wymienionego pojazdu ze względu na śmierć strony oraz unieważnił dowód rejestracyjny [...], tablice rejestracyjne nr [...], kartę pojazdu nr [...], znak legalizacyjny [...] oraz nalepkę kontrolną seria nr [...].

2. Wynikający z akt administracyjnych stan faktyczny sprawy przedstawiał się następująco:

Decyzję ostateczną z dnia [...] września 2005 r. nr [...] Starosta dokonał rejestracji na rzecz J.Z. pojazdu marki [...] o nr rej. [...], o numerze nadwozia [...].

W dniu [...] lutego 2009 r. Prokurator Rejonowy wniósł wobec tej decyzji sprzeciw podnosząc, iż zaistniała przesłanka do wznowienia postępowania administracyjnego, na podstawie art. 149 § 1 i art. 145 § 1 pkt 5 Kpa, bowiem wyszły na jaw nowe istotne okoliczności faktyczne istniejące w dniu rejestracji, a nieznane organowi który wydał decyzję. Wskazywał, iż Prokuratura Rejonowa prowadziła postępowanie karne 1 Ds. [...] m.in. przeciwko J.Z., podejrzanemu o to, że w dniu [...] sierpnia 2005 r., poprzez podstępne wprowadzenie w błąd pracownika Wydziału Komunikacji co do prawa własności samochodu osobowego [...], posługując się przy tym spisaną do tego celu pozorną umową kupna sprzedaży, z której wynikało, że nabywcą jest J.Z., wyłudził poświadczenie nieprawdy w decyzji o rejestracji tego samochodu polegające na wskazaniu w decyzji, jako właściciela pojazdu J.Z., podczas gdy faktycznym właścicielem pozostawał nieustalony mężczyzna. Postępowanie zakończyło się skierowaniem aktu oskarżenia do Sądu Rejonowego, który postanowieniem z [...] grudnia 2008 r. (sygn. akt VII K [...]) umorzył postępowanie w związku ze śmiercią oskarżonego J.Z.. Prokurator podniósł, iż zgodnie z art. 72 ust. 1 pkt 1 Prawo o ruchu drogowym, rejestracji pojazdu dokonuje się na podstawie dowodu własności pojazdu tymczasem J.Z. nigdy nie był właścicielem w/w pojazdu, a dokonując rejestracji przedłożył dokumenty stwierdzające nieprawdę.

Postanowieniem z dnia [...] marca 2009 r. Starosta wznowił postępowanie administracyjne w sprawie zakończonej wymienioną w sprzeciwie decyzją ostateczną, a następnie decyzją z dnia [...] marca 2009 r., znak [...], na podstawie art. 105 §1 Kpa umorzył wznowione postępowanie administracyjne w sprawie rejestracji pojazdu marki [...] na rzecz J.Z. jako bezprzedmiotowe z uwagi na śmierć wnioskodawcy w dniu [...] września 2008 r. Za stronę wznowionego postępowania uznana została przez organ S.Ś., figurująca w ewidencji organu "POJAZD" jako osoba na którą w dniu [...] października 2005r. został zarejestrowany wskazany pojazd.

W wyniku odwołania Prokuratora, Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...] maja 2009 r., nr [...] uchyliło decyzję organu I instancji, przekazując mu sprawę do ponownego rozpatrzenia ze wskazaniem, że w aktach sprawy brak jest dowodów potwierdzających, zaistnienie przesłanek do wznowienia postępowania w sprawie rejestracji pojazdu, a organ I instancji powinien we własnym zakresie ustalić okoliczności dotyczące wprowadzenia w błąd pracownika organu przez J.Z. co do prawa własności samochodu osobowego marki [...], istnienia pozornej umowy sprzedaży tego samochodu i wyłudzenia nieprawdy w decyzji Starosty o rejestracji samochodu ze wskazaniem jako właściciela pojazdu J.Z..

