Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Agnieszka Łąpieś-Rosińska, Sędziowie sędzia WSA Łukasz Krzycki (spr.), sędzia WSA Krystyna Napiórkowska, Protokolant sekr. sąd. Marek Lubasiński, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 marca 2014 r. sprawy ze skargi S. - Stowarzyszenia I. z siedzibą w W. na decyzję Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia środowiskowych uwarunkowań realizacji przedsięwzięcia I. uchyla zaskarżoną decyzję; II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku; III. zasądza od Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska na rzecz skarżącego S. - Stowarzyszenia I. z siedzibą w W. kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Zaskarżonym aktem Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska uchylił w części, w myśl art. 138 § 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013 r., poz. 267), zwanej dalej "K.p.a.", decyzję Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska [...] z [...] marca 2012 r., o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia (zwaną dalej "decyzją środowiskową") dla budowy nowego przebiegu drogi wojewódzkiej nr [...] na odcinku od skrzyżowania ul. [...] i [...] (granica pomiędzy gminami [...] i [...]) do włączenia do drogi krajowej nr [...], według wariantu oznaczonego jako "I", orzekając w tym zakresie w sprawie, zaś w pozostałej części utrzymując decyzję organu I. instancji w mocy. Skutkiem zmiany decyzji organu I. instancji było doprecyzowanie warunków realizacji inwestycji, gdy chodzi o wskazanie: lokalizacji zbiorników infiltracyjnych i retencyjnych (zmiana pkt 1.3.4.1.), miejsc gdzie jest konieczne zastosowanie szczelnej kanalizacji deszczowej (zmiana pkt 1.3.5.), zaś - w zakresie zobowiązania do ponownej procedury ocen oddziaływania na środowisko - wskazano potrzebę przeanalizowania zagadnienia nasadzeń zastępczych (zmiana pkt 2).

W uzasadnieniu organ odwoławczy opisał przebieg postępowania, wszczętego na wniosek [...] Z., zwanego dalej "Inwestorem", oraz podejmowane czynności. Wyjaśnił przyczyny zreformowania orzeczenia organu I. instancji. Wskazał, że postępowanie odwoławcze było prowadzone w następstwie szeregu odwołań, których zarzuty zreferowano. We wniesionym przez uczestniczącą w postępowaniu na prawach strony organizację społeczną – S – Stowarzyszanie I. w W., zwane dalej "Stowarzyszeniem", podniesiono m.in. następujące kwestie:

- naruszenie art. 77 K.p.a. oraz art. 37 i 85 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. Nr 199, poz. 1227 ze zm.), zwanej dalej "ustawą o ocenach", poprzez brak odniesienia się w pełni przez organ I. instancji do wniosków i uwag złożonych przez Stowarzyszenie w ramach zapewnienia udziału społeczeństwa,

- Raport o oddziaływaniu przedmiotowej inwestycji na środowisko, zwany dalej "Raportem", jest niezgodny z wymogami art. 66 ustawy o ocenach a także nie wyjaśnia dokładnie stanu faktycznego, zgodnie z zasadą prawdy obiektywnej, wyrażoną w art. 7 K.p.a., w tym przede wszystkim brak jest w nim:

- analizy wszystkich racjonalnych wariantów planowanego przedsięwzięcia,

- właściwego uzasadnienia dla wariantu proponowanego do realizacji, jako najkorzystniejszego dla środowiska,

- prawidłowo wykonanej analizy oddziaływania skumulowanego planowanej inwestycji we wszystkich wariantach z istniejącymi bądź planowanymi ciągami komunikacyjnymi,

- wyjaśnień, na jakiej podstawie i w odniesieniu, do jakiej sieci drogowej wykonano prognozy ruchu drogowego na lata 2015 i 2025,

- porównania przebiegu wariantów planowanej drogi nr [...] w stosunku do dokumentów planistycznych województwa [...], studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin [...] i [...] oraz do istniejących na tych terenach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,

- mapy ewidencyjnej z obszarem ograniczonego użytkowania,

- przyjęcie do analizy nieprawidłowego zakresu planowanego przedsięwzięcia; konieczne jest rozszerzenie zakresu przedsięwzięcia i rozpatrzenie możliwych wariantów przebiegu drogi nr [...], - od skrzyżowania ul. [...] i [...] do włączenia do drogi krajowej nr [...] albo zakończenia wszystkich wariantów w jednym punkcie, dającym możliwość kontynuacji inwestycji do włączenia drogi nr [...] do drogi nr [...] w [...] ([...]).

W uzasadnieniu decyzji odniesiono się do poszczególnych zarzutów odwołań przy tym, co do podnoszonych przez Stowarzyszenie, wskazano:

- co do zarzutu naruszenia 85 ust. 2 ustawy o ocenach - kwestie zgłoszone przez Stowarzyszenie w ramach udziału społeczeństwa, zostały rozpatrzone przez organ wydający decyzję środowiskową; zgodnie z art. 37 i 85 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy w uzasadnieniu decyzji zawarto informacje o przeprowadzonym postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa oraz o tym, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę, i w jakim zakresie uwzględnione uwagi i wnioski zgłoszone w związku z udziałem społeczeństwa; na str. 13 i 14 uzasadnienia organ I. instancji wymienił i ustosunkował się do wniosków zgłoszonych przez Stowarzyszenie w piśmie z 14 listopada 2011 r.; fakt, że zgłoszone wnioski nie zostały rozpatrzone zgodnie z intencją Stowarzyszenia, nie jest przesłanką do stwierdzenia nieprawidłowości przeprowadzonego postępowania w sprawie wydania decyzji środowiskowej dla przedmiotowej inwestycji, w zakresie naruszenia dyspozycji art. 37 i art. 85 ust. 2 pkt. 1 lit. a ustawy o ocenach,

- co do zarzutu jakoby Raport był niezgodny z wymogami art. 66 ustawy o ocenach - wymieniono szczegółowo, jakie kwestie oddziaływań i w których fragmentach Raportu były analizowane (stężenia substancji w powietrzu, wpływ na klimat akustyczny, na środowisko gruntowo-wodne, gospodarka odpadami),

- odnosząc się do zarzutu braku w Raporcie analizy wariantowej przebiegu planowanej drogi nr [...] wraz z uzasadnieniem dla wyboru wariantu preferowanego przez Inwestora - nie przyznano racji Stowarzyszeniu; zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 5 ustawy o ocenach Raport powinien zawierać opis: wariantu proponowanego przez wnioskodawcę, racjonalnego wariantu alternatywnego oraz wariantu najkorzystniejszego dla środowiska; w Raporcie zostały przeanalizowane 4 warianty lokalizacyjne realizacji przedsięwzięcia (I, II, II i IV), przy czym wariant I. został wskazany, jako wariant najbardziej korzystny dla środowiska oraz jednocześnie, jako wariant preferowany przez Inwestora do realizacji; analiza wariantów budowy nowego przebiegu drogi nr [...] uwzględniała takie kryteria oceny, jak wpływ na: klimat akustyczny, jakość powietrza, środowisko gruntowo-wodne, obszary chronione i cenne przyrodniczo, dobra materialne, jak również wpływ na okoliczną społeczność; z informacji znajdujących się w aktach sprawy jednoznacznie wynika, że warianty przeanalizowane są ze sobą porównywalne pod względem oddziaływania na powietrze atmosferyczne, środowisko gruntowo-wodne oraz wody powierzchniowe; w konsekwencji, jako decydujące aspekty wyboru wariantu najkorzystniejszego dla środowiska i jednocześnie preferowanego przez Inwestora, wskazano wpływ na środowisko przyrodnicze oraz na klimat akustyczny; porównanie wykazało, że poprowadzenie drogi nr [...] w wariancie I (nowym śladem) spowoduje odsunięcie ruchu pojazdów od skoncentrowanej zabudowy mieszkaniowej, a tym samym wpłynie na obniżenie uciążliwości hałasu oraz stopnia zanieczyszczeń powietrza w rejonie tej zabudowy; wyprowadzenie ruchu z terenu ścisłej zabudowy przyczyni się również do poprawy komfortu ruchu i bezpieczeństwa drogowego; ponadto poprowadzenie planowanej drogi w wariancie I, głównie przez tereny rolnicze spowoduje całkowite ominięcie terenów leśnych, w tym terenów Lasu [...], a tym samym w znacznym stopniu zmniejszy oddziaływanie barierowe w stosunku do tras migracji zwierząt w rejonie tego kompleksu leśnego; z analizy dokumentacji przedmiotowej sprawy, w tym Raportu oraz uzupełnień przedłożonych przez Inwestora w toku prowadzonego postępowania, wynika, że został dotrzymany obowiązek określony w art. 66 ust. 1 pkt 5 ustawy o ocenach, a tym samym brak jest podstaw do stwierdzenia naruszeń w tym zakresie,

