Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Aldona Gąsecka –Duda Sędziowie WSA Renata Czeluśniak WSA Mirosław Bator (spr) Protokolant Grażyna Grzesiak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 grudnia 2011 r. sprawy ze skargi W. J. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia 29 czerwca 2011r., nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia wygaśnięcia ostatecznej decyzji I. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję organu I instancji, II. zasądza od [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. na rzecz skarżącego W. J. kwotę 457 zł ( czterysta pięćdziesiąt siedem złotych ) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Decyzją z dnia 14 marca 2011 r. znak: [...] Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w K. Powiat [...] odmówił stwierdzenia wygaśnięcia ostatecznej decyzji nr [...] z dnia 13 maja 1996 r., znak: [...] Wydziału Nadzoru Budowlanego UM wydanej z upoważnienia Prezydenta Miasta K., nakazującej W. J. rozbiórkę samowolnie wybudowanego budynku mieszkalnego na działce nr "1" obr. [...] oraz uporządkowanie terenu po wykonaniu robót rozbiórkowych, jednocześnie ze względu na bardzo ważny interes strony odraczającej wykonanie nin. decyzji i zezwalającej na czasowe wykorzystanie budynku jako mieszkalnego do czasu zmiany planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta K. lecz nie dłużej niż 5 lat tj. do 30 grudnia 2001 r.; zmienionej decyzją nr [...] z dnia 13 maja 2002 r., znak: [...] Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. - Powiat [...], w której zmienił decyzję nr [...] z dnia 13 maja 1996 r., znak: [...] w zakresie terminu - nie dłużej niż 10 lat tj. do dnia 30 grudnia 2011 r.

Jako podstawę rozstrzygnięcia wskazano art. 162 § 1 pkt 1 w związku, z art. 162 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz.U. z 2000 r. Nr 98 poz. 1071 ze zm.) oraz art. 80 ust. 2 pkt 1, art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz.U. z 2010 r. Nr 243 poz. 1623 ze zm.). W uzasadnieniu organ wskazał, że w wyniku analizy zgromadzonego materiału dowodowego ustalił, że przedmiotowa działka w chwili obecnej podlega ustaleniom obowiązującego Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Osiedla "[...]" w K., zatwierdzonego Uchwałą Nr LXII/700/05 Rady Miasta Krakowa z dnia 2 marca 2005 r. zgodnie z którym znajduje się w terenach zabudowy mieszkalnej ([...]) z podstawowym przeznaczeniem gruntów pod lokalizację budynków mieszkalnych jednorodzinnych. W chwili budowy obiektu budowlanego, bez wymaganego pozwolenia na budowę, przedmiotowy budynek znajdował się w strefie [...], na obszarze, który zgodnie z miejscowym planem ogólnym zagospodarowania przestrzennego miasta K., zatwierdzonym Uchwałą Nr XXXVII/229/88 Rady Narodowej Miasta Krakowa z dnia 25 kwietnia 1988 r. znajdował się na terenach przeznaczonych pod "teren usług [...] -A3.13.014.UK". Ponadto organ nadzoru budowlanego ustalił, że budynek mieszkalny jednorodzinny zlokalizowany na działce nr "1" nie spełnia warunków usytuowania, o których mowa w § 12 ust. 1pkt 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dalej organ wskazał, że w niniejszej sprawie nie ma odrębnego przepisu, który nakazywałby stwierdzenie wygaśnięcia ocenianej decyzji, a więc aby móc stwierdzić jej wygaśnięcie należałoby wykazać, iż decyzja ta jest bezprzedmiotowa, a jej uchylenie leży w interesie społecznym lub w interesie strony. Rozpatrując przesłanki bezprzedmiotowości, organ stwierdził, że nie można w stanie faktycznym niniejszej sprawy mówić o bezprzedmiotowości o charakterze podmiotowym, gdyż nie przestał istnieć podmiot sprawy - jest nim wnioskodawca W. J.. Nieuzasadnione byłoby również stwierdzenie, że doszło do bezprzedmiotowości przedmiotowej, albowiem nie przestał istnieć przedmiot stosunku prawnego, którym jest budynek mieszkalny jednorodzinny, wybudowany bez pozwolenia na budowę. Nie ulega natomiast wątpliwości, że w niniejszej sprawie doszło do zmiany stanu prawnego, gdyż przestał obowiązywać miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego miasta K.; zatwierdzony uchwałą Rady Narodowej Miasta Krakowa z dnia 25 kwietnia 1988 r., a zaczął obowiązywać Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Osiedla "[...]" w K., zatwierdzonego uchwałą Rady Miasta Krakowa z dnia 2 marca 2005 r. Jest to jednak zmiana, która nie skutkuje bezprzedmiotowością ocenianej decyzji. Organ zaznaczył, że fakt, iż po wskazanej zmianie przepisów sprawa samowoli budowlanej mogłaby (co wcale nie jest pewne) zostać rozstrzygnięta inaczej, nie oznacza wcale, jakoby decyzja będąca źródłem obowiązku stała się bezprzedmiotowa. Niniejsze postępowanie nie może bowiem zmierzać do ponownego rozpoznania sprawy dotyczącej samowoli budowlanej. Stąd powołany w uzasadnieniu wniosku problem, czy ocena samowoli budowlanej winna być dokonywana według stanu prawnego z daty jej popełnienia, czy z daty orzekania nie może stanowić przedmiotu niniejszego postępowania, choć jest to zagadnienie, co do którego nie ma jednolitego poglądu Naczelnego Sądu Administracyjnego, a w obrocie prawnym funkcjonują wyroki opowiadające się zarówno za jednym, jak i za drugim stanowiskiem. Jest to jednak problem w odniesieniu do nowoprowadzonych postępowań, który w niniejszej sprawie jest zagadnieniem wtórnym, albowiem sprawa administracyjna dotycząca samowoli budowlanej została już rozstrzygnięta. W niniejszym postępowaniu bada się jedynie przesłanki stwierdzenia wygaśnięcia decyzji ostatecznej, a te jak zostało wykazane powyżej, nie występują.