Po uzupełnieniu postępowania dowodowego o dowody z dokumentów z akt sprawy toczącej się przed Sądem Rejonowym (sygn. akt VII K [...]) przeciwko oskarżonemu J.Z. tj. protokołów przesłuchania ww. w charakterze podejrzanego z dnia [...] lutego i [...] kwietnia 2008 r., postanowienia o przedstawieniu zarzutów oraz aktu oskarżenia, Starosty decyzją z dnia [...] lipca 2009 r., orzekł o uchyleniu w całości decyzji Starosty z dnia [...] września 2005 r., nr [...], umorzeniu postępowania w sprawie rejestracji w/w pojazdu ze względu na śmierć strony oraz o unieważnieniu dowodu rejestracyjnego, tablic rejestracyjnych, karty pojazdu, znaku legalizacyjnego oraz nalepki kontrolnej wydanych w związku z rejestracją w/w pojazdu. W uzasadnieniu organ stwierdził m.in., że z treści protokołów przesłuchania J.Z. wynika, iż nie był on właścicielem samochodu [...], a przedstawiona w Starostwie umowa kupna tego pojazdu nie odpowiada prawdzie

Od powyższej decyzji odwołanie wniosła S.Ś., będąca kolejnym nabywcą pojazdu. Zarzucając organowi naruszenie art. 7, art. 75, art. 77 § 1 i art. 80 Kpa poprzez zastąpienie dowodów bezpośrednich dowodami pośrednimi, wywodziła że wobec nieistnienia wyroku skazującego J.Z. za przestępstwo i braku możliwości przesłuchania go nie ma podstaw do kwestionowania, iż był właścicielem pojazdu, co uzasadnia umorzenie wznowionego postępowania w sprawie rejestracji pojazdu [...].

Utrzymując w mocy, powołaną na wstępie decyzją, orzeczenie organu I instancji Samorządowe Kolegium Odwoławcze podkreśliło, iż rejestracja pojazdu następuje w drodze decyzji administracyjnej, która poprzedza czynność materialno-techniczną wydania dowodu rejestracyjnego i tablic. Zgodnie z treścią art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym, rejestracji pojazdu dokonuje, na wniosek właściciela, starosta właściwy ze względu na miejsce jego zamieszkania (siedzibę), wydając dowód rejestracyjny i zalegalizowane tablice rejestracyjne oraz nalepkę kontrolną, jeżeli jest wymagana. Dokumenty niezbędne do rejestracji pojazdu zostały określone w art. 72 ust. 1 oraz § 2 i § 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów. Zgodnie z treścią § 3 ust. 1 w przypadku zgłoszenia do pierwszej rejestracji pojazdu sprowadzonego z zagranicy, jego właściciel dołącza do wniosku o rejestrację m.in. dowód własności pojazdu. Organ II instancji podkreślił, iż powyższe przepisy jednoznacznie wskazują na możliwość rejestracji pojazdu jedynie na rzecz jego właściciela. Zarejestrowanie pojazdu na rzecz osoby nie będącej jego właścicielem powoduje zatem, że decyzja w przedmiocie rejestracji dotknięta jest wadą. W przypadku, gdy okoliczność ta – tak jak w niniejszej sprawie - ujawni się już po wydaniu decyzji o zarejestrowaniu pojazdu, istnieją podstawy do wznowienia postępowania w przedmiocie rejestracji, na podstawie art. 145 § 1 pkt 5 Kpa. W ocenie SKO, z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, a w szczególności z treści zeznań złożonych przez J.Z. w toku postępowania karnego wynika, że rejestracja pojazdu [...] dokonana została na rzecz osoby nie będącej jego właścicielem i była efektem przestępstwa polegającego na wyłudzeniu poświadczenia nieprawdy (art. 272 kk). W ocenie Kolegium uzyskane zeznania, w których J.Z. przyznaje się do winy i opisuje szczegółowo przebieg zdarzeń są jednoznaczne, spójne i pozwoliły organom ścigania na przedstawienie zarzutów i wniesienie aktu oskarżenia do sądu. Organ podniósł, iż wbrew twierdzeniom odwołania, śmierć J.Z. nie zamyka organom administracji możliwości ustalenia stanu faktycznego sprawy. Jako dowód należy bowiem dopuścić wszystko, co może przyczynić się od wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny ( art. 75 § 1 Kpa). Prawidłowo zatem, zdaniem SKO, organ I instancji wykorzystał te możliwości, wydając rozstrzygniecie w oparciu o dokumenty uzyskane w toku postępowania karnego.

3. W skierowanej do WSA skardze S.Ś. zarzuciła, iż decyzja organu odwoławczego narusza przepisy art. 7, art. 75, art. 77 § 1 i art. 80 Kpa w stopniu, który mógł mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a to poprzez przyjęcie, iż przedstawiona przez J.Z. podczas rejestracji pojazdu umowa była umową nieprawdziwą (pozorną) , wobec czego nigdy nie był on właścicielem pojazdu i tym samym wprowadził w błąd pracownika organu co do jego prawa własności. Brak wyroku skazującego J.Z. za fałszerstwo i umorzenie postępowania karnego ze względu na jego śmierć, uniemożliwia przeprowadzenie dowodu bezpośredniego z zeznań strony. Tym samym bark jest też podstaw do kwestionowania prawa własności J.Z. do pojazdu [...], zarejestrowanego na jego nazwisko. Z tych powodów skarżąca domagała się uchylenia zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji i umorzenia postępowania w niniejszej sprawie jako bezprzedmiotowego, a nadto o zasądzenia kosztów postępowania.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie i podtrzymał swoje stanowisko w sprawie.