- co do zarzutu braku przedstawienia w Raporcie pełnej informacji na temat inwentaryzacji przyrodniczej, metodyki, sposobu i czasu przeprowadzenia badań poszczególnych gatunków fauny i flory - kwestie te zostały doprecyzowane przez Inwestora na etapie postępowania odwoławczego; w odpowiedzi na wezwanie organu z 19 lipca oraz 17 grudnia 2012 r., Inwestor przy pismach z 23 sierpnia 2012 r. oraz 27 maja 2013 r. przedłożył stosowne wyjaśnienia; z analizy zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że inwentaryzacja przyrodnicza opierała się na wielokrotnych wizjach terenowych, polegających na penetracji terenu w pasie analizowanych w Raporcie wariantów przebiegu planowanej drogi i rejestrowaniu wykrytych stanowisk gatunków oraz siedlisk chronionych; w przypadku ptaków rejestrowano osobniki terytorialne z uwzględnieniem obserwacji akustycznych i wizualnych; większość pozostałych gatunków rejestrowano na podstawie obserwacji wizualnych napotkanych osobników; w przypadku płazów dodatkowo były prowadzone wiosenne nasłuchy głosów godowych; poza bezpośrednimi obserwacjami w przeprowadzonej inwentaryzacji uwzględniano również ślady zwierząt, co było szczególnie istotne przy stwierdzaniu ciągów tropów zwierząt kopytnych w kontekście korytarzy ekologicznych; wizje terenowe zostały przeprowadzone 15 maja, 15 czerwca, 6 lipca 2010 r., oraz 12 stycznia, 3 i 18 kwietnia 2011 r.; inwentaryzacja szaty roślinnej polegała na charakterystyce poszczególnych typów zbiorowisk roślinnych występujących na analizowanym terenie, wyszukiwaniu stanowisk gatunków chronionych oraz chronionych siedlisk przyrodniczych; szczegółowe informacje na temat szacunkowej liczebności lęgowych gatunków ptaków, płazów, gadów oraz chronionych gatunków ssaków, jakie zostały stwierdzone w obrębie terenu inwestycji i jego bezpośredniego sąsiedztwa, przedstawiono w tabelach 1 i 2 na str. 4-6 załącznika do pisma inwestora z 27 maja 2013 r.,

- odpowiadając na zarzut braku w dokumentacji sprawy analizy oddziaływania skumulowanego planowanej inwestycji we wszystkich wariantach z istniejącymi bądź planowanymi ciągami komunikacyjnymi - kwestia ta została poruszona w Raporcie; w uzupełnieniu nr 3 do Raportu ([...], sierpień 2011) został przeanalizowany barierowy wpływ drogi nr [...] w każdym z wariantów, z uwzględnieniem sąsiadujących obiektów infrastrukturalnych (rozbudowywana droga [...], istniejąca droga krajowa nr [...] oraz przedłużenie drogi nr [...] - tzw. "[...]") na istniejące w rejonie przedmiotowej inwestycji korytarze ekologiczne o znaczeniu regionalnym ([...], tereny Lasu [...], [...]); przeprowadzona analiza wykazała, że w wyniku realizacji przedmiotowej inwestycji będzie mieć miejsce kumulacja barierowych oddziaływań projektowanej drogi z czynnikami typu drogi oraz zabudowa; częściowe zminimalizowanie tych oddziaływań w ramach projektowanej drogi będzie możliwe poprzez zastosowanie obiektów umożliwiających migrację małych zwierząt występujących na tym terenie,

- w dokumentacji przeanalizowano kumulację oddziaływań wynikających z funkcjonowania układu komunikacyjnego, w którego skład wchodzi projektowana droga nr [...], łącznik drogi ekspresowej [...] i drogi krajowej nr [...] (stanowiący planowany w przyszłości nowy przebieg drogi krajowej nr [...]) oraz istniejącą drogę nr [...]; analiza wpływu oddziaływań skumulowanych została przeprowadzona dla wariantu preferowanego (wariant I) dla horyzontu docelowego, tj. dla roku 2025, z racji, że pozostałe warianty projektowanej drogi [...] są położone w znacznym oddaleniu od tak ukształtowanego układu komunikacyjnego; wyniki przeprowadzonych obliczeń substancji zanieczyszczających w powietrzu wykazały, że przekroczenia wartości stężeń maksymalnych dwutlenku węgla będą występować jedynie wzdłuż łącznika z drogą ekspresową [...] i będą związane ze znacznym prognozowanym natężeniem ruchu pojazdów, odbywającym się po tej drodze; zasięg ponadnormatywnego oddziaływania w tym zakresie nie wykroczy poza obszar pasa drogowego łącznika z drogą ekspresową [...]; przekroczenia wartości stężeń przy tym odcinku drogi, uzyskane w wyniku obliczeń, są ściśle związane z prognozowanym ruchem pojazdów odbywającym się po łączniku i miałyby miejsce bez względu na to, czy w obliczeniach uwzględnione zostałyby inne drogi występujące w tym rejonie (w tym również planowana nr [...]), czy też nie; w rezultacie skumulowane oddziaływanie eksploatacji układu drogowego, obejmującego projektowaną drogę nr [...] oraz inne istniejące i planowane drogi w tym rejonie, nie będzie powodować ponadnormatywnego oddziaływania w zakresie emisji substancji zanieczyszczających do powietrza; na terenach bezpośrednio przyległych do projektowanej drogi nr [...], w tym również przy zabudowie mieszkaniowej, nie będą występować przekroczenia wartości dopuszczalnych zarówno w zakresie maksymalnych, jak i średniorocznych stężeń substancji; analizę oddziaływania skumulowanego w zakresie wpływu na klimat akustyczny przeprowadzono także w odniesieniu do tego układu komunikacyjnego; wykonane obliczenia uwzględniające główne generatory ruchu (droga nr [...], łącznik [...] z tą drogą oraz nowy przebieg drogi nr [...]), przedstawione w uzupełnieniu nr 3 do Raportu, wykazały, że w granicach opracowania zasięg izofony dopuszczalnego poziomu hałasu dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej nie uległ zmianie w stosunku do zasięgu przedstawionego w Raporcie ([...], styczeń 2011), sporządzonym dla przedmiotowej inwestycji; zatem parametry ekranów akustycznych zaplanowanych do realizacji w Raporcie nie wymagały korekty w związku z wynikami uzyskanymi z przeprowadzonej analizy oddziaływania skumulowanego w zakresie wpływu na klimat akustyczny dla ww. układu komunikacyjnego,

- w Raporcie (str.108-109) przeanalizowano oddziaływania skumulowane w zakresie zanieczyszczeń powietrza oraz hałasu pochodzące od planowanego do realizacji węzła [...], zlokalizowanego w [...], zapewniającego skomunikowanie planowanej trasy ekspresowej [...], stanowiącej południowy wylot [...] w kierunku [...] z projektowaną drogą nr [...]; przeprowadzone obliczenia wykazały możliwość wystąpienia przekroczeń dopuszczalnych wartości stężeń dwutlenku azotu w rejonie analizowanego węzła; w rejonie tym wystąpi również kumulacja oddziaływania analizowanych dróg na klimat akustyczny; jednak decydujący wpływ na klimat akustyczny w tym rejonie będzie miała planowana trasa [...], ze względu na znacznie wyższe prognozowane natężenie ruchu w stosunku do prognoz na projektowanej drodze nr [...],

- w tym świetle, brak jest podstaw, aby uznać za zasadny zarzut dotyczący braku analizy w Raporcie oddziaływania skumulowanego planowanej inwestycji z istniejącymi bądź planowanymi ciągami komunikacyjnymi,

- odpowiedziano na zarzut dotyczący nieprawidłowości w zakresie przedstawionych w Raporcie prognoz ruchu - w prognozowaniu dla poszczególnych wariantów inwestycji został uwzględniony ruch kołowy odbywający się po starym przebiegu drogi nr [...]; analiza została wykonana z uwzględnieniem miarodajnych dostępnych i zebranych danych wyjściowych, tj.: wyników Generalnego Pomiaru Ruchu (GPR) 2005 dla dróg wojewódzkich i krajowych, wyników w dwóch punktach kontrolnych pomiarów kalibrujących, danych o ludności z sołectw gmin [...] i [...], Krajowego Modelu Ruchu wraz z więźbami, wyników [...] Badania Ruchu [...] wraz z więźbami; prognozy ruchu wykonano dla każdego z analizowanych w Raporcie wariantów planowanej drogi nr [...] dla dwóch horyzontów czasowych: dla roku 2015 (rok po oddaniu drogi do użytkowania) oraz dla roku 2025 (10 lat po oddaniu drogi do użytkowania); brak jest podstaw, by uznać zarzut w tym zakresie za zasadny,

- co do zarzutu braku porównania przebiegu wariantów planowanej drogi nr [...] w stosunku do założeń dokumentów planistycznych województwa [...], studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin [...] i [...] oraz do istniejących na tych terenach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego - w katalogu kwestii wymienionych w art. 66 ustawy o ocenach, nie ma jakichkolwiek wskazań, obligujących potencjalnego wnioskodawcę do przedstawienia w raporcie tego typu informacji; ponadto postępowanie w przedmiocie wydania decyzji środowiskowej charakteryzuje się dużą autonomią rozwiązań procesowych, które znalazły swoje odzwierciedlenie m.in. w postanowieniach art. 80 ustawy o ocenach, wymieniającego elementy, jakie powinny być brane pod uwagę przy wydawaniu decyzji środowiskowej; w ust. 2 tego przepisu stwierdzono, że przy wydawaniu decyzji tego rodzaju (poza wyjątkami wskazanymi w tym przepisie) uwzględnia się postanowienia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, które mają charakter wiążący; w przepisie tym ustawodawca zawarł jednak wyjątek, zgodnie z którym w przypadku postępowania w sprawie wydania decyzji dla drogi publicznej, nie ma obowiązku ustalenia zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z postanowieniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,