Odwołanie od tej decyzji wniósł W. J. wnosząc o uchylenie decyzji i rozstrzygnięcie co do istoty sprawy, względnie o przekazanie sprawy organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia. Odwołujący podniósł, że w sentencji decyzji z dnia 13 maja 1996 r., stwierdzono, iż odracza się wykonanie decyzji i zezwala na czasowe wykorzystanie budynku jako mieszkalnego "do czasu zmiany planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta K. lecz nie dłużej niż 5 lat do 30 grudnia 2001 r. Tak brzmiąca sentencja decyzji oznacza, że organ, który ją wydał przewidział (dopuścił) możliwość legalizacji budynku w przypadku pozytywnej dla strony zmiany planu zagospodarowania przestrzennego, co wynika także bezpośrednio z uzasadnienia w/w decyzji. Taka zmiana nastąpiła 6 maja 2005 r. - wszedł wówczas w życie Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Osiedla "[...]" w K. zatwierdzony uchwałą Rady Miasta Krakowa z dnia 2 marca 2005 r. Należy zatem przyjąć, że ziścił się jedyny warunek umożliwiający legalizację samowolnie wybudowanego budynku i w świetle znajdujących w sprawie zastosowanie przepisów art. 42 w zw. z art. 40 ustawy Prawo budowlane z 1974 r. skarżący mógłby ubiegać się o wydanie decyzji o udzieleniu pozwolenia na jego użytkowanie, gdyby nie fakt, że w obrocie prawnym pozostaje bezprzedmiotowa decyzja nr [...] z dnia 13 maja 1996 r. Organ I instancji mając na względzie zasadę wynikającą z przepisu art. 8 k.p.a. winien był uwzględnić fakt, że zarówno treść sentencji ww. decyzji WNB UM nakazującej rozbiórkę jak i jej uzasadnienie jasno sugeruje stronie, że zmiana planu zagospodarowania może zmienić jego sytuację prawną i wskazuje konieczność podjęcia działań w tym zakresie. Odwołujący podniósł, że organ badając przesłanki do uwzględnienia jego wniosku powinien w pierwszej kolejności rozważyć czy wobec zgodności inwestycji z obecnym miejscowym planem nie zachodzi brak interesu publicznego w wykonaniu decyzji nr [...] świadczący o jej bezprzedmiotowości, z punktu widzenia celu, dla którego została wydana, czyli ochrony ładu przestrzennego. Na końcu odwołujący podniósł, że utrzymanie w mocy decyzji organu I instancji stawiałoby go w sytuacji znacznie trudniejszej od sytuacji wielu innych osób, które w tym rejonie dopuściły się samowoli budowlanej, w takim samym stanie faktycznym i prawnym, a nie podjęły czynności legalizacyjnych.