4. Wyrokiem z dnia 3 marca 2010 r. w sprawie II SA/Go 28/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. stwierdził nieważność decyzji Starosty z dnia [...] lipca 2009 roku nr [...] w części orzekającej o unieważnieniu dowodu rejestracyjnego [...], tablic rejestracyjnych o nr [...], karty pojazdu nr [...], znaku legalizacyjnego [...] oraz nalepki kontrolnej seria nr [...] oraz nieważność zaskarżonej decyzji w części utrzymującej w mocy decyzję organu I instancji, w zakresie określonym w punkcie I wyrok. Orzekł , iż zaskarżona decyzja, w części określonej w punkcie II wyroku nie podlega wykonaniu, zasądzając na rzecz skarżącej zwrot części poniesionych kosztów postępowania sądowego.

5. W wyniku skargi kasacyjnej wniesionej przez Prokuratora Okręgowego, Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 8 kwietnia 2011 r. w sprawie I OSK 811/10 uchylił zaskarżony wyrok, przekazując sprawę do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu wskazał, iż zasadny okazał się zarzut naruszenia przez WSA art. 134 § 1 w zw. z art. 138 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy poprzez nieobjęcie rozstrzygnięciem zawartym w sentencji wyroku całości rozpoznanej przez sąd sprawy. Wskazał, iż skarga S.Ś. obejmowała w całości decyzję z dnia [...] września 2009 r., nr [...] wydaną w drugiej instancji przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze. Wskazaną decyzją organ odwoławczy utrzymał w mocy decyzję Starosty z dnia [...] lipca 2009r., wydaną we wznowionym postępowaniu w przedmiocie rejestracji pojazdu, którą organ pierwszej instancji uchylił w całości własną decyzję z dnia [...] września 2005 r. w sprawie rejestracji na rzecz J.Z. pojazdu marki [...] o nr rej. [...], o numerze nadwozia [...], umorzył postępowanie w sprawie rejestracji wyżej wymienionego pojazdu ze względu na śmierć strony oraz unieważnił dowód rejestracyjny [...], tablice rejestracyjne nr [...], kartę pojazdu nr [...], znak legalizacyjny [...] oraz nalepkę kontrolną seria nr [...]. Tymczasem, po rozpoznaniu powyższej skargi sąd I instancji stwierdził nieważność w części zarówno decyzji Starosty z dnia [...] lipca 2009 r. jak i decyzji SKO. Taka treść rozstrzygnięcia sądu, zawartego w sentencji zaskarżonego wyroku nie pozostawia wątpliwości, że brak jest rozstrzygnięcia co do całości sprawy rozpoznawanej przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim ze skargi S.Ś. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] września 2009r. Brak stanowiska sądu I instancji co do legalności zaskarżonej decyzji w pozostałej niż objęta rozstrzygnięciem części stanowi niewątpliwie naruszenie wskazanych wcześniej przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy. Wskazał, że mimo zawarcia w uzasadnieniu wywodów wskazujących, że intencją sądu I instancji było oddalenie skargi S.Ś. w pozostałej części, nie jest dopuszczalne uzupełnienie rozstrzygnięcia zawartego w sentencji fragmentami uzasadnienia.

6. W toku ponownego rozpoznania sprawy stanowiska procesowe stron i Prokuratora Rejonowego nie uległy zmianie. Na rozprawie w dniu 21 lipca 2011 r. pełnomocnik organu wnosił o oddalenie skargi

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje :

7. Skarga podlegała częściowemu uwzględnieniu, jednakże nie ze względu na zarzuty w niej podniesione, ale okoliczności, które sąd administracyjny miał obowiązek uwzględnić z urzędu. Wskazania wymaga, iż wojewódzki sąd administracyjny dokonuje kontroli zaskarżonej skargą decyzji administracyjnej w zakresie obejmującym ocenę zgodności kwestionowanego aktu z obowiązującym prawem. W ramach tak określonej kognicji wyeliminowanie z obrotu prawnego zaskarżonego aktu jest możliwe jedynie w sytuacji stwierdzenia, iż doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy lub przy jego wydawaniu nastąpiło naruszenie przepisów postępowania jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy lub dające podstawę do wznowienia postępowania ( art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz.U. z 2002, Nr 153, poz. 1270 ze zm. – dalej powołana jako ppsa ). Natomiast stwierdzenie przez sąd nieważności zaskarżonego aktu następuje jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach ( art. 145 § 1 pkt 2 ppsa ). Podkreślenia wymaga przy tym, iż stosownie do przepisu art. 134 ppsa, sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy administracyjnej, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną co oznacza uprawnienie i obowiązek weryfikacji rozpoznanej przez organ sprawy w jej całokształcie. Zgodnie natomiast z przepisem art. 133 §1 ppsa podstawą orzekania przez sąd są akta sprawy administracyjnej.

8. Będąca przedmiotem kontroli sądowej decyzja SKO i poprzedzająca ją decyzja Starosty zapadły w wyniku uruchomienia – na skutek sprzeciwu prokuratora (art. 184 § 1 i 186 Kpa) – nadzwyczajnego trybu postępowania jakim jest wznowienie postępowania. Wnosząc sprzeciw do Starosty od jego ostatecznej decyzji z dnia [...] września 2005 r. nr [...] w sprawie rejestracji na rzecz J.Z. pojazdu marki [...] nr nadwozia [...], o nr. rej. [...], prokurator jako podstawę wznowienia postępowania zakończonego tą decyzją, wskazał art. 145 § 1 pkt 5 Kpa. Stosownie do tego przepisu w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nie znane organowi, który wydał decyzję. Taką też podstawę powołał Starosta wznawiając postanowieniem z dnia [...] marca 2009 r. postępowanie w sprawie zakończonej własną decyzją ostateczną z dnia [...] września 2005 r. ( art. 149 § 1 i 2 Kpa ).

9. Zważywszy na przedmiot sprawy administracyjnej rozstrzygniętej wskazaną wyżej ostateczną decyzją z dnia [...] maja 2005r. (rejestracja pojazdu samochodowego) omówienia wymagają przesłanki i zasady rejestracji pojazdu oraz dopuszczenia go do ruchu. Zostały one określone w przepisach rozdziału 2, działu III ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym ( Dz.U. Nr 98 poz. 602 ze zm. - dalej jako Prd ). Zgodnie z art. 72 ust. 1 pkt i 73 ust. 1 Prd, rejestracji pojazdu dokonuje się na wniosek właściciela. Osoba, na rzecz której ma nastąpić rejestracja, powinna udokumentować swoje prawo własności do pojazdu mającego być przedmiotem rejestracji. Zarejestrowany może być bowiem jedynie pojazd, który stanowi przedmiot uregulowanego prawa własności ( vide: wyrok NSA z dnia 28 lipca 2000 r., sygn. akt II SA 2371/99, OSS 2000, nr 4, s. 96). Organy administracji dokonują rejestracji na podstawie dokumentów potwierdzających niesporne stany w sferze stosunków własnościowych. Organ administracji właściwy w sprawach rejestracji ma obowiązek odmówić jej dokonania w sytuacji, gdy wnioskodawca nie przedstawi bezspornych dowodów własności pojazdu i jego podstawowych elementów ( vide: wyrok NSA z dnia 14 października 1998 r., sygn. akt II SA 1093/98, LEX nr 41322). Jednocześnie w orzecznictwie NSA akcentuje się, że dokument potwierdzający własność pojazdu musi być prawdziwy nie tylko w znaczeniu formalnej autentyczności dokumentu, lecz także zgodny ze stanem faktycznym. Dokumentem własności musi więc być dokument przenoszący w konkretnej sytuacji prawo własności ( vide : wyrok NSA z dnia 25 stycznia 2000 r., sygn. akt II SA 2506/99, LEX nr 55319). Przymiot dokumentu prawdziwego posiada jedynie dokument, który bezspornie posiada łącznie trzy cechy: 1. został wystawiony przez osobę lub instytucję, która powinna go wystawić, 2. treść dokumentu odpowiada rzeczywistości, 3. dokument posiada treść niezmienioną tj. tę, którą nadał mu wystawca. Ustalenie fałszu w umowie sprzedaży ma ten skutek, że orzekające w sprawie organy nie mają podstaw do uznania, iż spełnia ona warunki dla dokumentu wymaganego przy złożeniu wniosku o rejestrację pojazdu. Nie jest rzeczą organów rozpoznających wniosek o rejestrację prowadzenie ustaleń w zakresie istnienia określonego prawa lub stosunku prawnego, gdyż postępowanie w tym zakresie zastrzeżone zostało przez art. 189 Kpc do właściwości sądów powszechnych. ( vide: wyrok NSA z dnia 20 lutego 2003 r., sygn. akt II SA/Gd 2283/00 ). W świetle poczynionych rozważań, jedną z istotnych okoliczności wymagających wyjaśnienia w postępowaniu w sprawie rejestracji pojazdu jest ustalenie, czy osoba, na rzecz której ma być dokonana rejestracja, jest właścicielem pojazdu.