- co do zarzutu braku uwzględnienia w Raporcie mapy ewidencyjnej z obszarem ograniczonego użytkowania - zgodnie z art. 135 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.), jeżeli z postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, z analizy porealizacyjnej albo z przeglądu ekologicznego wynika, że mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska poza terenem zakładu lub innego obiektu, to dla m.in. trasy komunikacyjnej tworzy się obszar ograniczonego użytkowania; w myśl przywołanego artykułu, organ I. instancji, w pkt 3.2. decyzji, nałożył na Inwestora obowiązek wykonania analizy porealizacyjnej po upływie 12 miesięcy od oddania obiektu do użytkowania oraz zobowiązał go do przedstawienia jej wyników organowi ochrony środowiska w terminie 18 miesięcy od oddania obiektu do użytkowania, termin, w którym organ zalecił wykonanie analizy porealizacyjnej uważa się za zasadny w odniesieniu do tras komunikacyjnych, gdyż przyjmuje się, że dopiero po takim czasie na drodze osiąga się przewidywany poziom ruchu, dopiero wtedy będzie można obiektywnie ocenić, czy zastosowane rozwiązania, w tym m.in. ekrany akustyczne czy rodzaj nawierzchni wpłyną na poprawę środowiska akustycznego w otoczeniu drogi; biorąc pod uwagę rodzaj przedsięwzięcia, dla którego przeprowadzono postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, zasadnym jest podjęcie stosownych kroków w zakresie utworzenia obszaru graniczonego użytkowania dopiero po przedłożeniu przez Inwestora wyników analizy porealizacyjnej,

- odnosząc się do zarzutu, jakoby planowana inwestycja została bezzasadnie podzielona na dwa zadania inwestycyjne, tj.: budowę przedmiotowej inwestycji i budowę powiązania nowego przebiegu DW [...] z węzłem [...] i DK [...] na terenie [...], pomimo technicznej i komunikacyjnej zależności w funkcjonowaniu tras - kwestia ta nie może być interpretowana w sposób, który ograniczałby prawo inwestora do określania zakresu i granic danego przedsięwzięcia; wydzielenie przedsięwzięcia z większego zadania inwestycyjnego jest dopuszczalne, o ile nie prowadzi do uniknięcia procedury oceny oddziaływania na środowisko, wraz z oceną ewentualnego kumulowania się oddziaływań (przywołano wyrok WSA o sygn. akt IV SA/Wa 2358/07 dostępny w CBOSA); w ocenie organu, inwestycja polegająca na budowie nowego przebiegu drogi wojewódzkiej nr [...] na odcinku od skrzyżowania ulic [...] i [...] do włączenia do drogi krajowej nr [...] według wariantu I, której celem jest połączenie drogi krajowej nr [...] z drogą krajową nr [...] oraz usprawnienie przepływu ruchu w sieci drogowej w rejonie na południowy-zachód od [...], w szczególności wykonanie północnego obejścia [...] i północnego obejścia [...] przez skierowanie ruchu tranzytowego poza obszar ww. miejscowości, stanowi naturalnie wyodrębnione, samodzielne przedsięwzięcie; przedsięwzięcie polegające na powiązaniu nowego przebiegu drogi wojewódzkiej nr [...] z węzłem [...] i drogą krajową nr [...], stanowiące kontynuację przebiegu planowanej drogi [...], może zatem stanowić odrębne zamierzenie inwestycyjne, ale tylko w sytuacji przeprowadzenie procedury oceny oddziaływania na środowisko przy uwzględnieniu ewentualnej kumulacji oddziaływań; podkreślono, że na str. 5 uzupełnienia nr 2 do Raportu ([...], czerwiec 2011), inwestor wskazał: "W lutym 2011 r. [...] SA. opracowało Raport o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia pn. "Powiązanie nowego przebiegu DW [...] z węzłem [...] i DK[...] na terenie [...], którego zakres obejmuje również niewielki odcinek drogi DW [...], w celu jego włączenia w projektowany układ komunikacyjny. (...) W ramach w/w raportu przeprowadzono obliczenia rozprzestrzeniania się hałasu oraz substancji zanieczyszczających dla całego układu drogowego."; z tego wynika, że Inwestor posiadał wiedzę na temat konsekwencji wynikających z dzielenia przedsięwzięcia w obrębie konkretnego układu drogowego,

- co do zarzutu dotyczącego rozszerzenia zakresu przedmiotowego przedsięwzięcia i rozpatrzenia możliwych wariantów przebiegu drogi nr [...], tj. od skrzyżowania ulic [...] i [...] do włączenia do drogi krajowej nr [...] albo zakończenia wszystkich wariantów w jednym punkcie, dającym możliwość kontynuacji inwestycji do włączenia drogi nr [...] do drogi nr [...] w [...] ([...]) - organ ochrony środowiska nie posiada kompetencji do wprowadzania zmian koncepcyjnych w przedsięwzięciu stanowiącym przedmiot oceny oddziaływania na środowisko; postępowanie w przedmiocie wydania decyzji środowiskowej wszczyna się na wniosek podmiotu podejmującego realizację przedsięwzięcia (art. 73 ust. 1 ustawy o ocenach), zatem to inwestor proponuje warianty, w jakich może być zrealizowane przedsięwzięcie; rolą organu ochrony środowiska jest natomiast ocena zaproponowanych rozwiązań pod kątem warunków i wymagań środowiskowych; organ, analizując dokumentację zgromadzoną w trakcie prowadzonego postępowania, w tym raport, wskazuje wariant dopuszczony do realizacji i określa dla niego warunki, których spełnienie pozwoli na ochronę środowiska w zasięgu bezpośredniego oddziaływania planowanej inwestycji; stanowisko takie znajduje potwierdzenie w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 lutego 2011 r. (sygn. akt II OSK 2516/10 – dostępny w CBOSA), w którym wskazano: "(...) rolą organu rozstrzygającego w sprawie uwarunkowań środowiskowych jest ocena dopuszczalności objętej wnioskiem inwestycji pod względem wymagań środowiskowych. Organ ten określa warunki korzystania z zasobów środowiskowych dla inwestycji sprecyzowanej we wniosku, o którego zakresie decyduje wnioskodawca. (...) organ, nie posiada kompetencji do rozstrzygania w zakresie zaproponowanych rozwiązań technicznych, komunikacyjnych, objętej wnioskiem inwestycji drogowej czy też jej przebiegu. Poddaje własnej ocenie z zakresu ochrony środowiska skonkretyzowaną we wniosku inwestycję, której dotyczy dołączona do wniosku dokumentacja, opierając się na wynikach raportu oceny oddziaływania na środowisko opracowanego dla inwestycji o określonych parametrach technicznych"; w przedmiotowej sprawie organ ochrony środowiska uznał możliwość realizacji wariantu zaproponowanego przez Inwestora, biorąc pod uwagę oddziaływanie przedsięwzięcia zarówno na środowisko, jak i na warunki życia lokalnej społeczności,

- wobec wskazanej argumentacji zarzuty odwołania uznano za bezzasadne.

W skardze Stowarzyszenie zarzuciło naruszenie przepisów:

- art. 7 K.p.a., poprzez niepodjęcie wszystkich niezbędnych czynności dla dokładnego wyjaśnienia sprawy,

- art. 77 § 1 K.p.a., poprzez nie odniesienie się przez organ odwoławczy do wszystkich zarzutów Stowarzyszenia wskazanych w odwołaniu oraz poprzez nie rozpatrzenie materiału dowodowego w sposób wyczerpujący,

- art. 66 ust. 1 pkt 2 ustawy o ocenach, poprzez nie załączenie do Raportu informacji o przeprowadzonej inwentaryzacji przyrodniczej,

- art. 66 ust. 1 pkt 5 ustawy o ocenach, poprzez niewłaściwe uzasadnienie wariantu najkorzystniejszego dla środowiska i bezzasadny podział planowanego przedsięwzięcia na dwa zadania inwestycyjne - przedmiotowej inwestycji i przedłużenia drogi wojewódzkiej nr [...] do węzła "[...]" z trasą ekspresową [...], oraz poprzez nie wykonanie zalecenia zawartego w postanowieniu Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z [...] października 2010 r., by każdy wariant był w Raporcie przedstawiony w takim samym stopniu szczegółowości,

- art. 66 ust. 1 pkt 8 i 13 ustawy o ocenach, poprzez brak wyjaśnienia, na jakiej podstawie i w odniesieniu do jakiej sieci drogowej wykonano prognozy ruchu drogowego na lata 2015 i 2025,

- art. 66 ust. 1 pkt. 12 i ust. 4 ustawy o ocenach poprzez nie załączenie do Raportu map ewidencyjnych z granicami planowanego obszaru ograniczonego użytkowania,

- naruszenie art. 8 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (Dz.Urz. UE wyd. spec. 15/t.1 str. 248 ze zm.) oraz art. 6 ust. 4 Konwencji o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (Dz.U. z 2003, Nr 78 poz. 706) - tzw. Konwencja z Aarhus.