Decyzją z dnia 29 czerwca 2011 r. znak: [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w K. utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. Jako podstawę rozstrzygnięcia wskazano art. 138 § 1 pkt 1, art. 104 w związku art. 162 § 1 pkt 1 k.p.a. oraz art. 80 ust. 2 pkt 2 i art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 - Prawo budowlane. W uzasadnieniu organ wskazał, że jak wynika z dyspozycji art. 162 § 1 k.p.a. oraz stanowiska zawartego w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 lutego 2009 r., II OSK 122/08 ma on zastosowanie, gdyby w sprawie spełnione zostały równocześnie dwie przesłanki, tj. gdy decyzja stała się bezprzedmiotowa, a stwierdzenie wygaśnięcia takiej decyzji leży w interesie społecznym lub w interesie strony. Niespełnienie którejkolwiek z tych przesłanek oznacza, że mimo zaistnienia jednej z nich, przepis ten nie będzie miał zastosowania. Bezprzedmiotowość decyzji może zachodzić wówczas, gdy ustał byt materialnoprawnej treści stosunku administracyjnego będącego podstawą decyzji. Nakaz rozbiórki jest zaś konsekwencją naruszenia przepisu prawa materialnego. Bezprzedmiotowość decyzji zachodziłaby jedynie wówczas, gdyby wszystkie elementy stosunku administracyjnego będącego podstawą takiego nakazu ustały. Ponieważ zaś treścią tego stosunku jest z jednej strony naruszenie przepisów prawa, z drugiej zaś strony konsekwencja prawna takiego naruszenia tj. nakaz rozbiórki, nie można usunąć skutku prawnego tego stosunku (nakazu rozbiórki) pomijając, że przyczyna tego nakazu, tj. stwierdzone naruszenie prawa nadal istnieje. W tym przypadku nie ustaje przesłanka wydania tej decyzji wynikająca z naruszenia prawa budowlanego tj. samowolnej budowy obiektu. Dlatego nie można przyjąć, że zmiana stanu faktycznego tj. dokonana w międzyczasie zmiana w zakresie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, czyni decyzję bezprzedmiotową. Jeśli więc naruszenie prawa w dacie wydania nakazu rozbiórki istniało, co w sprawie nie jest sporne, to późniejsze działania strony w celu naprawienia skutków takiego naruszenia prawa (np. zgromadzenia określonej dokumentacji i wykonania określonych czynności) nie znoszą bezprawności działania będącego elementem stosunku materialnopranego w chwili wydawania decyzji. Możliwość wygaszenia decyzji jest zatem ściśle wiązana z możliwością jej egzekwowania. Z tego względu w przepisie art. 162 § 1 k.p.a. ustalono właściwość do wydania decyzji wygaszającej dla organu I instancji, ponieważ organem egzekwującym decyzję jest z zasady ten organ, który wydał ją w I instancji. Jeden z elementów stosunku materialnoprawnego będącego podstawą wydania decyzji o nakazie rozbiórki, tj. naruszenie przepisu prawa pozostaje ciągle elementem tego stosunku i podstawą wydania nakazu rozbiórki, nie można zatem twierdzić, że decyzja stała się bezprzedmiotowa z powodów przytaczanych przez stronę. W tej sytuacji bez znaczenia pozostaje to, że wygaszenie takiej decyzji ma być uzasadniane istnieniem interesu strony, gdyż do realizacji normy art. 162 § 1 k.p.a. niezbędne jest wypełnienie obu zawartych w przepisie przesłanek, normę tę prawidłowo zastosował zatem organ I instancji. Poza tym żaden przepis prawa nie przewiduje, iż dokonana zmiana planu zagospodarowania prowadzi do bezprzedmiotowości decyzji rozbiórkowych, które zostały wydane na gruncie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obowiązującego w dacie ich wydania. Odmienne stanowisko kolidowałoby z zasadą trwałości decyzji administracyjnej, określonej w art. 16 k.p.a., zgodnie z którą ostateczna decyzja może zostać wyeliminowana z obiegu prawnego jedynie w nadzwyczajnych trybach określonych w k.p.a. lub przepisach szczególnych.