10. Z akt administracyjnych sprawy wynika, iż decyzja Starosty z dnia [...] września 2005 r. nr [...] w sprawie rejestracji na rzecz J.Z. pojazdu marki [...] nr nadwozia [...], o nr. rej. [...] została wydana w wyniku rozpatrzenia jego wniosku o zarejestrowanie wskazanego pojazdu w oparciu o przedłożone dokumenty. Jednym z nich była, sporządzona w języku niemieckim umowa kupna sprzedaży z dnia [...] sierpnia 2005 r., zawarta - jak w wynika z jej treści w miejscowości [...] (k - 7 akt administracyjnych) ze sprzedającym nazywającym się S.R., mająca stanowić dowód przysługiwania wnioskodawcy prawa własności tej rzeczy.

11. Zdaniem Sądu, organy orzekające w sprawie prawidłowo ustaliły stan faktyczny, należycie oceniły zgromadzony materiał dowodowy, dokonały jego analizy

i stwierdziły zaistnienie przesłanek uzasadniających po pierwsze wznowienie postępowania administracyjnego zakończonego decyzją ostateczną Starosty z [...] września 2005 r., a następnie jej uchylenie oraz umorzenie postępowania w sprawie rejestracji spornego pojazdu na rzecz J.Z., a to z uwagi na jego śmierć. W okolicznościach rozpoznawanej sprawy nie może bowiem budzić wątpliwości, iż już po dokonaniu rejestracji na rzecz J.Z. pojazdu marki [...] i uzyskaniu przez decyzję w tej sprawie przymiotu ostateczności, okazało się, że nie był nigdy właścicielem przedmiotowego pojazdu. Wyszła zatem na jaw, istotna dla sprawy nowa okoliczność faktyczna, istniejąca w dniu wydania decyzji, która nie była znana organowi w momencie wydawania decyzji o rejestracji. Zasadnie uznały organy obu instancji, iż okoliczność ta znajduje potwierdzenie w zgromadzonym w niniejszej sprawie materiale dowodowym. Składają się nań dokumenty pochodzące od organów prowadzących postępowanie karne prowadzonego przeciwko J.Z.. Składają się nań dwa protokoły (sygn. [...]) z dnia [...] lutego 2008r. z przesłuchania jego w charakterze świadka (k – 59 do 62 akt adm.) i z dnia [...] kwietnia 2008r. z przesłuchania w charakterze podejrzanego sporządzone przez funkcjonariusza Komendy Powiatowej Policji (k – 55 do 58 akt adm.), postanowienie z dnia [...] marca 2008 r. o przedstawieniu zarzutów w sprawie o wyłudzenie poświadczenia nieprawdy przy rejestracji samochodów poprzez wprowadzenia w błąd pracownika urzędu, co do faktu, że jest prawnym właścicielem pojazdu tj. o czyn z art. 272 kk , którego pkt III dotyczy spornego pojazdu ( k - 65) oraz akt oskarżenia z dnia [...] maja 2008 r. przeciwko J.Z. i M.A. oskarżonym o czyn z art. 272 kk w zw. z art. 12 kk (sygn. akt 1 Ds. [...]), między innymi o to, że w dniu [...] sierpnia 2005 r. poprzez podstępne wprowadzenie w błąd pracownika wydziału Komunikacji Starostwa Powiatowego co do prawa własności przedmiotowego samochodu osobowego marki [...], posługując się przy tym spisaną do tego celu pozorną umową kupna-sprzedaży, z której wynikało, że nabywcą pojazdu jest J.Z., wyłudzili poświadczenie nieprawdy w decyzji Starosty Powiatowego orzekającej o rejestracji tego samochodu polegającego na wskazaniu w ww. decyzji jako właściciela pojazdu J.Z., podczas gdy faktycznym właścicielem pozostawał nieustalony mężczyzna (pkt 12 aktu oskarżenia). Podkreślenia wymaga, iż jak wskazuje treść protokołu przesłuchania J.Z. w charakterze świadka, a następnie jako podejrzanego, przyznał się on do popełnienia zarzucanych mu czynów i złożył wyjaśnienia wskazujące jego uczestnictwo w zorganizowany procederze wyłudzania poświadczenia nieprawdy przy rejestracji samochodów. Przy czym jednoznacznie i w sposób nie budzący wątpliwości J.Z. oświadczył, iż nie był nigdy właścicielem samochodu marki [...], nigdy go nawet nie widział, zaś umowa kupna samochodu z dnia [...] sierpnia 2005 r. została sporządzona w Polsce, on zaś jedynie podpisał gotową już umowę dotyczącą samochodu [...]. Wskazać należy, iż w postępowaniu administracyjnym jako dowód może być dopuszczone wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych, oględziny. Stanowi o tym przepis art. 75 § 1 Kpa. Dokumenty sporządzone w postępowaniu karnym, we właściwej formie, przez upoważnione do tego organy z pewnością nie są sprzeczne z prawem i odpowiadają powyższemu określeniu dowodów dopuszczalnych w prowadzonym przez organ administracji postępowaniu.