Strona skarżąca, uzasadniając skargę podniosła m. in.:

- droga wojewódzka nr [...] jest jedną z ważniejszych dróg w [...] węźle drogowym; jest elementem tzw. "[...]", której zadaniem jest zapewnienie połączenia komunikacyjnego pomiędzy [...] gminami; ma największe znaczenie komunikacyjne po lewej stronie [...], pomiędzy [...] a [...]; na tym odcinku stanowi ona łącznik pomiędzy drogą wojewódzką nr [...], drogą krajową nr [...], drogą krajową nr [...] (także przyszłą trasą [...]) oraz drogą krajową nr [...] (przyszłą trasą [...]); w węźle drogowym z planowaną trasą [...], w okolicy [...], droga wojewódzka nr [...] powinna połączyć się z tzw. "[...]", która jest planowana jako łącznik pomiędzy drogą krajową nr [...] (przyszłą trasą [...]) a [...], [...] i autostradą [...]; zapisy dotyczące "[...]", której elementem jest droga wojewódzka nr [...], połączenia z [...] oraz jej znaczenia dla subregionu [...], są zamieszczone w dokumentach strategicznych dla województwa [...] - m.in. w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa [...],

- opracowanie, na podstawie którego wydano decyzję środowiskową dla nowego przebiegu drogi nr [...], jako obwodnicy [...], nosi nazwę "Raport o oddziaływaniu na środowisko budowy nowego przebiegu drogi wojewódzkiej nr [...] relacji [...], na odcinku: od skrzyżowania ulic: [...] i [...] do włączenia do drogi krajowej nr [...], na terenie gmin [...] i [...]"; zarówno pełny tytuł Raportu, jak i powyższe uwarunkowania oznaczają, że wydanie decyzji na konkretny wariant przebiegu drogi nr [...] nie może ograniczać możliwości kontynuacji prowadzenia drogi dalej w kierunku zachodnim w wariancie najkorzystniejszym dla środowiska,

- w przypadku przedmiotowej inwestycji przyjęto nieprawidłowy zakres opracowania, co miało istotny wpływ na wypaczenie wyników Raportu i nieprawidłowe określenie wariantu najkorzystniejszego dla środowiska; budowa drogi nr [...] została przez Inwestora sztucznie podzielona na dwa zadania inwestycyjne, tj. budowę przedmiotowej drogi i budowę powiązania nowego przebiegu drogi nr [...] z węzłem "[...]" (z trasa ekspresową [...]); podział taki powoduje, że warianty wskazane w obu przypadkach, jako najkorzystniejsze dla środowiska, nie byłyby takimi, gdyby oba odcinki były rozpatrywane jako jedno zadanie inwestycyjne; wskazanie wariantu dla pierwszego odcinka determinuje punkt początkowy i końcowy dla odcinka drugiego, w znacznym stopniu ograniczając możliwość prawidłowego wariantowania inwestycji w zamierzeniach; w przypadku odcinka łączącego drogę krajową nr [...] z trasą ekspresową [...], niewątpliwie wariantem najkorzystniejszym dla środowiska jest wariant idący w korytarzu drogi istniejącej; każde inne rozwiązanie powoduje konieczność znacznej wycinki Lasu [...], przybliża drogę do zabudowań mieszkalnych w [...] oraz zwiększa długość odcinka drogi, co niekorzystnie wpływa na pracę przewozową i zwiększa emisję spalin; w przypadku wskazania wariantu I w decyzji środowiskowej dla przedmiotowej inwestycji prowadzenie dalszego ciągu drogi nr [...] w korytarzu istniejącej drogi jest już niemożliwe; tym samym wydanie decyzji środowiskowej dla pierwszego odcinka drogi powoduje, że niemożliwym staje się wybór wariantu najkorzystniejszego dla środowiska na odcinku drugim,

- organ odwoławczy, odpowiadając na zarzut bezzasadnego podzielenia inwestycji na dwa zadania, przywołuje raport z lutego 2011 roku: "Powiązanie nowego przebiegu DW [...] z węzłem [...] i DK[...] na terenie [...]", jako dowód na to, że Inwestor posiada wiedzę na temat konsekwencji wynikających z podziału drogi; przywoływany raport nie stanowi części dokumentacji dla przedmiotowej inwestycji, tak więc nie może być traktowany jako jej uzupełnienie; ponadto dla przedłużenia drogi nr [...] do węzła z [...] nie została wydana żadna decyzja administracyjna; raport nie został też udostępniony społeczeństwu, nie wiadomo więc, jakie zwiększone negatywne oddziaływanie na środowisko niesie ze sobą budowa kontynuacji drogi nr [...] w stosunku do możliwego wariantu idącego w śladzie drogi istniejącej, a nawet nie wiadomo, czy budowa dalszego ciągu drogi będzie możliwa; z wizytacji w terenie oraz na podstawie analizy zdjęć satelitarnych wynika, że po przyjęciu do realizacji wariantu I na odcinku pierwszym, budowa kontynuacji drogi nr [...] do węzła z trasą [...] w sposób znaczący zwiększy negatywne oddziaływanie na istniejącą zabudowę mieszkaniową w [...] oraz będzie wymagać znacznej wycinki Lasu [...];

- organ tłumaczy podział inwestycji na dwa zadania prawem inwestora do określenia zakresu i granic danego przedsięwzięcia; taki podział powinien zaś być dokonany dopiero na etapie realizacji inwestycji, a nie w procedurze środowiskowej; inwestorzy dróg publicznych bardzo często dzielą inwestycję na kilka etapów realizacyjnych, jednak traktują inwestycję, jako całość na etapie decyzji środowiskowej (przykładem jest budowa ulicy [...] w W., czy rozbudowa [...] do parametrów drogi ekspresowej),

- jest rzeczą oczywistą, że inwestycje drogowe, zważywszy na ich długość i możliwości finansowe inwestora, mogą być dzielone na oddzielne zadania inwestycyjne, o ile taki podział stanowi naturalnie wyodrębnione odcinki realizowane w różnych (często kilku- kilkunastoletnich) interwałach czasowych; nie jest natomiast dopuszczalne sztuczne dzielenie inwestycji tak, by realizacja jednej części determinowała ograniczenia (zwłaszcza w możliwym wariantowaniu przebiegu drogi) dla części pozostałych; w omawianym przypadku raporty dla dwu części inwestycji były tworzone niemal równocześnie - jeden datowany jest na styczeń, a drugi na luty 2011 roku; oznacza to, że Inwestor miał zamiar zrealizowania obu części inwestycji równocześnie; organ również nie podaje żadnych innych powodów podziału inwestycji na dwa zadania, poza "prawem inwestora", tym samym należy uznać, że takie etapowanie przedsięwzięcia, nie było uzasadnione innymi względami pragmatycznymi, w zakresie metodyki realizacji inwestycji infrastrukturalnych, niż samo przeprowadzenie procedury ocen; jest to działanie niezgodne z prawem; fakt, że w raporcie dla drugiego odcinka dokonano analizy oddziaływań skumulowanych dla całej sieci drogowej nie przekreśla zarzutu, że owo oddziaływanie oceniono dla mniej korzystnego wariantu przebiegu drogi nr [...], niż gdyby cały odcinek potraktowano jako jedno zadanie inwestycyjne na etapie procedury środowiskowej,

- reasumując - błędnie wskazano wariant I inwestycji, jako najkorzystniejszy dla środowiska; gdyby nie bezzasadny podział inwestycji na dwa zadania, najkorzystniejszym wariantem dla środowiska okazałby się wariant idący po śladzie istniejącej drogi; podział inwestycji na dwa zadania inwestycyjne spowodował wypaczenie wyników Raportów,

- w Raporcie nie przeprowadzono odpowiedniego wariantowania przebiegu drogi; na potrzeby postępowania środowiskowego nie wystarczy przeanalizować kilku wariantów przebiegu drogi, ale należy też wykazać, że nie istnieją inne, lepsze warianty realizacyjne, mniej oddziałujące na środowisko, korzystniejsze z punktu widzenia ruchowego, ekonomicznego i społecznego; nie można jednoznacznie stwierdzić, że wariant określony jako najkorzystniejszy dla środowiska jest takim w rzeczywistości, o ile nie przeprowadzi się dowodu, że nie istnieje wariant korzystniejszy,

- w omawianym przypadku racjonalnym rozwiązaniem, z punktu widzenia ruchowego oraz ciągłości sieci drogowej, jest przeanalizowanie wariantu będącego połączeniem wariantów I oraz II z wariantem IV - tzn. realizacja głównego przebiegu drogi nr [...] wg wariantu II lub IV do skrzyżowania (lub węzła) z drogą krajową nr [...] w [...] wraz z budową odnogi w klasie G lub Z według wariantu I do skrzyżowania z drogą nr [...] w [...]; rozwiązanie to pozwoliłoby zachować ciągłość sieci drogowej w przebiegu zgodnym z koncepcją "[...]" w wariancie najkorzystniejszym dla środowiska, przy jednoczesnym odciążeniu drogi nr [...] od ruchu zmierzającego w kierunku [...] - odsunięciu go od zabudowy mieszkaniowej, a tym samym obniżeniu poziomu hałasu i stopnia zanieczyszczenia powietrza w rejonie tej zabudowy; koniecznym było też zwariantowanie połączenia drogi nr [...] w wariantach II i IV z drogą krajową nr [...] o podwariant ze skrzyżowaniem skanalizowanym oraz podwariant z węzłem WB typu karo,