Skargę na tą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wniósł W. J. zarzucając naruszenie art. 162 § 1 pkt 1 k.p.a. w zw. z art. 37 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo Budowlane z 1974 r. oraz przepisu art. 6 k.p.a. w zw. z art. 7, art. 8 ust. 1 i 2 Konstytucji RP poprzez jego niezastosowanie mimo istnienia ustawowych przesłanek stwierdzenia wygaśnięcia decyzji będącej przedmiotem wniosku strony, nierozważnie przesłanki interesu społecznego i interesu strony, błędną i nieprokonstytucyjną wykładnię przepisu art. 162 § pkt 1 k.p.a. uchybiającą zasadzie proporcjonalności wyrażonej w art. 31 ust. 3 Konstytucji RP dokonaną z pominięciem oceny celowości utrzymania w obrocie prawnym decyzji będącej przedmiotem wniosku skarżącego, a także naruszenie przepisu art. 7, art. 8 k.p.a. w zw. z art. 2 Konstytucji RP i art. 77 k.p.a. poprzez błędną ocenę czynników indywidualizujących stosunek prawny w sprawie mającą wpływ na niezastosowanie i błędną wykładnię przepisu art. 162 § 1 k.p.a., dokonaną z pominięciem interesu społecznego i uzasadnionego interesu strony oraz zasady pogłębiania zaufania obywateli do organów Państwa, wobec treści decyzji nr [...] dnia 13 maja 1996 r., nie ustosunkowanie się do wszystkich zarzutów skarżącego i nie podanie przyczyn, z powodu których argumentom skarżącego odmówiono wiarygodności. Skarżący podniósł, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z nakazem rozbiórki wydanym na podstawie przepisu art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 24 października 1974 r. Prawo budowlane. Z w/w przepisu wynika, iż stwierdzenie wygaśnięcia decyzji następuje, gdy decyzja stała się bezprzedmiotowa, a nakazuje to przepis prawa albo gdy leży to w interesie społecznym lub interesie strony. "Albo" w logice prawniczej to alternatywa rozłączna, co oznacza, że aby stwierdzić wygaśnięcie decyzji wystarcza spełnienie choćby jednej z przesłanek wskazanych w przepisie art. 162 § 1 pkt 1 k.p.a. Orzecznictwo sądów dokonane na tle ustawy Prawo budowlane z 1974 r. konsekwentnie przyjmuje, iż zgodnie z dyspozycją przepisu art. 37 tej ustawy do wydania nakazu rozbiórki obiektu wybudowanego niezgodnie z przepisami obowiązującymi w okresie ich budowy konieczne jest stwierdzenie przynajmniej jednej z przesłanek wymienionych w art. 37 ust. 1 pkt 1 lub 2 (wyrok WSA w Lublinie z 20 stycznia 2009 r. sygn. akt II SA/Lu 690/08). Dlatego jest rzeczą oczywistą, że gdyby w dacie wydawania decyzji nr [...] z dnia 13 maja 1996 r. istniał obecnie obowiązujący plan zagospodarowania dla terenu, na którym zlokalizowana jest nieruchomość skarżącego, nie byłoby możliwe nałożenie na niego obowiązku rozbiórki samowolnie wybudowanego obiektu. Organ II instancji pominął, że zasada, wedle której ocena samowoli budowlanej winna być dokonana według stanu prawnego z daty jej popełnienia (art. 37 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane z 1974r.), podlega wyjątkowi. Otóż w sytuacji, gdy po popełnieniu samowoli budowlanej nastąpiła zmiana planu, korzystna dla samowolnego inwestora, to wyjątkowo oceny przesłanek warunkujących nakaz rozbiórki można dokonać wg stanu istniejącego w dacie orzekania przez organy. Nie można zatem podzielić poglądu, że w tej konkretnej sytuacji nie ustał byt materialnoprawnej treści stosunku administracyjnego, bowiem decyzja wiąże tak długo, jak długo mamy do czynienia z elementami decydującymi o istnieniu danego, skonkretyzowanego w decyzji stosunku prawnego. Skarżący podniósł, że wydaje się być oczywistym fakt, że zmiana prawa lokalnego eliminująca stan braku zgodności z prawem, prowadzi do zmiany faktycznych stosunków stanowiących podstawę pierwotnego rozstrzygnięcia. Skoro zatem odpadł cel, któremu służyło wydane decyzji – przestaje istnieć przedmiot jej regulacji. Nieprawidłowości w działaniu organu II instancji uzasadniając zarzut naruszenia art., 6 k.p.a., poprzez dokonanie błędnej wykładni art. 162 § 1 k.p.a. w oderwaniu od przepisów konstytucyjnych uchybiającej zasadzie proporcjonalności wyrażonej w art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Organ administracji rozstrzygając niniejszą sprawę w oparciu o art. 162 k.p.a. winien był uwzględnić, że w odniesieniu do samowoli budowlanej zdziałanej pod rządami ustawy Prawo budowlane z 1974 r. w przypadku zgodności obiektu z planem zagospodarowania przestrzennego i braku zagrożeń, o których mowa w art. 37 ust. 1 pkt 2 w/w ustawy ustawodawca przewidział możliwość jego legalizacji na mocy przepisu art. 42 znajdującego zastosowanie w niniejszej sprawie. Z uwagi na powyższe oraz fakt, że ustawodawca sam uznał, iż nie jest konieczna rozbiórka samowolnie wzniesionego obiektu, gdy jego istnienie nie narusza przepisów o planowaniu przestrzennym - organ II instancji mając na uwadze zasadę proporcjonalności winien był rozważyć, czy w zmienionym stanie faktycznym sprawy, zastosowanie użytego w decyzji środka prawnego nie jest zbyt uciążliwe dla strony, do której został zastosowany, a to wobec możliwości doprowadzenia obiektu do zgodności z prawem w drodze postępowania legalizacyjnego - czego nie uczynił. Mając na uwadze powyższe skarżący wniósł o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji organu I instancji.