12. W odniesieniu do zarzutów skargi ( analogicznych jak w odwołaniu ) to nie mogły być w okolicznościach rozpoznawanej sprawy uznane za zasadne. Podstawą wznowienia postępowania w przedmiotowej sprawie nie było bowiem to, iż dowody na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe, w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 1 i § 2 Kpa, ale ustalenie, że wyszły na jaw nowe okoliczności faktyczne istotne dla sprawy, nieznane organowi wydającemu decyzję, których istnienie skutkować winno odmiennym rozstrzygnięciem sprawy ( art. 145 § 1 pkt 5 Kpa ). Podstawę wznowienia postępowania stanowiło zatem wyjście na jaw okoliczności faktycznej, iż istnieją uzasadnione wątpliwości co do dysponowania przez J.Z. prawem własności zarejestrowanego na jego rzecz pojazdu, w szczególności czy przedstawione do rejestracji dokumenty odpowiadały stanowi rzeczywistemu. Dokonane przez organy ustalenia faktyczne oparte dowodach w postaci wskazanych wcześniej dokumentów pochodzących z postępowania karnego pozwoliły na jednoznaczne potwierdzenie nowo wskazywanych okoliczności. Zgromadzone w trybie postępowania dowodowego, na zasadach przewidzianych w Kpa, dokumenty pozwoliły organom wykazać niezgodność treści umowy kupna sprzedaży z obiektywnie istniejącą rzeczywistością tj. ustalenia we własnym zakresie faktu fałszerstwa intelektualnego. Nie dokonywały natomiast oceny "ważności" umowy kupna sprzedaży, czy też jej pozorności w rozumieniu właściwych przepisów Kodeksu cywilnego, do czego upoważniony byłby jedynie sąd powszechny.

Nadto podkreślenia wymaga, iż wbrew stanowisku skarżącej, śmierć J.Z. w toku postępowania karnego, nie zniweczyła skutków złożonych przez niego zeznań, a jedynie stanowiła formalną przeszkodę dla możliwości dalszego prowadzenia przez sąd karny postępowania w sprawie popełnienia zarzucanych mu w akcie oskarżenia czynów, obligując go do umorzenia postępowania karnego (postanowienie Sądu Rejonowego z dnia [...] grudnia 2008 r. sygn. akt VII K [...] wydane na podstawie art. 17 § 1 pkt 5 Kodeksu postępowania karnego ).

Śmierć J.Z. nie może być jednak uznana za okoliczność uniemożliwiającą dokonanie na podstawie ujawnionych okoliczności faktycznych weryfikacji prawidłowości ostatecznej decyzji w sprawie rejestracji na jego rzecz jako właściciela pojazdu, który jeszcze przed jego śmiercią został zbyty, a następnie zarejestrowany na rzecz skarżącej S.Ś..

Zauważyć należy, że ustawodawca także w przypadku gdy podstawę wznowienia postępowania stanowi fakt, iż dowody na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe, lub decyzja została wydana w wyniku przestępstwa (art. 145 § 1 pkt 1 i 2 Kpa ) dopuszcza wyjątki od zasady, iż sfałszowanie dowodu i fakt przestępstwa winny być stwierdzone wyrokiem sądu lub orzeczeniem właściwego organu (art. 145 § 2 i § 3 Kpa ). W szczególności w myśl art. 145 § 3 Kpa z powyższych przyczyn można wznowić postępowanie także w przypadku, gdy postępowanie przed sądem lub innym organem nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn określonych w przepisach prawa. W przedmiotowej sprawie przyczynę uniemożliwiającą prowadzenie postępowania karnego wobec oskarżonego J.Z. stanowiła jego śmierć.