- Stowarzyszenie złożyło, w czasie konsultacji społecznych, wniosek o dołączenie do analizy możliwych i realnych wariantów przedsięwzięcia, lecz bez podania racjonalnego uzasadnienia nie został on rozpatrzony pozytywnie; brak analizy wspomnianych wyżej wariantów oznacza, że na potrzeby Raportu nie zostały podjęte wszelkie możliwe działania zmierzające do ustalenia stanu faktycznego, a tym samym do wskazania wariantu optymalnego pod względem środowiskowym; odpowiadając na zarzut błędnego (niepełnego) wariantowania inwestycji organ powołał się na wyrok o sygn. akt II OSK 2516/10, w którym Sąd orzekł, że nie posiada kompetencji do rozstrzygania w zakresie zaproponowanych rozwiązań technicznych, komunikacyjnych objętej wnioskiem inwestycji drogowej czy też jej przebiegu; wspomniane stwierdzenie nie oznacza, że organ wydający decyzję środowiskową oraz sąd nie mają prawa oceniać, czy warianty analizowane w raporcie spełniają wymogi art. 7 K.p.a.; w postępowaniu środowiskowym, mającym wskazać wariant realizacyjny drogi nr [...], Stowarzyszenie, jako organizacja ekologiczna, występowało na prawach strony; w swoich wnioskach złożyło też propozycję załączenia do analizy nowego wariantu dla przebiegu drogi, który zdaniem Stowarzyszenia jest korzystniejszy pod względem oddziaływania na środowisko od wariantów przyjętych w Raporcie; organ odwoławczy powinien więc wykazać, czy wydając decyzję środowiskową, i odrzucając bez większego uzasadnienia analizę wariantu wnioskowanego przez Stowarzyszenie organ I. instancji, działał w zgodzie z art. 7 K.p.a., czy uzasadnienie wariantu najkorzystniejszego dla środowiska jest właściwe oraz czy odrzucenie wnioskowanego przez Stowarzyszenie wariantu było w słusznym interesie obywateli,

- interpretacja wyroku o sygn. akt II OSK 2516/10, zastosowana przez organ, prowadzi do absurdów – aprobuje sytuację, gdy inwestor z pełną premedytacją nie uwzględnia wariantu najkorzystniejszego dla środowiska, nieingerującego w siedliska przyrodnicze, podczas gdy wszystkie z wariantów analizowanych w raporcie w sposób znaczący oddziałują na te siedliska; organ wydający decyzję środowiskową ma prawo odnieść się negatywnie do takiego działania i nakazać poprawienie raportu,

- w Raporcie nie wyjaśniono, na jakiej podstawie i w odniesieniu do jakiej sieci drogowej wykonano prognozy ruchu drogowego na lata 2015 i 2025; prognoz natężenia ruchu nie przedstawiono w formie graficznej, pomimo złożenia przez Stowarzyszenie wniosku o uzupełnienie w trakcie konsultacji społecznych; prognozy ruchu drogowego zaprezentowane w Raporcie nie odzwierciedlają aktualnej i planowanej sieci drogowej; nie wiadomo, czy prognozy ruchu na rok 2025 zakładają w ogóle istnienie "[...]", jako przedłużenia drogi nr [...]; biorąc pod uwagę, że natężenie ruchu na planowanej drodze, jej wpływ na obsługę komunikacyjną obszaru i możliwość powodowania ruchu wzbudzonego na sąsiednich ciągach drogowych, są elementami kluczowymi dla prawidłowego określenia negatywnego oddziaływania na środowisko, przyjęte zasady prognozowania ruchu powinny zostać szczegółowo opisane w Raporcie; do Raportu powinny zostać dołączona graficzna prezentacja prognozowanego natężenia ruchu wraz z kartogramami ruchu dla wszystkich skrzyżowań lub węzłów; brak wyjaśnienia w Raporcie zasad prognozowania ruchu drogowego oraz przyjęcie błędnych założeń do takiego prognozowania dają podstawy do przypuszczeń, że w sposób bezpodstawny odstąpiono od analizy oddziaływania skumulowanego nowego i starego przebiegu drogi nr [...] oraz niepoprawnie wyliczono oddziaływanie na środowisko dla poszczególnych wariantów przedsięwzięcia,

- z wyjaśnień organu, zawartych z skarżonej decyzji wynika, że do analizy ruchu, jako dane wyjściowe, przyjęto wyniki Generalnego Pomiaru Ruchu z 2005 roku (GPR 2005); Raport jest datowany na styczeń 2011 r.; wcześniej, bo już w III kwartale 2010 roku były dostępne wyniki Generalnego Pomiaru Ruchu wykonanego wiosną 2010; tym samym prognozy ruchu wykonano na podstawie nieaktualnych danych,

- w Raporcie nie zamieszczono informacji o inwentaryzacji przyrodniczej, metodyce sposobie i czasie przeprowadzania badań poszczególnych gatunków fauny i flory; w skarżonej decyzji wyjaśniono, że powyższe kwestie zostały doprecyzowane przez Inwestora na etapie postępowania odwoławczego; owo "doprecyzowanie" informacji o inwentaryzacji przyrodniczej było dostępne jedynie dla stron odwołujących się od decyzji środowiskowej, nie było natomiast dostępne dla ogółu społeczeństwa; liczne eksperckie organizacje skupiające przyrodników nie mogły odnieść się do informacji na temat inwentaryzacji przyrodniczej na etapie konsultacji społecznych, przeprowadzanych przed wydaniem decyzji środowiskowej, nie mogły zweryfikować jej wyników, metodyki, sposobu i czasu jej przeprowadzania; nie ulega też wątpliwości, że Raport, który nie zawierał informacji o inwentaryzacji przyrodniczej, nie spełniał wymogów narzuconych przez art. 66 ustawy o ocenach,

- w Raporcie nie wykonano zalecenia zawartego w postanowieniu Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z [...] października 2010 r., by każdy wariant był przedstawiony w takim samym stopniu szczegółowości; m.in. brak jest analizy oddziaływania skumulowanego dla połączenia drogi nr [...] i [...] dla wariantów Il, III i IV; w uzupełnieniu nr 3 do Raportu uszczegółowiono jedynie oddziaływanie skumulowane połączenia wariantu I.; brak jednakowej szczegółowości w opisie wariantów i ich oddziaływania na środowisko daje podstawy do przypuszczeń, że błędnie w Raporcie wskazuje się wariant I, jako preferowany; ten zarzut Stowarzyszenie postawiło w odwołaniu od decyzji środowiskowej, a Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska w skarżonej decyzji nie ustosunkował się do niego,

- Raport nie zawiera mapy ewidencyjnej z obszarem ograniczonego użytkowania; art. 66 ust. 4 stwierdza: jeżeli dla planowanego przedsięwzięcia jest konieczne ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania, do raportu powinna być załączona poświadczona przez właściwy organ kopia mapy ewidencyjnej z zaznaczonym przebiegiem granic obszaru, na którym jest konieczne utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania; nie dotyczy to przedsięwzięć polegających na budowie drogi krajowej; przedmiotowa inwestycja nie jest drogą krajową; w Raporcie w rozdziale 12 jest napisane: "Wyniki przeprowadzonych obliczeń rozprzestrzeniania się hałasu uwzględniających zaprojektowane ekrany akustyczne wykazały, że przy istniejącej zabudowie podlegającej ochronie akustycznej, poziom hałasu emitowanego w związku z eksploatacją DW [...], po zastosowaniu ekranów akustycznych znacznie się obniży, lecz przy części tej zabudowy hałas nadal będzie przekraczał wartości dopuszczalne.",

- powyższe świadczy dobitnie o tym, że dla przedsięwzięcia będącego drogą wojewódzką konieczne jest określenie obszaru ograniczonego użytkowania już na etapie Raportu i zaprezentowanie go w formie mapy; wyjaśnienia organu na powyższy zarzut są słuszne jedynie w przypadku budowy dróg krajowych,

- w Raporcie nie porównano przebiegu wariantów w stosunku do dokumentów planistycznych województwa [...], studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin [...] i [...] oraz do istniejących planów zagospodarowania przestrzennego i wydanych decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu; odniesienie się do tych dokumentów planistycznych jest elementem kluczowym dla planowania nowego przebiegu drogi nr [...],

- zgodnie z art. 6 ust. 1 dyrektywy 85/337/EWG państwa członkowskie podejmują niezbędne środki, aby zapewnić władzom, których może dotyczyć przedsięwzięcie z powodu ich szczególnej odpowiedzialności w odniesieniu do środowiska, możliwość wyrażenia swojej opinii na temat informacji dostarczonych przez wykonawcę i wniosku o zezwolenie na inwestycję; dyrektywa wymaga, aby wyniki konsultacji zostały uwzględnione w toku procedury zezwolenia na przedsięwzięcie; państwa członkowskie mają zapewnić, że w odpowiednich ramach czasowych udostępniane są pewne informacje; w przypadku procedury środowiskowej przeprowadzonej dla budowy przedmiotowego przedsięwzięcia, nie zostały w pełni zastosowane zapisy prawa wynikające z dyrektywy oraz Konwencji z Aarchus; konsultacje społeczne zostały przeprowadzone w momencie, gdy wynik nie mógł już wpłynąć na kształt inwestycji, a tym samym zainteresowana społeczność nie otrzymała wczesnej i skutecznej możliwości udziału w procedurze decyzyjnej dotyczącej oceny oddziaływania na środowisko.