W odpowiedzi na skargę Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w K. wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumenty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje.

Zgodnie z dyspozycją art. 3 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r.- Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), zwanej dalej w skrócie p.p.s.a. sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Stosownie do przepisu art. 145 p.p.s.a. kontrola ta sprawowana jest w zakresie oceny zgodności zaskarżonych do sądu decyzji z obowiązującymi przepisami prawa materialnego jak i przepisów proceduralnych – o ile ich naruszenie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy tj. treść wydanej decyzji lub postanowienia. Przepis art. 134 § 1 p.p.s.a. stanowi, iż sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Tak więc sąd administracyjny, nie będąc związany granicami skargi, ocenia legalność decyzji administracyjnej w szerokim zakresie niezależnie od trafności zarzutów sformułowanych w skardze jak i ponad te zarzuty – w razie stwierdzenia naruszenia przepisów prawa materialnego bądź postępowania mającego wpływ na wynik postępowania.

W niniejszej sprawie sąd ocenia legalność decyzji odmawiającej stwierdzenie wygaśnięcia na podstawie art. 162 k.p.a. decyzji o nakazie rozbiórki domu jednorodzinnego wybudowanego w ramach samowoli budowlanej.

Zdaniem sądu skarga zasługiwała na uwzględnienie.

Przepis art. 162 § 1pkt 1 k.p.a. stanowi, iż organ administracji publicznej, który wydał decyzję w pierwszej instancji, stwierdza jej wygaśnięcie, jeżeli decyzja stała się bezprzedmiotowa, a stwierdzenie wygaśnięcia takiej decyzji nakazuje przepis prawa albo gdy leży to w interesie społecznym lub w interesie strony. Bezprzedmiotowość decyzji wynika z ustania prawnego bytu elementu stosunku materialnoprawnego nawiązanego na podstawie decyzji administracyjnej z powodu zgaśnięcia podmiotu, zniszczenia lub przekształcenia rzeczy, rezygnacji z uprawnień przez stronę czy też na skutek zmiany stanu faktycznego uniemożliwiającego wykonanie decyzji albo z powodu zmiany w stanie prawnym, ale tylko w przypadku, gdy powoduje ona taki skutek (por. Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz Barbara Adamiak, Janusz Borkowski Wydawnictwo: C.H. Beck Warszawa 2011 r. str. 662). W doktrynie jako podstawę do stwierdzenia wygaśnięcia decyzji wymienia się także zmiany w zakresie stanu faktycznego stanowiącego przesłankę wydania decyzji. (T. Woś, Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji administracyjnej jako bezprzedmiotowej PiP 1992, z. 7, s. 51-56).