13. Reasumując, zaistniałe w sprawie okoliczności uzasadniały wznowienie postępowania administracyjnego zakończonego ostateczną decyzją Starosty z dnia [...] września 2009 r. o zarejestrowaniu na rzecz J.Z. pojazdu marki [...] oraz do uchylenia tej decyzji w związku z wyjściem na jaw nowych istotnych okoliczności skutkujących stwierdzeniem, że wnioskujący o rejestrację pojazdu J.Z., nie dysponował tytułem własności do niego, co uniemożliwiało w myśl obowiązujących przepisów zarejestrowanie pojazdu na jego rzecz. W świetle złożonych w postępowaniu zeznań J.Z. za dowód własności, potwierdzający niesporny stan w sferze stosunków własnościowych, tj. dokument przenoszący prawo własności, nie może być zostać uznana znajdująca się w aktach sprawy umowa kupna sprzedaży z dnia [...] sierpnia 2005r. W związku ze śmiercią wnioskującego postępowanie zainicjowane jego wnioskiem stało się bezprzedmiotowe, w rozumieniu art. 105 § 1 Kpa, co skutkowało koniecznością jego umorzenia przez organ prowadzący postępowanie wznowieniowe. W postępowaniu

za stronę zasadnie uznana została skarżąca S.Ś., jako późniejszy nabywca będącego przedmiotem pierwszej rejestracji w Polsce pojazdu marki [...] na rzecz J.Z., figurująca obecnie w ewidencji jako właściciel pojazdu, zarejestrowanego na jej rzecz. Skarżąca ma bowiem interes prawny w tej sprawie w rozumieniu art. 28 Kpa w związku z art. 72 ust. 1 pkt 4 i art. 78 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchy drogowym ( vide : wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 listopada 2004 r. sygn. akt OSK 802/04) .

14. Wprawdzie przeprowadzona w niniejszej sprawie – z urzędu - stosownie do przepisu art. 134 § 1 ppsa, kontrola zaskarżonej decyzji pod względem jej zgodności z prawem wykazała, że organy swymi rozstrzygnięciami nie naruszyły prawa w zakresie w jakim uznały zaistnienie podstaw do wznowienia postępowania, stwierdziły konieczność uchylenia decyzji ostatecznej dnia [...] września 2005 r. i umorzenia wznowionego postępowania ze względu na jego bezprzedmiotowość, to w pozostałej części (tj. w zakresie unieważnienia dowodu rejestracyjnego [...], tablic rejestracyjnych nr [...], karty pojazdu nr [...], znaku legalizacyjnego [...] oraz nalepki kontrolnej seria nr [...]) decyzja Starosty z dnia [...] lipca 2009r. oraz decyzja organu II instancji w zakresie utrzymującym w mocy tę część decyzji organu I instancji, podjęte zostały bez podstawy prawnej, co skutkuje stwierdzeniem nieważności w tej części decyzji organów obydwu instancji ( art. 156 § 1 pkt 2 Kpa w związku z art. 145 § 1 pkt 2 ppsa ).