Wniesiono o zwrot kosztów postępowania sądowego.

W odpowiedzi na skargę Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska wniósł o jej oddalenie i podtrzymał stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji.

W trakcie rozprawy Przedstawiciel stowarzyszenia wyjaśnił, że pomiary dotyczące natężenia ruchu z 2010 roku są dostępne od sierpnia tamtego roku m.in. na stronie internetowej Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Według jego informacji nie jest kontynuowana procedura lokalizacji dalszego przebiegu drogi nr [...], nie wiadomo więc, czy możliwa będzie racjonalna jej kontynuacja od węzła z drogą krajową nr [...] według wariantu I.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie, chociaż rozpoznanie części z zawartych w niej zarzutów byłoby przedwczesne.

Zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem przepisów prawa procesowego w zakresie obowiązku wnikliwego wyjaśnienia sprawy z uwzględnieniem swobodnej oceny dowodów oraz uzasadnienia orzeczenia (art. 7, 77 § 1 art. 80 i 107 § 3 w zw. z art. 140 K.p.a.), co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

W odwołaniu Stowarzyszenia, co sam odnotował organ administracji, podniesiono - jako istotne zdaniem skarżącego - konkretne kwestie, które miały w jego ocenie znaczenie z punktu widzenia oceny prawidłowości decyzji środowiskowej. Wśród nich wskazano, że w Raporcie:

- nie zidentyfikowano wariantu najbardziej korzystnego dla środowiska (proponowanego przez Stowarzyszenie, jako kompilacja wariantów analizowanych),

- błędnie wskazano wariant najkorzystniejszy spośród analizowanych, gdyż o ile by dokonać prawidłowej oceny – uwzględniając całe zamierzenie inwestycyjne (modernizacja drogi nr [...] od [...] do węzła w [...], z drogą krajową nr [...] - węzeł [...] na planowanej trasie ekspresowej [...]) - wyniki analizy, pod kątem oddziaływania na środowisko, byłyby inne - drogę przeprowadzono by w punkcie przecięcia z drogą krajowa nr [...] po starym śladzie (zarzut sztucznego podziału przedsięwzięcia formułowała także w toku postępowania Generalna Dyrekcja Dróg krajowych i Autostrad),

- analiza nie jest miarodajna, gdyż nie wiadomo, według jakich założeń oceniano prognozowaną wielkość ruchu w przyszłości, nie widomo czy zakładano np. istnienie przedłużenia drogi nr [...] na zachód (realizacja tzw. "[...]").

Kwestie te nie wykraczają generalnie poza zakres postępowania w sprawie ocen oddziaływania na środowisko, gdzie analizuje się m.in. realizacja którego wariantu przedsięwzięcia jest optymalna z punktu widzenia wymagań ochrony środowiska, w tym racjonalnego korzystania z jego zasobów, gdzie granice wyznacza m.in. zasada zrównoważonego rozwoju, a więc integrowanie działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli współczesnego pokolenia i przyszłych (art. 3 pkt 13 i 50 ustawy - Prawo ochrony środowiska). Odzwierciedleniem tej zasady jest obowiązek analizy możliwych wariantów realizacji przedsięwzięcia, m.in. w ramach raportu (art. 66 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 80 ust. 1 pkt 2 ustawy o ocenach). Prawodawca wymaga m.in., aby w toku postępowania zidentyfikować wariant najbardziej korzystny dla środowiska (art. 66 ust. 1 pkt 5 lit b). Choć nie ustanawia jednocześnie normatywnie wymagania realizacji takiego wariantu - mogłoby to bowiem prowadzić do naruszania wskazanej reguły zrównoważonego rozwoju - możliwa jest jednak odmowa wydania decyzji środowiskowej, gdy inwestor nie wyrazi zgody na realizację innego wariantu niż wnioskowany. Choć nie wskazano, jakoby wariantem akceptowanym musiał być wariant najbardziej korzystny dla środowiska (art. 81 ust. 1 ustawy o ocenach), w toku postępowania konieczna jest jego identyfikacja oraz odniesienie się do niego. Kwestia ta podkreśla jest także w judykaturze (patrz np. wyroki: NSA o sygn. akt II OSK 433/08 czy WSA o sygn. akt II SA/Rz 484/07 IV SA/Wa 1269/08, 1523/08,– dostępne w CBOSA).

Wobec tego, wnikliwe rozważenie uwag podnoszonych w toku postępowania, a dotyczących identyfikacji wariantu najkorzystniejszego dla środowiska było obowiązkiem organu orzekającego, co do meritum w sprawie (tu: organu odwoławczego). Celem bowiem postępowania w sprawie ocen oddziaływania na środowisko jest analiza wpływu przedsięwzięcia na środowisko, jak również możliwości oraz sposobów zapobiegania i zmniejszania negatywnego oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko (art. 62 ust. 1 pkt 1 lit. a i pkt 2 ustawy o ocenach), natomiast konkretne warunki służące realizacji tego celu (sposób zapobiegania i zmniejszania) mają być określane w decyzji środowiskowej w związku z art. 82 ust. 1 pkt 1 lit. b i c, pkt 2 lit b oraz ust. 2 ustawy o ocenach. Jednym z istotnych materiałów dowodowych, na podstawie których wydaje się orzeczenia jest raport (art. 80 ust. 1 pkt 2 ustawy o ocenach). Dokument ten podlega jednak analizie tak jak każdy dowód w sprawie, zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów, a więc mając na uwadze zasady logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego (patrz tak samo wyrok NSA o sygn. akt II OSK 776/12 – dostępny w CBOSA).

Wobec podniesionych zarzutów odwołania rolą organu administracji była analiza, na postawie zgromadzonego materiału dowodowego, następujących kwestii (wynikiem tego powinny być określone konkluzje w uzasadnieniu orzeczenia):

- czy analizą objęto w istocie także wariant najkorzystniejszy dla środowiska, a jeśli uczyniono zadość temu wymaganiu to

- czy analiza proponowanych przez Inwestora wariantów została przeprowadzona prawidłowo, tzn.:

- przez sztuczny podział przedsięwzięcia na dwa etapy (jak to wywodzi Strona skarżąca) nie zafałszowano obrazu możliwych oddziaływań fragmentu przyszłej drogi w wariancie według preferencji Inwestora,

- prawidłowo oceniono oddziaływanie wariantów w kontekście prognozowanego natężenia ruchu (jaką hipotezę rozwoju sieci drogowej zakładano analizując prognozowany ruch po 10 latach od zrealizowania inwestycji); kwestia natężenia ruchu ma kluczowe znaczenie dla oceny intensywności oddziaływań drogi – patrz: wpływ na jakość powietrza, klimat akustyczny, oddziaływanie na środowisko wodnogruntowe (m.in. w kontekście częstotliwości zdarzeń awaryjnych, które mogą mieć wpływ na odprowadzanie zanieczyszczonych wód), oddziaływanie na świat zwierzęcy, jako bariera dla migracji zwierząt oraz zagrożenie dla ich egzystencji wobec ewentualnych kolizji.

W rozpoznawanym przypadku, w następstwie wadliwej oceny istotnych uwarunkowań formalnoprawnych prowadzenia procedury ocen, uzasadniając orzeczenie nie uczyniono zadość temu wymaganiu.

Z treści uzasadnienia wynika, że organ uznał się za niewłaściwy do oceny czy proponowane w Raporcie warianty realizacyjne są wybrane prawidłowo, w szczególności w kontekście wymagania wskazanego w art. 66 ust. 1 pkt 5 lit. b ustawy o ocenach. Trafnie zauważa organ administracji, że nie jest on właściwy do oceny, które rozwiązania komunikacyjne są optymalne (wywody i zarzuty w tym zakresie przywoływane przez Stowarzyszenie nie mogły być rozpatrzone co do meritum). Błędnie jednak wywodzi stąd, że nie ma kompetencji, aby dokonywać oceny merytorycznej materiału dowodowego w kontekście kryteriów wskazanych w przepisach z zakresu ochrony środowiska.