W orzecznictwie sądów administracyjnych wykrystalizował się pogląd, iż bezprzedmiotowość decyzji zachodzi wówczas, gdy nierealne okaże się osiągnięcie celu, ze względu na który decyzja została wydana, wskutek tego, że przestanie istnieć bądź przedmiot rozstrzygnięcia (prawo lub obowiązek strony), bądź podmiot, którego to rozstrzygnięcie dotyczyło (przestał istnieć lub utracił kwalifikację (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 stycznia 2008 r. I OSK 4/07 LEX 466044). W orzecznictwie podkreśla się także, iż zmiana lub uchylenie podstawy prawnej nie ma, co do zasady, wpływu na dalszy byt decyzji administracyjnej. Wyjątek w tym względzie zachodzi wówczas, gdy przepisy ingerujące w dotychczasową treść podstawy prawnej tak stanowią lub gdy "wynika to z całokształtu unormowania danej materii" (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 grudnia 2008 r. II OSK 1691/07 LEX 516054). Podkreśla się także, iż bezprzedmiotowość decyzji z powodu zmiany w stanie prawnym następuje wyłącznie w przypadku gdy znowelizowane przepisy przewidują taki skutek (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 23 września 2010 r. III SA/Lu 132/10 LEX 757032). Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 6 maja 2010 r. II OSK 749/09 LEX 597835 wskazał, iż decyzja nakazująca rozbiórkę samowolnie wybudowanego budynku tartaku nie stała się bezprzedmiotowa na skutek zaistniałych zmian w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, Wskazać jednak tu należy, iż pogląd zaprezentowany wyżej nie jest o orzecznictwie NSA jednolity, gdyż w wyroku z dnia 19 lipca 1999 r. IV SA 1105/97 LEX 47797 orzeczono, zmiana planu miejscowego dokonana przed wykonaniem zaskarżonej decyzji o usunięciu samowoli budowlanej (nakaz rozbiórki) może stanowić uzasadnioną przesłankę do wystąpienia przez skarżących do organu administracji z wnioskiem o wszczęcie postępowania w celu uchylenia tej decyzji w trybie art. 155 Kpa bądź stwierdzenia jej wygaśnięcia na podstawie art. 162 Kpa.

Co do zasady sąd rozpoznający niniejszą sprawę w pełni podziela podgląd, iż o bezprzedmiotowości ostatecznej decyzji można mówić jedynie w wypadku utraty bytu podmiotu lub przedmiotu jej rozstrzygnięcia oraz, że zmiany obowiązującego prawa (co do zasady) nie skutkują bezprzedmiotowością decyzji wydanych w poprzednim stanie prawnym, chyba że przepis szczególny tak stanowi. Także zmiana prawa miejscowego jakim jest plan zagospodarowania przestrzennego, co do zasady nie skutkuje bezprzedmiotowością decyzji rozbiórkowej wydanej w oparciu o wcześniej obowiązujące zapisy planu. Jak słusznie jednak zauważa Naczelny Sąd Administracyjny w przytoczonym wyżej wyroku 19 lipca 1999 r. IV SA 1105/97 zmiana taka może (ale nie musi) stanowić uzasadnioną przesłankę do stwierdzenia wygaśnięcia decyzji rozbiórkowej. Obowiązkiem organu w razie wpłynięcia takiego wniosku jest przeprowadzenie analizy czy z całokształtu sprawy nie wynika, iż na skutek zmiany planu i treści decyzji rozbiórkowej, decyzja ta z powodu ustania bytu przedmiotu jej rozstrzygnięcia lub niemożności realizacji jej celu nie stała się z bezprzedmiotowa. Jak słusznie zauważa Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 11 października 1985 r. SA/Wr 556/85 ONSA 1985/2/21 decyzja staje się bezprzedmiotowa w razie, gdy niemożliwe jest zrealizowanie celu, jaki organ administracji ma na względzie przy jej wydaniu.