15. Za utrwalony w orzecznictwie administracyjnym uznać należy pogląd, iż rejestracja pojazdu następuje w drodze rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej w formie decyzji administracyjnej po przeprowadzeniu postępowania w celu ustalenia okoliczności faktycznych i prawnych, od których ustawa i przepisy wykonawcze uzależniają dokonanie rejestracji. Postępowanie to kończy się wydaniem decyzji administracyjnej. Natomiast wydanie dowodu rejestracyjnego i tablic jest jedynie czynnością materialno - techniczną o charakterze następczym w stosunku do rejestracji ( vide: uchwała składu 7 sędziów NSA z dnia 24 września 2001 r., OPS 6/01, Jur 2001, nr 12, s. 34; uchwała składu 5 sędziów NSA z dnia 15 listopada 1999 r., OPK 25/99, ONSA 2000, nr 2, poz. 55). Art. 73 ust. 1 Prd stanowi bowiem o dwóch czynnościach organu rejestracyjnego tj. o dokonaniu rejestracji oraz o wydaniu dowodu rejestracyjnego i tablic rejestracyjnych. Jak wielokrotnie podkreślano w orzeczeniach NSA wydanie dowodu rejestracyjnego, karty pojazdu, tablic rejestracyjnych, znaku legalizacyjnego, nalepki kontrolnej jest tylko czynnością materialno-techniczną. Sama ta czynność bowiem nie wyznacza sytuacji prawnej jednostki, gdyż zawsze musi być ona poprzedzona rozstrzygnięciem przez dany organ, czy w konkretnej sytuacji osoba ubiegająca się o rejestrację danego pojazdu spełnia wszystkie określone wymagania ustawowe. Takie działania organu autorytatywnie konkretyzują sytuację prawną podmiotu i noszą wszelkie znamiona procesu wydawania decyzji. Wydanie dowodu rejestracyjnego i tablic może nastąpić tylko w razie pozytywnego załatwienia wniosku strony o zarejestrowanie pojazdu, co następuje o tyle jednocześnie, aby decyzja o zarejestrowaniu poprzedziła materialno-techniczną czynność wydania dowodu rejestracyjnego i tablic. Pogląd taki znajduje także potwierdzenie w art. 71 ust. 1 i 2 Prd. Z przepisów tych bowiem wynika, że co do zasady, iż tylko pojazdy zarejestrowane są dopuszczane do ruchu, a dokumentem to stwierdzającym jest właśnie dowód rejestracyjny. Dowód rejestracyjny jest zatem zewnętrznym przejawem oświadczenia woli organu administracyjnego rozstrzygającego sprawę rejestracji pojazdu, potwierdzającym wydanie decyzji o zarejestrowaniu pojazdu, a jednocześnie jest dokumentem potwierdzającym dopuszczenie zarejestrowanego pojazdu do ruchu. Nie jest on jednak decyzją administracyjną( vide: uchwała składu 7 sędziów NSA z dnia 24 września 2001 r., OPS 6/01, Jur. 2001, nr 12, s. 34).

16. Weryfikacja w trybach nadzwyczajnych postępowania administracyjnego (art. 145, 156 Kpa ) może dotyczyć tylko decyzji administracyjnych wydanych w oparciu o przepisy Kodeksu i prawa materialnego (chyba, że przepis szczególny stanowi inaczej). Poddanie zatem takiej procedurze weryfikacyjnej dokumentu urzędowego, jakim jest dowód rejestracyjny, karta pojazdu, tablice rejestracyjne i inne oznaczenia legalizacyjne, sprawia, że decyzje wydane w postępowaniu prowadzonym w wyniku wznowienia, "o unieważnieniu" tych dokumentów są dotknięte wadą określoną w art. 156 § 1 pkt 2 Kpa ( vide: wyrok NSA z dnia 15 marca 2006 r., sygn. akt I OSK 608/05, wyrok WSA w Kielcach z dnia 24 maja 2007 r. sygn. akt II SA/Ke 626/06). W ocenie Sądu, nie istnieje bowiem podstawa prawna dla orzeczenia przy uchyleniu decyzji o rejestracji pojazdu o nieważności, wydanych jednocześnie dokumentów potwierdzających dopuszczenie pojazdu do ruchu.

17. W tym stanie rzeczy na podstawie przepisu art. 145 § 1 pkt 2 ppsa orzeczono o nieważności zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji organu I instancji w częściach określonych w pkt I i II . W pozostałym zaś zakresie ( pkt III ) skarga podlegała oddaleniu na podstawie art. 151 ppsa, gdyż zaskarżona decyzja w pozostałej części nie narusza prawa w stopniu, który skutkowałby jej wyeliminowaniem z obrotu prawnego niezasadne. Na mocy art. 152 ppsa Sąd stwierdził, iż zaskarżona decyzja oraz decyzja ją poprzedzająca w części, w jakich stwierdzono ich nieważność nie mogą być wykonana do czasu uprawomocnienia się wyroku ( pkt IV ).

O kosztach postępowania orzeczono w pkt V, zgodnie z przepisem art. 200 w zw. z art. 205 § 1 i 206 ppsa. Z uwagi na fakt, iż skarga została uwzględniona jedynie częściowo, z przyczyn niezależnych od zasadności jej zarzutów Sąd uznał, iż okoliczności rozpoznawanej sprawy uzasadniały miarkowanie wysokości zasądzonych od organu na rzecz skarżącej kosztów postępowania w związku z czym zasądzony został na jej rzecz zwrot ½ kwoty poniesionych kosztów.