Istotnie to inwestor – w tym przypadku podmiot wyspecjalizowany (zarządca dróg wojewódzkich) – jest właściwy do wskazania, które możliwe warianty dróg są dla niego zadowalające z punktu widzenia potrzeb komunikacyjnych czy wymagań technicznych dla dróg określonej klasy (jaka winna być realizowana z uwagi na konkretne potrzeby). Jednak stanowisko w tym zakresie musi być właściwie uzasadnione, co także podlega ocenie organu właściwego do władczego rozstrzygnięcia sprawy. Nie czyniłaby bowiem zadość wymaganiu przeprowadzenia procedury ocen, w zakres której wchodzi analiza wariantów realizacji przedsięwzięcia, wykładnia przepisów skutkująca uznaniem, że inwestor – tak, jak wywodzono w skardze – może w praktyce celowo przedłożyć - jako alternatywne - rozwiązania, które w istocie determinuje wybór przez niego preferowany. Wariant inwestora zasługiwałby wprawdzie na miano najbardziej korzystnego dla środowiska, jednak tylko w porównaniu z innymi wybranymi arbitralnie przez zainteresowanego. Organ administracji, wydający decyzję środowiskową, nie może więc narzucić inwestorowi obowiązku realizacji wariantu, który nie byłby racjonalny w kontekście jego potrzeb (celowi jakiemu ma służyć inwestycja – np. usprawnienie komunikacji w określonym zakresie). W tym znaczeniu należy rozumieć tezy wyrażone w przywołanym przez organ orzeczeniu o sygn. akt II OSK 2516/10. Organ musi jednak rozważyć, co do meritum, wobec konkretnego wniosku uczestnika postępowania, czy nie istnieje wariant bardziej korzystny dla środowiska niż proponowany w raporcie (z uwzględnieniem w tym zakresie argumentacji inwestora).

Wymaganiu temu nie uczyniono zadość, mylnie przyjmując, jakoby organ administracji był bezwzględnie związany katalogiem propozycji konkretnego Inwestora. Skutkowało to odstąpieniem od faktycznego wyjaśnienia, czy nie istnieje, możliwy do realizacji, wariant bardziej korzystny dla środowiska i byłaby zasadna jego realizacja w kontekście zasady zrównoważonego rozwoju (alternatywny, który także realizowałby potrzeby Inwestora). Uchybienie to może mieć istotny wpływ na wynik sprawy, skoro w toku postępowania wywodzono jakoby istniał bardziej optymalny wariant (nie tylko w kontekście komunikacyjnym, lecz także ochrony środowiska), a jego ewentualna identyfikacja była obowiązkiem organu (art. 66 ust. 1 pkt 5, art. 80 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 81 ust. 1 ustawy o ocenach) przed wydaniem rozstrzygnięcia.

Nie może też świadczyć o prawidłowym rozpatrzeniu sprawy zawarcie w uzasadnieniu orzeczenia stwierdzenia, że fragment drogi (od skrzyżowania na granicy Gmin [...] i [...] do węzła z drogą krajowa nr [...]), stanowi naturalnie wyodrębnione przedsięwzięcie, a tego rodzaju działanie Inwestora jest generalnie dopuszczalne. Trafnie odnotowano wyrażany w judykaturze pogląd, że podział przedsięwzięć liniowych jest dopuszczalny. Często inwestor nie jest zainteresowany realizacją całego zakładanego w przyszłości przedsięwzięcia, nie można też wykluczyć odstąpienia od realizacji dalszych fragmentów w przewidywalnej przyszłości (z reguły w uwagi na ograniczenia w zakresie finansowania). W takim przypadku, prowadzenie szczegółowej procedury ocen dla przedsięwzięcia w części, w jakiej nie wiadomo kiedy, a nawet czy w ogóle będzie realizowane nie byłoby zasadne (racjonalne), także w kontekście zapewnienia właściwego stanu środowiska. W orzecznictwie podkreśla się równocześnie, że w tego rodzaju przypadkach, prowadząc procedurę ocen należy uwzględnić ewentualną realizację przedsięwzięcia w docelowym kształcie, aby ocenić realne oddziaływanie, jakie może być następstwem danego etapu inwestycji w przyszłości (po zrealizowaniu jej reszty). Uwagę tą wypada uzupełnić wskazując, że prawidłowa ocena oddziaływania fragmentu przedsięwzięcia nie może być oderwana od kwestii, w jakim zakresie przyjęte rowiązania determinują przyszłe oddziaływania całej inwestycji (w fazie realizacji i eksploatacji).

W rozpoznawanym przypadku Stowarzyszenie wywodziło, jakoby wybór wariantu I - w ramach którego droga nr [...] ma być skomunikowana z drogą nr [...] w miejscu przecięcia z drogą stanowiącą przedłużenie od nowego wylotu trasy ekspresowej [...] z [...] do drogi nr [...] - jako najbardziej korzystnego dla środowiska, wynikał z pominięcia skutków dla środowiska wynikających z konieczności poprowadzenia dalszego nowego przebiegu drogi nr [...] od nowego węzła do planowanego w [...]. Jeżeli z kolei zrezygnowano by z zapewnienia ciągłości przebiegu drogi nr [...], a jej poszczególne fragmenty miałyby w różnych lokalizacjach przecinać drogę nr [...], niezbędne byłyby analizy skutków wydłużenia trasy przez potrzebę korzystania z łącznika - drogą nr [...] (obciążenie dla środowiska, brak funkcjonalności dla użytkowników). Trzeba by również uwzględnić ewentualne skutki dla środowiska rezygnacji z wykorzystania drogi w nowym przebiegu przez część użytkowników – to znaczy eksploatację odcinka drogi przewidywanego do modernizacji w dotychczasowym śladzie z uwagi na ekonomię jazdy – w tym skutki wybranego rozwiązania dla terenów sąsiadujących z drogą w aktualnym śladzie (obecny na rozprawie przedstawiciel Stowarzyszenia stwierdził, że nie są obecnie dostępne informacje o dalszych planach inwestycyjnych w tym zakresie – dla dalszego odcinka sporządzono jedynie odrębny raport). Zdaniem Skarżącego, gdyby analizować całe przedsięwzięcie drogowe wariantem najkorzystniejszym dla środowiska będzie – na przecięciu z drogą nr [...] - realizacją drogi w śladzie dotychczasowym.

Do kwestii tej w ogóle nie odniósł się organ odwoławczy, a dotyczy ona meritum sprawy – wyboru wariantu do realizacji, którego elementem jest identyfikacja wariantu najkorzystniejszego dla środowiska. Nie można wykluczyć a proriori, takiej potrzeby Inwestora, z punktu widzenia potrzeb komunikacyjnych, w kontekście racjonalnego wykorzystania sieci dróg - mającego także znacznie dla ograniczania ingerencji w środowisko, przy budowie kolejnych - aby zapewnić bezpośrednie połączenie drogi nr [...] z węzłem na drodze nr [...], stanowiącym przyszłe skrzyżowanie łącznika z nowej trasy ekspresowej [...]. W kwestii tej istotne jest stanowisko Inwestora, które jednak musi podlegać stosownej ocenie. Nie można wykluczyć, że właśnie tego rodzaju względy pragmatyczne mogą mieć przesądzające znaczenie dla wyboru wariantu do realizacji, przy uwzględnieniu zasady zrównoważonego rozwoju, nawet gdyby wybrany wariant nie okazał się najkorzystniejszym dla środowiska, w kontekście jego bezpośredniego oddziaływania i stopnia ingerencji w jego zasoby. Wobec sformułowania konkretnych zarzutów w odwołaniu, organ administracji powinien zająć konkretne stanowisko w tej kwestii, oceniając wpierw, czy zgromadzony materiał dowodowy jest wystarczający dla dokonania stosownych ustaleń, a jeżeli tak jest - czy wybór wariantu I był uzasadniony.

Reasumując: etapowanie przedsięwzięć jest dopuszczalne, jeżeli nie prowadzi do niepełnej oceny całości realnych skutków ich realizacji (wymaganie z art. 61 ust. 1 ustawy o ocenach). Gdy - jak w przypadku rozpatrywanym - wybór określonego wariantu przebiegu fragmentu przedsięwzięcia przesądza o skali oddziaływania i skutkach dla środowiska realizacji dalszej jego części, inwestor winien albo poddać łącznie inwestycję procedurze ocen dla powiązanych zależnościami fragmentów bądź - etapując ocenę dla kolejnych fargmentów - zapewnić, aby były w pełni przeanalizowane wszelkie skutki proponowanego do realizacji wariantu i wersji alternatywnych (w tym skutki kontynuacji poszczególnych wariantów). Według tego kryterium organ winien ocenić zgromadzony materiał dowodowy, a uchybienie temu wymaganiu w danym przypadku mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Argumentacja organu zawarta w uzasadnieniu, że Inwestor był świadomy perspektywy kontynuowania inwestycji drogowej i ocenił jej skumulowany skutek nie jest wystarczająca. Wobec zarzutów odwołania należało wskazać, czy analizowano skutki realizacji poszczególnych wariantów, w kontekście całego układu modernizowanej drogi (do węzła [...]). Organ nie zajął w tej kwestii w ogóle stanowiska, co nie pozwala uznać, aby sprawa tym zakresie była rozważana.

W końcu wobec podniesionych zarzutów, jakoby prognozy ruchu nie były miarodajne - nie jest jasne, przy jakich założeniach rozwoju infrastruktury oceniano przyszłe oddziaływania - należy przyznać, że organ w istocie nie doniósł się do tego zarzutu. Skoro wybór wariantów był dokonywany także w oparciu o analizy oddziaływań w określonym horyzoncie czasowym (za 10 lat), organ badający, czy prognozy są wiarygodne (w tym - na jakich danych oparte), winien wyjaśnić - wobec zarzutów odwołania - jakie były założenia wyjściowe i czy jego zdaniem ich przyjęcie było zasadne. Chodzi o to, czy założona wersja jest wystarczająco prawdopodobna, bądź też ustalono, że porównywalne są skutki przyjęcia różnych hipotetycznych założeń rozwoju sieci drogowej. Ponownie rozpoznając sprawę organ administracji odniesie się również do zarzutu, że dane wyjściowe, dotyczące obecnego ruchu, były nieaktualne (pomiary z 2005 roku, gdy były dostępne - z 2010).