Organ jest przy tym związany treścią wydanej przez siebie decyzji będącej przedmiotem wniosku, choćby była ona wadliwa lub nie miała pełnego umocowania w prawie obowiązującym w czasie jej wydawania – co wynika z zasady trwałości decyzji administracyjnej.

Sąd zwraca przy tym uwagę, iż tak w doktrynie jak orzecznictwie podkreśla się, iż uzasadnienie decyzji administracyjnej stanowi jej integralną część a zadaniem uzasadnienia jest wyjaśnienie rozstrzygnięcia stanowiącego część dyspozytywną decyzji (por. Robert Kędziora Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz Wydawnictwo C.H. Beck Warszawa 2010).

W sprawie będącej przedmiotem rozpoznania sądu, w decyzji rozbiórkowej nr [...] z dnia 13 maja 1996 r. w rozstrzygnięciu orzeczono, iż nakaz rozbiórki odracza się i zezwala na czasowe wykorzystanie budynku jako mieszkalnego do czasu zmiany planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta K.... W uzasadnieniu tej decyzji (które jak mowa o tym wyżej stanowi jej integralna część) zawarto stwierdzenie rozbiórkę odroczono umożliwiając właścicielowi złożenie wniosku o zmianę planu zagospodarowania przestrzennego. Zdaniem sądu taka treść decyzji przesądza, iż została ona wydana do czasu zmiany planu zagospodarowania przestrzennego, którego zapisy na dzień jej wydania uniemożliwiały legalizację samowoli budowlanej a odroczono termin jej wykonania by umożliwić skarżącemu podjęcie starań mających na celu zmianę planu i w konsekwencji legalizacje samowoli budowlanej. Sąd ani też organ nie jest przy tym władny oceniać, czy decyzja ta w zakresie niejako warunkowego jej obowiązywania (do czasu uchwalenia nowego plany zagospodarowania przestrzennego) miała podstawę prawną. Do czasu bowiem wyeliminowania tej decyzji z obrotu prawnego, w obrocie tym się znajduje i jest dla organów i sądu wiążąca. Sąd zwraca też uwagę, iż w obrocie prawnym znajduje się także jeszcze jedna decyzja ostateczna z 13 maja 2002 r. o zmianie decyzji rozbiórkowej w zakresie czasu do jakiego odracza się jej wykonanie w uzasadnieniu której zawarto stwierdzenie, że organ ustalił, iż obszar terenu na którym zlokalizowany jest budynek, znajduje się w trakcie opracowywania projektu zmiany planu ogólnego zagospodarowania terenu. W związku z powyższym organ odracza termin wykonania decyzji j.w. uwzględniając słuszny interes strony. Zdaniem sądu zapis ten potwierdza warunkowy charakter wydanej wcześniej decyzji rozbiórkowej, do czasu uchwalenia nowego planu zagospodarowania przestrzennego który umożliwi legalizację budynku.

Mając to na uwadze, oraz niekwestionowany fakt zmiany planu miejscowego, który (przynamniej co do przeznaczenia terenu na którym przedmiotowy budynek jest zlokalizowany) umożliwia legalizację budynku, stwierdzić należy iż ustał przedmiot rozstrzygnięcia decyzji nr [...] z dnia 13 maja 1996 r. tj. nakaz rozbiórki budynku (zaznaczyć tu należy, iż wbrew stanowisku zajmowanemu przez organ, przedmiotem tym nie jest obiekt budowlany ale skonkretyzowany decyzją obowiązek nałożony na skarżącego) a realizacja celu decyzji rozbiórkowej (doprowadzenie do zgodności zagospodarowania terenu z zapisami nieobowiązującego już planu miejscowego) stałą się niemożliwa. Skutkuje to bezprzedmiotowością decyzji uzasadniającą stwierdzenie jej wygaśnięcia. Istnienie drugiej przesłanki o której mowa w art. 162 § 1 pkt 1 tj. interesu strony - wobec doniosłych negatywnych skutków związanych z realizacją decyzji rozbiórkowej - wydaje się być oczywiste.

Mając na uwadze powyższe, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie orzekł, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) orzekła jak w sentencji. O kosztach orzeczono na podstawie art. 200p.p.s.a.