Trafne są również inne zarzuty skargi:

- dotyczące nie odniesienia się do uwag zgłoszonych w ramach zapewnienia udziału społeczeństwa w procedurze ocen; jeżeli w środkach odwoławczych zarzucono, jakoby uwagi Stowarzyszenia nie zostały wnikliwie rozważone, rolą organu odwoławczego było powtórne odniesienie się do nich (ponowne rozpoznanie sprawy, której elementem jest rozpatrzenie uwag – art. 15 K.p.a.), nie zaś ogólnikowe wskazanie, że przepisy nie wymagają, aby uwagi były rozpatrzone zgodnie z intencją je wnoszących,

- w kwestii nie załączenia map, służących ustaleniu granic koniecznego obszaru ograniczonego użytkowania; o ile z procedury ocen oddziaływania na środowisko wynikają przesłanki wskazane w art. 135 ust. 1 ustawy – Prawo ochrony środowiska do ustalenia obszaru ograniczonego użytkowania, obszar ten musi być ustanowiony przed oddaniem inwestycji do użytkowania (art. 135 ust. 4 ustawy – Prawo ochrony środowiska), a obowiązkiem inwestora jest wskazanie w raporcie potrzeby utworzenia raportu i przedłożenie wraz z nim poświadczonej przez właściwy organ kopii mapy ewidencyjnej z zaznaczonym przebiegiem granic obszaru (art. art. 66 ust. 1 pkt 12 przed średnikiem i ust. 4 zd. 1 ustawy o ocenach); odstępstwem od tej zasady objęto jedynie drogi krajowe (art. 135 ust. 5 ustawy – Prawo ochrony środowiska i art. 66 ust. 1 pkt 12 po średniku i ust. 4 zd. 2 ustawy o ocenach); wobec tych uwarunkowań i zarzutów odwołania organ winien był zająć w uzasadnieniu stanowisko, czy z ustaleń w procedurze ocen, w tym z Raportu (w zw. z art. 80 ust. 1 pkt 2 ustawy o ocenach) wynika potrzeba ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania dla przedmiotowego przedsięwzięcia i czy wobec tego niezbędne było przedłożenie stosownych map; nie ma natomiast znaczenia w sprawie, że w ocenie organu optymalnym jest tworzenie obszarów dopiero na etapie ustabilizowania ruchu, z uwzględnieniem wyników analizy porealizacyjnej.

Trafne są wobec tego zarzuty co do naruszenia przepisów postępowania poprzez brak właściwego wyjaśnienia sprawy.

Sąd orzekający w niniejszej sprawie nie jest uprawniony do oceny, czy wskazywane wyżej naruszanie przepisów postępowania miało wpływ na wynik sprawy (a nie wyłącznie "mogło mieć"), ogólnie - w kontekście zasadności zarzutów odwołania, co do twierdzeń, że dopuszczono do realizacji niewłaściwego wariantu przedsięwzięcia. Wymagałoby to bowiem przesądzenia - na etapie sądowej kontroli legalności orzeczenia - prawidłowości konkluzji organu, która nie została w istocie prawidłowo uzasadniona.

Pełna ocena materiału dowodowego (tu: m.in. Raportu) przed wydaniem orzeczenia, co musi znaleźć odzwierciedlenie w jego uzasadnieniu (art. 11 i 107 § 3 K.p.a.), należy do organu administracji. O ile nie uczyniono zadość temu wymaganiu, wada ta nie może być konwalidowana przez sąd administracyjny poprzez dokonanie samodzielnych ustaleń w tym zakresie, gdyż prowadziłoby to de facto do pozbawienia stron (podmiotów na prawach stron) prawa rozpatrzenia sprawy w dwu instancjach administracyjnych (art. 15 K.p.a.), przed sądową kontrolą legalności ostatecznego orzeczenia (patrz tak samo wyroki NSA sygn. akt II OSK 672/10, 1717/10 i 261/11 - dostępne w CBOSA).

Co do kwestii, czy przedłożona dotąd przez Inwestora dokumentacja jest wystarczająca, wypowie się organ administracji, rozpoznając ponownie sprawę.

Przedwczesne byłoby wobec tego zajęcie przez Sąd stanowiska w kwestii zarzutów skargi, dotyczących naruszenia przepisów prawa materialnego, w tym art. 66 ustawy o ocenach. W związku z naruszeniem przepisów postępowania, w kontekście właściwego wyjaśnienia sprawy, przyjętych na szczeblu krajowym, przedwczesna byłaby ocena ewentualnych naruszeń prawa stanowionego na szczeblu Unii Europejskiej – wymagającej implementacji dyrektywy 85/337/EWG, zastąpionej obecnie dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko (Dz.Urz. UE L. z 2012 r. Nr 26 str. 1) – w kontekście zasady zapewnienia skuteczności prawa europejskiego. Tak samo ma się rzecz w kwestii ewentualnego naruszenia Konwencji z Aarhus.

Nie są natomiast zasadne zarzuty skargi dotyczące:

- braku analizy skumulowanych oddziaływań poszczególnych wariantów drogi – organ wskazał, że dalsze rozpatrywanie tego problemu było zasadne tylko w przypadku wariantu I, gdyż w pozostałych nie może dojść do mających istotne znaczenie kumulacji z planowanymi drogami; argument ten nie został w skardze podważany; jeżeli Stowarzyszenie dysponuje informacjami, które mogą uzasadniać odmienną konkluzję, może je przedłożyć na etapie ponownego postępowania, a organ administracji zajmie w tym zakresie stanowisko,

- nie odniesienia się do dokumentów planistycznych – trafnie zauważa Skarżący, że wyjaśniając sprawę we wszelkich istotnych aspektach, np. porównywania prognozowanych oddziaływań długoterminowych, może być zasadne odniesienie się do określonych informacji wynikających z tych dokumentów (np. kwestia kierunków rozwoju terenów zurbanizowanych, itp.); trafnie zauważa też organ administracji, że postanowienia tych dokumentów co do konkretnego określonego w nich przebiegu przyszłej drogi nie są wiążące przy wydaniu decyzji środowiskowej; stąd zarzut pominięcia tych dokumentów może być skutecznie podniesiony jedynie w przypadku wykazania, że nie odniesienie się do ich treści skutkowało brakiem rozważenia określonej istotnej okoliczności w sprawie; konkretnych zarzutów w tym zakresie jednak nie wywiedziono,

- uzupełnienia dokumentacji w trakcie postępowania odwoławczego (kwestia informacji o inwentaryzacji przyrodniczej) - nie uchybia to wymaganiu przedłożenia przez wnioskodawcę pełnego raportu (w tym w zakresie wskazanym w art. 66 ust. 1 pkt 2 ustawy o ocenach) i poddania go procedurze uzgodnień oraz z udziałem społeczeństwa; rzecz sprowadza się do tego czy doszło do uzupełnienia istotnych informacji stanowiących punkt wyjściowy dla sformułowania oceny o skali oddziaływania przedsięwzięcia lub koniecznych działaniach ochronnych (elementy, które musi zawierać obligatoryjnie raport); w innym przypadku nie można mówić o uzupełnieniu raportu, lecz ogólnie materiału dowodowego (proces weryfikowania, czy konkluzje w raporcie są trafne); z kolei, jeśli nawet informacje w zakresie istotnym byłyby uzupełnione, stanowiłoby to uchybienie przepisom postępowania, a więc ocenie podlegałoby, czy mogłoby to mieć istotny wpływy na wynik sprawy; w tym kontekście nie jest wystarczająca argumentacja skargi, że w następstwie uchybienia procedurze być może "liczne eksperckie organizacje skupiające przyrodników nie mogły odnieść się do informacji na temat inwentaryzacji przyrodniczej na etapie konsultacji społecznych przeprowadzanych przed wydaniem decyzji".

Sąd nie dopatrzył się mogącego mieć znaczenie w sprawie naruszenia przepisów w zakresie wykraczającym poza wyżej wskazany.

Z przytoczonych przyczyn Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c oraz art. 152 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), orzekł jak w pkt I. i II. sentencji. Orzekając w punkcie III. sentencji wyroku Sąd miał na względzie, że zgodnie z art. 200 ustawy, w przypadku uwzględnienia skargi, skarżącemu należy się od organu administracji publicznej, który wydał zaskarżony akt, zwrot kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia praw. Wobec tego, w zw. z art. 205 § 2 ustawy, zasądzono zwrot kosztów postępowania sądowego - wpisu od skargi w wysokości 200 zł.

Orzekając ponownie w sprawie Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska uwzględni ocenę prawną i wskazania, co do dalszego postępowania, zawarte w uzasadnieniu niniejszego orzeczenia. Oceniając materiał dowodowy rozważy także, czy nie zachodzą w sprawie przesłanki do wydania decyzji kasatoryjnej, wskazane w art. 138 § 2 K.p.a.